Acts 7 in Siriano

1 Ĩgʉ̃sã Estebãrẽ ĩãripoe paía opʉ ĩgʉ̃rẽ sẽrẽñayupʉ: —¿Diayeta ãrĩrĩ, ĩgʉ̃sã mʉrẽ weresãrã? ãrĩyupʉ.

2 Esteban yʉjʉyupʉ ĩgʉ̃rẽ: —Yaarã, yʉre õãrõ péka! Marĩ ñekʉ̃ Abraham, Harán wãĩkʉri makãgue waaburo dupiyuro Mesopotamiague ããrĩdi ããrĩmí Caldea masaka ããrĩrṍgue. Ĩgʉ̃ irogue ããrĩripoe Marĩpʉ õãrõ gosesiriri merã ĩgʉ̃rẽ deyoa,

3 ãsũ ãrĩdi ããrĩmí: “I nikũrẽ, mʉyarãrẽ béowãgãka! Mʉ waamakʉ̃, yʉ gaji nikũ mʉ ããrĩburi nikũrẽ ĩmugʉkoa”, ãrĩdi ããrĩmí Marĩpʉ Abrahãrẽ.

4 Marĩpʉ irasũ ãrĩmakʉ̃ pégʉ, Abraham Caldea nikũ ããrãdi Harã́gue waadi ããrĩmí. Irogue ejadero pʉrʉ, ĩgʉ̃ pagʉ boadi ããrĩmí. Ĩgʉ̃ boadero pʉrʉ, Marĩpʉ Abrahãrẽ wiridoredi ããrĩmí doja. Irasirigʉ Abraham õõ, marĩ ããrĩrĩ́ nikũrẽ ejadi ããrĩmí pama.

5 Ĩgʉ̃ õõgue ejamakʉ̃, Marĩpʉ ĩgʉ̃rẽ neõ nikũrẽ sĩbiridi ããrĩmí dapa. Sĩbirikeregʉ, ĩgʉ̃rẽ: “Pʉrʉgue mʉya, mʉ parãmerã ããrĩturiarãya nikũ ããrĩrokoa”, ãrĩdi ããrĩmí. Ĩgʉ̃ irasũ ãrĩripoere Abraham neõ pũrã marĩdi ããrĩmí dapa.

6 Gaji Marĩpʉ ĩgʉ̃rẽ ãrĩnemodi ããrĩmí doja: “Mʉ parãmerã ããrĩturiarã gaji nikũgue waarãkuma dapa. Cuatrocientos bojorigora iri nikũ marãrẽ moãboerãkuma. Ĩgʉ̃sãrẽ moãdore, pábirarãkuma.

7 Yʉ gapʉ iri nikũ marãrẽ wajamoãgʉra ĩgʉ̃sã irasiriri waja. Yʉ ĩgʉ̃sãrẽ wajamoã odoadero pʉrʉ, mʉ parãmerã ããrĩturiarã iri nikũrẽ wirirãkuma. Wiri, yʉ ĩgʉ̃sãrẽ sĩburi nikũgue eja, yʉre bʉremurã yʉ dorerire irirãkuma”, ãrĩdi ããrĩmí Marĩpʉ Abrahãrẽ.

8 Ĩgʉ̃ irasũ ãrãdero pʉrʉ, ãsũ iridoredi ããrĩmí doja: “Ããrĩpererã ʉ̃marẽ ĩgʉ̃sãya dʉpʉma gasirogãrẽ wiirika! Irasirirã mʉsã yʉ werenírĩ bʉremurĩrẽ yʉre ĩmurãkoa”, ãrĩdi ããrĩmí. Irasirigʉ Abraham ĩgʉ̃ magʉ̃ Isaare su semana ĩgʉ̃ deyoadero pʉrʉ, ĩgʉ̃rẽ wiiridi ããrĩmí. Mʉrãrõta Isaade ĩgʉ̃ magʉ̃ Jacore iridi ããrĩmí. Jacode mʉrãrõta ĩgʉ̃ pũrãrẽ pe mojõma pere su gubu peru pẽrẽbejari buri ããrĩmurãrẽ iridi ããrĩmí.

9 ’Jacob pũrã marĩ ñekʉ̃sãmarã ĩgʉ̃sã pagʉmʉrẽ Josére ĩãturisĩã, Egiptogue waarã́rẽ duanerã ããrĩmá, iro marãrẽ moãboegʉ ããrĩburo, ãrĩrã. Marĩpʉ gapʉ ĩgʉ̃ merã ããrĩníkõãdi ããrĩmí ĩgʉ̃rẽ iritamugʉ̃. Ĩgʉ̃ ñerõ tarikeremakʉ̃, ããrĩpereri ĩgʉ̃ ñerõ taririre taudi ããrĩmí. Wári masĩrĩ sĩdi ããrĩmí. Irasirigʉ faraón Egiptomʉ i nikũ marã opʉ Josére beyedi ããrĩmí, ĩgʉ̃ dokamʉ opʉ ããrĩburo, ãrĩgʉ̃. Ĩgʉ̃ya wiimadere moãdoregʉ sóodi ããrĩmí.

11 ’Pʉrʉ ããrĩperero Egiptoguere, Canaán nikũguedere baari pereakõãdero ããrĩbʉ́. Irasirirã masaka bʉro ñerõ tarinerã ããrĩmá. Marĩ ñekʉ̃sãmarã ʉaboanerã ããrĩmá.

12 Irasirigʉ Egiptogue trigo ããrĩrĩ́ kerere pégʉ, Jacob ĩgʉ̃ pũrãrẽ marĩ ñekʉ̃sãmarãrẽ: “Wajarirã waaka!” ãrĩ iriudi ããrĩmí. Ĩgʉ̃ irasũ ãrĩmakʉ̃ pérã, neõ waarã́ irinerã ããrĩmá iroguere. Irogue eja, baari wajari odo, gãme dujarikõãnerã ããrĩmá doja.

13 Ĩgʉ̃sã baari wajariadeare baapeo, dupaturi wajarirã waanerã ããrĩmá doja. Iripoeta pama José ĩgʉ̃sãrẽ: “Mʉsã pagʉmʉta ããrã yʉ”, ãrĩ weredi ããrĩmí. Irasirigʉ Egipto marã opʉ José tĩ́rãrẽ masĩdi ããrĩmí.

14 Pʉrʉ José ĩgʉ̃ tĩ́rã merã kerere iriudi ããrĩmí ĩgʉ̃ pagʉre. “Yʉpʉ, ĩgʉ̃yarã merã aariburo”, ãrĩ iriudi ããrĩmí. Jacoyarã setenta y cinco gora ããrĩnerã ããrĩmá.

15 José kere iriuadeare pégʉ, Jacob ĩgʉ̃ pũrã merã Egiptogue waadi ããrĩmí. Jacob irogue boadi ããrĩmí. Ĩgʉ̃ pũrã, marĩ ñekʉ̃sãmarãde boanerã ããrĩmá.

16 Pʉrʉgue ĩgʉ̃sã parãmerã ããrĩturiarã ĩgʉ̃sãya gõãrĩ́rẽ Siquem wãĩkʉri makãgue Abraham, Hamor pũrãrẽ ĩgʉ̃ ʉ̃tãgobe wajaridea gobegue pímurã ãĩãnerã ããrĩmá.

17 ’Marĩpʉ Abrahãrẽ: “Mʉ parãmerã ããrĩturiarãrẽ i nikũrẽ sĩgʉra”, ãrĩdero ejawãgãripoe Abraham parãmerã ããrĩturiarã Egiptogue ããrĩrã́ wárã masãporenerã ããrĩmá.

18 Ĩgʉ̃sã irogue ããrĩmakʉ̃, José boadero pʉrʉ yoadero pʉrʉ, gajigʉ iri nikũ marã opʉ ñajãdi ããrĩmí doja. Ĩgʉ̃, José õãrõ irideare õãrõ masĩbiridi ããrĩmí.

19 Irasirigʉ marĩ ñekʉ̃sãmarã wárã masãporemakʉ̃ ĩãgʉ̃, ĩgʉ̃sãrẽ tarinʉgãdʉagʉ, ñerõ iridi ããrĩmí. Ʉ̃ma pũrã deyoarãrẽ boaburo, ãrĩgʉ̃, béodoredi ããrĩmí.

20 Iripoeta Moisés deyoadi ããrĩmí. Ĩgʉ̃ Marĩpʉ ĩũrõrẽ õãgʉ̃ ããrĩdi ããrĩmí. Irasirirã ĩgʉ̃ deyoadero pʉrʉ, ĩgʉ̃ pagʉsãmarã ĩgʉ̃sãya wiigue ʉrerã abegora duri merã ĩgʉ̃rẽ masũnerã ããrĩmá.

21 Ĩgʉ̃rẽ duúnemomasĩmerã, diague puui merã paubéonerã ããrĩmá. Pʉrʉ Egipto marã opʉ magõ ĩgʉ̃rẽ boka, igoya wiigue ãĩmajã, igo magʉ̃ diaye irirosũ masũdeo ããrĩmó.

22 Moisés iri wiigue masã, ããrĩpereri Egipto marã buerire buepeodi ããrĩmí. Irasirigʉ ĩgʉ̃ masĩrĩ merã werení, ããrĩpereri õãrõ iridi ããrĩmí.

23 ’Pʉrʉ cuarenta bojori opagʉ ĩgʉ̃yarãrẽ Israel bumarãrẽ ĩãdʉagʉ, ĩgʉ̃sã pʉrogue waadi ããrĩmí.

24 Irogue ejagʉ, sugʉ Egiptomʉ ĩgʉ̃yagʉre ñerõ irimakʉ̃ ĩãdi ããrĩmí. Irasirigʉ ĩgʉ̃rẽ gãmibosagʉ Egiptomʉrẽ wẽjẽkõãdi ããrĩmí.

25 Ĩgʉ̃ basi: “Marĩpʉ yaarãrẽ wijatadoregʉ iriuami, ĩgʉ̃sã irire õãrõ pémasĩkuma”, ãrĩ gũñadi ããrĩmí. Ĩgʉ̃sã gapʉ ĩgʉ̃ gũñarõsũ gũñabirinerã ããrĩmá.

26 Gajinʉ gapʉ Moisés ĩgʉ̃sã pʉrogue waadi ããrĩmí doja. Irogue ejagʉ, gajirã ĩgʉ̃yarã pẽrã ĩgʉ̃sã basi gãmekẽãmakʉ̃ ĩãdi ããrĩmí. “Iropata gãmekẽãka! ¿Nasirimurã su bumarã ããrĩkererã, iropa gãmekẽãkõãrĩ?” ãrĩdi ããrĩmí Moisés ĩgʉ̃sãrẽ.

27 Ĩgʉ̃ irasũ ãrĩmakʉ̃ pégʉ, bʉro pádi gapʉ, Moisére túmeénú: “‘¿Noã mʉrẽ gʉa opʉ, gʉare dorebu ããrĩburo’, ãrĩ sóoari?

28 ¿Ñamika Egiptomʉrẽ mʉ wẽjẽaderosũ yʉdere wẽjẽdʉagʉ yári?” ãrĩdi ããrĩmí Moisére.

29 Ĩgʉ̃ irasũ ãrĩmakʉ̃ pégʉka, Moisés Egiptore wiri, gaji nikũ Media wãĩkʉri nikũgue waadi ããrĩmí. Irogue ĩgʉ̃sã watopegue ããrĩgʉ̃́, iromorẽ marãpokʉ, pẽrã ʉ̃ma pũrãkʉdi ããrĩmí.

30 ’Moisés cuarenta bojorigora iri nikũguere ããrĩdi ããrĩmí. Irikʉ bojori pʉrʉ Sinaí wãĩkʉdi ʉ̃tãʉ̃ pʉro, masaka marĩrõgue waadi ããrĩmí. Irogue sugʉ yukʉgã dʉpʉri watopegue peame ʉ̃jʉ̃makʉ̃ ĩãdi ããrĩmí. Marĩpʉre wereboegʉ iri peame ʉ̃jʉ̃rĩ pũrã dekogue deyoadi ããrĩmí ĩgʉ̃rẽ.

31 Moisés iri peame ʉ̃jʉ̃makʉ̃ ĩãgʉ̃, ĩãgʉkakõãdi ããrĩmí. “¿Naásũ waari?” ãrĩ, iri yukʉgã pʉrogãgue ĩãgʉ̃ waagʉ́, marĩ Opʉ ãsũ ãrĩ werenímakʉ̃ pédi ããrĩmí:

32 “Yʉ, mʉ ñekʉ̃sãmarã: Abraham, Isaac, Jacob Opʉ ããrã”, ãrĩdi ããrĩmí. Ĩgʉ̃ irasũ ãrĩmakʉ̃ pégʉ, bʉro güi narada, neõ ĩãnemodʉabiridi ããrĩmí.

33 Marĩpʉ ĩgʉ̃rẽ: “Yʉ pʉrota nía mʉ. Irasirigʉ mʉya gubu suríre túweaka, yʉre bʉremurĩrẽ ĩmubu.

34 Yaarã Egiptogue ããrĩrã́rẽ bʉro poyamakʉ̃ ĩãa. Ĩgʉ̃sã bʉro bʉjawereri merã gaguinímakʉ̃ péa. Irasirigʉ ĩgʉ̃sãrẽ taubu dijijabʉ. Irasirigʉ mʉrẽ Egiptogueta iriugʉra ĩgʉ̃sãrẽ iritamudoregʉ”, ãrĩ weredi ããrĩmí Marĩpʉ Moisére.

35 ’Ĩĩ Moiséreta marĩ ñekʉ̃sãmarã ĩgʉ̃rẽ gããmemerã: “‘¿Noã mʉrẽ gʉa opʉ, gʉare dorebu ããrĩburo’, ãrĩ sóoari?” ãrĩnerã ããrĩmá. Marĩpʉ gapʉ ĩgʉ̃rẽ: “Ĩgʉ̃sã opʉ pígʉra mʉrẽ”, ãrĩ, ĩgʉ̃rẽ iriudi ããrĩmí ĩgʉ̃sãrẽ taudoregʉ. Marĩpʉ ĩgʉ̃rẽ wereboegʉ yukʉgã dʉpʉri watopegue peame ʉ̃jʉ̃derogue deyoadi merã ĩgʉ̃rẽ iriudi ããrĩmí.

36 Irasirigʉ Moisés Egiptogue eja, Marĩpʉ turaro merã wári iri ĩmurĩrẽ iridi ããrĩmí. Pʉrʉ marĩ ñekʉ̃sãmarãrẽ Egiptogue ããrãnerãrẽ siiuwãgã, wádiya deko diiadiyague eja, Marĩpʉ turaro merã irasũta iridi ããrĩmí doja. Pʉrʉ cuarenta bojorigora masaka marĩrõgue ĩgʉ̃sã waagorenamakʉ̃dere, irasũta iridi ããrĩmí doja.

37 Moiséta marĩ ñekʉ̃sãmarã Israel bumarãrẽ ãsũ ãrĩ weredi ããrĩmí: “Pʉrʉgue marĩyagʉre Marĩpʉ iriugʉkumi ĩgʉ̃ya kerere werebure. Yʉre ĩgʉ̃ iriuderosũta ĩgʉ̃dere iriugʉkumi. Ĩgʉ̃ wererire õãrõ péduripíka!” ãrĩ weredi ããrĩmí.

38 Marĩ ñekʉ̃sãmarã masaka marĩrõgue nerẽmakʉ̃, Moisés ĩgʉ̃sã merã ããrĩdi ããrĩmí. Irogue Sinaí wãĩkʉdi ʉ̃tãʉ̃gue Marĩpʉre wereboegʉ ĩgʉ̃rẽ weredi ããrĩmí. Ĩgʉ̃ irasũ weremakʉ̃ péadeare Moisés marĩ ñekʉ̃sãmarãrẽ weretaudi ããrĩmí. Marĩ irire pémakʉ̃, Marĩpʉ marĩrẽ ĩgʉ̃ merã õãrõ ããrĩmakʉ̃ yámi. Iri neõ perebirikoa.

39 ’Moisés irire werekeremakʉ̃, marĩ ñekʉ̃sãmarã gapʉ neõ bʉremubirinerã ããrĩmá. Ĩgʉ̃dere bʉremubiri: “Egiptogue dujáakõãrã”, ãrĩ gũñanerã ããrĩmá.

40 Irasirirã Moisés ʉ̃tãʉ̃gue ããrĩripoe ĩgʉ̃ tĩ́gʉ̃ Aarṍrẽ: “Marĩrẽ Egiptogue ããrĩrã́rẽ ãĩridi, ¿naásũ waayuri? Marĩ neõ masĩbea”, ãrĩnerã ããrĩmá. Irasirirã Aarṍrẽ: “Keori weabosaka gʉare! I keori weadea merã kõãdupiyurãkoa, marĩ waaburi maarẽ́ ĩmuburo, ãrĩrã”, ãrĩnerã ããrĩmá.

41 Irasũ ãrĩ odo, sugʉ wekʉ majĩgʉ̃ keori oro merã weanerã ããrĩmá. Pʉrʉ ĩgʉ̃sãyarã waimʉrã ejorãrẽ wẽjẽ, soepeonerã ããrĩmá iri weadeare bʉremurã. Pʉrʉ irire ʉsʉyari merã ĩãrã, bosenʉ irinʉgãnerã ããrĩmá.

42 Ĩgʉ̃sã weadeare bʉremumakʉ̃ ĩãgʉ̃, Marĩpʉ ĩgʉ̃sãrẽ béodi ããrĩmí, ĩgʉ̃sã gããmerõ iriburo, ãrĩgʉ̃. Irasirirã neñukãrẽ, abeare bʉremunʉgãnerã ããrĩmá. Marĩpʉya kerere weredupiyunerã ãsũ ãrĩ gojanerã ããrĩmá Marĩpʉ ãrĩdeare gojarã: Mʉsã, Israel bumarã masaka marĩrõgue cuarenta bojori ããrĩrã́, yʉ gapʉre mʉsãyarãrẽ waimʉrã ejorãrẽ wẽjẽ soepeo bʉremubiribʉ.

43 Irasirirã mʉsã Moloc wãĩkʉgʉ keorire bʉremurã, ĩgʉ̃rẽ bʉremurĩ wiire, mʉsã surí gasiri merã iridea wiire kõãgorenabʉ. Gajigʉ Refán wãĩkʉgʉ neñukãmʉ keori mʉsã weadeadere bʉremubʉ. Mʉsã iri keorire weabʉ bʉremudʉarã. Irasirigʉ, mʉsã yʉre bʉremubiridea waja mʉsãrẽ Babilonia wãĩkʉro koregue béogʉra, ãrĩ gojanerã ããrĩmá.

44 Irasũ ãrĩ odo, Esteban oparãrẽ Marĩpʉya wiima gapʉre wereyupʉ doja: —Marĩ ñekʉ̃sãmarã masaka marĩrõgue ããrĩrã́, Marĩpʉre bʉremurĩ wii, waimʉrã gasiri merã ĩgʉ̃sã iridea wiire opanerã ããrĩmá. Iri wiiguere Marĩpʉ pe mojõma doreri gojadea majĩ ʉ̃tã majĩ ããrĩdero ããrĩbʉ́. Ĩgʉ̃sã iri wiire iriburo dupiyuro Marĩpʉ Moisére iri wii keorire: “Ãsũpero irika!” ãrĩdi ããrĩmí. Irasirirã marĩ ñekʉ̃sãmarã iri wiire Marĩpʉ dorederosũta keoro irinerã ããrĩmá.

45 Ĩgʉ̃sã boadero pʉrʉ, ĩgʉ̃sã pʉrʉ marã iri wiire opaturianerã ããrĩmá. Pʉrʉ Josué ĩgʉ̃sãrẽ siiuwãgãmakʉ̃, iri wiire ĩgʉ̃sã noó waaró ãĩãnanerã ããrĩmá. Ĩgʉ̃sã õõgue ejamakʉ̃, Marĩpʉ i nikũ marãrẽ judío masaka ããrĩbirinerãrẽ béokõãdi ããrĩmí. Yoaripoe marĩ ñekʉ̃sãmarã Marĩpʉre iri wiigue bʉremunerã ããrĩmá. David opʉ ñajãdero pʉrʉguedere opanerã ããrĩmá.

46 Marĩpʉ Davire ĩgʉ̃ ĩũrõ õãrõ iridire ʉsʉyari merã ĩãdi ããrĩmí. Irasirigʉ David Marĩpʉre ãsũ ãrĩdi ããrĩmí: “Gʉa ñekʉ̃ Jacob bʉremudi ããrã mʉ. Irasirigʉ yʉ mʉrẽ wári wii mʉ ããrĩburi wiire iribosasi”, ãrĩdi ããrĩmí. Ĩgʉ̃ irasiridʉakeregʉ, iri wiire iribiridi ããrĩmí.

47 Ĩgʉ̃ magʉ̃ Salomón gapʉ iri wiire iridi ããrĩmí pama.

48 Irasirikeremakʉ̃, Marĩpʉ gapʉ ããrĩpererãrẽ doregʉ ããrĩsĩã, masaka iridea wiirigue dita ããrĩbemi. Iripoegue ĩgʉ̃ya kerere weredupiyudi ãsũ ãrĩ gojadi ããrĩmí Marĩpʉ ãrĩdeare gojagʉ:

49 Yʉ, ããrĩpererã Opʉ ããrã. Ʉ̃mʉgasi yʉ doaro irirosũ ããrã. I nikũ yaa guburi kʉraña doanírõ irirosũ ããrã. Irasirirã, yʉ ããrĩburi wiire irimasĩbea mʉsã.

50 Yʉta ããrĩpererire iribʉ, ãrĩmi Marĩpʉ, ãrĩ gojasũdero ããrĩbʉ́.

51 Esteban irasũ ãrĩ odo, ãsũ ãrĩ werenemoyupʉ doja: —Mʉsã Marĩpʉ dorerire tarinʉgãa. Ĩgʉ̃rẽ masĩmerã irirosũ ĩgʉ̃ wererire neõ pédʉabea. Õãgʉ̃ deyomarĩgʉ̃ dorerire neõ iridʉabea. Marĩ ñekʉ̃sãmarã iriderosũta iririkʉkõãa.

52 Ĩgʉ̃sã ããrĩpererã Marĩpʉya kerere weredupiyunerãrẽ ñerõ waamakʉ̃ irinerã ããrĩmá. Gajirãrẽ: “Jesús marĩrẽ taubu, Marĩpʉ doreri iribu aarigʉkumi”, ãrĩ wererãrẽ wẽjẽnerã ããrĩmá. Ĩgʉ̃rẽta ĩgʉ̃ ejadero pʉrʉ, mʉsã gapʉ ñeã, gajirãrẽ wia wẽjẽdorebʉ.

53 Marĩpʉ ĩgʉ̃rẽ wereboerã merã ĩgʉ̃ dorerire marĩ ñekʉ̃sãmarãrẽ píkeremakʉ̃, mʉsã irire bʉro tarinʉgãa, ãrĩ wereyupʉ Esteban oparãrẽ.

54 Ĩgʉ̃ irasũ ãrĩmakʉ̃ pérã, bʉro guari merã ĩgʉ̃sãya guikare kũrĩduútúñurã.

55 Esteban gapʉ Õãgʉ̃ deyomarĩgʉ̃rẽ opatariyupʉ. Ʉ̃mʉgasigue ĩãmu, Marĩpʉ gosesiririre ĩãyupʉ. Marĩpʉ diaye gapʉ Jesús nímakʉ̃ ĩãyupʉ.

56 Esteban ĩgʉ̃rẽ ĩãgʉ̃: “Ĩãka!” ãrĩyupʉ. “Ʉ̃mʉgasi tũpãmakʉ̃ ĩãa. Jesús ããrĩpererã tĩ́gʉ̃ Marĩpʉ diaye gapʉ nímakʉ̃ ĩãa yʉ”, ãrĩyupʉ oparãrẽ.

57 Ĩgʉ̃ irasũ ãrĩmakʉ̃ pédʉamerã, bʉro gaguiní, ĩgʉ̃sãya gãmipũrĩrẽ biañurã. Suro merã ũmawãgã, ĩgʉ̃rẽ ñeã, iri makã tʉrogue ãĩãñurã. Ĩgʉ̃sãya surí wekamarẽ túwea pí, sugʉ maamʉ Saulo wãĩkʉgʉre irire koredoreñurã. Odo, Estebãrẽ ʉ̃tãyeri merã dea wẽjẽñurã.

59 Ĩgʉ̃sã irasirimakʉ̃, Esteban ãsũ ãrĩ sẽrẽyupʉ: —Jesús yʉ Opʉ, yʉ kõmomakʉ̃, yaa yʉjʉpũrãrẽ ñeãka! ãrĩyupʉ.

60 Pʉrʉ ĩgʉ̃ya ñadʉkʉpuri merã ejamejãja, bʉro gaguinírĩ merã: —Yʉ Opʉ, kãtika, ĩĩsãrẽ yʉre ĩgʉ̃sã irasiririre, ãrĩyupʉ. Irasũ ãrĩ, kõmoakõãyupʉ pama.