Matthew 13 in Carapana

1 Ti rʉ̃mʉa ti wii caãniatacʉ witiátí yua, ʉtabʉcʉra tʉ̃nipʉ ruietawĩ Jesús.

2 Bairo cʉ̃ caruiro, camasã capããrã cʉ̃tʉ neñaetawã. Bairo capããrã majũ na caãnoi, Jesús pʉame cũmua turorica capairicapʉ ájããwĩ. Cʉ̃tʉ catʉ̃gorã etarã pʉame peta paputiropʉ nucũwã.

3 Bairo na cabairo, capee wãme ĩcõñarĩ na quetibʉjʉwĩ Jesús. Atore bairo na ĩ quetibʉjʉwĩ: “Jĩcã rʉ̃mʉ ásúpʉ jĩcãʉ̃ caʉ̃mʉ cʉ̃ wesepʉ, oteriquere otei ácʉ́.

4 Topʉ eta, cʉ̃ oteriquere wẽbato otejʉ̃goyupʉ. Bairo caroaro cʉ̃ caotemiatacʉ̃ãrẽ, oterique jĩcã rupaa ñañuparõ maapʉ. Bairo maapʉ ti rupaa cañarõ ĩñarã, minia pʉame wʉruiatí, ʉgarecõãñuparã.

5 Cabero cʉ̃ cawẽbatoro, ape rupaa ʉ̃tã yepapʉ cayepa esemenirõpʉ ñañuparõ. Tie pʉame yoaro mee putimiñuparõ, cayepa esemenirõ caãnoi yua.

6 Bairo tie oterique pʉame pútiatímii yua, yoaro mee riacoásúparo muipʉ cʉ̃ caasijĩãrõĩ, dope bairo nʉcõõrĩ jõmasĩẽtĩrĩ yua.

7 Cabero cʉ̃ cawẽbatoro, ape rupaa pota yucʉ watoapʉ ñañuparõ. Cabero pota yucʉ pʉame cabʉtinetõrõ, tie oterique pʉame caroaro pútimasĩẽsuparo. Pota yucʉ pʉame otere bʉtibiacõãñuparõ.

8 Cabero ape rupaa pʉame caroa yepapʉ ñañuparõ. Cabero puti, bʉticoasuparo. Bairo bʉtiátó, jĩcã jatí cien rupaa majũ rícacʉsuparo. Ape jatí sesenta rupaa majũ rícacʉsuparo. Ape jatí treinta majũ rícacʉsuparo.

9 Mʉjãã, caãmoocʉna mʉjãã ãniña. Bairi ãmerẽ yua, mʉjããrẽ yʉ caquetibʉjʉatajere tʉ̃goãmewiyoya mʉjãã yeripʉ,” na ĩwĩ Jesús cʉ̃tʉ catʉ̃gorã etarãrẽ.

10 Cabero jãã, Jesús cʉ̃ cabuerã cʉ̃tʉ jãã etawʉ. Cʉ̃tʉ eta yua, atore bairo cʉ̃ jãã ĩ jẽniñawʉ̃: “Camasã, mʉtʉ catʉ̃gorã etarãrẽ, ¿nopẽĩ capee ĩcõñarĩ na mʉ quetibʉjʉnucũñati?” cʉ̃ jãã ĩwʉ̃.

11 Bairo jãã caĩrõ tʉ̃go, atore bairo jãã ĩ quetibʉjʉwĩ Jesús: “Dios cʉ̃ carotimasĩrĩpaʉ macããjẽrẽ tirʉ̃mʉpʉ macããna na catʉ̃goetajere mʉjãã roquere mʉjãã masĩõñami. Aperã tiere na camasĩrõrẽ boetiyami. Torecʉ, ape wãme ĩcõñarĩ na quetibʉjʉ rotiyami Dios.

12 Bairi ni jĩcãʉ̃ ũcʉ̃ yʉ caquetibʉjʉrijere cʉ̃ catʉ̃goʉsaata, Dios pʉame cʉ̃ masĩõnemogʉmi tunu. Bairo átimicʉ̃ã, petoaca catʉ̃goʉsaʉ cʉ̃ caãmata, cabero cʉ̃ camasĩmiatajere cʉ̃ masiriyocõãgʉmi.

13 Bairi ape wãme ĩcõñarĩ na yʉ quetibʉjʉnucũña camasã yʉtʉ catʉ̃gorã etarãrẽ. Bairi na pʉame cacaapee cʉ̃gorã nimirãcʉ̃ã, Dios cʉ̃ caátiere ĩñamasĩẽtĩñama. Tunu bairoa cʉ̃ yaye quetire tʉ̃gomirãcʉ̃ã, tiere tʉ̃gomasĩẽtĩñama.

14 Dios bʉsʉrica tutipʉ Isaías ãnacʉ̃ cʉ̃ caĩquetibʉjʉ jʉ̃goyeticũrĩcãrõrẽ bairo baietaro baiya narẽ: ‘Ati yepa macããna yʉ yaye quetire tʉ̃gomirãcʉ̃ã, di rʉ̃mʉ ũno tiere tʉ̃gomasĩẽtĩñama. Tunu bairoa cacaapee cʉ̃gorã nimirãcʉ̃ã, di rʉ̃mʉ ũno yʉ caátiere ĩñamasĩẽtĩñama.

15 Ati macã macããna, na yeripʉ catʉ̃goñamasĩgaetoi cacaapee cʉ̃gorã nimirãcʉ̃ã, yʉ caátiere ĩñamasĩẽtĩñama. Tunu bairoa caãmoo cʉ̃gorã nimirãcʉ̃ã, yʉ yaye quetire tʉ̃gomasĩẽtĩñama. Na yeripʉre tʉ̃goña masĩẽtĩñama na yʉ caquetibʉjʉgamirĩjẽrẽ. Bairi, “Jãã mʉ netõõwã,” ñietinucũñama,’ ĩ quetibʉjʉ cũñañupĩ Isaías ãnacʉ̃,” ĩ quetibʉjʉwĩ Jesús.

16 Bairo ĩ quetibʉjʉ yaparo, atore bairo jãã ĩnemowĩ tunu Jesús: “Tirʉ̃mʉpʉ macããna profeta majã capããrã majũ mʉjãã caĩñarĩjẽ ũnierẽ ĩñagamiñupã. Na ũna aperã carorije wapa cacʉ̃goenarẽ bairo caána cʉ̃ã tiere ĩñagamiñupã. Mʉjãã catʉ̃gorije ũnie cʉ̃ãrẽ tʉ̃gogamiñupã. Bairi mʉjãã, yʉ cabuerã pʉame capee ĩña, tʉ̃go, caána ãnirĩ, ʉseanirĩ ãña,” jãã ĩwĩ Jesús, jãã, cʉ̃ cabuerãrẽ.

18 Bairo ĩ quetibʉjʉ yaparo, atore bairo jãã ĩ quetibʉjʉ masĩõwĩ caoteire ĩcõñarĩ cʉ̃ caquetibʉjʉatajere: “Tʉ̃goya yʉ cabuerã. Mʉjããrẽ yʉ quetibʉjʉgʉ caroaro, ĩcõñarĩ caotei quetire camasãrẽ yʉ caquetibʉjʉatajere:

19 Camasã jĩcããrã Dios yaye quetire tʉ̃goyama. Bairo tʉ̃gomirãcʉ̃ã, tʉ̃gomasĩẽtĩñama. Dios bʉsʉriquere na catʉ̃goatato beroaca, wãtĩ pʉame uwaro eta, jecõãñami na camasĩbujioatajere. Minia na cawʉje ʉgaricarore bairo etanecõãñami wãtĩ, na camasĩbujioatajere. Na pʉame caotei cʉ̃ caoterique maapʉ cañarĩcã rupaare bairo niñama.

20 Bairo tunu aperã camasã Dios yaye quetire ʉseanirõ tʉ̃go, jicoquei, ‘Jaʉ,’ ĩñama. Bairo bomirãcʉ̃ã, bairãpʉa na yeripʉ caroaro cʉ̃ yʉetiyama. Capútirije canʉcõmanajẽrẽ bairo niñama. Bairi roro na cabairo caãno, o Dios yaye quetire na catʉ̃goʉsaro jʉ̃gori aperã narẽ na caĩñatero ĩñarã, yoaro mee jãnañama Dios yaye quetire yua. Dios mena yoaro ãmerĩñama. Naa, caotei cʉ̃ caoterique ape rupaa ʉ̃tã buipʉ cañarĩcã rupaare bairo niñama.

22 Bairo tunu aperã camasã Dios yaye quetire, ‘Jaʉ,’ na caĩrõ bero, apeye ũnie pʉamerẽ bʉtioro tʉ̃goña macãñama. Ati yepa macããjẽ wapatarique ũnierẽ, bairi caroaro na caãnigarije cʉ̃ãrẽ tʉ̃goñañama bʉtioro. Bairi Dios bʉsʉriquere tʉ̃goña masiriticõãñama. Caroaro caánarẽ bairo na caáperoi, caríca bʉtimasĩẽtĩẽrẽ bairo niñama. Bairi naa, caotei cʉ̃ caoterique ape rupaa pota watoapʉ cañarĩcã rupaare bairo niñama.

23 Bairãpʉa, aperã roque Dios yaye quetire ʉseanirĩ tʉ̃goyama. Na yeri pũnapʉ cariape tʉ̃gopeori, tiere tʉ̃goʉsayama. Caotei cʉ̃ caoterique ape rupaa, caroa yepapʉ cañarĩcã rupaare bairo niñama. Bairi jĩcã jatí cien rupaa majũ rícacʉsuparo. Ape jatí sesenta rupaa majũ rícacʉsuparo. Ape jatí treinta majũ rícacʉsuparo. Torea bairo niñama Dios yayere catʉ̃goʉsanucũrã pʉame,” jãã ĩ quetibʉjʉwĩ Jesús.

24 Jãã ĩ quetibʉjʉ yaparo, ape wãme ĩcõñarĩ atore bairo na ĩnemowĩ Jesús tunu cʉ̃tʉ catʉ̃gorã etarãrẽ: “Dios cʉ̃ carotiripaʉ atore bairo niña: Oteriquere caotei cʉ̃ oterique caroa majũrẽ cʉ̃ wesepʉre oteyupʉ.

25 Cabero cʉ̃, bairi aperã cʉ̃ yarã cʉ̃ã nipetiro na cacãnitoye cʉ̃ pesu pʉame yasioro cʉ̃ wesepʉ etayupʉ. Eta yua, oterique moetie majũrẽ trigo cʉ̃ caoteataje watoapʉre otenemocõãñupʉ̃. Bairo roro áti yaparo, acoásúpʉ.

26 Cabero cʉ̃ caotemirĩqũẽ pʉame puti, bʉtiyaparoyuparo. Moetie cʉ̃ã puti, bʉtiyaparoyuparo caroa oterique watoare.

27 Bairo cabairo ĩña, ti wese upaʉ ʉ̃mʉa pʉame cʉ̃tʉ etayuparã. Eta yua, atore bairo qũĩ jẽniñuparã: ‘Jãã quetiupaʉ, oterique caroa majũrẽ mʉ oterotiricʉ. Bairo mʉ caátirotimiatacʉ̃ãrẽ, ¿dopẽĩrõ caroa watoare carorije to putiyupari?’ qũĩñuparã cʉ̃ ʉ̃mʉa pʉame.

28 Bairo na caĩrõ tʉ̃go, atore bairo na ĩñupʉ̃: ‘Yʉ pesuʉ jĩcãʉ̃ roro yʉ átibojaatacʉmi.’ Bairo cʉ̃ caĩrõ tʉ̃go, atore bairo qũĩ jẽniñañuparã: ‘Bairi, ¿ñerẽ jãã caátie mʉ boyati? ¿Moetiere jãã cawããrero mʉ boyati?’ qũĩñuparã cʉ̃ ʉ̃mʉa ti wese upaʉre.

29 Bairo na caĩrõ tʉ̃go, atore bairo na ĩñupʉ̃: ‘Bairo yʉ boetiya. Bairo mʉjãã caápata, trigo caroa apeye moetie mena mʉjãã wããrecõãbujiorã.

30 Bairi trigo carorije mena to bʉticõáto mai. Cabero trigo jericapaʉ caetaro ĩña, atore bairo ñigʉ trigore cajebojari majãrẽ: “Trigore mʉjãã cajeparo jʉ̃goye carorijere ricaati jee yaparo, carupaa rotori jiyari joerecõãña. Bairo áti yaparo, trigo pʉamerẽ mʉjãã cajero yʉ boya. Jee yaparo, yʉ ya wii ʉgarique cũrĩcã wiipʉ mʉjãã cacũrõ yʉ boya,” ñigʉ trigore cajebojari majãrẽ,’ na ĩñupʉ̃ ti wese upaʉ,” na ĩcõña quetibʉjʉwĩ Jesús cʉ̃tʉ catʉ̃gorã etarãrẽ.

31 Ĩ quetibʉjʉ yaparo, ape wãme ĩcõñarĩ atore bairo na ĩnemowĩ Jesús tunu cʉ̃tʉ catʉ̃gorã etarãrẽ: “Tunu mostaza na caĩrĩ apeacarẽ jĩcãʉ̃ cʉ̃ wesepʉ cʉ̃ caotericaacarẽ bairo niña Dios cʉ̃ carotimasĩrĩpaʉ.

32 Tia apeacã pʉame õcããcã majũ nimirõcʉ̃ã, marĩ caotero bero bʉtiátó, pairicʉ majũ áya, nipetirije wesepʉ oterique netõrõ. Bairi minia cʉ̃ã tii yucʉ rʉpʉripʉre na ria batiirire qũẽnorĩ nicõãmasĩñama. Torea bairo niña Dios cʉ̃ carotimasĩrĩpaʉ cʉ̃ã,” na ĩcõña quetibʉjʉwĩ Jesús.

33 Ĩ quetibʉjʉ yaparo, ape wãme ĩcõñarĩ atore bairo na ĩnemowĩ Jesús tunu cʉ̃tʉ catʉ̃gorã etarãrẽ: “Levadurare bairo niña Dios cʉ̃ carotimasĩrĩpaʉ. Jĩcãõ trigo wãĩãrĩqũẽ wetare, itiarʉ majũ oco mena weyo yaparo, levadurare petoaca jããñamo. Bairo petoaca cõ cajããmiatacʉ̃ãrẽ, tie pʉame jesapeticoaya yua. Torea bairo niña Dios cʉ̃ carotimasĩrĩpaʉ cʉ̃ã,” na ĩcõña quetibʉjʉwĩ Jesús.

34 Torea bairo jeto na ĩcõña quetibʉjʉnucũwĩ Jesús nipetiro camasã cʉ̃tʉ catʉ̃gorã etarãrẽ. Dise ũnie quetibʉjʉriquere ĩcõñaetiri na quetibʉjʉemi.

35 Bairo Dios bʉsʉrica tutipʉ profeta cʉ̃ caĩwoatuquetibʉjʉ jʉ̃goyeticũrĩcãrõrẽ bairo baietaro baiwʉ. Atore bairo ĩ woatuyayupi profeta, Jesús cʉ̃ caĩpeere: “Capee wãme ĩcõñarĩ yʉ quetibʉjʉgʉ camasãrẽ. Ati ʉmʉrecóo Dios cʉ̃ caqũẽnoparo jʉ̃goye camasã na catʉ̃goetajere na yʉ quetibʉjʉgʉ,” ĩ woatu quetibʉjʉ jʉ̃goyeticũñañupĩ profeta.

36 Cabero Jesús camasã cʉ̃tʉ catʉ̃gorã etarãrẽ, “Yʉ áya,” na ĩrĩ bero, jĩcã wiire jããetawĩ. Bairo cʉ̃ cajããetaro bero, jãã, cʉ̃ cabuerã pʉame cʉ̃tʉ jãã etawʉ. Atore bairo cʉ̃ jãã ĩ jẽniñawʉ̃: “¿Dope bairo ĩgaro to ĩñati carorije trigo watoapʉ na caotemirĩqũẽrẽ ĩcõñarĩ mʉ caquetibʉjʉataje? Jãã tʉ̃gomasĩẽtĩãpʉ̃. Bairi jãã mʉ caquetibʉjʉro jãã boya,” cʉ̃ jãã ĩwʉ̃.

37 Bairo jãã caĩrõ tʉ̃go, atore bairo jãã ĩwĩ: “Oterique caroare caotei pʉame, yʉ, Camasã Jʉ̃gocʉre bairo caãcʉ̃ niñami.

38 Caotei ya wese pʉame ati ʉmʉrecóo macãã yepare bairo niña. Ti wese caputibʉtirique caroa macããjẽ pʉame Dios cʉ̃ carotimasĩrĩpaʉpʉ macããnarẽ bairo niña. Ti wese caputibʉtirique oterique carorije pʉame wãtĩ yarãrẽ bairo niña.

39 Ti wese upaʉ pesu pʉame wãtĩrẽ bairo caãcʉ̃ niñami. Tunu bairoa ti wese caputibʉtirique jericapaʉ caetaro ati ʉmʉrecóo capetiri rʉ̃mʉrẽ bairo niña. Bairi ti wese caputibʉtiriquere jebojari majã pʉame ángelea majãrẽ bairo niñama.

40 Bairi jebojari majã moetiere na cajoerericarore bairo baigaro ati ʉmʉreco capetiri rʉ̃mʉ caetaro yua.

41 Yʉ, Camasã Jʉ̃gocʉ, yʉ carotirã ángelea majãrẽ na yʉ jogʉ yʉ carotimasĩrĩpaʉpʉ. Yʉ yarã na catʉ̃goñarĩjẽrẽ royetuo joroque caánarẽ, bairi rorije caáticõãna cʉ̃ãrẽ na yʉ jeneñorotigʉ.

42 Ángelea, bairo na cajeeneñopeyoro ĩña yua, caʉ̃petietopʉ na yʉ rerotigʉ. Topʉ bʉtioro otigarãma. Na opire bacarʉpotugarãma, bʉtioro yapapuarã yua.

43 Bairo na caáto bero, yʉ yarã, carorije cacʉ̃goenarẽ bairo Dios cʉ̃ caĩñarĩcãrã pʉame muipʉ ʉmʉrecóo macããcʉ̃ cʉ̃ caasiyarijere bairo baupeticoagarãma yʉ Pacʉ cʉ̃ carotimasĩrĩpaʉre. Mʉjãã, caãmoocʉna mʉjãã ãniña. Bairi ãmerẽ yua, mʉjããrẽ yʉ caquetibʉjʉatajere tʉ̃goãmewiyoya mʉjãã yeripʉ,” ĩwĩ Jesús.

44 Ĩ quetibʉjʉ yaparo, ape wãme ĩcõñarĩ atore bairo ĩnemowĩ Jesús tunu: “Dios cʉ̃ carotimasĩrĩpaʉ atore bairo niña: Pairo cawapacʉtie capee moneda tiirire wesepʉ aperã na cayacũyasioricarore bairo niña. Bairi caʉ̃mʉ jĩcãʉ̃ tiere ĩña acʉari yua, jicoquei tiere yanemoñupʉ̃ tunu. Bairo áti yaparo, ʉseanirĩqũẽ mena cʉ̃ yaye apeye ũnie nipetirijere aperãrẽ nuni, tie wapa jeyupʉ, ti wesere wapatigʉ. Bairo cʉ̃ cawapatinunirõ, cʉ̃ yaye cʉ̃ cabocaataje cʉ̃ yaye majũ nicõãñuparõ yua.

45 “Dios cʉ̃ carotimasĩrĩpaʉ tunu atore bairo niña: Jĩcãʉ̃, cʉ̃ yayere canunireri majõcʉ perla caroaro cabotiri rupaacarẽ macãʉ̃ ácʉ́ baiyupʉ.

46 Bairo cʉ̃ caátó, jĩcã, tocãnacã rupaa netõrõ caroa botirica majũrẽ bócacõãñupʉ̃. Bairo bócari, cʉ̃ yaye apeye ũnie nipetirijere aperãrẽ nuni, tie wapa jeyupʉ, tiare wapatigʉ. Bairo cʉ̃ cawapatiro, tia cʉ̃ ya majũ nicõãñuparõ yua.

47 “Dios cʉ̃ carotimasĩrĩpaʉ tunu atore bairo niña: Ria capairiyapʉ wai wasarã aperã na bapire na carocañuajorore bairo niña. Bairo camasã na caáto, wai capããrã tocãnacã wãme majũ ti bapire jããñuparã.

48 Bairo na cajããrõ ĩña, wemoñuparã ti bapire paputiropʉ. Wemo yaparo yua, waire na beseruiyuparã. Wai caroarã jetore boyuparã. Carorã pʉamerẽ na recõãñuparã.

49 “Torea bairo baigaro ati ʉmʉrecóo capetiparo jʉ̃goye. Ángelea majã pʉame ati yepapʉ etarã, camasã carorãrẽ na ricawori caʉ̃petietopʉre na regarãma. Topʉ bʉtioro otigarãma. Na opire bacarʉpotugarãma, bʉtioro yapapuarã yua,” ĩ quetibʉjʉwĩ Jesús.

51 Ĩ quetibʉjʉ yaparo, atore bairo jãã ĩ jẽniñawĩ Jesús: —¿Mʉjããrẽ yʉ caquetibʉjʉatajere mʉjãã tʉ̃gomasĩati? Bairo cʉ̃ caĩjẽniñarõ, “Jãã tʉ̃gomasĩña,” cʉ̃ jãã ĩwʉ̃.

52 Bairo jãã caĩrõ tʉ̃go, atore bairo jãã ĩnemowĩ tunu: —Ni jĩcãʉ̃, Moisés ãnacʉ̃ cʉ̃ caroticũrĩqũẽrẽ cajʉ̃gobuei ũcʉ̃ Dios cʉ̃ carotimasĩrĩpaʉ macããjẽrẽ cʉ̃ cajʉ̃gobueata, jĩcãʉ̃ wii upaʉre bairo nigʉmi. Ti wii upaʉ pʉame cʉ̃ ya wii macããjẽ cʉ̃ caqũẽnocũrĩqũẽ pʉga wãme mena átimasĩñami cawãma apeye ũnie mena cʉ̃ãrẽ, bairi cabʉcʉ apeye ũnie mena cʉ̃ãrẽ. Cʉ̃rẽã bairo nigʉmi, cajʉ̃gobuei cawãma macããjẽ yʉ cabuerije, bairi tunu Moisés ãnacʉ̃ cʉ̃ cacũrĩqũẽrẽ cabʉcʉ macããjẽrẽ cariape cʉ̃ catʉ̃goñaata —jãã ĩwĩ Jesús.

53 Bairo atie capee wãme ĩcõña quetibʉjʉ yaparori bero, ti macãpʉ witi acoámí.

54 Bairo witi acoátí yua, cʉ̃ ya yepa majũpʉ etawĩ. Eta, ti yepa macããna na cañubueri wiire jããetawĩ, na quetibʉjʉgʉ. Bairo cʉ̃ caquetibʉjʉro tʉ̃go, to macããna pʉame tʉ̃gocõã maniáma. Atore bairo ĩwã: —Ãnia, caroaro jĩcãrõ tʉ̃ni quetibʉjʉyami. ¿Noopʉ atie caroaro cʉ̃ caquetibʉjʉmasĩrĩjẽrẽ cʉ̃ masĩñuparĩ? ¿Dope bairo átijẽñorĩqũẽ cʉ̃ãrẽ cʉ̃ átimasĩñuparĩ?

55 ¿Ãni, yucʉpãĩrĩ mena rocapata ũnierẽ caqũẽnoʉ macʉ̃ mee cʉ̃ ãniñati? ¿Marĩ mena macããcõ, María macʉ̃ mee cʉ̃ ãniñati? Bairi, ¿Santiago, José, Simón, Judas jʉ̃gocʉ mee cʉ̃ ãniñati?

56 Cʉ̃ marĩ masĩjãñuña. Bairi, ¿marĩ mena macããna rõmirĩ jʉ̃gocʉ mee cʉ̃ ãniñati? Bairi, ¿noopʉ atie nipetirije cʉ̃ camasĩrĩjẽrẽ cʉ̃ masĩñuparĩ? —ãmeo ĩ jẽniñawã na majũ.

57 Bairo Jesure qũĩroagaetiri, cʉ̃ ya macã macããna pʉame cʉ̃ caquetibʉjʉrijere tʉ̃gogaema. Bairo na catʉ̃gogaeto ĩña, atore bairo na ĩwĩ Jesús: —Profeta majã tocãnacãʉ̃pʉrea na ĩroanucũñama camasã nipetiro na cañesẽãrõpʉ. Na ya macã macããna, bairi na ya wii macããna majũ roque na boetinucũñama. Na yarã jeto na ĩroaetinucũñama —na ĩwĩ Jesús.

58 Bairi cʉ̃ ya macã macããna cʉ̃ caquetibʉjʉrijere cariape na catʉ̃gogaetoi, capee caroa cʉ̃ caátijẽñomasĩrĩjẽrẽ topʉre áti ĩñoemi Jesús yua.