Proverbs 1 in Yalunka

1 Dawuda dii xɛmɛn Sulemani a sandane, Isirayila Mangana.

2 Sandani itoe sɛbɛxi nɛn alogo muxune xa fe kolonna nun xurun sɔtɔ e yi xaxilimaya falane famu

3 alogo e xa xuru, e xaxili sɔtɔ e tinxinna nun kiti sa kɛndɛn nun fe faɲin liga,

4 fe kolontarene yi e ɲɔxɔ lu, foningene yi kolonna sɔtɔ, e feene yɛ fen.

5 Fe kolonne xa itoe ramɛ, e yi e fe kolonna fari sa, xaxilimane yi fatan muxune maxadɛ

6 alogo e xa sandane nun taline bunna kolon e nun fe kolonne wundo falane nun e maxɔdin tilinxine.

7 Xaxilimayaan fɔlɔma Alatala yɛɛragaxun nan ma. Fe kolonna nun xurun naɲaxu xaxilitarene nan ma.

8 N ma diina, i fafe nɛma i xuru falane tiyɛ, i tuli mati a ra, i nama i ngaa kawandi falane beɲin.

9 E luxi nɛn alo mangaya kɔmɔtina i xunna alo ɲɛrɛna i kɔɛ i maxidi seen na.

10 N ma diina, xa yulubitɔne kata i mayendendeni, i nama tin de!

11 Xa e a fala i xa, e naxa, “Fa nxu fɔxɔ ra! En sa dɔxɔ muxuna nde yɛɛ ra, en yi a faxa. En sa fu sɔntarena ndee ma,

12 en yi e ɲɛɲɛne ralɔ ayi alo gaburun muxun gerunma kii naxan yi, e gbindin birin alo en tan nan yi sayaan na.

13 En se faɲi kɛndɛn sifan birin sɔtɔma nɛn en yi en ma banxine rafe se tongoxine ra.

14 Nxu na seene yitaxun, i fan i gbeen sɔtɔma nɛn, en ma gbetine birin yi malan gbeti sase kedenna kui.”

15 N ma diina, i nama bira ne fɔxɔ ra mumɛ! I nama bira ne kiraan fɔxɔ ra de!

16 E gima siga fe ɲaxin nabadeni, e mafura wunla raminɛ.

17 Naxan na lutin nati xɔline yɛɛ ra xɔline yɛɛn tixi a ra, a na ligan nɛn fufafu.

18 Muxu sifani ito lutin natima e yɛtɛ nan yɛɛ ra, e yanfan soma e yɛtɛ nan ma.

19 Awa, naxanye kunfama se muɲaxine xɔn, ne niin luma na nin.

20 Xaxilimayaan falan tima kirane xɔn, a xuini te yamaan malandeni,

21 a sɔnxɔma kira xunne ma yamaan gbo dɛnaxan yi, a kawandin ba taan so dɛɛne ra.

22 A naxa, “Ɛ tan fe kolontarene, fe kolontareyaan nafanɲɛ ɛ ma han waxatin mundun yi? Ɛ tan magele tiine, magelen nafanɲɛ ɛ ma han waxatin mundun yi, xaxilitarene yi kolonna raɲaxu?

23 N na ɛ sɔnna fala, ɛ n xuiin namɛ. Nayi, n nan n ma niin sa ɛ yii, n yi n ma falane makɛnɛn ɛ xa.

24 Koni bayo n bata ɛ xili, ɛ tondixi n ma xinla ratinɲɛ, n yi n yiini bandun ɛ xa, ɛ mi a suxu,

25 ɛ yi ɛ mɛ n ma maxadi xuine birin na n yi ɛ sɔnna fala ɛ xa, ɛ mi na yatɛ,

26 nayi, gbalon na ɛ sɔtɔ, n fan gelema ɛ ma nɛn. Fe magaxuxin na ɛ sɔtɔ, n yi ɛ magele.

27 Fe magaxuxin fama ɛ ma nɛn alo tule gbeena, gbalona ɛ sɔtɔma alo foye gbeen na keli, tɔrɔyaan nun nii yifɔrɛn yi ɛ yili.”

28 “Na waxatini, ɛ n xilima nɛn ɛ malideni koni n mi ɛ yabima, ɛ yi n fen koni ɛ mi n toma.

29 Amasɔtɔ ɛ bata kolonna raɲaxu, ɛ yi ɛ mɛ Alatala yɛɛragaxun na,

30 bayo ɛ mi tin n ma maxadi xuine ramɛ, n to ɛ sɔnna fala ɛ xa, na yi raɲaxu ɛ ma.

31 Ɛ sigati kiin saranna sɔtɔma nɛn, ɛ wasa ɛ kɛwanle ra.

32 Amasɔtɔ fe kolontarene faxama nɛn e dina suxutareyani, xaxilitarene yi halagi e bɔtɛ rabani.

33 Koni naxan na a tuli mati n na, na ratangama nɛn a lu bɔɲɛ xunbenli tɔrɔn mi a magaxuma.”