Luke 12 in Ixil

1 Aꞌ chit mamaꞌla tenameꞌ nikat imol veꞌt ok tibꞌ kꞌatz u Jesús. As vaꞌl chit ipachꞌat veꞌt tibꞌ toj unqꞌa tenameꞌ kꞌatz Aak. As ech tal veꞌt Aak ileꞌ te unqꞌa ichusulibꞌeꞌ: —Atoj enachbꞌal vatz vitxumbꞌal unqꞌa fariseo, tan ech vitxumbꞌal chajnajeꞌ echeꞌ u levadura. As okiꞌk vitxumbꞌal chajnajeꞌ teviꞌ, tan kaꞌvatz kuxh chajnaj.

2 Pet la val sete, tan jankꞌal unqꞌa yoleꞌ uvaꞌ yeꞌxhebꞌil ootzin tetz, as techal la ootzili. As jankꞌal unqꞌa yoleꞌ uvaꞌ mujel, as techal la ootzili.

3 As jankꞌal unqꞌa yoleꞌ uveꞌ kat emuj etalataꞌ, as la chit el chꞌuꞌl viꞌ saj tiꞌ tabꞌileꞌ. As jankꞌal chit unqꞌa yoleꞌ uveꞌ kat ejasoꞌk te vemooleꞌ viꞌ u kabꞌaleꞌ, as la chit alax viꞌ unqꞌa tenameꞌ.

4 As ileꞌ ni val sete, ex vetz kꞌultziꞌ, as yeꞌ kuxh xoꞌv ex te unqꞌa uxhchileꞌ uveꞌ la olebꞌ tiꞌ eyatzꞌpeꞌ, tan yeꞌxhkam chit umaꞌtoj vaꞌlexh la itxꞌol veꞌt chajnaj ibꞌanat setiꞌ, tul maꞌt ekameꞌ.

5 Pet ileꞌ tuk val sete uvaꞌ abꞌil la exoꞌva, tan aꞌ kuxh u Tiixheꞌ la exoꞌva, tan jit taꞌn la olebꞌ Aak tiꞌ eyatzꞌpeꞌ. Pet la olebꞌ Aak tiꞌ taqꞌat bꞌen vetaanxelaleꞌ tu u choobꞌal paaveꞌ. Estiꞌeꞌ ni val sete uvaꞌ aꞌeꞌ la xoꞌvali.

6 As ootzimal setaꞌn uvaꞌ yeꞌxh jatvaꞌl nibꞌenkat oꞌvoꞌj talaj tzꞌikin tul nikꞌayileꞌ, tan oꞌvaꞌl txoo tiꞌ kaꞌvaꞌl u tal puajeꞌ. As echeꞌ la koj sotz umaj txoo skꞌuꞌl u Tiixheꞌ.

7 Echat kuxh ex unpajte, tan junun unqꞌa xiꞌl eviꞌeꞌ, tan acheleꞌ skajayil taꞌn Aak. Estiꞌeꞌ ni val sete uvaꞌ yeꞌ kuxh xoꞌv ex, tan nim etalcheꞌ vatz u Tiixheꞌ tiꞌ unqꞌa talaj tzꞌikineꞌ skajayil.

8 As ileꞌ tuk val sete, tan abꞌil uvaꞌ yeꞌ la xoꞌvi tiꞌ talat tibꞌ uvaꞌ nimamal veꞌt VIKꞌAOL U NAJEꞌ staꞌn vatz unqꞌa tenameꞌ, as echat la unbꞌan stiꞌ vatz unqꞌa ángel uvaꞌ tetz u Tiixheꞌ.

9 Pet abꞌil uvaꞌ la teesa tibꞌ sunkꞌatz vatz unqꞌa tenameꞌ, as echat la unbꞌan stiꞌ vatz unqꞌa ángel uvaꞌ tetz u Tiixheꞌ.

10 As abꞌil uvaꞌ la yoqꞌon VIKꞌAOL U NAJEꞌ, as la uch isotz ipaav u uxhchileꞌ. Pet asoj abꞌil la yoqꞌon tiꞌ u Tiixhla Espíritu, as yeꞌl ipaav u uxhchileꞌ la sotz veꞌteꞌ.

11 As tul la txeypik bꞌen ex tu umaj atinbꞌaleꞌ tetz nachbꞌal Tiixh, as vatz unqꞌa bꞌanol tetz isuuchil unqꞌa tenameꞌ, as moj vatz unjoltu unqꞌa bꞌaal tenameꞌ tiꞌ icheesal epaav, as xaaniꞌk kuxh etaama tiꞌ uvaꞌ kam la etaleꞌ tiꞌ eqꞌalat etibꞌ,

12 tan aꞌ u Tiixhla Espíritu la alon sete uvaꞌ kam la etaleꞌ tu u qꞌiieꞌ,— tiꞌk u Jesús.

13 As ech tal veꞌt umaꞌl u naj ileꞌ xoꞌl unqꞌa tenameꞌ te u Jesús: —Chusul, bꞌan bꞌaꞌnil. Al te u vatzikeꞌ uvaꞌ la taqꞌ naj unvaatzil tiꞌ u txꞌavaꞌeꞌ, uvaꞌ kat taqꞌ kan vunbꞌaaleꞌ— tiꞌk naj.

14 Ech tal veꞌt Aak ileꞌ: —Ileꞌ tuk val see, tan jit vetzeꞌ uvaꞌ la unbꞌan esuuchil tiꞌ unjatxat vetxꞌavaꞌeꞌ,— tiꞌk Aak.

15 As ech tal veꞌt u Jesús ileꞌ te unqꞌa tenameꞌ: —Etiltaj jeꞌ etibꞌ. Aꞌiniꞌk kuxh u txꞌiibꞌal qꞌiieꞌ la etoksa etaama stiꞌ, tan jit tiꞌ imolat imaas txꞌiibꞌal qꞌii atkat umaj uxhchil vatz u txꞌavaꞌeꞌ,— tiꞌk u Jesús.

16 As tal veꞌt u Jesús umaꞌt u kꞌuchuvatz. Ech tal Aak ileꞌ: —Atik umaꞌl u txꞌioliqꞌii uvaꞌ mamaꞌla itxꞌavaꞌ atike. As mamaꞌla chikoeꞌ kat imola.

17 As ech tal veꞌt jeꞌ ileꞌ ste: «¿Kameꞌ qꞌi tuk unbꞌaneꞌ? Tan yeꞌle taꞌ vunkꞌuayeꞌ tuk tzꞌajoj tiꞌ unkolat vunchikoeꞌ skajayil.

18 Pet kat ulyu veꞌt sunkꞌuꞌl kam uveꞌ tuk unbꞌaneꞌ, tan tuk veꞌpu vunkꞌuayeꞌ. As la unlak veꞌt umaꞌte uvaꞌ nim veꞌteꞌ. As aꞌ la unkolkat unqꞌa unchikoeꞌ skajayil tukꞌ unjoltu unqꞌa vetzeꞌ.

19 As tul la bꞌaꞌnxi, as la val veꞌt jeꞌ sve uvaꞌ: –Cheel la iꞌl veꞌt vaama, tan yeꞌ saach unqꞌa vetzeꞌ kat unkollu veꞌteꞌ. As nimal veꞌt yaabꞌ tuk itxꞌol veꞌteꞌ. As la txꞌaꞌn in; la ukꞌaꞌ in; la chiibꞌ veꞌt in sbꞌenameen,– chaj in la valeꞌ,» tiꞌk u txꞌioliqꞌiieꞌ.

20 Pet ech ul tal veꞌt u Tiixh ileꞌ te naj: «¡Axh kuxh paasan tzii, tan cheel tu u aqꞌbꞌaleꞌ tuk kamoj axh! As jankꞌal unqꞌa eetzeꞌ uveꞌ kat akola as jit eetzeꞌ tuk ibꞌaneꞌ,» tiꞌk u Tiixheꞌ tal te u txꞌioliqꞌiieꞌ.

21 As ech nibꞌan unqꞌa uxhchileꞌ uveꞌ aꞌ kuxh u txꞌiibꞌal qꞌiieꞌ ni titzꞌa vatz u txꞌavaꞌeꞌ. As jit u bꞌaꞌneꞌ nichukeꞌ vatz u Tiixheꞌ,— tiꞌk u Jesús.

22 As ech tal veꞌt u Jesús ileꞌ te unqꞌa ichusulibꞌeꞌ: —Ileꞌ tuk val sete, tan yeꞌ exaansa etaama tiꞌ uvaꞌ kam la etechbꞌu tiꞌ etatineꞌ vatz u txꞌavaꞌeꞌ, as mitaꞌn tiꞌ unqꞌa etoksaꞌmeꞌ uvaꞌ kam la etoksaꞌmi,

23 tan nim talcheꞌ vetiichajileꞌ tiꞌ vetechbꞌubꞌaleꞌ. As nim talcheꞌ vechiꞌoleꞌ tiꞌ vetoksaꞌmeꞌ.

24 As etitzꞌataj unqꞌa jooeꞌ, tan kꞌuxh yeꞌl txoo ni taveꞌ, as mitaꞌn yeꞌl txoo ni pitxꞌoneꞌ, as kꞌuxh yeꞌl ikꞌuay txoo ati, as aꞌ u Tiixheꞌ uvaꞌ echen tu almikaꞌ ni aqꞌon techbꞌubꞌal txoo. ¿As aꞌ kol chit yeꞌl veꞌt ex qꞌa? Tan nim etalcheꞌ tiꞌ unqꞌa tzꞌikineꞌ.

25 As yeꞌl umaj ex la koj olebꞌ ex tiꞌ echꞌiisat etxakebꞌeꞌ tukꞌ kaꞌvaꞌtoj kꞌuchbꞌal, kꞌuxh la exaansa etaama stiꞌ.

26 Estiꞌeꞌ la val sete, asoj yeꞌ la olebꞌ ex tiꞌ unqꞌa veeꞌ tzꞌup kuxhtuꞌ, ¿as kam qꞌi uveꞌ vaꞌl kuxh exaansat etaama tiꞌ unjoltu unqꞌa veeꞌ vatz u txꞌavaꞌeꞌ?

27 As etitzꞌataj unqꞌa xuꞌmeꞌ, tan vaꞌl chit tachaꞌvin ichꞌiieꞌ. As echeꞌ nu koj taqꞌonveꞌ. As mitaꞌn nichemoneꞌ. Pet tuk val sete, tan mitaꞌn kuxh u ijlenaal Salomón kat lejon ivejat tibꞌ tukꞌ u toksaꞌmeꞌ tiꞌ unqꞌa xuꞌmeꞌ, as kꞌuxh xoꞌvebꞌalik kuxh naj tiꞌ ivejat tibꞌ.

28 As ileꞌ tuk val sete, asoj u Tiixheꞌ ni bꞌanon uvaꞌ achaꞌv ichꞌii unqꞌa kꞌuacheꞌ uveꞌ at vatz u chaqꞌaalaeꞌ cheel as qꞌejal la sutil bꞌen tu xamal, ¿as aꞌ kol chit yeꞌ la ibꞌan Aak qꞌa sete tiꞌ elochpeꞌ, ex uvaꞌ bꞌiil kuxh u kꞌujlebꞌal ekꞌuꞌleꞌ tiꞌ Aak?

29 As yeꞌ kuxh exaansa etaama tiꞌ uvaꞌ kam la etechbꞌu moj kam la etukꞌa. As yeꞌ kuxh el etaama stiꞌ,

30 tan aꞌ kuxheꞌ ni xaansan taama unqꞌa tenameꞌ uvaꞌ yeꞌ ni niman u Tiixheꞌ. Pet ech koj ex, tan ootzimaleꞌ taꞌn u Kubꞌaal Tiixheꞌ kam uvaꞌ nisaꞌvit setiꞌ.

31 Pet etoksataj etaama tiꞌ u Tiixheꞌ, ex uvaꞌ at veꞌt ok ex xoꞌl u tenameꞌ uvaꞌ at jaqꞌ u tijleꞌm u Tiixheꞌ. As Aakeꞌ la aqꞌon veꞌt unqꞌa veeꞌ skajayil sete kam uvaꞌ nisaꞌvit setiꞌ.

32 As yeꞌ kuxh xoꞌv ex, uvaꞌ ech exeꞌ talaj kaneeroꞌ. As kꞌuxh kaꞌl kuxh ex, as at veꞌt ok ex xoꞌl u tenameꞌ uvaꞌ at jaqꞌ u tijleꞌm u Tiixheꞌ, as ayaꞌl chit ikꞌuꞌl Aak tiꞌ taqꞌat etijleꞌm tiꞌ uvaꞌ la etil isuuchil unqꞌa tenameꞌ.

33 Pet ekꞌayitaj unqꞌa etetzeꞌ. As etaqꞌtaj vijaꞌmileꞌ te unqꞌa meebꞌaꞌeꞌ. Asoj ech la ebꞌaneꞌ tiꞌ emolat unqꞌa nimla bꞌaꞌnileꞌ tu almikaꞌ echeꞌ imolax puaj tu umaj kolbꞌal, tan aꞌeꞌ yeꞌ la yani. As yeꞌxhebꞌil la elqꞌan. As yeꞌ la pokꞌti, tan aꞌ nekolkat tu almikaꞌ.

34 As katil uvaꞌ nemolkat unqꞌa etetzeꞌ, as tzitziꞌeꞌ netoksakat etaama.

35 As ebꞌantaj chit etuch sqꞌiil as aqꞌbꞌal echeꞌ umaj uxhchil uvaꞌ matxel chit vixamaleꞌ staꞌn.

36 As ech la ebꞌaneꞌ echeꞌ nibꞌan kaꞌl unqꞌa kꞌam, tul la itxꞌebꞌ tul u bꞌaal aqꞌoneꞌ uvaꞌ bꞌex tu umaj nimla qꞌii tiꞌ teqꞌot tibꞌ umaj meꞌal ikꞌaol umaj uxhchil. As tul la itꞌok u bꞌaal aqꞌoneꞌ u tziꞌ kabꞌaleꞌ, as oora la jajpu u tziꞌ kabꞌaleꞌ svatz taꞌn unqꞌa ikꞌameꞌ.

37 As achvebꞌal chit unqꞌa kꞌameꞌ la ibꞌaneꞌ asoj bꞌanel tucheꞌ tiꞌ ikꞌulpu veꞌt u bꞌaal aqꞌoneꞌ, tul la uli, tan aal la ibꞌan veꞌt u bꞌaal aqꞌoneꞌ tucheꞌ. As la xonbꞌaꞌl veꞌt unqꞌa kꞌameꞌ vatz u meexhaeꞌ. As aꞌ veꞌt u bꞌaal aqꞌoneꞌ la aqꞌon veꞌt ok unqꞌa techbꞌubꞌal unqꞌa kꞌameꞌ.

38 As kꞌuxh kam kuxh qꞌiil la ul u bꞌaal aqꞌoneꞌ, kꞌuxh pokꞌoꞌch aqꞌbꞌal as kꞌuxh txanti isajbꞌeꞌ tul la uli, as chiibꞌebꞌal chit tatin unqꞌa kꞌameꞌ la ibꞌaneꞌ asoj txꞌebꞌel tul u bꞌaal aqꞌoneꞌ staꞌn.

39 As palojtaj ex tu unqꞌa yoleꞌ uvaꞌ ni val sete, tan asoj la tootzi u bꞌaal kabꞌaleꞌ uvaꞌ kam qꞌiil la ul u elqꞌomeꞌ tiꞌ tok tu u kabꞌaleꞌ, as echeꞌ la koj taqꞌ kan naj vikabꞌaleꞌ vatz u elqꞌomeꞌ.

40 Estiꞌeꞌ ni val sete, ebꞌantaj chit etucheꞌ, tan aꞌ chiteꞌ yeꞌl sekꞌuꞌl tul uvaꞌ la ul VIKꞌAOL U NAJEꞌ unpajte,— tiꞌk u Jesús.

41 As ech tal veꞌt u Luꞌ ileꞌ te u Jesús: —¿Pap, ma sqe kuxh kat aalkat u kꞌuchuvatzeꞌ? ¿Pet moj te unqꞌa uxhchileꞌ unpajte?— tiꞌk u Luꞌeꞌ.

42 Ech tal veꞌt u Jesús ileꞌ: —As ech la ebꞌaneꞌ echeꞌ umaj kꞌam uvaꞌ kꞌujleꞌl ikꞌuꞌl u bꞌaal aqꞌoneꞌ stiꞌ, tan jik chit ni taqꞌonvu naj. As aꞌ najeꞌ uvaꞌ la ikꞌujbꞌaꞌ kan u bꞌaal aqꞌoneꞌ tiꞌ tilat unqꞌa tetzeꞌ. As najeꞌ la ilon uvaꞌ ma at techbꞌubꞌal unqꞌa kꞌameꞌ jun qꞌii.

43 As tul la ul veꞌt vibꞌaal u aqꞌoneꞌ, as achvebꞌal chit tatin u kꞌameꞌ asoj jik chit kat inima naj u yoleꞌ.

44 As jik chit tuk val sete, tan la toksa veꞌt u bꞌaal aqꞌoneꞌ u kꞌameꞌ ilol tetz unqꞌa tetzeꞌ skajayil.

45 Pet asoj paasan tzii u ilol tetz unqꞌa kꞌameꞌ la ibꞌaneꞌ, as ech la tal jeꞌ naj ileꞌ ste: «Yeꞌl u bꞌaal aqꞌoneꞌ la ul cheel,» chaj naj la taleꞌ. As la xeꞌt naj tiꞌ iqꞌosax unqꞌa tetz kꞌamileꞌ, kꞌuxh ixoj as kꞌuxh naj. As la txꞌaꞌn naj; as la ukꞌaꞌ naj; as la qꞌabꞌan naj.

46 As tul aꞌ la ul veꞌt u bꞌaal aqꞌoneꞌ tu u qꞌiieꞌ uvaꞌ yeꞌ ni titzꞌa naj uvaꞌ la ul u bꞌaal aqꞌoneꞌ, tan yeꞌ tootzaj naj uvaꞌ kam oora as kam qꞌiil la ul u bꞌaal aqꞌoneꞌ. As xoꞌvebꞌal chit iqꞌospu veꞌt naj taꞌn u bꞌaal aqꞌoneꞌ. As ech ibꞌen veꞌt naj xoꞌl unqꞌa paasan tziieꞌ taꞌn u bꞌaal aqꞌoneꞌ.

47 Tan abꞌiste u kꞌameꞌ uvaꞌ alel veꞌt kan u taqꞌoneꞌ ste as yeꞌ kat ibꞌana, as la ul iqꞌos veꞌt u bꞌaal aqꞌoneꞌ, tan yeꞌ kat inima uvaꞌ kat alpu ste, tan yeꞌ kat til isuuchil u aqꞌoneꞌ.

48 Pet ech koj umaꞌt u kꞌameꞌ uveꞌ yeꞌ ootzimal staꞌn kam uveꞌ alel kan taꞌn u bꞌaal aqꞌoneꞌ, tan asoj la ipaasa tzii, as bꞌiil kuxh la qꞌospu veꞌteꞌ, kꞌuxh tetz chittuꞌ uvaꞌ la qꞌospi tiꞌ uveꞌ kat ibꞌana. Tan abꞌil uvaꞌ nimal itxumbꞌal kat taqꞌ u Tiixheꞌ tiꞌ tootzit viyol Aakeꞌ, as nitxꞌebꞌ Aak uvaꞌ nimal bꞌaꞌnil la ibꞌan u uxhchileꞌ tukꞌ vibꞌii Aakeꞌ.

49 As tuk val sete, tan kat ul in tiꞌ uvaꞌ la xeꞌt u Tiixheꞌ tiꞌ ibꞌanat isuuchil unqꞌa tenameꞌ as tiꞌ tok unqꞌa tenameꞌ tu kꞌaxkꞌo tiꞌ vipaaveꞌ echeꞌ ikuꞌ chꞌuꞌl umaj xamal vatz u txꞌavaꞌeꞌ. As aꞌ nunsaꞌ uvaꞌ kat koj oypiya.

50 Pet vaꞌl chit ichꞌoꞌn u vaanxelaleꞌ, tan tuknal chit unpalebꞌe u kꞌaxkꞌoeꞌ. As techal chit tuk untzojpisa.

51 As kamal netitzꞌa uvaꞌ kat ul in tiꞌ uvaꞌ bꞌaꞌn tatin unqꞌa uxhchileꞌ svatzaj vatz u txꞌavaꞌeꞌ, as tul yeꞌle tan aal tuk okoj veꞌt ixoꞌl.

52 Tan tuknal chit ijatx tibꞌ ivatz oꞌvaꞌl unqꞌa uxhchileꞌ tu umaj kabꞌal. As sviꞌ kuxhtuꞌ la okkat ixoꞌl, tan kꞌuxh oxvaꞌl unqꞌa uxhchileꞌ la ikꞌul tibꞌ iyol sviꞌ, as yeꞌ la ikꞌul tibꞌ iyol tukꞌ kaꞌvaꞌte.

53 As at unqꞌa bꞌaalaeꞌ tuk okoj ixoꞌl tukꞌ unqꞌa ikꞌaoleꞌ; as at unqꞌa kꞌaolaeꞌ tuk okoj ixoꞌl tukꞌ vibꞌaaleꞌ; as at unqꞌa txutxaeꞌ tuk okoj ixoꞌl tukꞌ u taleꞌ; as at unqꞌa tal u txutxaeꞌ tuk okoj ixoꞌl tukꞌ vitxutxeꞌ; as at unqꞌa alibꞌaeꞌ tuk okoj ixoꞌl tukꞌ u talibꞌeꞌ,— tiꞌk u Jesús.

54 As ech tal veꞌt u Jesús ileꞌ xoꞌl unqꞌa tenameꞌ: —Tul uvaꞌ netil itxakpu u suutzꞌeꞌ tibꞌenebꞌal u qꞌiieꞌ, as ech netal ileꞌ: «La ul jabꞌal sqꞌejal,» chꞌex netaleꞌ. As ni tul u jabꞌaleꞌ.

55 As tul nenach itzaa u kajiqꞌeꞌ tu u bꞌenabꞌal kajiqꞌeꞌ, as netaleꞌ uvaꞌ: «Tuk eloj veꞌt saqꞌi,» chꞌex netaleꞌ. As nitel saqꞌi.

56 ¡Ex kuxh kaꞌvatz tukꞌ vetxumbꞌaleꞌ! Tan nepal stuul kam uveꞌ tuk uchoj vatz u txꞌavaꞌeꞌ as vatz u almikaꞌeꞌ. ¿As kam qꞌi uveꞌ yeꞌ nepal tu uveꞌ ni tuch sexoꞌl cheel?

57 As bꞌaꞌneꞌ uvaꞌ la pal ex stuul tiꞌ ebꞌanat u jikla txumbꞌaleꞌ uveꞌ bꞌaꞌn vatz u Tiixheꞌ.

58 Tan asoj at umaj uxhchil uvaꞌ ni tal ixochon setiꞌ vatz u bꞌanol isuuchil unqꞌa tenameꞌ, as tul yeꞌxnaj oon ex vatz u bꞌanol isuuchil unqꞌa tenameꞌ, as la eyol tukꞌ u uxhchileꞌ uveꞌ ni alon ixochat ex aqꞌal uvaꞌ la isotzsa tibꞌ epaav sevatzaj, tan asoj yeꞌle, as techal chit la ok veꞌt ex vatz u bꞌanol isuuchil unqꞌa tenameꞌ. As la aqꞌax veꞌt ok ex tiqꞌabꞌ u xeen tetz u kaarsaeꞌ. As la juplik veꞌt ok ex tu u kaarsaeꞌ.

59 As tuk val sete, tan yeꞌl exeꞌ la el chꞌuꞌl ex tu u kaarsaeꞌ. Pet lanal chit echoo skajayil, jatvaꞌl uvaꞌ la ijaj u bꞌanol isuuchil unqꞌa tenameꞌ sete,— tiꞌk u Jesús.