Matthew 21 in Waimaha

1 Jerusalén macãre ea waarã, Olivos Buuro pʉto ca niiri macã Betfagé tʉja waagʉ,

2 Jesús, cʉ̃ buerã pʉarãre: —Ano díámacʉ̃ ca niiri macãpʉ waarãja. Toopʉ earã, burra jia nʉcõrico cõ macʉ̃ mena ca niigore mʉja bʉarucu. Cõre popiori mʉja ami doowa.

3 Jĩcãrã, “¿Ñee tiirã mʉja popioti?” cʉ̃ja ca ĩijata, “Wiogʉ boomi. Yoari mééra mʉjare tuenecãrucumi ñucã,” cʉ̃jare mʉja ĩiwa —cʉ̃jare ĩi cojowi Jesús.

4 Atea Ʉmʉreco Pacʉ yee quetire wede jʉgueri majʉ:

5 “Sión macãrãre o biro ĩiña: ‘Ĩaña. Mʉja Wiogʉ mʉja pʉto pee doomi. Watoa macʉ̃re biro burro, waibʉcʉ ca apeye ũmago macʉ̃ jotoapʉ pejari doomi,’ ” cʉ̃ ca ĩi owa cũuquĩrique ca ĩirore biro to biijato ĩiro biiwʉ.

6 Cʉ̃ buerã pea waa, Jesús cʉ̃jare cʉ̃ ca ĩi cojoricarore biro tiiupa.

7 Burrare cõ macʉ̃acã menara cʉ̃jare jee doo, cʉ̃ja juti jotoa maquẽre cʉ̃ja jotoa tuu wee peori, Jesús're cʉ̃re peja dotiwa.

8 Paʉ bojoca niiwa. Jĩcãrã maare cʉ̃ja yee juti jotoa maquẽ mena ejo cũu jʉgue, aperã yucʉ dʉpʉri paa jude jeeri cũu jʉgue, tii nʉnʉa waawa.

9 To biro tii nʉnʉa waarã, Jesús jʉguero ca waarã, cʉ̃ jiro pee ca doorã cãa, o biro ĩi acaro bui nʉnʉa waawa: —¡Añu majuropeecã, jãare ametʉeneña Wiogʉ David Pãrami! —¡Añuro ca biigʉ niimi, Ʉmʉreco Pacʉ wãme mena ca doogʉ! —¡Añu majuropeecã, jãare ametʉeneña ʉmʉreco tutipʉ ca niigʉ! —cʉ̃re ĩi baja peo nʉnʉa waawa.

10 Jesús, Jerusalén're cʉ̃ ca piyá ea waaro, tii macã macãrã niipetirãpʉra wede mecʉ̃rora waawa. To biri paʉ: —¿Ania, ñiru cʉ̃ niiti? —ameri ĩi jãiña niiwa.

11 To biro cʉ̃ja ca ĩi jãiñaro bojoca pea: —Jesús, Ʉmʉreco Pacʉ yee quetire wede jʉgueri majʉ, Galilea yepare ca niiri macã Nazaret macʉ̃ niimi —cʉ̃jare ĩi yʉʉwa.

12 Jesús, Ʉmʉreco Pacʉ yaa wiipʉ jãa waari, toopʉ noni wapa taa, wapa tii, ca tii niirã niipetirãre acu wienewi. Ñucã wapa tiirica tiiri wajoari maja cʉ̃ja ca duwiri pĩirire, bua noniri maja cʉ̃ja ca duwiri pĩirire, tuumicõa cõa cũu peoticãwi.

13 To biro tiicã, o biro cʉ̃jare ĩiwi: —Ʉmʉreco Pacʉ wederiquepʉ o biro ĩi owarique nii: “Yʉ yaa wii juu buerica wii wado niirucu,” ĩi. Mʉja pea, jee dutiri maja cʉ̃ja ca niiri ope mʉja jeeñocã —cʉ̃jare ĩiwi Jesús.

14 Jesús, Ʉmʉreco Pacʉ yaa wiipʉ cʉ̃ ca niiro, ca ĩatirã, upa yuriri, cʉ̃ pʉto eawa. Jesús pea cʉ̃jare catiowi.

15 Paia ʉparã, doti cũuriquere ca jʉo buerã pea, Jesús, ca ĩa ñaaña manirije cʉ̃ ca tii jeeñorijere ĩa, ñucã wimarã Ʉmʉreco Pacʉ yaa wiipʉre, “Añu majuropeecã Wiogʉ David Pãrami,” Jesús're cʉ̃ja ca ĩi acaro buirijere tʉo ajiari,

16 o biro ĩiwa Jesús're: —¿Ĩijã cʉ̃ja ca ĩirijere mʉ tʉoti? —cʉ̃re ĩiwa. To biro cʉ̃ja ca ĩiro, Jesús pea: —Ʉ̃jʉ, yʉ tʉo. ¿Mʉja, Ʉmʉreco Pacʉ wederique o biro cʉ̃ja ca ĩipe maquẽ cʉ̃ja ca owariquere mʉja bue ñaatiti? O biro ĩi: “Wimarã, ca ũpũrãacã, cʉ̃ja ca bajarije mena, mʉre cʉ̃ja ca baja peo nʉcʉ̃ bʉoro mʉ tii,” ĩi —cʉ̃jare ĩi yʉʉwi.

17 To biro cʉ̃jare ĩi yapano witi, waacoawi Jesús, Betania macãpʉ cãnigʉ waagʉ.

18 Ape rʉmʉ boeri tabe meepʉacã Jerusalén'pʉ waa nʉnʉa waagʉ, queya tʉgoeñaupi Jesús.

19 To biro bii nʉnʉa waagʉ, jĩcãgʉ higueragʉ maa pʉtoacã ca niiricʉre ĩa bʉari, tiigʉ dicare ĩagʉ waamiwi. Dica manirora, ca pũu wado ca niiro ĩa, o biro ĩiwi: —¡Pʉati mʉja dica cʉti nemotirucu! —ĩiwi. To biro cʉ̃ ca ĩirora, jĩcãto jinicã nʉcã waawʉ tiigʉ pea.

20 To biro ca biirijere ĩarã, jãa, cʉ̃ buerã pea ʉcʉacoari, o biro cʉ̃re jãa ĩi jãiñawʉ Jesús're: —¿Tiigʉ pea do biro biicãri, jĩcãto to jinicoajãri? —jãa ĩiwʉ.

21 To biro jãa ca ĩiro, o biro jãare ĩi yʉʉwi Jesús: —Yee méé mʉjare yʉ ĩi: “Mani ca ĩirore biro tiirucumi” yʉre ĩi tʉgoeña tutuacã, “Yeera mani ĩicãbocu” ĩi tʉgoeñati, mʉja ca biijata, higueragʉre yʉ ca tiijãrije ʉno wado méé mʉja tiirucu. Atigʉ ʉ̃tãgʉpʉ cãare: “Toore pĩa ũmaa waari, dia pairiyapʉ ñaañuaña,” mʉja ca ĩijata, mʉja ca ĩirore birora biirucu.

22 Juu buerã, “Mani ca jãirijere manire tiicojorucumi,” ĩi tʉgoeña bayiri mʉja ca jãijata, mʉja ca jãirije niipetiro mʉja tiicojo ecorucu —jãare ĩiwi.

23 Jiro Ʉmʉreco Pacʉ yaa wiipʉ jãa waawi Jesús. Toopʉ bojocare cʉ̃ ca bue niiro, paia ʉparã, to biri judíos're ca jʉo niirã, cʉ̃ pʉto eari, o biro cʉ̃re ĩi jãiñawa: —¿Ñee doti majirique cʉocãri atere mʉ tiiti? ¿Ñiru tee doti majiriquere mʉre cʉ̃ tiicojori? —cʉ̃re ĩi jãiñawa.

24 To biro cʉ̃ja ca ĩiro, o biro cʉ̃jare ĩi yʉʉwi Jesús: —“Yʉ cãa, jĩcã wãme mʉjare yʉ jãiñarucu: ¿Ñiru Juan're cʉ̃ uwo coe doti cojoupari? ¿Ʉmʉreco Pacʉ? ¿Bojoca pee? Yʉre mʉja ca yʉʉjata, yʉ cãa, tee doti majirique mena atere to biro yʉ tii,” mʉjare yʉ ĩirucu —cʉ̃jare ĩiwi. To biro cʉ̃ ca ĩiro, cʉ̃ja pea: —“Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃re doti cojoupi,” mani ca ĩi yʉʉjata, “¿ñee tiirã cʉ̃re mʉja tʉo nʉnʉjeetiri?” manire ĩirucumi.

26 Ñucã, “Ati yepa macãrã cʉ̃re uwo coe doti cojoupa,” mani ĩi majiti. Bojocare mani uwi jañu. Mee niipetirãpʉra, “Juan, Ʉmʉreco Pacʉ yeere wederi majʉ niiwi,” ca ĩirã wado niima —ameri ĩiupa.

27 To biri, “Jãa majiti,” cʉ̃re ĩi yʉʉwa Jesús're. To biro cʉ̃ja ca ĩiro: —Yʉ cãa, tee doti majirique mena, “Atere to biro yʉ tii,” mʉjare yʉ ĩiti —cʉ̃jare ĩi yʉʉwi Jesús.

28 To biro ĩi yapano, o biro cʉ̃jare ĩi jãiñawi Jesús: —¿Do biro mʉja ĩiti mʉja atere? Jĩcʉ̃ pʉarã puna cʉtiupʉ. Cʉ̃ macʉ̃ jĩcʉ̃re o biro cʉ̃re ĩiupʉ: “Macʉ̃, mecʉ̃ra yʉ ʉje wejepʉ padegʉja,” cʉ̃re ĩiupʉ.

29 To biro cʉ̃ ca ĩiro, cʉ̃ macʉ̃ pea, “Yʉ waarʉgati,” cʉ̃re ĩiupʉ. To biro ca ĩiricʉ nii pacagʉ, jiro tʉgoeña wajoa, padegʉ waacoaupʉ.

30 To biro cʉ̃ ca ĩiro tʉo, cʉ̃ macʉ̃ apĩ pʉto pee waa, to birora ĩiupʉ cʉ̃ cãare. Cʉ̃ pea, “Jaʉ, mecʉ̃acã yʉ waarucu,” cʉ̃re ĩiupʉ. To biro ca ĩiricʉ nii pacagʉ, padegʉ waatiupʉ.

31 ¿Niipe cʉ̃ja pacʉ cʉ̃ ca boorijere cʉ̃ tiijapari? —cʉ̃jare ĩi jãiñawi. To biro cʉ̃ ca ĩiro, cʉ̃ja pea: —Cʉ̃ ca doti jʉoricʉ pee —cʉ̃re ĩi yʉʉwa. To biro cʉ̃ja ca ĩiro, o biro cʉ̃jare ĩiwi Jesús: —Yee méé mʉjare yʉ ĩi: Roma maquẽre wapa jee bojari maja, to biri nomia, ʉmʉa mena ca tii epe wapa taarã romiri pee, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca doti niiri tabepʉre mʉja jʉguero ea jʉorucuma.

32 Uwo Coeri majʉ Juan añurije tii niirique maquẽre mʉjare buegʉ doomiupi. Mʉja pea cʉ̃ ca ĩirijere mʉja tʉo nʉnʉjeetiupa. To biro mʉja ca biicãro, niirique wapare wapa jee bojari maja, to biri ʉmʉa mena ca tii epe wapa taarã romiri pea, cʉ̃re tʉo nʉnʉjeeupa. Mʉja pea ate niipetirijere ĩacã pacarã, cʉ̃ ca ĩirijere tʉo nʉnʉjeerʉgatirã, mʉja tʉgoeña wajoatiupa.

33 ”Apeye ĩi cõoñarique tʉoya: Jĩcã yepa ʉpʉ, jĩcã weje ʉje weje oteri, tii wejere jãni jãa, ʉje oco dipericarore queno, tii weje niipetiropʉrena cʉ̃ja ca ĩa cote niipa wii cãare, emʉari wii queno yapano, aperãre tii wejere paderique cũu, aperopʉ waa yujugʉ waacoaupʉ.

34 Jiro, ʉje ca bʉcʉari cuu ca earo, cʉ̃re pade bojari maja jĩcãrãre tiicojoupʉ, tii wejere paderi majare cʉ̃ yee ca niirijere jãi doti cojogʉ.

35 Tii weje paderi maja pea cʉ̃ ca doti cojoricarã cʉ̃ja ca earo, cʉ̃jare ñeeri, jĩcʉ̃re cʉ̃re quẽe, apĩra cʉ̃re jĩa cõacã, apĩ peera ʉ̃tã mena cʉ̃re dee, tiiuparã.

36 Jiro tii weje ʉpʉ, cʉ̃ pade bojari majare cʉ̃ ca tiicojo jʉoricarã ametʉenero tiicojoupʉ ñucã. Tii wejere paderi maja pea cʉ̃ ca tiicojo jʉoricarãre cʉ̃ja ca tiiricarore birora tiicãuparã ñucã cʉ̃ja cãare.

37 ”Jiro, “Yʉ macʉ̃ra, yʉ macʉ̃ cʉ̃ ca niiro macã cʉ̃re nʉcʉ̃ bʉorucuma,” ĩi tʉgoeñari, cʉ̃ macʉ̃ majuro peere tiicojoupʉ.

38 ”Paderi maja pea cʉ̃ macʉ̃ majurope cʉ̃ ca dooro ĩarã, o biro ameri ĩiuparã: “Anira niimi, cʉ̃ pacʉ cʉ̃ ca bii yairo jiro ati wejere ca cʉo nʉnʉjeepʉ. Cʉ̃re mani jĩa cõacãco. To biro tiirã, manirã ati weje ʉparã mani tuarucu,” ameri ĩiuparã.

39 To biri tii weje tʉjaropʉ cʉ̃re ñee witi waari, cʉ̃re jĩa cõacãuparã.

40 ”To biri yua, mʉja ca tʉgoeñajata, tii weje ʉpʉ tua eagʉ, ¿“Paderi majare, do biro cʉ̃jare tiirucumi” mʉja ĩi tʉgoeñati? —cʉ̃jare ĩi jãiñawi Jesús.

41 To biro cʉ̃ ca ĩi jãiñaro, cʉ̃ja pea: —Ĩa mairicaro maniro, cʉ̃ja, ca bojoca ñañarãre jĩa batecã, aperã, ʉje ca dica cʉtiri cuu ca eari taberi cõro cʉ̃ yee ca niirijere cʉ̃re dica woo, ca tii niirã peere cʉ̃jare tiicojorucumi —ĩi yʉʉwa Jesús're.

42 To biro cʉ̃ja ĩiro, Jesús pea o biro cʉ̃jare ĩiwi: —¿Mʉja jĩcãti ʉno peera Ʉmʉreco Pacʉ wederiquere mʉja bue ñaatiti? O biro ĩi: “Ʉ̃tãga, wii bʉari maja cʉ̃ja ca beje cõamiricagara, ca nii majuropeerica nii ea. Ʉpʉ atere to biro tiiupi. Teere ĩarã, mani ĩi ĩa ʉcʉacoa,” ĩi.

43 To biri o biro mʉjare yʉ ĩi: Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca dotiri tabe macãrã mʉja ca niimirijere mʉjare ẽmari, aperã, ote ca bʉcʉari cuu ca earo, cʉ̃ yeere ca dica woo cojorã peere tiicojorucumi.

44 Ñucã ʉ̃tãga mena peera, jĩcʉ̃ ʉno tiiga jotoa cʉ̃ ca ñaapeajata, doca jude batecã yai waarucumi. Ñucã tiiga pee, jĩcʉ̃ ʉnore to ca ñaapeajata, doca abo yaiocãrucu —ĩiwi.

45 To biro Jesús cʉ̃ ca ĩi cõoña wederijere tʉorã, paia ʉparã, to biri fariseos pea, cʉ̃jarena cʉ̃ ca ĩi cõoña wederijere tʉo majicãwa.

46 To biri Jesús're cʉ̃re ñeerʉgamiupa. To biro cʉ̃re tiirʉga pacarã, bojocare uwi jañuupa, “Ʉmʉreco Pacʉ yee quetire wede jʉgueri majʉ niimi,” bojoca cʉ̃ja ca ĩigʉ cʉ̃ ca niiro macã.