Daniel 2 in Yalunka
1 Nebukadanesari a mangayaan ɲɛɛ firindena, a yi xiye sa. A xaxinla yi ɲaxamin han xixɔnla yi a beɲin.
2 A yi woyimɛne nun ɲinan kanne nun kɔmɔ kanne nun yiimatone xili alogo e xa a xiyen bunna fala a xa. Ne yi malan, e ti a yɛtagi.
3 Mangan yi a fala ne xa, a naxa, “N xiyena nde nan saxi, naxan bata n xaxinla ɲaxamin. A xɔnla n ma, n xa na xiyen bunna kolon.”
4 Na yiimatone yi mangan yabi Arami xuini, e naxa, “Nxu kanna, Ala xa siin fi i ma. I ya xiyen yɛba nxu xa, nxu xa a bunna fala i xa.”
5 Mangan yi a fala yiimatone xa, a naxa, “N bata yelin a natɛ fa fala xa ɛ mi n ma xiyeni ito fala n xa e nun a bunna, n na ɛ yibolonma nɛn dungi dungi yɛɛn ma, ɛ banxine fan yi kala fefe!
6 Koni xa ɛ mɔn nɔ n ma xiyen nun a bunna faladeni n xa, ɛ kise wuyaxi sɔtɔma nɛn n yii, e nun kɔntɔnne nun xunnayeren gbegbe. Nanara, ɛ xa xiyen nun a bunna fala n xa.”
7 E mɔn yi a fala mangan xa, e naxa, “Mangana, i ya xiyen fala nxu xa, nxu xa a bunna fala i xa.”
8 Mangan yi a fala e xa, a naxa, “N bata a kolon, ɛ katama n xa diɲa han waxati gbɛtɛ bayo ɛ a kolon n ma fe ragidixin mi kalɛ.
9 Koni, xa ɛ mi n ma xiyen fala n xa, ɲaxankata kedenna sama ɛ birin fari nɛn. Ɛ faxi wulen nun yanfantenya falan nan tideyi n xa han n ma miriyaan yi maxɛtɛ. Nanara, ɛ n ma xiyen fala n xa, nayi n na a kolonma nɛn fa fala ɛ nɔɛ a bunna falɛ nɛn.”
10 Yiimatone yi a yabi, e naxa, “Nxɔ mangana, na muxu yo mi dunuɲani ito yi naxan nɔɛ na ligɛ naxan xɔli i ma. Na manga yo mi na, hali a fangan nun a sɛnbɛn na gbo kii yo ki, na munma fe sifani ito maxɔdin woyimɛne nun ɲinan kanne nun yiimatone ma singen.
11 I naxan maxɔdinxi, na xɔdɔxɔ. Muxu yo mi nɔɛ na yabin soɛ i yii fɔ alane, koni ne mi dɔxi adamadiine tagi.”
12 Nayi, mangan yi xɔlɔ, a bɔɲɛn yi te han! A yamarin fi fa fala a Babilɔn fekolonne birin xa faxa.
13 Mangana falan yi rawanga, fekolonne yi fa fama faxadeni nɛn. Nayi, e Daniyɛli fen e nun a lanfane alogo e fan xa faxa.
14 Daniyɛli yi a xuiin namini ɲɔxɔ luun nun xaxilimayaan na Ariyoki ma mangan kantan muxune xunna, naxan yi faan kiraan xɔn ma siga Babilɔn fekolonne faxadeni.
15 A Ariyoki maxɔdin, a naxa, “Nanfera mangan bata sariya xɔdɛxɛ sifani ito sa.” Ariyoki yi na feen yɛba Daniyɛli xa.
16 Nanara, Daniyɛli yi siga mangan fɛma, a yi a mayandi alogo a xa waxatin fi a ma, a xa nɔ a xiyen nun a bunna falɛ mangan xa.
17 Daniyɛli yi siga banxini, a feni ito birin yɛba a lanfane xa, Xananiya nun Mikayeli e nun Asari.
18 A yi e mafan a e xa Ala maxandi naxan kore, a xa kininkinin e ma, a xa fe luxunxini ito yita e ra alogo e nama Daniyɛli nun a lanfane faxa Babilɔn fekolonna bonne xɔn.
19 Nanara, Daniyɛli yi fe toon ti kɔɛɛn na alo xiyena, fe luxunxin yi lankɛnɛmaya a xa. Daniyɛli yi Ala tantun naxan kore,
20 a naxa, “Ala xinla xa tantun habadan habadan! Amasɔtɔ a tan nan gbee kolonna nun sɛnbɛn na.
21 A tan nan waxatin nun a kɛɲane maxɛtɛma: A tan nan mangane bama. A tan nan mangane dɔxɔma. A fekolonna fima fekolonne ma, a lɔnnin fima xaxilimane ma.
22 A fe tilinxi luxunxine lankɛnɛmayama. A dimi yi feen kolon, bayo kɛnɛnna a yii.
23 N benbane Ala, n na i tantunma, n yi i batu fekolonna nun fangana a fe ra i naxan fixi n ma. I bata n nakolon na ra, nxu naxan maxɔdinxi i ma, i bata nxu rakolon mangana xiyen na.”
24 Na xanbi ra, Daniyɛli yi siga Ariyoki fɛma, mangan yamarin fi naxan ma a xa Babilɔn fekolonne faxa. A sa a fala a xa iki, a naxa, “Hali i nama Babilɔn fekolonne faxa. Siga n na mangan yɛtagi. N xa a xiyen bunna fala a xa.”
25 Mafurɛn, Ariyoki yi siga Daniyɛli ra mangan fɛma, a yi a fala a xa, a naxa, “N bata muxu keden to na Yuda kaa suxine yɛ, naxan xiyen bunna falɛ mangan xa.”
26 Mangan yi Daniyɛli maxɔdin naxan xili Belitisasari, a naxa, “I tan nɔɛ xiyen nun a bunna falɛ n xa ba?”
27 Daniyɛli yi mangan yabi, a naxa, “Mangana, i fe luxunxin naxan maxɔdinxi fekolonne nun ɲinan kanne nun woyimɛne nun yiimatone ma, ne sese mi nɔɛ i ya xiyen nun a bunna falɛ i xa.
28 Koni Ala na yi, naxan kore xɔnna ma. A nɔɛ fe luxunxine yɛ mayalanɲɛ. A bata Manga Nebukadanesari rakolon naxan ligama waxati famani. Awa, i ya xiyen nun i ya fe toone ni i ra i naxanye to i ya saden ma.
29 I yi saxi waxatin naxan yi, mangana, i yi lu i mirɛ fe famatɔne ma. Awa, naxan fe luxunxine yɛ mayalanma, na bata i rakolon fe famatɔne ra.
30 N tan ma binni, fe luxunxini ito mi yɛ mayalanxi n xa fa fala n tan fekolon dangu ndenden na, koni alogo a bunna xa fala mangan xa, i yi i sondonna miriyane kolon.”
31 “Mangana, i fe toon nan tixi naxan findixi sawura belebelen na. Na sawura yi gbo kati! A yi mayilenma, a yi tixi i yɛtagi, a kɛɲaan yi magaxu han!
32 Xɛmaan yɛtɛɛn nan yi sawuran xunna ra, a kanken nun a yiine gbeti wuren nan e ra, a kuiin nun a tagina, sulana.
33 A danbane yi rafalaxi wure fɔrɛn na, a sanne wure fɔrɛn nun bɛndɛ ganxina.
34 I yi a matoma waxatin naxan yi, gɛmɛna nde yi keben muxu yii mi naxan bɔxi, a fa bɔnbɔ na sawuran sanna ra wure fɔrɛn nun bɛndɛ ganxin dɛnaxan yi. A yi e rayensen.
35 Awa, a wure fɔrɛ yo, a bɛndɛ ganxi yo, a sulan yo, a wure gbeti yo, a xɛma yo, na birin yi lunburunɲɛ ayi, e yi findi burun burunna ra alo se dagin naxan yifema soge furen na. Foyen yi a xali a funfu yo mi lu na. Awa na gɛmɛn naxan fa bɔnbɔ na sawuran na, na yi findi geya belebelen na, a bɔxɔna ngaan nafe.”
36 “Xiyen ni i ra. Nxu a bunna fan falama nɛn mangan xa.
37 N kanna, mangane mangan ni i tan na. Amasɔtɔ Ala nan mangayaan nun sɛnbɛn nun fangan nun xunnayerenna fixi i ma, Ala Naxan Kore.
38 A tan nan i dɔxi muxune nun subene nun xɔline xun na, e nɛma dɛdɛ yi, a yi nɔɔn fi i ma ne birin xun na. I tan nan xɛma xunna ra.
39 I tan na dangu, mangaya gbɛtɛn kelima nɛn naxan sɛnbɛn xurun i gbeen xa. Na xanbi, mangayaan saxanden ligama nɛn alo sulana, na yi nɔɔn sa bɔxɔn birin ma.
40 Mangaya naaninden fama nɛn, na xɔdɔxɔ alo wurena. Wuren seen birin yensenma, a a lunburun. Na mangayaan fan bonne yensenma na kii nin, a yi e lunburun.
41 I a sanne nun a san sonle toxi rafalaxi wuren nun bɛndɛ ganxin basanxin na kiin de, na yamanani taxunma nɛn, koni wuren xɔdɔxɔn ɲɔxɔndɔnna taranma a yi nɛn, bayo i wuren nun bɛndɛ ganxin basanxin nan toxi.
42 Nanara, alo a san sonle yi rafalaxi wuren nun bɛndɛ ganxin basanxin na kii naxan yi, na yamanan fɔxɔ kedenna fangan gboma ayi nɛn, bode fɔxɔn yi xetunɲɛ ayi.
43 I wuren nun bɛndɛ ganxin basanxin nan toxi, bayo na muxune katama nɛn e xa malan, koni e mi malanɲɛ alo wuren nun bɛndɛ ganxin to mi basanɲɛ.”
44 “Na mangane waxatini, Ala Naxan Kore, na mangayana nde rafama nɛn naxan mi kalɛ habadan! Na mangayaan mi danguma yamana gbɛtɛ nɔɔn bun. A yamanan bonne raxuyama ayi nɛn, a yi e raxɔri, koni a tan yɛtɛɛn luma nɛn habadan.
45 Na bunna nɛn, alo i gɛmɛn naxan toxi kebenɲɛ geyaan fari muxun yii mi dinxi naxan na, a fa wuren nun sulan nun bɛndɛn nun gbeti wuren nun xɛmaan yensen. Ala bata a yita mangan na naxan fama ligadeni yɛɛn na. Ɲɔndin nan xiyeni ito ra, muxune lan e xa la a bunna fan na.”
46 Nba, Manga Nebukadanesari yi a xinbi sin Daniyɛli bun ma, a yɛtagin yi lan bɔxɔn ma. A yamarin fi a e xa saraxane ba a xa, e nun wusulanna.
47 Mangan yi a fala Daniyɛli xa, a naxa, “Ɛ Ala nan alane Ala ra. E nun mangane gbee marigina naxan wundo feene lankɛnɛmayama. Bayo i bata nɔ wundo feni ito yɛ mayalanɲɛ.”
48 Mangan yi Daniyɛli mate, a banna se wuyaxi so a yii. A yi a dɔxɔ Babilɔn yamanan birin xun na, a yi a findi mangan na Babilɔn fekolonna birin xun na.
49 Daniyɛli yi mangan mafan, a xa Babilɔn bɔxɔn fe yɛban so Sadiraki nun Mesaki nun Abedinego yii. Daniyɛli yɛtɛɛn yi lu Manga Nebukadanesari a tanden ma wanla ra.