Luke 7 in Guarayu

1 Jesús oñehepase ava upe oico, oso Capernaum ve.

2 Ahe tecua pɨpe sundao rerecuar ndahei vahe judío secoi vɨreco vahe güemimboacua güembiaɨsu. Ahe imbaheasɨ guasu ité ou; omano pota ité.

3 Jesús rerãcua anduse rumo, oyocuai movɨro tẽi omborɨpar judío imboeteiprɨ chupe iñehe ãgua ‘toumi tẽi che remimboacua mbogüera’ oyapave.

4 Ahe judío evocoiyase oyemboya Jesús rese yuvɨreco iyavei oporandu yuvɨreco chupe aipo ehi: —Ore mborɨpar sundao rerecuar oipota nde ereyapomi tẽira mbahe icatuprɨ vahe chupe viña.

5 Esepia niha, ore raɨsu iyavei ahe teieté oyapo uca tũparo oreu nara —ehi yuvɨreco chupe.

6 Evocoiyase oso ahe yuvɨrecoi vahe rupi. Vɨrovɨse rumo sẽta yuvɨreco, ahese sundao rerecuar omondo ambuae omborɨpar chupe. Imborɨpar evocoiyase omombehu iñehe aipo ehi vahe: “ ‘Che Yar, ereyemañecoi rene. Esepia niha, ndiyai eté che rẽta pɨpe nde reique ãgua.

7 Sese niha che teieté ndasoi nde reca. Nde ñehe pɨpe tẽi rumo che remimboacua erembogüerara.

8 Esepia, che avei niha areco che cuaita. Iyavei areco sundao che voya. Eso peve, ahese ñepei upe, ahe evocoiyase oso voi eté; ambuae upe: Erio, ahese, ou voiño ité cheu. Ipare, Ereyapora co mbahe, ahese che rembiguai upe, ahe evocoiyase che reroyaño voi’ ehi ore mborɨpar” ehi Jesús upe yuvɨreco.

9 Aipo oyeupe hese Jesús, “¡Too!” ehi. Ipare aipo ehi vupindareta upe: —Supi eté ndasepiai vahe ité co mbɨa che reroya tuprɨ vahe nungar judío eta pãhuve —ehi.

10 Yuvɨroyevɨpase sundao rerecuar mborɨpar sẽtave yuvɨreco, aheve osepia evocoi semimboacua yuvɨreco ocuera tuprɨse.

11 Ipare voi Jesús oso tecua Naín ve, iyavei semimbohe yuvɨrasoño ité supi ava rehɨi reseve avei no.

12 Vɨrovɨse tecua oso, osepia tehõgüer ava vɨrocuase yuvɨreco ñotɨ ãgua. Ahe cuña imer mano vahecuer membrɨ ñepei vahe ité viña. Tecua pɨpendar setá iteanga ava yuvɨraso supi.

13 Cuña repiase rumo, oiparaɨsuereco. Ipare aipo ehi chupe: —Ereyaseho eme —ehi.

14 Evocoiyase oyemboya oso, opoco tehõgüer rɨru rese. Sese ovosɨi vahe evocoiyase vɨropɨtaño yuvɨreco chupe. Ipare aipo ehi tehõgüer upe: —Mbɨa chĩhivahe, che aipo ahe ndeu: ¡Eñarapuha! —ehi.

15 Evocoiyase omano vahecuer oñarapuha oĩ iyavei oñehe no. Ichui Jesús omondo ichɨ upe.

16 Opacatu tuprɨ ité ava oyembosɨquɨye sepiase yuvɨreco: —Cũritei oyemboyecua Tũpa ñehe mombehusar seco ɨvate vahe yande pãhuve cute —ehi yuvɨreco. Iyavei, —Tũpa niha ou güecua pɨ̃tɨvɨi ãgua oico —ehi avei yuvɨreco.

17 Ipare co Jesús rerãcua yandusa opacatu Judea rupi, yɨvɨrindar rupi avei no.

18 Juan avei oyandu opacatu co mbahe oico. Esepia niha, supindareta omombehupa co mbahe yuvɨreco chupe.

19 Evocoiyase omondo ñuvɨrío vupindar Jesús upe mbahe rese porandu ãgua ‘¿nde ité vo Tũpa Rembiporavo aipo sãrombrɨ ereico, anise oime tie ambuae orosãro vaherã?’ oyapave.

20 Evocoiyase oyepota yuvɨraso Jesús upe aipo ehi yuvɨreco chupe: —Juan Oporoãpiramo vahe ore mbou ndeu co mbahe rese porandu ãgua: ¿Nde ité vo Tũpa Rembiporavo ereico imombehuprɨ ereyu vaherã, anise ambuae pĩha orosãrora oroico? —ehi yuvɨreco chupe.

21 Ahe arɨ pɨpeve voi Jesús ombogüera setá ava imbaherasɨsa sui oico, ava caruguar rerecosar sui avei no. Iyavei ava ndasesapɨsoi vahe setá ombogüera.

22 Ahese ramo aipo ehi chupe cute: —Peso, pemombehupa Juan upe mbahe pe rembiepia iyavei pesendu vahe: “Ndasesapɨsoi vahe osareco tuprɨ cũritei yuvɨreco, ipãri-pãri vahe oguata tuprɨ, iyavei lepra rerecosar ocuerapa tuprɨ, ndayapɨsai vahe avei yapɨsapa, omano vahe opa ocuerayevɨ yuvɨreco iyavei ava iparaɨsu vahe upe imombehusa pɨ̃sɨrosa resendar ñehesa” peyera chupe.

23 ¡Ovɨharetera acoi ava oyeroyaño vahe che rese! —ehi Juan rupindar upe.

24 Juan rupindar yuvɨraso pare, Jesús omboɨpɨ imombehu ava upe Juan recocuer: “¿Pesepiase Juan recocuer ava porẽhɨsave, capihiata ɨvɨtu ombova-mbova vahe nungar pĩha?

25 Anise, ¿pesepia tie iturucuar porañete ai vahe iyemboeteise? Ẽgüe ehi vahe rumo secoi mborerecuar guasu guapɨsave yepi.

26 ¿‘Mara ehi secocuer’ peye vo chupe? ¿Tũpa ñehe mombehusar ité pĩha? Ahe ité, iyavei evocoi niha ɨvate catu vahe Tũpa ñehe mombehusar sui.

27 Ahe chupe ité Tũpa icuachiaprɨ aracahendar pɨpe aipo ehi: ‘Amondora che ñehe mombehusar nde renondeve nde raperã moingatu ãgua’ ehi.

28 Aracahe suive ndipoi eté ɨvate catu vahe Juan sui. Yepe ahe ɨvate catu vahe viña, Tũpa mborerecuasave rumo ava seco mbegüemi catu vahe ɨvate catu ichui.

29 “Co iñehe renduse opacatu ava, opacatu guarepochi rerocuasar yuvɨrecoi vahe avei oñeapiramo uca vahecuer Juan upe yuvɨreco: ‘Supi eté Tũpa avɨye vahe ité’ ehi eté yuvɨreco cute.

30 Fariseo eta rumo iyavei Moisés porocuaita rese oporombohe vahe ahe noñeapiramo uca potai vahe Juan upe yuvɨreco, ahe vɨroɨ̃roño Tũpa remimbotar oyeupendar yuvɨreco.

31 “¿Mbahe rese pĩha amboyoyara ava recocuer cũriteindar? ¿Mara ehi pĩha secocuer?

32 Ahe inungar chĩhivahe iguayɨ tẽi vahe ocar rupi. Ipare oñehe pucu-pucu omborɨpar upe yuvɨreco aipo ehi: ‘Oromoñehe tẽi mimbɨ pẽu, ndapepɨvoi eté rumo; iyavei orosapucai tẽi sapucaisa vɨharẽhɨsa resendar pẽu, ndapeyasehoi avei’ ehi.

33 Esepia, ou Juan Oporoãpiramo vahe oico. Ahe ndohui vahe pan iyavei ndoɨhui vahe uva rɨcuer. Pe evocoiyase, ‘Co mbɨa caruguar vɨreco vahe’ peye tuprɨ tẽi chupe no.

34 Coiye che ayu, Ava Rɨquehɨr, acaru iyavei aɨhu tuprɨ avei. Ipare, ‘Co mbɨa icaru guasu ai vahe secoi, iɨhu guasu ai vahe avei no’ peye cheu; ‘Ava angaipa viyar mborɨpar tẽi iyavei ava guarepochi rerocuasar mborɨpar tẽi’ peye avei cheu.

35 Ava Tũpa mbahecuasa vɨreco vahe rumo icuasara sembiapo rese” ehi.

36 Fariseo Simón serer vahe oñehe Jesús upe: “Terecarumi che pɨri” ehi. Jesús evocoiyase oso sẽtave oguapɨ oĩ mesave.

37 Ahese cuña angaipa viyar evocoi tecua pendar secoi vahe oyandu ichose Simón rẽtave icaru ãgua. Sese vɨroyepota aheve mbahe sɨ̃acua vahe sɨru pɨpe seraso sepɨrusu vahe chupe.

38 Aheve oyasehó ite oñenopɨha Jesús pɨve iyavei güesaɨ pɨpe opa tuprɨ omoaquɨ ipɨ. Ipare opaño omombiru oha aprɨ pɨpe ichui, iyavei oipɨrupɨte, oipɨyere avei mbahe sɨ̃acua vahe ipɨ rese.

39 Sepiase fariseo, ipɨhañemoñeta tẽi: “Co mbɨa Tũpa ñehe mombehusar itese, oicuaño itera co cuña opoco vahe oyese ndipɨhai vahe viña” ehi tẽi fariseo chupe.

40 Evocoiyase aipo ehi fariseo upe: —Simón, amombehu potami mbahe ndeu —ehi. —Avɨye Porombohesar, emombehu ru cheu —ehi.

41 Evocoiyase Jesús aipo ehi chupe: —Ñuvɨrío mbɨa oime vɨrocua guarepochi mbɨa guarepochi mondosar sui yuvɨreco. Ñepei vɨrocua guarepochi quiniento tuprɨ mboravɨquɨ repɨrã ichui. Ambuae evocoiyase cincuenta rupive vɨrocua.

42 Ipare ndoicatu irise ité imboyevɨ ãgua yuvɨreco chupe, evocoi mbɨa guarepochi mondosar iñeroño chupe yuvɨreco —ehi—. Esãha, emombehu cheu, ¿uma evocoiyase osaɨsu catura mbɨa guarepochi mondosar? —ehi fariseo upe.

43 —Cheu ndoyavɨi guarepochi vɨrocua catu vahe ichui —ehi Simón. —Taa, supi eté aipo ere —ehi Simón upe.

44 Evocoiyase omahe cuña rese aipo ehi Simón upe: —¡Emahe co cuña rese! Aiquese acoi nde rẽta pɨpe, nde nderembouimi eté ɨ che pɨsei ãgua cheu; co cuña rumo güesaɨ pɨpe oyosei che pɨ. Ipare omombiru oha aprɨ pɨpe ae no.

45 Iyavei nde ndache rovarupɨtei eve; co cuña rumo, acoi nde rẽta pɨpe che reique ramomiseve che pɨrupɨte voi eté.

46 “Nde nderemondoi mbahe sɨ̃acua vahe che ãca rese; co cuña rumo opa tuprɨ voi oipichi mbahe sɨ̃acua vahe che pɨ rese.

47 Sese co cuña opa oipɨsɨ ñerosa oangaipa guasu rese. Esepia, che raɨsú iteanga. Acoi ava upe nañerosa tuprɨi vahe rumo, ahe ndoporoaɨsu tuprɨi avei” ehi.

48 Ahese aipo ehi cuña upe: —Oime nde angaipa upe ñerosa ndeu —ehi.

49 Evocoiyase ambuae ava ichohoprɨ oguapɨ vahe yuvɨnoi aheve, ahe aipo ehi oyeupe yuvɨreco: —¡Uma pĩha co mbɨa iñero vahe ité angaipa upe! —ehi.

50 Jesús rumo aipo ehiño cuña upe: —Nde yeroyasa pɨpe ereipɨsɨ pɨ̃sɨrosa. Sese eso tuprɨño eico —ehi.