Mark 6 in Waimaha

1 Jesús, too ca niiricʉ witi, cʉ̃ yaa yepapʉ waacoaupi cʉ̃ buerã mena.

2 Yerijãarica rʉmʉ ca earo, nea poo juu buerica wiipʉ cʉ̃jare bue jʉo waaupi. Paʉ bojoca Jesús cʉ̃ ca wederijere ca tʉorã, do biro pee ĩi majiticã, o biro ameri ĩi jãiñaupa: —¿Ania noopʉ to cõro paʉ cʉ̃ buejapari? ¿Ate majirique cʉ̃ ca boca amiriquea ñee ʉno to niiti? ¿Do biro pee tiicãri, ca ĩa ñaaña manirijere to cõro cʉ̃ tii bau nii majiti?

3 ¿Ania yucʉ pĩiri paderi majʉ José macʉ̃, ñucã María macʉ̃, Santiago, José, Judas, Simón jãari jũwʉ méé cʉ̃ niiti? ¿Cʉ̃ bairã romirira ano mani watoa cʉ̃ja niititi? —ĩiupa. To biro ca ĩirã niiri, cʉ̃ ca wederijere tʉo nʉnʉjeetiupa.

4 To biri Jesús pea o biro cʉ̃jare ĩiupi: —Jĩcʉ̃ ca biipere wede jʉgueri majʉre niipetiri taberipʉre cʉ̃re nʉcʉ̃ bʉoma. Cʉ̃ yaa yepa majurope macãrã, cʉ̃ yaarã ca nii cojorã, cʉ̃ yaa wii macãrã majurope pea, cʉ̃re nʉcʉ̃ bʉotima —ĩiupi.

5 To biri toore jĩcã wãme ʉno peera ca ĩa ñaaña manirijere tiitiupi, jĩcãrãacã ca diarique cʉtirãre cʉ̃ amori mena ñia peo, cʉ̃ ca tii catiorije ca niitirijepʉra.

6 Cʉ̃ pea díámacʉ̃ cʉ̃re cʉ̃ja ca tʉo nʉnʉjeetirijere ĩagʉ, “Uwiorije ca biirã cʉ̃ja niiti,” cʉ̃jare ĩi ĩaupi. To biri too pʉtori ca niiri macãri pee añurije quetire wede yujurucuupi.

7 Jiro Jesús, cʉ̃ buerã pʉa amo peti, dʉpore pʉaga penituaro ca niirãre jʉo cojo, wãtĩare cʉ̃ja ca cõa wiene majipere cʉ̃jare upori, pʉarãri wado cʉ̃jare tiicojo cojo jʉo waaupi.

8 O biro cʉ̃jare ĩi wede majioupi: —Maa waarã pʉgue cʉti waarique ʉnora, wajopoa ʉnora, baarique ʉnora, wapa tiirica tiiri ʉnora, jee waaticãña. Tuericagʉ wado ami waa waarãja.

9 Dʉpo jutira jãña waarãja. Bii pacarã, juti mʉja ca wajoa jãñape docare jee waaticãña.

10 ”Ñucã, jĩcã wiire earã, tii wiira niicãña. Apero mʉja ca waari rʉmʉpʉ tii wiire witiya.

11 No ca boori tabe macãrã mʉjare booti, mʉja ca wederijere tʉorʉgati cʉ̃ja ca biijata, tii tabere witi waarãra, mʉja dʉporire jita ca tujarijere paa bateya, “Jãa ca wederijere mʉja ca tʉorʉgatirije jʉori mʉja yee wapa ñañaro mʉja tamʉorucu,” cʉ̃jare ĩi majiorã —cʉ̃jare ĩiupi Jesús.

12 To biro cʉ̃ ca ĩiro jiro cʉ̃ buerã waari, bojocare: “Tʉgoeña yeri wajoa, Ʉmʉreco Pacʉre tʉo nʉnʉjeeya,” cʉ̃jare ĩi wede majio,

13 ñucã bojocapʉre ca niirã wãtĩare paʉ cõa wiene, paʉ bojoca ca diarique cʉtirãre ʉje mena wadari cʉ̃jare diarique ametʉene, tii catio yujuupa.

14 Wiogʉ Herodes, Jesús yee maquẽre cʉ̃ja ca wedero queti tʉoupi, cʉ̃ ca tii niirije queti niipetiri taberipʉ ca jeja nʉcã peticoarije ca niiro macã. Jĩcãrã: —Uwo Coeri majʉ Juan cati tuajapi. Tee tiigʉ ate ca ĩa ñaaña manirije tii maji tutuariquere cʉomi —ĩiupa.

15 Aperã: —Ʉmʉreco Pacʉ yee quetire wede jʉgueri majʉ Elías niimi —ĩiupa. Aperã: —Tĩrʉmʉpʉ macãrã ca biipere wede jʉgueri maja mena macʉ̃ ʉno niimi —cʉ̃re ĩiupa.

16 To biro cʉ̃ja ca ĩirijere tʉogʉ, Herodes pea o biro ĩiupi: —Juan niicumi. Cʉ̃ dʉpʉgare yʉ ca paa taa dotiricʉ cati tuagʉ biicumi —ĩiupi.

17 Ména Herodes pea, Herodías jʉori Juan're ñee dotiri, tia cũurica wiipʉ come daari mena cʉ̃re jia cũu dotiupi. Herodías pea, wiogʉ Herodes bai Felipe nʉmo niimiupo. Cõrena cʉ̃re ẽmari, nʉmo cʉtiupi Herodes.

18 To biro cʉ̃ ca tiiro Juan pea: Doti cũurique mʉ bai nʉmorena nʉmo cʉti dotiti —cʉ̃re ĩiupi.

19 Tee jʉori Herodías, Juan're bʉaro ĩa tuti, cʉ̃re jĩarʉga coterucuupo. Bii pacago, do biro tii majitiupo.

20 Herodes'pʉra Juan're uwi, añuro cʉ̃re ĩa coteupi, ca bojoca añugʉ, ca ñañarije manigʉ cʉ̃ ca niirijere majiri. Herodes, Juan cʉ̃ ca wederijere tʉogʉ, do biro ĩi majiticãrucuupi. To biro bii pacagʉ añuro cʉ̃re tʉorucuupi.

21 Biirique peti, Herodías peera cõ ca tiirʉga coterucurique cõ ca tiipa rʉmʉ ea bojaupa. Herodes, cʉ̃ ca baʉarica rʉmʉ ca earo, cʉ̃ mena macãrã wiorã, uwamarã ʉparãre, Galilea yepa macãrã ʉparã ca nii majuropeerãre jʉo nea poori, cʉ̃ja mena baa, boje rʉmʉ tii niiupi.

22 Herodías macõ pea Herodes cʉ̃ mena macãrã ʉparã niipetirã mena cʉ̃ ca baa boje rʉmʉ tii niiri tabepʉ jãa waari, bajaupo. Cõ ca bajarijere Herodes, ñucã cʉ̃ mena ca baa bapa cʉti duwirã cãa, bʉaro peti ĩa ʉjea niiupa. To biri Herodes pea o biro cõre ĩiupi: —No mʉ ca boorije yʉre jãiña. Mʉre yʉ tiicojorucu —ĩiupi.

23 To biro cõre ĩicãri, jĩcãti méé, “Yee méé mʉre yʉ ĩi. No ca boori wãme mʉ ca jãirijere mʉre yʉ tiicojo majuropeecãrucu. Yʉ ca doti niiri yepa cãare decomacã mena yʉ tiicojo maji,” cõre ĩiupi Herodes.

24 To biro cõre cʉ̃ ca ĩiro: —¿Ñee ʉno cʉ̃re yʉ jãigoti? —ĩi jãiñago witi waaupo cõ pacore. To biro cõ ca ĩiro, cõ paco pea: —Uwo Coeri majʉ Juan dʉpʉgare jãiña —ĩi yʉʉupo.

25 To biro cõ ca ĩiro, uwaro wiogʉ pʉtopʉ jãa waa, o biro cʉ̃re ĩiupo: —Mecʉ̃acãra mee, Uwo Coeri majʉ Juan dʉpʉgare jotʉ bapapʉ jãari, yʉre mʉ ca tiicojoro yʉ boo —cʉ̃re ĩiupo.

26 To biro cʉ̃re cõ ca ĩirijere tʉogʉ, Herodes pea bʉaro tʉgoeñarique paiupi. To biro bii pacagʉ, paʉ cʉ̃ ca jʉo cojoricarã cʉ̃ja ca tʉo cojoro, “Yʉre mʉ ca jãirijere mʉre yʉ tiicojo majuropeecãrucu” cʉ̃ ca ĩicãrique ca niiro macã, cõ ca jãirijere, “Yʉ tiicojoti” cõre ĩi majitiupi Herodes.

27 To biri to biiro cõ ca ĩiro jiroacãra mee, jĩcʉ̃ uwãmʉre Juan dʉpʉgare paa taa ami doo dotiupi. Uwamʉ pea Juan're cʉ̃ja ca tia cũurica wiipʉ waari, cʉ̃ dʉpʉgare paa taa ami,

28 jotʉ bapapʉ ami jãa, ami waari tiicojoupi Juan dʉpʉgare ca jãiricopʉre. Cõ pea ñucã cõ pacopʉre tiicojo ametʉeneupo.

29 Juan're to biro cʉ̃ja ca tii cõariquere queti tʉori, cʉ̃ buerã pea doo, cʉ̃ upʉri niiquĩriquere ami, yaarã waaupa.

30 Jiro Jesús buerã tua earã, cʉ̃ mena nea poo, niipetirije cʉ̃ja ca tiiriquere, cʉ̃ja ca bue yujuriquere, cʉ̃re wedeupa.

31 Cʉ̃re cʉ̃ja ca wede yapanoro: —Dooya. Jamʉ, ca bojoca maniropʉ mani wado mani yerijãaco petopʉra —cʉ̃jare ĩiupi. Paʉ bojoca waacoarucu, doocã doorucu, biirã, do biro tii baa yeri puna jãña majiña maniro cʉ̃jare biiupa.

32 To biri Jesús cʉ̃ buerã mena cũmuapʉ ea jãa waacoaupa, ca bojoca maniropʉ waarã.

33 Toopʉ cʉ̃ja ca waaro, paʉ bojoca cʉ̃jare ca ĩaricarã majicãupa. To biri niipetiri macãri macãrã maapʉ cʉ̃ja jʉguero, cʉ̃ja ca tĩa ea waaparopʉre ũmaa eacoaupa.

34 Jesús tĩa ea, maa nʉcãgʉ paʉ bojocare ĩa, bʉaro cʉ̃jare ĩa boo pacaupi, oveja cʉ̃jare ca cotegʉ manirãre biro cʉ̃ja ca biiro macã. Jesús pea paʉ wãmeri cʉ̃jare bue jʉo waaupi.

35 Ca naio doori tabe ca niiro, cʉ̃ buerã pea cʉ̃ pʉto pee doo, o biro cʉ̃re ĩiupa: —Naio waaropʉ bii. Ca bojoca maniropʉ nii anoa.

36 Bojocare, “Tua waarãja,” cʉ̃jare ĩiña. Ano pʉtori ca niiri macãripʉ waari, baarique cʉ̃ja wapa tii baarã waajato —cʉ̃re ĩiupa.

37 To biro cʉ̃ja ca ĩiro tʉo: —Mʉjara cʉ̃jare baarique ecaya —cʉ̃jare ĩiupi Jesús. To biro cʉ̃ ca ĩiro, o biro cʉ̃re ĩi yʉʉupa: —¿To docare doscientos rʉmʉri pade wapa taaricaro cõro mena cʉ̃jare ecarʉgarã jãa ca baarique wapa tiirã waaro mʉ booti? —ĩiupa.

38 To biro cʉ̃ja ca ĩiro: —Ĩa ñaarãja. ¿No cõro paʉ pan mʉja cʉoti? —ĩiupi. Ĩaña yapano: —Pan jĩcã amo cõro niiri caari, wai pʉarã, to cõrora jãa cʉo —cʉ̃re ĩiupa.

39 To biro cʉ̃ja ca ĩiro Jesús pea, “Bojocare, upa poogaari taa yepapʉ duwi dotiya,” ĩiupi cʉ̃ buerãre.

40 To biri cʉ̃ja pea cien, ñucã aperãre cincuenta ca niirã duwi dotiupa.

41 Cʉ̃ja ca duwi doti yapanoro jiro, Jesús pea jĩcã amo cõro ca niirije pan're, wai pʉarã ca niirãre ami, emʉaropʉ ĩa mʉene, “Añurije to niijato” ĩi juu bue peo yapano, pan're pee bato, cʉ̃ buerãre tiicojoupi, bojocare cʉ̃ja bato cojojato ĩigʉ. Ñucã wai pʉarã ca niiricarã cãare, cʉ̃ja niipetirãpʉrena bato peoticã cojoupi.

42 To biro cʉ̃ ca tiirijere, niipetirãpʉra baa yapicoaupa.

43 Cʉ̃ buerã pea ñucã cʉ̃ja ca baa dʉarije pan're, wai menare, pʉa amo peti, dʉpore pʉaga penituaro niiri pijeeri peti jee jãa dadoupa.

44 Atere ca baaricarã pea jĩcã amo cõro mil peti ʉmʉa niiupa.

45 Tee jiro Jesús bojocare cʉ̃ ca waarique wui ditoye, cʉ̃ buerã Betsaida macã ca niiri tabe pee cʉ̃ja waa yuejato ĩigʉ, cũmuapʉ cʉ̃jare ea jãa dotiupi.

46 Bojocare waarique wui yapano, ʉ̃tãgʉ pee juu buegʉ waacoaupi.

47 Ca naio ñaacũmuri tabe ca niiro, cʉ̃ buerã pea mee ʉtabʉcʉra decomacãpʉ tʉjacã tĩa waaupa. Jesús pea ména toopʉra niicãupi.

48 Ca boe doori tabere cʉ̃ buerã, wino ca paa puu tuenero macã tutuaro ca waa tʉ̃a pua pajarãre ĩaupi. To biro cʉ̃ja ca bii paja yujuro, Jesús pea cʉ̃ja pʉto pee oco jotoara waacã nʉnʉa waaupi. Cʉ̃jare ametʉacoagʉ doogʉ cʉ̃ ca biirora,

49 cʉ̃ buerã pea oco jotoa cʉ̃ ca dooro ĩarã, “Wãtĩ niicumi” ĩirã, acaro buicoaupa,

50 cʉ̃ja ca ĩarijere bʉaro uwima ĩirã. To cõrora Jesús pea, o biro ĩi cojoupi: —Tʉgoeña bayiya. Yʉra yʉ nii. Uwiticãña —ĩiupi.

51 To biro cʉ̃jare ĩi, doo, cʉ̃ja pʉto cũmuapʉ cʉ̃ ca ea jãarora, wino ca paa puurique yerijãacoaupe. Cʉ̃ja pea bʉaropʉra ĩa ʉcʉa yaicoa, do biro pee ĩi majiticãupa,

52 cʉ̃ja ca tʉo maji niirijepʉre ca boe taatiro macã, pan mena cʉ̃ ca tiiriquere ca tʉo puotiricãrã niiri.

53 Ʉtabʉcʉrare tĩa ea waarã, Genesaret yepare ea, too maaupa.

54 Cʉ̃ja ca maa nʉcãrije menara, bojoca pea Jesús're ĩa majicãupa.

55 To biri jĩcãto tii yepa niipetiropʉ waari, “Jesús toopʉ niimi,” cʉ̃ja ca ĩirijere tʉorã, cʉ̃ ca niiri tabepʉra ca diarique cʉtirãre cʉ̃ja ca pejari taberi menara jee waaupa.

56 Jesús, õcã macãriacã, paca macãri, macã manirori cʉ̃ ca waari taberi cõro cʉ̃ja yaarã ca diarique cʉtirãre, wije caari watoa macã maaripʉ cʉ̃jare cʉ̃re cũu yueri, “Petopʉra mʉ jutiro yapaacã cʉ̃jare padeña dotiya,” cʉ̃re ĩiupa Jesús're. Niipetirã cʉ̃ jutirore ca padeñarã cõrora, cati peticoarucuupa.