Luke 6 in Merey

1 Pat i mazəzukw bo na, Yesu ta gawla ŋgay hay ti ye ta guvah wuray. Ma guvah eye niye tə ge a ɗəma na, wuye andaya tə zalay bəle. Gawla i Yesu hay tə həɓ wu niye. Ta gugwah na wu niye ada tə nda.

2 Siye i Farisa hay ta ŋgatatay. Tsa na, tə gwaɗatay: «Ka gum wu nakə bazlam i Mbəlom mapala eye a ge faya me pat i mazəzukw bo aye na, hərwi mey?»

3 Yesu a mbəɗatay faya a gwaɗatay: «Ɗaɗa ka dzaŋgum wu nakə Davit a ge ahəl niye aye təbəɗew? May a wur faya ta ndo ŋgay hay.

4 Tsa na, a ye, a fələkwa a madzawadzawa i məɗəslay ha gər a Mbəlom. A ye naha, a zla makwala nakə tə vəlay a Mbəlom aye. A nda. A vəlatay a ndo ŋgay hay dərmak, tə nda. Bazlam i Mbəlom mapala eye a vəl tsəveɗ ka mənde na, a ndo məvəlaway wu a Mbəlom ɗekɗek bəɗaw?»

5 Yesu a gwaɗatay sa: «Maa ləvay gər a pat i mazəzukw bo na, Wawa i Ndo.»

6 Pat eye andaya pat i mazəzukw bo na, Yesu a ye a gay i maɗuwule me. A ye naha a pa bo ka matətikatay a ndo hay. Mə ɗəma na, ndoweye andaya həlay i mənday ŋgay maməta eye.

7 Mə gay i maɗuwule me niye na, ndo mədzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye ta Farisa hay nəteye andaya. Faya ta zəbiye ka Yesu. Tə dzala mə gər tay, tə gwaɗ: «Zəbakwa faya lele, ŋgatay ma mbəliye ha ndo nakay maməta həlay eye pat i mazəzukw bo ɗaw?» Tə tsik andza niye na, hərwi məhəle faya bəra suwat.

8 Ane tuk na, Yesu a sər ha mədzal gər tay. A gwaɗay a ndo niye həlay ŋgay maməta eye: «Lətse, do, lətse ka niye, kame i ndo hay tebiye.» Ndo niye a lətse ka niye.

9 Tsa na, Yesu a gwaɗatay: «Na tsətsahiye fakuma: Bazlam kway mapala eye a vəl tsəveɗ məge na, mey? A gwaɗ: Gum ŋgwalak pat i mazəzukw bo tsukuɗu, gum na, seweɗ ɗaw? Məmbəle ha ndo pat i mazəzukw bo tsukuɗu məgər ha mâ mət ɗaw?» Ane tuk na, ta mbəɗay faya bay.

10 Yesu a zəba fataya. Tsa na, a gwaɗay a ndo niye həlay maməta eye «Nduɗa ha həlay yak.» A nduɗa ha na, həlay ŋgay a mbəl a təra lele suwuɗ suwuɗ.

11 Tsa na, a ndalatay a ndo mədzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye ta Farisa hay. Tə tsik ma walaŋ tay ta hutiye tsəveɗ ka məkəɗe Yesu na, kəkay.

12 Ahəl niye Yesu a ye, a tsal a tsaholok hərwi maɗuwule me. A ndza ma tsaholok niye huyup ka maɗuwulay naha me a Mbəlom.

13 Ɗəre a tsaɗa na, a zalatay a gawla ŋgay hay ka təv ŋgay. Ti ye naha. Tsa na, a pala mə walaŋ tay niye ndo kuro gər eye sulo. A zalatay ndo i maslaŋ hay.

14 Nəteye na: Simoŋ nakə a pa faya məzele Piyer aye, ta malamar ŋgay Aŋdəre, Yakuba ta Yuhana, Filip ta Bartelemi,

15 Mata ta Tomas, Yakuba wawa i Alfe, Simoŋ ndo məge vəram hərwi dala ŋgay,

16 Yuda wawa i Yakuba, Yudas Iskariyot ndo məge ɗaf ka Yesu.

17 Yesu ta gawla ŋgay niye hay, tə mbəzlaw abəra ma tsaholok niye. Ti yaw tə ndza ka təv eye andaya barbara eye fatata. Gawla ŋgay hay ka təv eye niye haladzay. Ndo hay haladzay mbərzəzza andaya ka təv eye niye dərmak. Ndo niye hay na, ti yaw abəra kwa ma Zerozelem ka dala i Yahuda ada mə Tir ta Sidoŋ gəma neheye tə mbay naha a bəlay aye.

18 Ndo niye hay ti yaw ka təv ŋgay na, mata pay zləm a bazlam ŋgay ada hərwi mâ mbəl tay ha abəra ma ɗəvats tay hay wal wal. Ndo neheye məsəfəre lele bay eye hay mə bo tay aye na, kə mbəl tay hay.

19 Kwa way a pəla tsəveɗ məlamay nets tsa hərwi gədaŋ a yaw abəra mə bo ŋgay. Ndo neheye ta lamay aye na, a mbəl tay ha tebiye.

20 Yesu a zəba ka gawla ŋgay hay na, a gwaɗatay: «A nəkurom ndo i mətawak hay, ŋgwasum hərwi Bəy i Mbəlom na, i kurom.

21 A nəkurom neheye may a wur fakuma anəke aye, ŋgwasum hərwi Mbəlom ma vəlakumeye wu nakə a sakum aye. A nəkurom neheye faya ka tuwumeye anəke aye, ŋgwasum hərwi ka ta ŋgwasumeye.

22 Nəkurom neheye ndo hay faya ta gakum eye ɗəretsətseh aye, kwa ta kal kurom ha, kwa ta tsaɗakum, kwa ta tsik fakuma wu nakə lelebay eye hərwi nakə ka dzalum ha Wawa i Ndo aye na, ŋgwasum.

23 Aza pat nakə wu neheye ta ndzakum a gər aye na, mbərzlum tə məŋgwese eye hərwi Mbəlom ma ta vəlakumeye magogoy kurom bagwar eye mə mbəlom. Aya ane, sərum ha na, bəba təte tay hay tə gatay a ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom hay na, andza niye.

24 A nəkurom ndo i zlele hay, ɗəretsətseh ka gər kurom hərwi ɓa ka hutum magogoy kurom tsɨy.

25 A nəkurom neheye hawa i wu a gakum bay aye wu kurom andaya anəke haladzay aye, ɗəretsətseh ka gər kurom hərwi may ma ta wuriye fakuma. A nəkurom neheye faya ka ŋgwasumeye anəke aye, ɗəretsətseh ka gər kurom hərwi ka ta ndzumeye ta mədzal gər aye ada ka tuwumeye.

26 A nəkurom neheye ndo hay tə gwaɗ fakuma nəkurom ŋgwalak i ndo hay aye, ɗəretsətseh ka gər kurom. Hərwi bəba təte tay hay tə gwaɗawa ka ndo neheye tə gwaɗ nəteye ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom aye ta səpatawa ndo hay ahəl niye na, andza niye.»

27 «Ane tuk na, na tsikakumeye a nəkurom neheye faya ka pumeŋeye zləm aye: Wuɗum ndo məne ɗəre kurom hay. Gumatay ŋgwalak a ndo neheye tə nakum ɗəre aye.

28 Pum ŋgama ka ndo neheye faya ta vəlakumeye mezeleme aye. Ɗuwulumay me a Mbəlom hərwi ndo neheye faya ta gakumeye ɗəretsətseh aye.

29 «Taɗə ndoweye kə faka ka maholom na, mbəɗay ha maholom i diye neŋgeɗ. Ndoweye ka buwa faka abəra kələmedze yak na, gər ha mâ zla na faya məkelkabo yak i huɗ aye.

30 «Ndo ka tsətsah fakaya wu na, vəlay ada taɗə ndoweye kə zla faka abəra wu yak na, kâ tsətsah faya bay.

31 «Ka gwaɗum ndo hay tâ gakum ŋgwalak na, gumatay ŋgwalak a ndo hay dərmak.

32 «Kâ wuɗum ndo neheye ta wuɗa kurom aye ɗekɗek bay. Taɗə ka wuɗum ndo neheye ta wuɗa kurom aye ɗekɗek na, ka dzalum na, ka hutumeye merəɓe kurom ɗaw? Kwa ndo i mezeleme hay ta wuɗa ndo neheye ta wuɗa tay ha aye dərmak!

33 Ada taɗə ka gumatay ŋgwalak a ndo neheye faya ta gakumeye ŋgwalak aye ɗekɗek na, ka dzalum na, ka hutumeye merəɓe kurom ɗaw? Kwa ndo i mezeleme hay na, tə ge andza niye.

34 «Taɗə ka vəlumateye wu a ndo neheye ka sərum ha nəteye ta sliye məmakum ha aye na, ka dzalum na, ka hutumeye merəɓe kurom ɗaw? Kwa ndo i mezeleme hay tə vəlawa wu na, a ndo i mezeleme hay andza nəteye hərwi ada tâ matay ha andza nakə tə vəlatay aye!

35 Ɗuh bay, wuɗum ndo məne ɗəre kurom hay! Gumatay ŋgwalak. Ka vəlumatay wu na, kâ gwaɗum tâ makum ha a ɗəma bay. Mbəlom ma ta vəlakumeye a ɗəma magogoy kurom na, haladzay. Nəkurom ka ta tərumeye wawa i Mbəlom Fetek. Hərwi neŋgeye na, a wuɗa ndo i həzay hay ta ndo i seweɗ hay dərmak.

36 Tərum ndo məge ŋgwalak hay andza Bəba kurom Mbəlom, neŋgeye ndo i ŋgwalak.

37 «Kâ gum sariya ka ndo bay. Mbəlom dərmak ma gakumeye sariya bay. Kâ rawum me ka ndo hay bay. Mbəlom bəbay ma rawiye fakuma me bay. Pəsumatay ha mənese a ndo hay, Mbəlom dərmak ma pəsakumeye ha mənese kurom.

38 «Vəlumatay wu a ndo hay, Mbəlom dərmak ma vəlakumeye. Mbəlom ma vəlakumeye na, ma rahakumeye ha lele. Ma dzədzakakumeye ha a gwezem kurom hay na, madzədzeke madzədzeke. Mbəlom ma ləvakumeye wu tə wu nakə ka ləvawumatay ha wu a ndo hay aye dərmak.»

39 Yesu a tsikatay ta dzeke mekeleŋ eye sa, a gwaɗatay: «Guluf ma sliye məgəsay həlay a guluf neŋgeɗ ɗaw? Nəteye salamay tay eye ta dəɗiye a bəɗ.

40 Ndo nakə faya ma tətikiye wu aye na, ma ziye ndo matətikay wu bay. Ane tuk na, ndo nakə faya ta tətikay wu kə sər tsɨy na, ma təriye andza ndo matətikay wu.»

41 A gwaɗatay sa: «Nəkar na, ka ŋgatay a tsakwal mə ɗəre i malamar yak. Ane tuk na, mayako nakə mə ɗəre yak aye ka ŋgatay bay na, hərwi mey?

42 Kəkay, ka sliye məgweɗe: “Malamar ga, ehey nâ zlaka ahaya tsakwal abəra mə ɗəre yak” na, ɗuh i yak aye mayako gəlawwa ka ŋgatay bay na, kəkay? Nəkar ndo i bəbərek, lah faya məzle ahaya mayako abəra mə ɗəre yak təday ada ka ŋgateye a ɗəre kwetseh kwetseh. Ka zlaya ahaya tsakwal abəra mə ɗəre i malamar yak tuk.»

43 Yesu a gwaɗatay sa: «Sərum ha na, dərizl i gərɗaf lele eye na, ma wiye hohway i dərizl i gərɗaf nakə lele bay aye bay, andza niye dərizl i gərɗaf lele bay eye ma wiye hohway i gərɗaf nakə lele eye bay aye.

44 Ka sərakwa ka bo abəra dərizl i gərɗaf hay ta hohway tay hay. Ka slumeye faya maŋgəle hohway i gurov abəra ka wuradak bay ada ka slumeye maŋgəle hohway i təroz abəra ka dzəgew bay.

45 Sərum ha na, ndo nakə ŋgwalak eye na, ma giye wu ŋgwalak eye hay hərwi mə ɗərev ŋgay na, wu neheye ŋgwalak eye dərmak. Ndo nakə seweɗ eye na, ma giye wu neheye seweɗ eye hərwi ɗərev ŋgay maraha eye tə wu neheye seweɗ eye. Hərwi kwa way a ndohwa ahaya na, wu nakə maraha eye mə ɗərev ŋgay aye.»

46 Yesu a gwaɗatay sa: «Ka zalumeŋ a neŋ “Bəy Maduweŋ, Bəy Maduweŋ” na, hərwi mey? Ada wal faya ka gumeye wu nakə na tsikakum aye bay sa tuk na, kəkay?

47 Tsənum, na ɗakumeye ha ndo nakə a peŋ bəzay ta ɗeɗik aye. Neŋgeye na, a pay zləm a bazlam ga lele. Kə pay zləm na, a ge ha məsler tə bazlam nakə a tsəne aye.

48 Neŋgeye a ndzəkit bo na, ta ndo nakə a say maɗəzle gay aye. A dazlay na, a la na mədok i gay sɨɗuk lele. A ndəv ha məle na, a ɗəzla ahaya mədok i gay ŋgay niye ma bəɗ tə kwar lele. Tsa na, a ŋgar na gay niye tuk. Yam a pa na, mazaw a yaw ŋgəf ka gay ŋgay niye na, ɗaɗa a mba faya mambəzle ha bay, hərwi maɗəzla eye lele.

49 Aya ane tuk na, ndo nakə a tsəne bazlam ga ada kə ge ha məsler bay na aye, neŋgeye dərmak a ndzəkit bo ndo nakə a say məge gay aye. Ane tuk na, a dazlay kwayaŋŋa ze məle na mədok eye. A pa na mədok eye təhas ka dala tsa. A ndəv na, yam a pa. Mazaw i magayam hay ŋgəf ti yaw ka gay niye na, kwayaŋŋa bərem a mbəzl, tsekək yam a həl na gay niye. A mbəzl na, liyeh liyeh kwa tsekweŋ ka ləkaw bay.»