Proverbs 14 in Yalunka
1 Ɲaxalan xaxilimana a denbayani tɔnma nɛn, koni xaxilitarena a gbeen kalama nɛn a yɛtɛ ra.
2 Naxan sigati kiin fan, na gaxuma Alatala nan yɛɛ ra. Koni naxan sigan tima tinxintareyani, na Ala raɲaxuma nɛn.
3 Wason nan sabatixi xaxilitaren dɛ, koni fekolonne falane e rakantanma nɛn.
4 Xa tura mi na, sagani gelima nɛn, bayo ɲingen fangan nan xɛɛ biin tɔnɔn gboma ayi.
5 Sere tinxinxin mi wulen falama, koni wule seren wulen nan falama.
6 Magele tiin fe kolonna fenma nɛn, a mi a toma. Koni fe kolonna sɔtɔn mi raxɔlɔ xaxilimaan xɔn.
7 I makuya xaxilitaren na, amasɔtɔ fe kolonna falan mi a dɛ.
8 Xaxilimana a mirima a sigati kiin nan ma, na nan a fe kolonna ra. Koni xaxilitaren yanfan naxanye soma, ne nan a daxuyaan na.
9 Tagi yitɔnna bɔtɛ mi xaxilitarene xa, koni ɲɛnige faɲiyaan toma muxu faɲine nan tagi.
10 Muxun nan a bɔɲɛn xɔlɔ feen kolon, muxu gbɛtɛ mi nɔɛ a sɛwan fan kolonɲɛ.
11 Muxu ɲaxine banxin kalama nɛn. Koni muxu faɲine bubun sabatima nɛn.
12 Kirana nde tinxin adamadiin yɛɛ ra yi, koni a raɲanma sayaan nan ma.
13 Muxun gelɛ nɛn, a bɔɲɛn tɔrɔxi, dɔnxɛn na sɛwan yi findi sunun na.
14 Dɛnkɛlɛyataren wasama nɛn a kɛwanle tɔnɔn na, koni muxu faɲin fisa a xa.
15 Fe kolontaren la fena ngaan na, koni xaxilimana a mirima nɛn a sigati kiin ma.
16 Fekolonna gaxun fe ɲaxin na nɛn, a masiga a ra, koni xaxilitaren susuma a ra nɛn, a so a yi.
17 Naxan xɔlɔn mafurɛn, na xaxilitareyaan nan ligama, kɔtade ɲaxin naɲaxu muxune ma.
18 Kɔmɔyaan nan fe kolontarene yii e kɛɛn na, koni kolonna luxi alo xaxilimane mangaya taxamaseri kɔmɔtina.
19 Muxu ɲaxine e mafelenma muxu faɲine nan bun ma, fe ɲaxi rabane yi lu tinxin muxune dɛɛn na.
20 Yiigelitɔɔn naɲaxu hali a lanfane ma, koni nafulu kanna xɔyine wuya.
21 Naxan a adamadi boden naɲaxuma, hakɛ kanna nan na ra. Koni sɛwan na kanna xa naxan kininkininma yiigelitɔne ma.
22 Naxanye fe ɲaxini tɔnma, ne mi lɔma ayi ba? Koni naxanye fe faɲin mirima, hinanna nun lannayaan ne nan xa.
23 Tɔnɔn wali xɔdɛxɛ birin yi koni falan gbansanna fama yiigelitɔyaan nan na.
24 Nafunla luxi nɛn alo fekolonne mangaya taxamaseri kɔmɔtina, koni xaxilitarene daxuyaan naɲanma daxuyaan nan ma.
25 Sere ɲɔndi falan muxune niine rakisima, koni wule seren yanfan nan soma.
26 Naxan gaxuxi Alatala yɛɛ ra, na ratangaxi, yigiyadena a diine xa.
27 Siimayaan binla nan Alatala yɛɛragaxun na, a muxun bama nɛn sayaan lutin na.
28 Yamaan na gbo ayi, mangana binyen nan na ra, yamaan na xurunɲɛ ayi, kalan nan na ra mangan ma.
29 Naxan diɲa, na famunna gbo. Koni naxan xɔlɔn xulɛn, na a xaxilitareyaan nan mayitama.
30 Bɔɲɛ xunbenla nan kɛndɛyaan na fatin xa. Koni xɔxɔlɔnna findixi furen nan na fatini.
31 Naxan na sɛnbɛtarene ɲaxankata, na e da mangan nan naɲaxuxi. Koni naxan na hinan tɔrɔ muxune ra, na bata Ala binya.
32 Muxu ɲaxina wali ɲaxin nan a rabirama, koni hali sayaan tinxin muxun li, a yigiyaden sɔtɔma nɛn.
33 Fe kolonna xaxilimaan nan bɔɲɛ yi, koni hali xaxilitarene yɛ, a makɛnɛnxi.
34 Tinxinyaan nan yamanan nasabatima, koni yulubin findixi yagin nan na siyane ma.
35 Walikɛ xaxilimaan nafan mangan ma, koni naxan marayagin tima, a xɔlɔma nɛn na ma.