Mark 10 in Waimaha

1 Jesús Capernaúm ca niiricʉ, Judea yepa, dia Jordán ape nʉña, muipũ cʉ̃ ca mʉa doori nʉña peere ca niiri yepa pee waacoaupi. Ñucã toopʉre paʉ bojoca cʉ̃ja ca nearo, cʉ̃ ca tiirucuricarore birora, cʉ̃jare bue jʉo waaupi.

2 To biro cʉ̃ ca ĩi niiro, jĩcãrã fariseos Jesús pʉto ea, cʉ̃re ĩi buiyeerʉgarã, “¿Jĩcʉ̃ cʉ̃ nʉmore cʉ̃ ca cõaro to añucãti?” ĩi jãiñaupa.

3 To biro cʉ̃ja ca ĩiro, cʉ̃ pea: —Moisés ¿ñeere mʉjare cʉ̃ tii dotiupari? —ĩiupi.

4 Cʉ̃ja pea: —Moisés: “ ‘Ate jʉori mʉre yʉ cõa,’ ca ĩiri pũuro owari cõre tiicojo, cõacãña,” ĩiupi —ĩiupa.

5 To biro cʉ̃ja ca ĩiro, Jesús pea o biro ĩi yʉʉupi: —Moisés atere to biro mʉjare tii dotiupi, ca wederique ametʉene nʉcã pairã mʉja ca niiro macã.

6 Jĩcãto Ʉmʉreco Pacʉ ati yepare tii jeeño jʉogʉpʉra, ʉmʉ, nomio tiiupi.

7 To biri ʉmʉ, cʉ̃ pacʉre, cʉ̃ pacore, camotatiri, cʉ̃ nʉmo mena pee niirucumi.

8 Pʉarã nii pacarã, jĩcã upʉra nii earucuma. To biri pʉarã méé niima. Jĩcʉ̃ra niima.

9 To biri Ʉmʉreco Pacʉ jĩcã upʉra cʉ̃ja ca niiro cʉ̃ ca tiiricarãrena, bojocʉra cʉ̃ja ca ameri camotatiro tii majitimi —cʉ̃jare ĩiupi.

10 Ñucã cʉ̃ buerã pea wiipʉ niirã, tee maquẽrena jãiñaupa Jesús're.

11 To biro cʉ̃ja ca ĩiro, Jesús pea: —Cʉ̃ nʉmore cõari, apeo ca nʉmo cʉtigʉa, cʉ̃ nʉmo ca nii jʉorico menare ñañarije tiigʉ tiimi.

12 Ñucã nomio pee cãa, cõ manʉre cõacãri apĩ cõ ca manʉ cʉtijata, cõ cãa, ñañarije tiigo tiimo —cʉ̃jare ĩiupi.

13 Jĩcãrã, Jesús pʉto wimarãre jee waaupa, cʉ̃jare cʉ̃ padeñajato ĩirã. Cʉ̃ buerã pea wimarãre ca jee waarãre bocá tuti camota niiupa.

14 Jesús pea to biro cʉ̃ja ca ĩiro ĩa ajiari, o biro cʉ̃jare ĩiupi: —Wimarãre camotaatirãra yʉ pʉto pee cʉ̃jare tiicojoya. Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca doti niiri tabea cʉ̃jare biro ca niirã yaa tabe nii.

15 Yee méé yʉ ĩi: Jĩcʉ̃ wimagʉ cʉ̃ ca biirore biro Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca dotiri tabe maquẽre ca tʉo nʉnʉjeetigʉa, tii tabepʉre ea waatirucumi —ĩiupi.

16 To biro cʉ̃jare ĩi yapano, wimarãre jee apa, cʉ̃ amori mena cʉ̃jare ñia peori, añuro cʉ̃jare ca bii mʉa nʉcãpere cʉ̃jare jãi bojaupi.

17 Jesús, waagʉ doogʉ cʉ̃ ca biiri tabera, jĩcʉ̃ ʉmʉ ũmaa ea, cʉ̃ ãjʉro jupeari mena cʉ̃ jʉguero ea nuuri, o biro cʉ̃re ĩi jãiñaupi: —Buegʉ Añugʉ, ¿ñee ʉno yʉ tiigajati, to birora caticõa niiriquere bʉarʉgʉ? —ĩiupi.

18 To biro cʉ̃ ca ĩiro, Jesús pea: —¿Ñee tiigʉ “Añugʉ” yʉre mʉ ĩiti? Jĩcʉ̃ peera ca añugʉ manimi; ca añugʉa jĩcʉ̃ra niimi, Ʉmʉreco Pacʉ wado.

19 Mee, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca doti cũuriquere mʉ maji: Jĩaticãña. Nʉmo cʉti, manʉ cʉti, bii pacarã tii epericarã cʉtiticãña. Jee dutiticãña. Watoara ĩi dito buiyeeticãña. Ĩi dito jeeticãña. Mʉ pacʉre, mʉ pacore, nʉcʉ̃ bʉoya —cʉ̃re ĩiupi Jesús.

20 To biro cʉ̃re cʉ̃ ca ĩiro cʉ̃ pea: —Buegʉ, wimagʉ niigʉpʉra tee niipetirijere yʉ tii peticãwʉ mee —ĩiupi.

21 To cõrora mairique mena cʉ̃re ĩa: —Jĩcã wãmera mʉre dʉja. Waagʉja. Mʉ ca cʉorije niipetirijere noni peoticã, wapa jeeri, ca boo pacarãre noniña. To biro tiigʉ, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca doti niiri tabepʉre pairo mʉ apeye cʉtirucu. To biro tii yapano, yʉre bapa cʉtigʉ dooya —cʉ̃re ĩiupi.

22 Teere tʉogʉ, cʉ̃ pea bijaatigʉra tʉgoeñarique pai, waacoaupi ca apeye paigʉ niiri.

23 To cõrora Jesús pea cʉ̃ weja ĩa amojode, o biro ĩiupi cʉ̃ buerãre: —¡Ca apeye pairãra Ʉmʉreco Pacʉ peere cʉ̃ja ca tʉo nʉnʉjeerʉgamijata, popiye peti niicãro dooro bii! —ĩiupi.

24 O biro cʉ̃ ca ĩirijere, cʉ̃ buerã pea do biro pee ĩi majiticãupa. Ñucã Jesús pea o biro cʉ̃jare ĩi nemoupi: —Yʉ puna, cʉ̃ja apeyerena ca wederique paiorãra, Ʉmʉreco Pacʉ peere cʉ̃ja ca tʉo nʉnʉjeepe pea do biro tii majiña manirije peti to niicãti.

25 Camello pea, ãjipõa potaga opere popiye méé cʉ̃ ca jãa ame witicoa pacaro, jĩcʉ̃ ca apeye paigʉ peera Ʉmʉreco Pacʉ peere cʉ̃ ca tʉo nʉnʉjeerʉgarije popiye peti niicã —cʉ̃jare ĩiupi Jesús.

26 To biro cʉ̃ ca ĩiro, cʉ̃ buerã pea bʉaro jañuri tʉo ʉcʉacã yai waa, do biro pee ĩi majiticã, o biro ĩiupa: —Too docare ¿ñiru peti cʉ̃ ametʉagʉti? —ĩiupa.

27 To cõrora Jesús pea cʉ̃jare ĩa, o biro ĩiupi: —Bojocara do biro ca tii majiña manirije niiro bii. Biiti Ʉmʉreco Pacʉ peera. Niipetirijepʉra cʉ̃ ca tii majirije wado niicã —ĩiupi.

28 To biro cʉ̃ ca ĩiro, Pedro pea: —Jãa, jãa yeere cũu peticã, mʉre jãa nʉnʉ doowʉ —ĩiupi.

29 To biro cʉ̃ ca ĩiro, Jesús pea: —Yee méé mʉjare yʉ ĩi. No ca boogʉ yʉ yee jʉori, ñucã añurije queti jʉori, cʉ̃ yaa wiire, cʉ̃ yaarãre, cʉ̃ yaarã romirire, cʉ̃ pacʉre, cʉ̃ pacore, cʉ̃ punare, cʉ̃ yaa yepare, cʉ̃ ca waa weojata,

30 ati yepare cati niigʉra, ñañaro cʉ̃re cʉ̃ja ca tiirʉga nʉnʉjeerije watoara, cʉ̃ ca waa weorique ametʉenero wiijeri, cʉ̃ yaarãre, cʉ̃ yaarã romirire, cʉ̃ pacʉre, cʉ̃ pacore, cʉ̃ punare, cʉ̃ yaa yeparire, cien cõro peti tiicojo nemo ecorucumi; ñucã ape tuti macã yepapʉre cʉ̃ ca niipe peera to birora caticõa niiriquere tiicojo ecorucumi.

31 Paʉ, mecʉ̃rire ca nii majuropeerã ca niirã, cʉ̃ja ca ĩiña manirã tuarucuma. Ñucã mecʉ̃rire cʉ̃ja ca ĩiña manirã ca niirã, ca nii majuropeerã niirucuma —cʉ̃jare ĩi yʉʉupi Jesús.

32 Jiro, Jerusalén pee maa nʉnʉa waaupa. Jesús pea cʉ̃ buerã jʉguero waacã nʉnʉa waaupi. To biro cʉ̃ ca biiro, cʉ̃ja pea, “Uwiorije ca biigʉ cʉ̃ niiti” ĩi nʉnʉjeeupa, cʉ̃ja jiro ca doorã pea cʉ̃ja ca boca uwi nʉnʉjeecãro. Ñucã Jesús, cʉ̃ buerã pʉa amo peti, dʉpore pʉaga penituaro ca niirãre bojoricaro jʉo cojo, o biro cʉ̃jare ĩiupi cʉ̃re ca biipere:

33 “Mʉja ca ĩarora, Jerusalén'pʉ waarã mani bii, yʉ, Ca Nii Majuropeegʉ Macʉ̃re, paia ʉparãpʉre, doti cũuriquere ca jʉo buerãpʉre, yʉre wedejãarucuma. Cʉ̃ja pea yʉre cʉ̃ja jĩa cõajato ĩirã, ape yepa macãrãpʉre yʉre tiicojorucuma.

34 Cʉ̃ja pea ñañaro yʉre ĩi epe, yʉre ʉjeco eo bate tuu, yʉre bape, yʉre jĩa cõa, tiicãrucuma. To biro cʉ̃ja ca tiimijata cãare, itia rʉmʉ jiro yʉ cati tuacoarucu ñucã,” cʉ̃jare ĩi wedeupi Jesús.

35 Zebedeo puna, Santiago, Juan, Jesús pʉto pee waari, o biro cʉ̃re ĩiupa: —Buegʉ, mʉre jãa ca jãirijere jãare mʉ ca tii nemoro jãa boo —ĩiupa.

36 To biro cʉ̃ja ca ĩiro: —¿Ñee ʉnore mʉjare yʉ ca tii bojaro mʉja booti? —cʉ̃jare ĩi jãiñaupi Jesús.

37 To biro cʉ̃jare cʉ̃ ca ĩiro, cʉ̃ja pea: —Mʉ ca doti niiri tabe ca añu majuropeeri tabepʉre, jĩcʉ̃, mʉ díámacʉ̃ nʉña, apĩ mʉ ãcõ nʉña pee, jãare mʉ ca duwi dotiro jãa boo —cʉ̃re ĩiupa.

38 To biro cʉ̃ja ca ĩiro: —Mʉja, mʉja ca jãirijere mʉja majiti. To docare mʉja, do biro bii majiña maniro ñañarije yʉ ca tamʉope ʉnore ñañaro peti tamʉocã, ñañari wãmepʉ tii ecori yʉ ca jĩa eco yaipe ʉnore tamʉorã, ¿mʉja bii bayicãrãti? —cʉ̃jare ĩiupi Jesús.

39 To biro cʉ̃jare cʉ̃ ca ĩiro tʉorã: —Ʉ̃gjá, jãa bii bayicãrucu —cʉ̃re ĩiupa. Jesús pea o biro cʉ̃jare ĩiupi: —Biirãpʉa mʉja, yʉre birora bʉaropʉra ñañaro peti tamʉo, bii yai, mʉja bii ametʉarucu.

40 Bʉari, yʉ díámacʉ̃ nʉña, yʉ ãcõ nʉña mʉja ca duwirʉgarije docare, yʉ, yʉ ca duwi dotipe méé nii. Mee tea, “To biro biirucuma,” ĩiricarã cʉ̃ja ca duwipe nii —cʉ̃jare ĩiupi Jesús.

41 Aperã pʉa amo cõro ca niirã pea teere tʉorã, Juan, Santiago jãa mena ajia jañuupa.

42 Jesús pea cʉ̃jare jʉo cojo, o biro ĩiupi: —Mee mʉja maji, ati yepa macãrã Ʉmʉreco Pacʉre ca majitirã, “Wiorã jãa nii” ca ĩirã, cʉ̃ja bojocare tutuaro mena doti epema; ñucã ʉparã ca nii majuropeera pea, cʉ̃ja ca dotirije mena cʉ̃jare ĩi epecãma.

43 Mʉja mena peera to biro méé biirucu. Mʉja watoare ca nii majuropeegʉ ca niirʉgʉ ʉnoa, mʉjare pade coteri majʉre biro pee ca biipʉ niimi.

44 Ñucã mʉja watoare ca jʉo niigʉ ca niirʉgʉ ʉnoa, niipetirãre pade coteri majʉre biro pee ca biipʉ niimi.

45 Yʉ, Ca Nii Majuropeegʉ Macʉ̃ cãa, yʉre cʉ̃ja pade cotejato ĩigʉ méé yʉ doowʉ. Yʉ pee cʉ̃jare pade cote, ñucã paʉ bojoca ñañarije cʉ̃ja ca tiiriquere bii yai boja ametʉenegʉ doogʉ yʉ doowʉ —ĩiupi Jesús.

46 Jiro Jericó macãre eaupa. Tii macãre Jesús, cʉ̃ buerã, aperã paʉ bojoca mena cʉ̃ ca witi nʉnʉa waaro, jĩcʉ̃ ca ĩatigʉ Bartimeo ca wãme cʉtigʉ Timeo macʉ̃, maa pʉto wapa tiirica tiiri jãi duwiupi.

47 “Jesús, Nazaret macʉ̃ niimi,” cʉ̃ja ca ĩiro tʉori: —¡Jesús, David Pãrami, yʉre boo paca ĩaña! —ĩi acaro buiupi.

48 To biro cʉ̃ ca ĩiro, cʉ̃ yerijãa waajato ĩirã, paʉ cʉ̃re tuti camotaamiupa. To biro cʉ̃ja ca ĩi pacaro, cʉ̃ pea bʉaro jañuro acaro buiupi: —¡David Pãrami, yʉre boo paca ĩaña! —ĩiupi.

49 To cõrora Jesús pea tua nʉcã, “Cʉ̃re jʉo cojoya,” ĩiupi. To biro cʉ̃ ca ĩiro, o biro cʉ̃re ĩi jʉo cojoupa: —Níjá. Tʉgoeñarique paitigʉra wãmʉ nʉcãri, dooya. Jesús mʉre jʉomi —cʉ̃re ĩiupa.

50 To cõrora ca ĩatigʉ pea cʉ̃ jutiro jotoa macãrore tuu wee cõa cũu, bupu wãmʉ nʉcã, Jesús pʉto pee waaupi.

51 Jesús pea: —¿Ñeere mʉre yʉ ca tii bojaro mʉ booti? —cʉ̃re ĩi jãiñaupi. To biro cʉ̃ ca ĩiro, ca ĩatigʉ pea o biro ĩi yʉʉupi: —Buegʉ, yʉ cape ca ĩaro yʉ boo —ĩiupi.

52 Jesús pea: —Tua waagʉja. “Jesús yʉre catiocãrucumi,” mʉ ca ĩi tʉgoeña bayirijera mʉ diariquere ametʉene —cʉ̃re ĩiupi. To biro cʉ̃re cʉ̃ ca ĩiri nimarora, ca ĩatimiricʉ añuro ĩa, Jesús're nʉnʉcoaupi.