Luke 6 in Macuna

1 Co rʉmʉ tujacãra rʉmʉ ñaroca, ĩ rãca riasotirã rãca trigo wesejʉ eja wayijʉ Jesús. Itojʉ ejacõri itire beja ãmiyijarã ĩ rãca riasotirã. Ito yicõri wirorire sĩguẽ bategocõri bayijarã ĩna.

2 Ito bajiro ĩna baja tiyijarã fariseo gaye tʉoĩarã coriarã. Ito bajiro ĩna baja ticõri, ĩnare seniĩayijarã fariseo gaye tʉoĩarã: —¿No yija tujacãra rʉmʉ ñabojarocati moati mʉa? Tujacãra rʉmʉ moare ma, yiyijarã ĩna.

3 Ĩna ito yija tʉocõri, ado bajiro cʉdiyijʉ Jesús: —Co rʉmʉ David ñayorʉ ĩ baba mesa rãca ñiojogacõri ĩna yigore, ¿Dios oca tutijʉ tibiticati mʉa?

4 Ado bajiro yiyijʉ David ñayorʉ. Dios ya wijʉ sãjacõri, Diore paia naju ĩna cũ ĩsirere ãmicõri bayijʉ David. Ito yicõri ĩ baba mesare cʉni ecayijʉ ĩ. Paia riti ĩna baroti ñabojayijʉ iti naju. Ito bajibojarocati bʉto ñiojogacõri bayijʉ David ĩ baba mesa rãca. Itire ĩna baja tibojagʉti, “Ñeñaro yama ĩna”, yibisijʉ Dios ĩnare, yiyijʉ Jesús ĩnare.

5 Gaje ado bajiro gotiyijʉ Jesús ĩnare: —Masa Rĩjorʉ, Dios ĩ cũrʉ ña yʉ. Ito bajiri tujacãra rʉmʉ gaye yʉ rotiroti cʉni cũquĩ Dios yʉre, yiyijʉ Jesús fariseo gaye tʉoĩarãre.

6 Gaje tujacãra rʉmʉ ñaroca judio masa ĩna minijuari wijʉ sãjayijʉ Jesús. Ito yicõri ĩnare riasoyijʉ ĩ. Ito bajiro ĩ riaso ñaroca sĩgʉ̃ ĩ ya ãmo riojocadʉja digarʉ ñayijʉ.

7 Ito yicõri fariseo gaye tʉoĩarã, judio masa rotirise riasori masa cʉni ti rujiyijarã ĩna. Jesure ticõri ado bajiro tʉoĩa rujiyijarã ĩna: “Jane tujacãra rʉmʉ ñabojarocati, ¿ãni ãmo digarʉre yisiogʉ yiguĩjida Jesús?” yi ti rujiyijarã ĩna. “Ito bajiro ĩ yija, ‘Seti ña ĩre. Ñeñaro yami’, yirã yirãji mani”, yi tʉoĩa rujiyijarã ĩna.

8 Ito bajiro ĩnamasi ĩna tʉoĩabojarocati tʉoĩa masicõyijʉ Jesús, ĩ masirisena. Ito yicõri ãmo digarʉre ado bajiro yiyijʉ Jesús: —Wʉmʉña, waya ado yʉ tʉjʉ, yiyijʉ Jesús ãmo digarʉre. Ĩ ito yija ãmo digarʉ Jesús tʉjʉ wacõri eja rʉ̃gʉ̃yijʉ.

9 Ito bajiro ĩ eja rʉ̃gʉ̃roca ado bajiro yiyijʉ Jesús, ito ñarãre: —Mʉare seniĩagʉ̃ ya yʉ. ¿No bajiro manire cũyijari Dios tujacãra rʉmʉ mani yiroti? ¿Quenarise, ñeñarise ito yicõri cõrãre mani yisioroti, gaje mani yisiobeja, disejʉa quenati? yiyijʉ Jesús ĩnare.

10 Ito bajiro bʉsi tĩogʉ̃ iti wi ñarãre ti jeocõyijʉ Jesús. Ito yicõri ãmo digarʉre ado bajiro yiyijʉ ĩ: —Mʉ ya ãmo ñu joya, yiyijʉ Jesús ĩre. Ito bajiro Jesús ĩ yirocati, ĩ ya ãmo ñu joyijʉ ĩ. Ito bajiro ĩ yirocati ĩ ya ãmo quenacoayijʉ ĩja.

11 Ito bajiro ĩ yija ticõri, fariseo gaye tʉoĩarã ito yicõri judio masa rotirise riasori masa cʉni bʉto ti junisiniyijarã ĩna Jesure. Ito yicõri ĩnamasiti gãmeri seniĩayijarã: “¿No bajiro yirʉjati mani Jesure?” yiyijarã ĩna.

12 Iti rʉmʉriti tʉria joejʉ maja wayijʉ Jesús, Diore bʉsirocʉ. Itojʉ ñacõri ñamiasaro Diore bʉsisotiyijʉ Jesús.

13 Ito yicõri ũmacañi joejea mʉja wadiroca ĩ rãca riasotirãre jiyijʉ Jesús. Ito yicõri ĩna ejaroca jʉa gʉbojeno ñarã ʉ̃mʉare beseyijʉ ĩ. Ito yicõri ĩ oca ĩna goti ucutoni ĩnare cũyijʉ Jesús.

14 Ado bajiro wame cʉtirã ñayijarã ĩna: Sĩgʉ̃ ñayijʉ jʉa wame, wame cʉtigʉ, Simón Pedro. Ĩ ocabaji ñayijʉ Andrés wame cʉtigʉ. Ito yicõri gãjerã ñayijarã Santiago, Juan, Felipe, Bartolomé,

15 Mateo, Tomás, Alfeo macʉ Santiago gãji ñayijʉ Simón celote gaye tʉoĩagorʉ.

16 Ito yicõri Santiago macʉ ñayijʉ Judas wame cʉtigʉ. Gãji Judas Iscariote wame cʉtigʉ ñayijʉ. Ĩ ñayijʉ Jesure gãjerã ĩna ñiatoni gotirocʉ. Ito bajiro wame cʉtirã ñayijarã ĩna, Jesús ĩ oca ĩna goti ucutoni ĩ cũana.

17 Ito bajiro ĩnare bese tĩocõri ĩna rãca roja wayijʉ Jesús. Roja wa, tʉria jʉdojʉ tujayijarã ĩna. Itojʉ jãjarã ñayijarã Judea sita gãna, Jerusalén gãna, ito yicõri itajura tʉ ñari cʉtori Tiro, Sidón wame cʉtiri cʉtori gãna cʉni ñayijarã. Iti cʉtori gãna ejayijarã Jesure tʉo ãmorã. Ito yicõri jãjarã cõrã yisio roti ãmorã ejayijarã ĩna.

18 Rʉ̃mʉ́a sãja ecoanare cʉni rʉ̃mʉ́are budi rotiyijʉ Jesús, ito bajiro ĩna ejaja ticõri.

19 Cõrãre cʉni ĩ masirisena rẽtoyijʉ Jesús. Ito bajiro masare ĩ rẽtoja ticõri, masa jeyaro ĩre moaĩa ãmoyijarã, ĩna cõrise rẽtatoni.

20 Ito ĩna yi ñaroca, ĩ rãca riasotirãre bʉsi ãmogʉ̃ ĩnare tiyijʉ Jesús: —Adocãta bojoro bʉjarã ña mʉa maji. Bojoro bʉjarã ñabojarãti, ija Dios ĩ rotirojʉ ejacõri, ĩ rʉcorise bʉjarã yirãji mʉa. Ito yicõri wanʉ quenarã yirãji mʉa.

21 ’Adocãta ñiojogarã ña mʉa maji. Ñiojogarã ñabojarãti ija queno yaji quenaro wanʉ ñarã yirãji mʉa. ’Adocãta bojori bʉja, oti ñarã ya mʉa. Ito bajibojarocati ija queno wanʉcõri aja quenarã ñarã yirãji mʉa.

22 ’Yʉ Masa Rĩjorʉre, mʉa queno cʉdija ticõri, gãjerã mʉare ti tudirã yirãji ĩna. Ito yicõri mʉare cõa ãmorã yirãji ĩna. “Ñeñaro yirã ñama”, yirã yirãji mʉare bʉsiturã. Ito bajiro mʉare ĩna bʉsitubojarocati, ija wanʉ quenarã yirãji mʉa.

23 Jane mejejʉ cʉni ĩna ñicʉsabatiajʉ cʉni ito bajiroti Diore goti ĩsiri masare ñeñaro yiyijarã ĩna. Ito bajiro mʉare ĩna ñeñaro yibojarocati queno wanʉ quenaña mʉa. Ija ũmacʉ̃jʉ ejacõri Dios tʉjʉ quenarise bʉjarã yirãji mʉa. Ĩre tʉorʉ̃nʉ jidicãbitiana mʉa ñajare, ito bajiro yigʉ yiguĩji Dios mʉare.

24 ’Mʉa gajeoni jairã, ado mʉa ñajama queno wanʉ quena ñaboja mʉa. Diore tʉorʉ̃nʉmena ñari ija bojoro bʉjarã yirãji mʉa.

25 ’Mʉa queno yaji quenarã, ñaja wanʉ quenare rãca ñaboja mʉa. Diore tʉorʉ̃nʉmena ñari ija ñiojogarã yirãji mʉa. ’Mʉa ajare jairã, adocãta mʉa ajaja queno wanʉ quenaboja mʉa. Diore tʉorʉ̃nʉmena ñari ija bʉto tʉoĩa bojori bʉjacõri, otirã yirãji mʉa.

26 ’Adocãta “Queno yirã ña mʉa”, yi masa mʉare ĩna rʉ̃cʉbʉoja tʉocõri, queno wanʉ quenaboja mʉa. Ito bajiroti jane mejejʉ cʉni rʉore oca riasori masare queno rʉ̃cʉbʉo bʉsibojayijarã ĩna. Diore tʉorʉ̃nʉmena ñari ija bʉto tʉoĩa bojori bʉjarã yirãji mʉa, yiyijʉ Jesús ĩnare.

27 Ito yicõri mʉcana ĩnare bʉsi remoyijʉ Jesús: —Mʉa yʉre tʉorʉ̃nʉrãreama, ado bajiro gotia yʉ: Mʉa wajanare queno ti maiña. Ito yicõri mʉare ti tudirãre queno yiya.

28 Mʉare bʉsiturãre cʉni, quenaro bʉsiya mʉa. Ito yicõri mʉare ñeñaro yirãre yiari Diore seni ĩsisotiya.

29 Sĩgʉ̃ riojocadʉja wayugajʉ ĩ jaja, mʉcana gaje dʉja ĩ ja ãmoja rẽobeja. Ito yicõri gãji camisa jʉaro mʉa sãñaroca, joegadore ĩ ruaja, ito roca gadore ĩ rua ãmoja, cʉni rẽobeja. Ĩ seniro rẽto bʉsaro ĩsija quena.

30 Ito yicõri no mʉa rʉcorise ĩna senija, ĩna seniro bajiroti ĩsima. Ito yicõri sĩgʉ̃ mʉa rʉcorise ĩ ẽmaja, “Itire jʉdacõaña”, yi josabeja.

31 Gãjerã mʉare queno yire mʉa ãmoja, ito bajiroti ĩnare queno yiba mʉa cʉni.

32 ’Manire mairãre riti mani maija, mani rãca queno wanʉbiquĩji Dios. Ñeñaro yirã cʉni ito bajiroti ĩnare mairãre mairãji. Manire maimena ñabojarocati maniama ĩnare maija quena.

33 Manire queno yirãre riti mani queno yija, mani rãca queno wanʉbiquĩji Dios. Ñeñaro yirã cʉni ito bajiroti ĩnare queno yirãre queno yirã yirãji. Manire queno yimena ñabojarocati maniama ĩnare queno yija quena.

34 Gãjire wasoagʉ, “Ija mʉcana jai bʉsaro bʉjagʉ yigʉja yʉ”, mani yi tʉoĩaja, mani rãca queno wanʉbiquĩji Dios. Ñeñaro yirã cʉni ito bajiro tʉoĩacõri wasoarã yirãji. Manire wasoamena ñabojarocati maniama ĩnare wasoaja quena.

35 Ito bajibojarocati mʉama, mʉa wajanare mairʉja. Ito yicõri ĩnare queno yiya. Ito yicõri gãjire wasoagʉ, “Ija jai bʉsaro bʉjagʉ yigʉja yʉ”, yi tʉoĩabicʉti wasoaja quena. Ito bajiro mʉa queno yija, Dios tʉjʉ mʉa ejaroca mʉare queno waja yigʉ yiguĩji. Ito bajiro mʉa queno yirã ñaja, Dios rĩa ña mʉa. Dios cʉni masa jeyarore queno yigʉ ñami. “Queno ya mʉ”, yimenare cʉni, ñeñaro yi jairãre cʉni queno yigʉ ñami Dios.

36 Mani Jacʉ masare ĩ ti mairo bajiroti mʉa cʉni masare ti maija quena, yiyijʉ Jesús ĩ rãca riasotirãre.

37 Gaje ado bajiro gotiyijʉ Jesús ĩnare: —Gãjerãre, “Ĩna ñama ñeñarise yi jairã”, mʉa yibeja mʉare cʉni, “Ĩna ñama ñeñarise yi jairã”, yibiquĩji Dios mʉare. Ito yicõri gãjerãre, “Ĩnare seti ña. Ito bajiri ĩnare ruyuriogʉ yiguĩji Dios”, mʉa yibeja mʉare cʉni, “Ĩnare seti ña. Ĩnare ruyuriocʉja yʉ”, yibiquĩji Dios mʉare. Gãjerã ñeñaro yirise mʉa ãcabojoja, mʉa ñeñaro yirisere cʉni ãcabojogʉ yiguĩji Dios.

38 Gãjerãre mʉa ĩsija, mʉare cʉni queno ĩsigʉ̃ yiguĩji Dios. Gãjerãre mʉa ĩsiro bajiroti, mʉare cʉni ĩsigʉ̃ yiguĩji Dios. Ito yicõri gãjerãre mʉa ĩsiro bajiroti rẽto bʉsaro mʉa boca ãmi masirocõ ĩsigʉ̃ yiguĩji Dios, yiyijʉ Jesús ĩnare.

39 Ito yicõri ado bajiro goti masiore ocana gotiyijʉ Jesús: —¿Sĩgʉ̃ cajea macʉre ito yicõri gãji cajea macʉ mʉcana, cajea macʉre tʉ̃a wa masiguĩjida? Meje, ito bajirojʉa meje bajia. Cajea tibicʉ ñari ĩre tʉ̃a wabojagʉ rãcati gojejʉ quedi sãjacõarãji ĩna. Dios oca riojo ñasarisere mani tʉo sʉyabeja cajea mana robo bajiro bajirãji mani, yiyijʉ Jesús ĩnare.

40 ’Ĩnare riasori masʉ rẽto bʉsaro masirã meje ñama ĩ riasorã. Ito bajibojarocati ĩna queno riasoti jeocõja, ĩnare riasori masʉ bajiroti masirãji ĩna cʉni, yiyijʉ Jesús.

41 Iti oca goti tĩocõri mʉcana ado bajiro gaje oca gotiyijʉ Jesús: —Mʉa babare cajeajʉ sũjuriacã iti ñaja, ti bʉja masia mʉa. Ito bajibojarocati mʉa ya cajeajʉ sita jaje iti sãña biaja ti bʉja masibea mʉa.

42 Ado bajiro mʉa babare yiboja mʉa: “Yʉ baba mʉ ya cajeajʉ sita aje ña. Yʉ iti ajere ãmicãcʉja yʉ”, yibojarãti mʉa ya cajeajʉ sita jaje iti sãñajama, ãmicã masibea mʉa. “Queno yirã ña gʉama”, yirã ñabojarãti, ñeñaro yirã ña mʉa cʉni. Mʉa ya cajeajʉ sãñarisere ãmicãña. Itire ãmicãcõri queno ti masirã yirãji mʉa. Ito yicõri mʉa babare cajeajʉ sita ajere ãmicã masirã yirãji mʉa, yiyijʉ Jesús. ’Iti yireoni ña, mani baba ĩ ñeñaro yija ti masibojarãti, manimasiti ñeñaro yirisereama ti masibea mani, yiyijʉ Jesús.

43 Ito yicõri mʉcana ĩnare goti masiore ocana gotiyijʉ Jesús: —Yucʉgʉ queno wanʉricʉ, ñeñarise rica cʉtibetoja. Ito yicõri yucʉgʉ ñeñaricʉ, quenarise rica cʉtibetoja.

44 Iti yucʉ ricare ticõri, “Itigʉ rica ña adi”, yi ti masia mani. Jotagʉjʉ higos rica mani ãmaja bʉjamenaji mani. Ito yicõri yusigʉre ʉyé mani ãmabojaja, bʉjamenaji mani.

45 Ito bajiro queno ʉsi cʉtigʉ, gãjerãre cʉni queno yiguĩji ĩ. Ito yicõri ñeñaro ʉsi cʉtigʉ, gãjerãre cʉni ñeñaro yigʉ yiguĩji ĩ. Mani ya ʉsijʉ mani tʉoĩaro bajiroti bʉsibua mani, yiyijʉ Jesús ĩnare.

46 Gaje ado bajiro yiyijʉ Jesús ĩ rãca riasotirãre: —“Gʉa Ʉjʉ ña mʉ”, yibojarãti, yʉ rotirisere cʉdibea mʉa.

47 No yʉ tʉjʉ ejarã yʉ rotirisere ĩna cʉdija, sĩgʉ̃ queno bʉtirojʉ wi menigʉ̃ bajiro bajirã ñama ĩna. Tite. Sĩgʉ̃ bʉtirojʉ jubejʉ ĩ botari juja, jue iti bʉto sẽoro ejaja jujabetoja iti wi. Ito bajiro bajirã ñama yʉre queno cʉdirã. Gãjerã ĩnare ñeñaro yi josabojarocati yʉre tʉorʉ̃nʉ jidicãmenaji ĩna.

49 Ito bajibojarocati, no yʉ rotirise queno cʉdimena, ĩnare bajiro bajibeama ĩna. Sĩgʉ̃ sita jidirojʉ wi menigʉ̃ bajiro bajirã ñama ĩnama. Tite. Sĩgʉ̃ sita jidirojʉ ĩ botari juja, jue iti bʉto sẽoro ejaja iti wi jujacoaro yiroja. Ito bajiri tʉdi ruyubetoja ĩ ya wi ĩja. Ito bajiro bajirã ñama yʉre queno cʉdimena. Gãjerã ĩnare ñeñaro yija ticõri, yʉre jidicãrã yirãji, yiyijʉ Jesús ĩ rãca riasotirãre.