Luke 12 in Yalunka
1 Muxu wuli wuyaxi e malan waxatin naxan yi han e lu tiyɛ e bode ma, Yesu yi falan ti a xarandiine singe xa, a naxa, “Ɛ a liga ɛ yeren ma Farisi muxune buru rate sena fe yi, naxan findixi e nafigiyaan na.
2 Feen naxan luxunxi na minima nɛn kɛnɛnni, wundo feen birin kolonma nɛn.
3 Nanara, ɛ bata naxan fala dimini, na mɛma nɛn kɛnɛnni. Ɛ bata naxan birin kɔyɛkɔyɛn muxune xa konkoni, ne ralima nɛn taa tagini kɛnɛnni.”
4 “N xɔyine, n xa a fala ɛ xa, ɛ nama gaxu ne yɛɛ ra naxanye fati bɛndɛn faxama koni e mi nɔɛ fefe ligɛ dangu na ra.
5 Ɛ gaxuma naxan yɛɛ ra, n na yitama ɛ ra nɛn: ɛ xa gaxu Ala yɛɛ ra, sɛnbɛna a yii, a na i faxa waxatin naxan yi, na xanbi ra a yi i rasiga yahannama yi. N xa ɲɔndin fala ɛ xa, ɛ xa gaxu na nan yɛɛ ra!”
6 “Xɔlidi suulun mi sarɛ gbanan firin na ba? Koni hali na keden, Ala mi ɲinanɲɛ a xɔn ma.
7 Hali ɛ xun sɛxɛn keden kedenne, Ala e xasabin birin kolon. Nanara, ɛ nama gaxu, ɛ dangu xɔlidi wuyaxin na!”
8 “N xa a fala ɛ xa, naxan yo na a ti n ma fe ra yamaan yɛtagi, n tan Muxuna Dii Xɛmɛn fan na ɲɔxɔnna ligama nɛn a xa Alaa malekane yɛtagi.
9 Koni naxan yo na a mɛ n na yamaan yɛtagi, n tan Muxuna Dii Xɛmɛn fan n mɛma a ra nɛn Alaa malekane yɛtagi.”
10 “Naxan na n tan Muxuna Dii Xɛmɛn nayelefu, na mafeluma nɛn. Koni naxan na Alaa Nii Sariɲanxin nayelefu, na mi mafeluyɛ mumɛ!”
11 “E na siga ɛ ra salide banxin yɛtagi waxatin naxan yi, e yi ɛ yigbɛtɛn, hanma mangane yɛtagi hanma kuntigine yɛtagi, ɛ nama xamin ɛ xɔn ba feen na hanma ɛ naxan falama.
12 Amasɔtɔ ɛ naxan falama Alaa Nii Sariɲanxina ɛ xaranma nɛn na ra na waxatin yɛtɛni.”
13 Muxuna nde yi a fala a xa yamaan tagi, a naxa, “Karamɔxɔ, a fala ngaxakedenna xa, nxu fafe nafunla naxan lu nxu yii, a xa a yitaxun, a yi n gbeen so n yii.”
14 Yesu yi a yabi, a naxa, “Ee! I tan! Nde n findixi kiti bolonna ra hanma se taxun na muxu firinna tagi?”
15 Na xanbi ra, a yi a fala e birin xa, a naxa, “Ɛ a liga ɛ yeren ma milana fe yi amasɔtɔ muxun findi nafulu kanna ra ki ki, a mi nɔɛ luyɛ a sii ra a nafunla fe ra.”
16 Awa, Yesu yi sandani ito sa e xa, a naxa, “Bɔxɔna nde yi nafulu kanna nde yii nun naxan sise yi sabatima kati!
17 A yi a miri a yɛtɛ ma, a naxa, ‘Yire mi n yii, n na n ma sisee bogine ramarɛ dɛnaxan yi. N nanfe ligama nayi?’
18 A yi a miri a yɛtɛ ma, a naxa, ‘N naxan ligama na ni ito ra. N na n ma se ramara banxine kalama nɛn, n yi nde gbɛtɛye ti naxanye gbo dangu a fonne ra. N yi n ma maala nun n yii seene ramara na yi.
19 Na xanbi ra, n na a falɛ nɛn n yɛtɛ ma, n naxa, n makoon seen naxan birin ma ɲɛɛ wuyaxi bun ma, n bata ne sɔtɔ. N xa n dɛge ki faɲi, n yi n min, n yi n yɛtɛ rasɛwa.’
20 Koni Ala yi a fala a xa, a naxa, ‘I tan daxuna, to kɔɛɛn na ɛ nun i niin fatama nɛn, na xanbi ra i bata seen naxanye birin namara i yɛtɛ xa, ne findima nde gbee ra?’”
21 Yesu naxa, “A na kii nin ɛ birin xa naxanye nafunla malanma e yɛtɛ xa, koni nafulu kan mi e ra Ala yɛɛ ra yi.”
22 Na xanbi ra, Yesu yi a fala a xarandiine xa, a naxa, “Nanara, n na a falama ɛ xa, ɛ nama kɔntɔfili ɛ dunuɲa yi gidina fe ra, ɛ naxan donma hanma ɛ ɛ maxidima naxan yi.
23 Amasɔtɔ niin dangu donseen na, fati bɛndɛn dangu dugin na pon!
24 Ɛ xɔline mato, e mi sese sima, e mi sese xabama, donse ramarade mi e yii, koni Ala e baloma. Ɛ tan dangu xɔline ra pon!
25 Ɛ tan nde nɔɛ waxatidi sɛ a yɛtɛ siin fari xaminna fe ra ba?
26 Xa ɛ mi nɔɛ fe xuridine ligɛ, nanfera ɛ xaminma a dɔnxɛne fe ra nayi?
27 Ɛ wudi fuge faɲine gbo kii mato. E mi walima, e mi dugi rafalama e yɛtɛ xa, koni n xa a fala ɛ xa, hali Manga Sulemani e nun a nɔrɔn birin yi, a mi marabɛri ba alo e tan nde.
28 Ala nan sɛxɛne marabɛri bama naxanye be yi to, tila a ganma nɛn, a ɲan fefe! A mi ɛ marabɛri bɛ dangu ne ra ba? Ɛ dɛnkɛlɛyaan xurun.
29 Nanara, ɛ nama kɔntɔfili sena fe ra ɛ naxan donma e nun ɛ naxan minma.
30 Amasɔtɔ dunuɲa dɛnkɛlɛyatarene seni itoe birin fenma waxatin birin. Koni ɛ Fafe Ala ɛ makoon kolon.
31 Koni ɛ Alaa Mangayaan fen, na xanbi ra, a seni itoe fan soma ɛ yii nɛn.”
32 Yesu naxa, “Yɛxɛɛ kurudina, ɛ nama gaxu amasɔtɔ a bata ɛ Fafe Ala kɛnɛn, a Mangayaan so ɛ yii.
33 Ɛ ɛ yii seene birin sara, ɛ gbetin so yiigelitɔne yii. Ɛ gbetin namara seene sɔtɔ ɛ yɛtɛ xa naxanye mi kalɛ. Ɛ yi ɛ nafunle ramara ariyanna yi a mi ɲanma dɛnaxan yi, muɲadene nun mɛlimɛnle mi a kalɛ dɛnaxan yi.
34 Bayo i ya nafunla dɛnaxan yi, i xaxinla fan mɛnna nin.”
35 Yesu naxa, “Ɛ ɛ yitɔn alogo ɛ xa wali, ɛ yi ɛ lɛnpune radɛgɛ.
36 Ɛ xa liga alo walikɛɛn naxanye e kuntigin legedenma keli ɲaxalandi tiin malanni. A na fa waxatin naxan yi a dɛɛn kɔnkɔn, e a rabima a xa nɛn mafurɛn!
37 Muxu sɛwaxin nan ne ra naxanye kuntigina e lima e yɛ, e yitɔnxi! N xa ɲɔndin fala ɛ xa, a a tagi xidima nɛn, a yi e radɔxɔ, a donseen so e yii.
38 Muxu sɛwaxin nan ne ra xa a e yitɔnxin li, hali a fa kɔɛ tagini hanma dangu na ra.
39 Ɛ xaxili lu ito xɔn ma. Xa banxi kanna muɲaden fa waxatin kolon, a mi tinɲɛ muɲaden yi so a banxini.
40 Ɛ fan xa ɛ yitɔn amasɔtɔ ɛ xaxili mi waxatin naxan ma, n tan Muxuna Dii Xɛmɛn fama na waxatin nin.”
41 Piyɛri yi Yesu maxɔdin, a naxa, “Marigina, i sandani ito sama nxu tan nan xa ba hanma muxun birin xa?”
42 Marigin yi a yabi, a naxa, “Walikɛɛn mundun lannaya muxun nun xaxilimaan na? Naxan ma kuntigi a dɔxi walikɛɛn bonne xun na, a donseen taxun e ra a waxatini, a tan nan na ra.
43 Na walikɛɛn sɛwama nɛn xa a kuntigina a li na wanla kɛ!
44 N xa a fala ɛ xa yati, a kuntigina a yii seen birin taxuma a ra nɛn.
45 Koni xa a walikɛna a miri a yɛtɛ ma fa fala, ‘N ma kuntigin bata buyɛ ayi, a mi xɛtɛn xulɛn,’ xa a walikɛɛn bonne bɔnbɔ fɔlɔ, xɛmɛn nun ɲaxanle, a a dɛge, a yi a min han a yi a radangu ayi,
46 a kuntigin na fa waxatin naxan yi, walikɛɛn na xaxili mi a xɔn ma waxatin naxan yi, a kuntigina a ɲaxankatama nɛn nayi, a yi a saranna fi alo dɛnkɛlɛyatarene kii naxan yi.”
47 “Walikɛɛn naxan a kuntigin sagoon kolon, koni a mi tin na ligɛ, na bɔnbɔma nɛn bosaan yɛ wuyaxi ra kati!
48 Koni walikɛɛn naxan mi a kuntigin sagoon kolon, xa na fena nde liga, a bosaan sɔtɔma naxan ma fe ra, a bulanma nɛn nayi ndedi. Awa, a wuyaxi soxi naxan yii, a wuyaxi maxilima nɛn na ra. A gbegbe soxi naxan yi, a gbegbe maxilima nɛn na fan na dangu bonna ra.”
49 Yesu naxa, “N bata fa tɛɛn na dunuɲa yi. Xa a yi dɛgɛ nun, na rafan n ma han!
50 Koni fɔ n xa mamin tɔrɔni singen. N bɔɲɛ mi sɛ han a kamali!
51 Ɛ mirixi a ma fa fala a n faxi bɔɲɛ xunbenla nan na dunuɲa yi ba? N xa a fala ɛ xa, n mi faxi bɔɲɛ xunbenla xan na fɔ mayitaxunna.
52 To xanbi ra, muxu suulun yitaxunma nɛn denbaya kedenna kui, saxan fɔxɔ kedenni, firin fɔxɔ kedenni.
53 Dii fafane kelima nɛn dii xɛmɛne xili ma, dii xɛmɛne fan yi keli e fafane xili ma. Dii ngane kelima nɛn e dii tɛmɛne xili ma, dii tɛmɛne fan yi keli e ngane xili ma. Mamene kelima nɛn e diine ɲaxanle xili ma. Diine ɲaxanle fan yi keli e mamene xili ma.”
54 Yesu mɔn yi a fala yamaan xa, a naxa, “Ɛ na kundaan to sogegododeni waxatin naxan yi, ɛ a kolonma nɛn nayi fa fala, ‘Tulen famaan ni i ra,’ a ligama na kii nin.
55 Ɛ na foyen to kelɛ sogetede yiifari fɔxɔni waxatin naxan yi, ɛ a falama nɛn, ɛ naxa, ‘Kuye wolonma nɛn to,’ anu a ligama nɛn.
56 Ɛ tan nafigine, ɛ nɔɛ kore xɔnna nun bɔxɔ xɔnna matoɛ nɛn, ɛ yi a bunna kolon, nanfera ɛ mi nɔɛ waxatini ito bunna kolonɲɛ?”
57 “Nanfera ɛ mi nɔɛ kitin sɛ ɛ yɛtɛ ma, naxan tinxin ɛ na liga?
58 Xa i yɛngɛfaan sigama i ra i kitideni, ɛ nɛma kira yi waxatin naxan yi, i xa kata i na feen ɲan ɛ tagi alogo a nama siga i ra kitisaan fɛma, alogo kitisaan fan nama i so doma kanne yii, doma kanne fan yi i sa kasoon na.
59 N xa a fala i xa, i mi kelɛ na fɔ i yanginna birin fi.”