Acts 15 in Carapana

1 Ti yʉtea macããna jĩcããrã Judea yepai Antioquíapʉ caatána pʉame atore bairo na ĩ quetibʉjʉyuparã ti macã macããna judío majã caãmerã catʉ̃goʉsari majãrẽ: “Mʉjãã, Moisés ãnacʉ̃ cʉ̃ caátijʉ̃gocũrĩqũẽ caʉ̃mʉarẽ na rupaʉ macããjẽ yisetarique mʉjãã caápericõãta, mʉjãã netõõmasĩẽna,” na ĩñuparã.

2 Bairo na caĩrõĩ, na mena Pablo, Bernabéjãã pʉame tutuaro mena yoaro ãmeobʉsʉ ãñuparã tiere. Bairo ãmeo ĩbʉsʉ ãnijãñurĩ bero, to macããna pʉame Pablo Bernabé, bairi aperã jĩcããrãrẽ na beseyuparã, “Jerusalén macãpʉa apóstolea majã, bairi aperã ñubueri majã mena macããna cabʉtoa mena na bʉsʉqũẽnorã ápáro tie marĩ caĩrĩjẽrẽ ti macãpʉ,” ĩrã.

3 Bairo Pablojãã, Antioquía macã macããna ñubueri majã na caĩjoatana pʉame Fenicia, bairi Samaria yepaare netõáná, ti yepaa macããnarẽ ape yepa macããna judío majã caãmerã tirʉ̃mʉpʉ na caĩroariquere jãnarĩ, Dios pʉamerẽ na catʉ̃goʉsa jʉ̃goatajere na quetibʉjʉ ásuparã. Bairo na caĩquetibʉjʉrijere tʉ̃gori nipetiro catʉ̃goʉsari majã tʉ̃goña ʉseaniñuparã.

4 Bairo Pablo, Bernabéjãã Jerusalẽpʉ na caetaro, ñubueri majã to macããna, aperã apóstolea majã, aperã cabʉtoa camasĩrã cʉ̃ã caroaro mena na bocáyuparã Pablojããrẽ. Bairo topʉ etari narẽ nipetirije na quetibʉjʉyuparã Dios cʉ̃ camasĩõrĩjẽ jʉ̃gori na caátiatajere.

5 Bairo na caquetibʉjʉro, jĩcããrã fariseo majã catʉ̃goʉsaricarã pʉame wãmʉnʉcãrĩ atore bairo na ĩñuparã: —Judío majã caãmerã cʉ̃ã Jesucristore catʉ̃goʉsari majã cʉ̃ã na rupaʉ macããjẽrẽ na cayisetarotiro boya. Tunu bairoa Moisés ãnacʉ̃ cʉ̃ caroticũrĩqũẽ cʉ̃ãrẽ na caáto ñuña —ĩñuparã.

6 Bairo na caĩrõ tʉ̃go, apóstolea majã, cabʉtoa camasĩrĩ majã mena neñapori bʉsʉyuparã, judío majã caãmerã na caátimasĩpeere bʉsʉqũẽnogarã.

7 Bairi tutuaro mena yoaro ãmeo bʉsʉ ãnijãñurĩ bero, Pedro pʉame wãmʉnʉcãrĩ, atore bairo na ĩñupʉ̃: —Yʉ yarã, mʉjãã masĩrã tirʉ̃mʉpʉre mʉjãã watoa macããcʉ̃rẽ Dios yʉre cʉ̃ cabeseriquere. Judío majã caãmerãrẽ caroa queti, narẽ yʉ canetõõrĩqũẽrẽ na cʉ̃ quetibʉjʉáto ĩ, yʉ beseyupi Dios. Cʉ̃ yaye quetire na cʉ̃ã na catʉ̃goʉsaparore boyupi.

8 Cʉ̃ pʉame nipetiro camasã na yeripʉ na catʉ̃goñarĩjẽrẽ masĩpeyocõãñami. Bairo camasĩpeyoʉ ãnirĩ, judío majã caãmerã na yerire na cawasoaro jʉ̃gori cʉ̃ yarã majũ na ãnio joroque ásupi na cʉ̃ãrẽ. Cʉ̃ Yeri, Espíritu Santo narẽ cʉ̃ cajoro ĩñarĩ tore bairo marĩ masĩña cʉ̃ yarã na caãnierẽ.

9 Dios marĩrẽ cʉ̃ camairõrẽã bairo na cʉ̃ãrẽ jĩcãrõ tʉ̃ni na maiñami. Jesucristo mena na catʉ̃goñatutuaro jʉ̃gori na yeri na catʉ̃goñarĩjẽ carorijere coseyupi.

10 Bairi, ¿dopẽĩrã Dios na cʉ̃ caátibojapeere caẽñotarãrẽ bairo mʉjãã ĩñati? Marĩ ñicʉ̃jãã ãnana Moisés ãnacʉ̃ cʉ̃ caroticũrĩqũẽrẽ átipeyo masĩẽsupa. Marĩ cʉ̃ã torea bairo marĩ átipeyo masĩẽtĩña. Bairi, ¿dopẽĩrã tiere na caátigarore mʉjãã boyati?

11 Atore bairo roque cariape marĩ catʉ̃goñarĩjẽ niña: Caroa wãme marĩ caátie jʉ̃gori mee, marĩ Quetiupaʉ Jesucristo marĩ mairĩ jĩcã nʉgõã cʉ̃ caátigarije jʉ̃gori pʉame marĩ netõõwĩ. Tunu bairoa marĩrẽ cʉ̃ canetõõrĩcãrõrẽã bairo judío majã caãmerã cʉ̃ãrẽ na netõõñupĩ —na ĩñupʉ̃ Pedro.

12 Bairo cʉ̃ caĩquetibʉjʉ yaparoro, to macããna nipetiro bʉsʉesuparã. Na pʉame caroaro tʉ̃goyuparã Pablo, Bernabéjãã judío majã caãmerã watoapʉ ãna, Dios cʉ̃ camasĩõrĩjẽ jʉ̃gori caroare na caáti ĩñoatajere.

13 Tiere na caquetibʉjʉro bero, Santiago pʉame atore bairo na ĩñupʉ̃: —Yʉ yarã, tʉ̃gopeoya mai mʉjããrẽ yʉ caquetibʉjʉpeere:

14 Ãmeacã Simón marĩ quetibʉjʉ yaparoyami Dios judío majã caãmerãrẽ caroaro cʉ̃ caátijʉ̃goriquere. Bairo átiri yua, na mena macããna jĩcããrãrẽ na beseyupi cʉ̃ ya poa macããna caãniparãrẽ.

15 Tiere profeta majã ãnana na caĩquetibʉjʉ woatucũjʉ̃goyaricarorea bairo baiya ãmerẽ. Atore bairo ĩcũñupã mai tiere:

16 ‘Caberopʉ yʉ tunugʉ, David ya wii caboañarĩcã wiire qũẽnonemogʉ tunu. Bairo yʉ caátiyaparoro bero, caroa wii nigaro tunu.

17 Bairo yʉ átigʉ, aperã judío majã caãmerã cʉ̃ã tocãnacã poa macããna, yʉ cabesejʉ̃goyeticũrĩcãrã, yʉ yarã na caãnipeere na caboparore bairo ĩ,’ ĩ quetibʉjʉyupi marĩ Quetiupaʉ ti rʉ̃mʉpʉina.

19 “Bairo bairi atore bairo ñi tʉ̃goñaña: Judío majã caãmerã tirʉ̃mʉpʉ na caĩroariquere jãnarĩ Dios pʉamerẽ na catʉ̃goʉsaata, Moisés ãnacʉ̃ cʉ̃ caroticũrĩqũẽrẽ na marĩ tʉ̃goʉsaroti masĩẽtĩña.

20 Bairo pʉame na marĩ caĩquetibʉjʉwoatujoro ñuña: ‘Camasã na caweericarãrẽ ĩroari waibʉtoa riire na cajoemʉgõjorije carʉsarije ũnierẽ ʉgaeticõãña mʉjãã. Tunu bairoa carõmia, o caʉ̃mʉa mena roro átiepeeticõãña. Tunu bairoa waibʉtoa wãmʉa wãĩã pajĩãrĩcãrã ũna riire ʉgaeticõãña. Na rií cʉ̃ãrẽ etieticõãña.’ Ato cãnacã wãme na marĩ átirotiroa narẽ.

21 Tirʉ̃mʉpʉa tocãnacã macããrẽ judío majã marĩ caneñarĩ rʉ̃mʉ caãno jĩcãʉ̃ marĩ mena macããcʉ̃ Moisés ãnacʉ̃ cʉ̃ caroticũrĩqũẽrẽ caquetibʉjʉri majõcʉ ãninucũñami. Bairi judío majã caãmerã cʉ̃ã masĩrãma ati wãmerẽ,” na ĩñupʉ̃ Santiago.

22 Bairo cʉ̃ caĩrõ tʉ̃go, apóstolea majã, cabʉtoa camasĩrã, bairi nipetiro to macããna Jesure caĩroari poa macããna pʉame cʉ̃ caĩrõrẽ bairo átigayuparã. Bairi na mena macããna jĩcããrãrẽ na beseyuparã Pablo, Bernabéjãã mena cabapacʉtiápárãrẽ. Bairi Judas, ape wãmerã Barsabás cawãmecʉcʉre cʉ̃ beseyuparã. Silas cʉ̃ãrẽ cʉ̃ boyuparã. Na pʉgarãpʉa catʉ̃goʉsari majã watoare caãnimajũrã ãñuparã.

23 Na mena atore bairo na caĩwoatuata pũrõrẽ joyuparã: “Jãã apóstolea majã, bairi cabʉtoa camasĩrĩ majã Jesucristo jʉ̃gori mʉjãã yarãrẽ bairo caãna, mʉjããrẽ jãã ñurotijoya. Mʉjãã, judío majã caãmerã Atioquía macã macããna, bairi Siria yepa macããna, bairi Cilicia yepa macããna cʉ̃ãrẽ mʉjããrẽ jãã ñurotijoya.

24 Jãã tʉ̃gowʉ jĩcããrã áto macããna mʉjãã tʉpʉ na caquetibʉjʉmawijioñesẽãrĩqũẽrẽ. Jãã pʉame na jãã joepʉ mʉjãã tʉpʉre. Na majũ na catʉ̃goñarõ mʉjãã rupaʉ macããjẽ yisetariquere mʉjãã átirotiga ñesẽãñupã.

25 “Bairi ãmerẽ jĩcãrõrẽ bairo tʉ̃goñapetiri bero, jããrẽ bairo jãã caáto cañurõ tʉ̃goñarĩ, jãã watoa macããna jĩcããrãrẽ na jãã beseapʉ Bernabé, Pablojãã, jãã camairĩ majã majũ mena mʉjãã tʉpʉ caĩñarápárãrẽ.

26 Na, Bernabé, Pablojãã pʉame Jesucristo yayere na caquetibʉjʉñesẽãrõ jʉ̃gori aperã tiere catʉ̃gogaena pʉame na pajĩãbujioyupa.

27 Bairi jãã cabeseatana Judas, Silas na majũpʉa mʉjããrẽ quetibʉjʉgarãma nipetirije mʉjããrẽ jãã caĩquetibʉjʉgarijere.

28 “Jããrẽ Espíritu Santo cʉ̃ camasĩõrĩjẽ jʉ̃gori capee majũ mʉjããrẽ jãã átirotigaetiya. Ato cãnacã wãmea mʉjããrẽ jãã átirotigarã:

29 Camasã na caweericarãrẽ ĩroari waibʉtoa riire na cajoemʉgõjorije carʉsarije ũnierẽ ʉgaeticõãña. Tunu bairoa waibʉtoa wãmʉa wãĩã pajĩãrĩcãrã riire ʉgaeticõãña. Na rií cʉ̃ãrẽ etieticõãña. Tunu bairoa carõmia, o caʉ̃mʉa mena roro átiepeeticõãña. Atie mʉjããrẽ jãã caĩjorijere bairo mʉjãã caápata, caroaro cariape mʉjãã átiãnigarã. Na ñuáto nipetiro,” ĩ woatuyuparã.

30 Bairo ĩ woa yaparori bero, na tunuo joyuparã Pablojããrẽ Antioquíapʉ tunu. Topʉ Pablojãã etarã yua, ti macã macããna Jesure caĩroari poa macããnarẽ neñorĩ bero, ti cartare na nuniñuparã.

31 Bairi Jesure catʉ̃goʉsarã pʉame ti carta mena caĩñaquetibʉjʉ cʉ̃ caĩrĩjẽrẽ tʉ̃gori bʉtioro ʉseaniñuparã. Tʉ̃goña yeri ñuo joroque na ásuparã marĩ yarã ti carta jʉ̃gori yua.

32 Tunu bairoa Judas, Silajãã cʉ̃ã Dios cʉ̃ yaye cʉ̃ caquetibʉjʉgarijere camasãrẽ caquetibʉjʉnetõõmasĩrã ãnirĩ to macããna Jesure catʉ̃goʉsarãrẽ capee na quetibʉjʉnemoñuparã. Bairo na quetibʉjʉnemorĩ yua, tʉ̃goña yeri ñunemo joroque na ásúparã. Caroa yericʉna na tutuao joroque na ásuparã.

33 Na mena yoajãñurõ ãñuparã topʉre. Cabero to macããna Jesucristore catʉ̃goʉsari majã pʉame, “Caroa yericʉtajere mʉjãã cʉ̃ joáto marĩ pacʉ Dios,” narẽ na caĩrõ bero, tunucoásúparã cartare na caneárotijoricarã tʉpʉ.

34 Silas pʉame Antioquíapʉ tuagayupʉ.

35 Pablo bairi Bernabé cʉ̃ã topʉ tuayuparã. Bairi aperã Jesure catʉ̃goʉsarã capããrã mena to macããnarẽ marĩ Quetiupaʉ yaye quetire na quetibʉjʉyuparã.

36 Cayoato bero, Pablo pʉame atore bairo qũĩñupʉ̃ cʉ̃ bapa Bernabére: —Tocãnacã macããrẽ marĩ Quetiupaʉ yaye quetire marĩ caquetibʉjʉricaropʉ marĩ ĩñañesẽãrã ároa tunu, “¿dope bairo marĩ yarã Jesucristore catʉ̃goʉsari majã na baiyati?” ĩrã.

37 Bairo cʉ̃ caĩrõ tʉ̃go, Bernabé pʉame, “Jaʉ,” ĩrĩ bero, Juan ape wãmerã Marcos cawãmecʉcʉre cʉ̃ neágayupʉ na mena.

38 Pablo pʉame bairo boesupʉ. Mai, cajʉ̃goye Panfiliapʉ na caãno, Marcos pʉame na tunu weyocoásúpʉ, Pablo, Bernabéjãã mena jʉpaanemogaetiri. Bairi na mena ti rʉ̃mʉrẽ cʉ̃ caátó boesupʉ Pablo.

39 Bairo bʉtioro cʉ̃ caboetoi yua, pʉgarãpʉa jĩcã yerire bairo catʉ̃goñaetimajũcõãrã ãnirĩ ãmeo ricawaticoasuparã yua. Bernabé pʉame Marcos mena cũmuai acoásúpʉ Chipre yucʉpoapʉ.

40 Pablo pʉame Silare cʉ̃ beseyupʉ. Bairi, “Marĩ Quetiupaʉ mʉjããrẽ mairĩ qũĩñaricanʉgõáto,” Jesucristore catʉ̃goʉsari majã cʉ̃ na caĩrõ bero, Silas mena acoásúpʉ.

41 Bairo áná, Siria, bairi Cilicia yepaare netõáná, to macããna Jesucristore catʉ̃goʉsari majãrẽ ʉseanirõ na tuao joroque na átiásúparã.