Mark 12 in Achi

1 Ecꞌuchiriꞌ, ri Jesús xujek cacꞌutun chiquiwach ri e aj wach rucꞌ tak cꞌambal naꞌoj, xubiꞌij chique: «Cꞌo jun achi xuꞌan ticoꞌn re uva chwach ri rulew. Xusut cꞌu rij rucꞌ coral, xucꞌot jun luwar pa cayitzꞌ wi ruwaꞌal ri uva y xuyac jun ja naj uwiꞌ re chajibal re. Xuya cꞌu can pa tunulic chique jujun aj chaquib. Tecꞌuchiriꞌ, xeꞌec naj.

2 »Echiriꞌ xopon rukꞌijol ri molonic, xutak lo jun raj chac chaꞌ cuꞌtzꞌonoj chique tak raj tunulel ri takalic cucꞌul rire che ri molonic.

3 Noꞌj raj tunulel xquichap raj chac takom lo cucꞌ, xquichꞌayo y xquitak bi; e riꞌ na jinta xquiya bi che.

4 »Ri rajaw ri ticoꞌn xutak chi lo jun raj chac cucꞌ, yey raj tunulel xquirakij rujolom rucꞌ abaj y lic xquiqꞌuixbesaj bi.

5 Ri rajaw ri ticoꞌn xutak chi lo jun chic raj chac cucꞌ; ecꞌu riꞌ waꞌ asu xquicamisaj. Y xebutak chi lo jujun chic; yey chique conoje waꞌ, e cꞌo ri xequichꞌayo y e cꞌo ri xequicamisaj.

6 »Ecꞌu ri rajaw ri ticoꞌn xa jun chi ri cꞌo rucꞌ re cutak bi, e rucꞌajol lic cꞌax cunaꞌo. Qꞌuisbal cꞌu re, e xutak lo rucꞌajol cucꞌ raj tunulel ma xuchꞌobo: “Ruma e nucꞌajol, caquicꞌul na chi utz.”

7 »Noꞌj raj tununel xquibiꞌij chiquiwach: “Waꞌ e ucꞌajol ri rajaw rulew, ri cuꞌana na rajaw we xcam rukaw. Joꞌ, jeꞌkacamisaj chaꞌ rulew cuꞌan can keꞌoj” xechaꞌ.

8 Ewi xquichapo y xquicamisaj. Tecꞌuchiriꞌ, xquesaj bi rucuerpo chupa waꞌ wuꞌlew y xeꞌquicꞌaka bi» xcha ri Jesús.

9 Tecꞌuchiriꞌ, xutzꞌonoj chique ri e aj wach: —Chiwach ralak, ¿saꞌ nawi cuꞌan ri rajaw ri ticoꞌn chique raj tunulel? Riꞌin cambiꞌij: Cacꞌunic, cusach quiwach raj tunulel y cuya ruticoꞌn paquikꞌab jujun chic.

10 »¿Na ajilam ta neba ralak ri tzꞌibital can chupa Ruchꞌaꞌtem ri Dios? Ma jewaꞌ cubiꞌij: E rabaj cꞌakital can cuma raj yacal ja, e abaj waꞌ lic xajawaxic chaꞌ catiquiꞌ lo ri ja.

11 E ri Dios Kajawxel xꞌanaw re waꞌ, yey chikawach riꞌoj, waꞌ lic na jinta cꞌana ilitajinak wi —xchaꞌ.

12 Ecꞌu ri e aj wach lic xquitzucuj suꞌanic caquichap ri Jesús ma xquimaj usucꞌ chiquij rique xubiꞌij wi wa jun cꞌambal naꞌoj. Pero ruma cꞌu caquixiꞌij quib chiquiwach ruqꞌuiyal winak, xquiya canok y xebec.

13 Xetak cꞌu lo rucꞌ ri Jesús jujun chique ri fariseos y jujun chique ri quitakem ri rey Herodes, re caquicꞌam upa rucꞌ tak ri cubiꞌij chaꞌ caquicoj umac.

14 Ecꞌuchiriꞌ, xebopon rucꞌ ri Jesús y xquibiꞌij che: —Lal tijonel, riꞌoj ketaꞌam lic katzij ri cabiꞌij la. Na caxiꞌij ta ib la che tak ri caquibiꞌij ri ticawex, ma rilal junam quiwach quebil la conoje, tob cꞌo quiwach o na jinta quiwach; yey lic jusucꞌ cacꞌutun la chwi ri be re ri Dios. Cakatzꞌonoj cꞌu cheꞌla: ¿Usucꞌ nawi cakaꞌan tojonic che ri nimalaj takanel re Roma o na usucꞌ taj? ¿Cakaya nawi o na cakaya taj? —xechaꞌ.

15 Ecꞌu ri Jesús, ruma retaꞌam rique xa queb quipalaj, jewaꞌ xubiꞌij chique: —¿Suꞌchac cacꞌam alak nupa? Cꞌama pe lo alak juna meyo re caꞌan tojonic rucꞌ chaꞌ canwilo —xchaꞌ.

16 Rique xquicꞌam lo jun meyo che. Ewi ri Jesús xubiꞌij chique: —¿China re wa cꞌaxwach y china re wa biꞌaj cꞌo chwach wa meyo? —xchaꞌ. Rique xquicꞌul uwach: —Re ri nimalaj takanel re Roma —xechaꞌ.

17 Ecꞌu ri Jesús xucꞌul uwach, xubiꞌij chique: —Yaꞌa alak che ri nimalaj takanel re Roma janipa ri takal che rire, yey yaꞌa cꞌu alak che ri Dios janipa ri takal che ri Dios —xchaꞌ. Lic cꞌu xcam canimaꞌ che ri Jesús ma Rire lic xurik ucꞌulic uwach ri tzꞌonobal xquiꞌan che.

18 Ecꞌuchiriꞌ, jujun chique ri saduceos, ri caquibiꞌij na jinta cꞌastajibal chique ri ecaminak, xecꞌun rucꞌ ri Jesús y xquitzꞌonoj cꞌu che:

19 —Lal tijonel, ri Moisés xutzꞌibaj can chike: “We ri ratz junok cacamic y na e jinta can ralcꞌoꞌal rucꞌ ri rixokil, ecꞌu riꞌ ruchakꞌ utz cacꞌuliꞌ rucꞌ rixok malcaꞌn canok y jecꞌulaꞌ quecꞌojiꞌ ralcꞌoꞌal rucꞌ pubiꞌ ri ratz xcamic” xchaꞌ.

20 »Julaj e cꞌo wukub achijab quichakꞌ quib. Ri nabe chique xcꞌuliꞌic, yey ecꞌu riꞌ waꞌ xcamic y na e jinta can ralcꞌoꞌal rucꞌ ri rixokil.

21 Jelaꞌ cꞌu riꞌ rucaꞌm xcꞌuliꞌ rucꞌ rixok malcaꞌn canok. Ecꞌu riꞌ waꞌ xcamic y na e jinta can ralcꞌoꞌal rucꞌ rixok. Yey je tanchi laꞌ xucꞌulumaj rurox.

22 Jecꞌulaꞌ xquicꞌulumaj ri wukub achijab; xecamic, e riꞌ na jinta calcꞌoꞌal xquiya canok. Qꞌuisbal cꞌu re, e xcam rixok.

23 »Chupa cꞌu rukꞌijol ri cꞌastajibal, echiriꞌ quecꞌastaj lo ri wukub achijab, ¿chinok chique cuꞌana rachijil rixok? Ma conoje xecꞌuliꞌ rucꞌ —xechaꞌ.

24 Ri Jesús xucꞌul uwach: —Ralak lic sachinak alak, ma na majom ta alak usucꞌ Ruchꞌaꞌtem ri Dios y ruchukꞌab ri Dios.

25 Ma echiriꞌ quecꞌastaj lo ri ecaminak, na quecꞌuliꞌ ta chic yey na quequiya ta chi ne ri calcꞌoꞌal pa cꞌulaniquil; quebuꞌana cꞌu pachaꞌ ri ángeles e cꞌo chilaꞌ chicaj, ma ri ángeles na quecꞌuliꞌ taj.

26 »Noꞌj puwi cꞌu ri cꞌastajibal que ri ecaminak, ¿na ajilam ta neba alak ri xutzꞌibaj can ri Moisés puwi ri xubiꞌij ri Dios che echiriꞌ xchꞌaꞌt rucꞌ chupa ri jumocaj xuluquej? Ma jewaꞌ xubiꞌij che: “In ri Dios re ri Abraham, re ri Isaac y re ri Jacob” xchaꞌ.

27 Yey ri Dios na e ta Dios que ri ecaminak, ma e Dios que ri e cꞌaslic. E uwariꞌche ralak lic na usucꞌ ta ri naꞌoj alak puwi ri cꞌastajibal —xchaꞌ.

28 Ecꞌuchiriꞌ, xkib rucꞌ ri Jesús jun chique raj cꞌutunel re ri tzijpixab. Waꞌ waꞌchi xuto echiriꞌ ri Jesús lic xurik ucꞌulic uwach ri tzꞌonobal que ri saduceos. Xutzꞌonoj cꞌu che: —Chupa Rutzij Upixab ri Dios, ¿pachique ri takanic más chirajawaxic? —xchaꞌ.

29 Ri Jesús xucꞌul uwach: —Rucꞌuꞌxibal ronoje ri Tzij Pixab re ri Dios e waꞌ: Chitaꞌ, ix aj Israel; ri Dios Kajawxel, xa jun Rire.

30 Cꞌax cꞌu chanaꞌa ra Dios Kajawxel rucꞌ ronoje awanimaꞌ, rucꞌ ronoje acꞌuꞌx, rucꞌ ronoje anaꞌoj y rucꞌ ronoje achukꞌab. E ucꞌuꞌxibal waꞌ Rutzij Upixab ri Dios.

31 Yey rucaꞌm jewaꞌ cubiꞌij: Cꞌax chanaꞌa rawatz-achakꞌ jelaꞌ pachaꞌ ri cꞌax canaꞌ awib riꞌat. Na jinta chi cꞌu juna tzij más cꞌo uwach chwa tak waꞌ —xchaꞌ.

32 Jecꞌuwaꞌ xubiꞌij raj cꞌutunel re ri tzijpixab che ri Jesús: —Lic utz, lal tijonel; lic katzij ri cabiꞌij la: “Xa jun ri Dios cꞌolic y na jinta junok chic.”

33 Yey ri lic chirajawaxic wi e cꞌax cakanaꞌ ri Dios rucꞌ ronoje kanimaꞌ, rucꞌ ronoje kanaꞌoj, rucꞌ ronoje kacꞌuꞌx y rucꞌ ronoje ri kachukꞌab; yey ri cꞌax quekanaꞌ ri katz-kachakꞌ jelaꞌ pachaꞌ ri cꞌax cakanaꞌ kib riꞌoj. Waꞌ e más chirajawaxic chiquiwa rawaj eporom chwi raltar rucꞌ tak ri cayaꞌiꞌ chwach ri Dios —xchaꞌ.

34 Echiriꞌ ri Jesús xrilo lic cꞌo unaꞌoj raj cꞌutunel re ri tzijpixab, xubiꞌij che: —Lic xa nakaj lal cꞌo wi che rutakanic ri Dios —xchaꞌ. Y na jinta chi cꞌu junok xraj xuꞌan juna tzꞌonobal che.

35 Echiriꞌ cacꞌutun ri Jesús chupa ri Rocho Dios, jewaꞌ xubiꞌij: —¿Suꞌbe raj cꞌutunel re ri tzijpixab caquibiꞌij: “Ri Cristo, Ruchaꞌoꞌn lo ri Dios, e Ralcꞌoꞌal can ri rey David”?

36 Ma ri David, ruma ri Santowilaj Ruxlabixel ri Dios, jewaꞌ xubiꞌij: Ri Dios Kajawxel xubiꞌij che ri Wajawal: “Chat-tzꞌula pa nuwiquikꞌab, y chawoyeꞌej na ri kꞌij echiriꞌ quebenuya ri tzel quebilow awe chuxeꞌ rawakan” xchaꞌ.

37 Ecꞌu ri David cubiꞌij “Wajawal” che Ruchaꞌoꞌn lo ri Dios. ¿Suꞌbe cꞌu riꞌ cabiꞌxic e Ralcꞌoꞌal can ri rey David? —xchaꞌ. Y uqꞌuiyal winak re ri tinamit lic rucꞌ ronoje quicꞌuꞌx caquita ri cubiꞌij.

38 Ecꞌu ri Jesús jewaꞌ cubiꞌij chupa rucꞌutunic: «Lic chichajij iwib; miꞌan cꞌu iweꞌix pachaꞌ ri caquiꞌan raj cꞌutunel re ri tzijpixab. Ma rique e lic cucꞌul quicꞌuꞌx ri quejurur chupa ri quikꞌuꞌ chaꞌ quilitajic lic cꞌo quiwach y ri cayaꞌ rutzil quiwach pa quebilitaj wi.

39 Yey pa tak sinagogas y pa tak waꞌim lic cucꞌul quicꞌuꞌx ri quetzꞌuyiꞌ chupa ri tzꞌulibal que ri lic cꞌo quiwach.

40 Rique caquimaj rubitak que rixokib e malcaꞌnib. Y chaꞌ cayac quikꞌij, caquiꞌan nimak chꞌabal echiriꞌ caquiꞌan orar. Ruma cꞌu ri caquiꞌano, rique lic unimal cꞌaxcꞌolil ri caquicꞌulu echiriꞌ cakꞌat tzij paquiwiꞌ» cachaꞌ.

41 Ri Jesús tzꞌul pana chwach ri caxa pa cayaꞌ wi ri kasaꞌn yey lic cutzutzaꞌ echiriꞌ ri winak caquiya can ri quikasaꞌn chupa ri caxa. Y lic e qꞌui ri beyomab caquiya uqꞌuiyal kasaꞌn.

42 Xopon cꞌu jun ixok nibaꞌ yey malcaꞌn y xuya chupa ri caxa caꞌib raltak co meyo lic na qꞌui ta rajil.

43 Ecꞌu ri Jesús xebusiqꞌuij rutijoꞌn y xubiꞌij chique: —Pakatzij wi cambiꞌij chiwe: Chwach ri Dios, waꞌ wiꞌxok nibaꞌ y malcaꞌn, e ne xuya más pa ri caxa chwa ri xquiya conoje.

44 Ma conoje xa e xquiya ruwiꞌ ri quipuak; noꞌj wiꞌxok tob lic nibaꞌ e xuya ronoje ri puak cꞌo rucꞌ, waꞌ e re culokꞌ ri lic cajawax che —xchaꞌ.