Mark 14 in Waimaha

1 Mee, pʉa rʉmʉ dʉjacã dooupe Pascua boje rʉmʉ, ñucã baariquere ca wauarije ca ayiaya manirijere baarica boje rʉmʉ. Tii rʉmʉrire paia ʉparã, doti cũuriquere ca jʉo buerã, jĩcã wãme ĩi ditorique mena Jesús're ñeeri, cʉ̃ja ca jĩa cõacãpere ama niiupa.

2 To biri o biro ĩi niiupa: —Boje rʉmʉ petira mani tiiticãjaco, bojoca ajiama ĩirã uwiorije cʉ̃ja ca tiitipere biro ĩirã —ĩiupa.

3 Jesús, Betaniapʉ, Simón ca cami boagʉ ca wãme cʉtigʉ yaa wiipʉ baarique peorica pĩi pʉto cʉ̃ ca duwiro, jĩcõ nomio alabastroga dadaro, ca jʉti añurije nardogʉ maquẽ ca dia peti ca niirije, ca wapa pacarijere cʉocãrico ea, tiiga ñacõre tuu peeri, Jesús dʉpʉgare pio peoupo.

4 Jĩcãrã too ca niirã, to biro cõ ca tii batero ĩa ajiari, o biro ameri ĩiupa: —¿Ñee tiigo ca wapa pacarijerena to birora cõ pio batecãti?

5 To biro tiitigora, jĩcã cʉ̃ma pade wapa taaricaro cõro noni wapa jeeri, ca boo pacarãre ca tii nemo poo niimijapo —cõre ĩi wede paiupa.

6 Jesús pea o biro ĩiupi: —To birora ĩacãña. ¿Ñee tiirã to biro cõre mʉja ĩi pato wãcõti? Yʉ menare añuro tiigo tiimo.

7 Ca boo pacarãra to cãnacã rʉmʉra mʉja mena cʉ̃ja ca niiro, mʉja ĩarucu. No mʉja ca boori rʉmʉ cʉ̃jare mʉja tii nemo maji. Yʉ peera to cãnacã rʉmʉra yʉre mʉja cʉotirucu.

8 Atioa cõ ca tii bayiro cõro tiimo. Yʉre cʉ̃ja ca yaa cõapepʉre ĩigo, ca jʉti añurije mena yʉ upʉre pio peo jʉguemo.

9 Yee méé mʉjare yʉ ĩi, ati yepare añurije quetire cʉ̃ja ca wederi taberipʉ, atio o biro yʉre cõ ca tiirijere wederucuma. To biro cʉ̃ja ca ĩiro, cõ cãa majirico niirucumo —cʉ̃jare ĩiupi Jesús.

10 Judas Iscariote, Jesús buerã pʉa amo peti, dʉpore pʉaga penituaro ca niirã mena macʉ̃ra, paia ʉparã pʉtopʉ wede penigʉ waaupi, Jesús're ñee dotirʉgʉ.

11 Cʉ̃ja pea teere tʉorã, bʉaro ʉjea nii, “Tee wapa wapa tiirica tiiri mʉre jãa tiicojorucu,” cʉ̃re ĩiupa. To biri cʉ̃ pea cʉ̃re cʉ̃ ca ñee dotipa tabe ʉnore ama jʉo waaupi.

12 Pan're ca wauaro ca tiirije ca ayiaya manirije baarica boje rʉmʉ ca nii jʉori rʉmʉ, Pascua macʉ̃ oveja macʉ̃re jĩarica rʉmʉre, Jesús buerã pea o biro cʉ̃re ĩi jãiñaupa: —¿Noopʉ Pascua boje rʉmʉre mʉ ca baapere jãa ca quenorã waaro mʉ booti? —ĩiupa.

13 To biro cʉ̃ja ca ĩiro, cʉ̃ buerã pʉarãre tiicojori, o biro cʉ̃jare ĩi cojoupi Jesús: —Macãpʉ waarãja. Toopʉ earã, jĩcʉ̃ ʉmʉ ocorʉ ca ami waagʉre mʉja bʉarucu. Cʉ̃re mʉja nʉnʉ waawa.

14 Cʉ̃re nʉnʉ waa, cʉ̃ ca jãa waari wii ʉpʉre, “ ‘¿Noopʉ to niiti yʉ buerã mena Pascua boje rʉmʉre yʉ ca baapa jawi?’ ĩi jãiña doti cojojãwi Buegʉ,” mʉja ĩiwa.

15 To biro mʉja ca ĩiro, jotoa macã jawi, pairi jawi, mee, añuro queno yuerica jawipʉre mʉjare ĩñorucumi. Toopʉ mani ca baapere mʉja quenowa —cʉ̃jare ĩi cojoupi.

16 To biro cʉ̃ ca ĩiro, cʉ̃ buerã pea waaupa macãpʉ. Toopʉ earã, niipetiro Jesús cʉ̃ ca ĩiricarore birora bʉaupa. Toopʉ Pascua boje rʉmʉ cʉ̃ja ca baapere quenoupa.

17 Naiori tabe ca niiro, cʉ̃ buerã pʉa amo peti, dʉpore pʉaga penituaro ca niirã mena eaupi Jesús.

18 Baarique peorica pĩi pʉto baa duwigʉra, o biro cʉ̃jare ĩiupi: —Yee méé mʉjare yʉ ĩi: Jĩcʉ̃ mʉja mena macʉ̃ yʉ mena ca baa duwigʉra yʉre wedejãa cõarucumi —ĩiupi.

19 To biro cʉ̃ ca ĩiro, cʉ̃ja pea bʉaro tʉgoeña pairique mena, cʉ̃ja ca niiro cõro: —¿Yʉra yʉ niicã tiimiti? —cʉ̃re ĩi jãiña jʉo waaupa.

20 To biro cʉ̃ja ca ĩiro, Jesús pea o biro cʉ̃jare ĩi yʉʉupi: —Jĩcʉ̃ mʉja mena macʉ̃, pan'gare yʉ ca weyori baparena ca weyogʉ niimi.

21 Biigʉpʉa yʉ, Ca Nii Majuropeegʉ Macʉ̃, Ʉmʉreco Pacʉ wederique yʉ ca biipere “To biro biirucumi,” ca ĩirore biro biigʉ doogʉ yʉ tii, yʉre ca wedejãagʉ pea ñañaro peti biigʉ doogʉ tiimi. Cʉ̃ra cʉ̃ ca baʉaticãjata, añucãbojapa —ĩiupi.

22 Baa niigʉra pan're ami, teere juu bue peo yapano, pee bato, o biro ĩigʉra cʉ̃ buerãre tiicojoupi: —Ʉ̃jʉ, ate yʉ upʉri nii —ĩiupi.

23 Jiro jinirica bapare ami, Ʉmʉreco Pacʉre, “Añu majuropeecã,” ĩi yapano, cʉ̃jare tiicojoupi, niipetirãpʉra teere jiniupa.

24 O biro ĩiupi: —Ate yʉ díi nii. “Ʉmʉreco Pacʉ, bojocare wãma wãme yʉ tii bojarucu,” cʉ̃ ca ĩiricarore biro to biijato ĩigʉ, paʉ cʉ̃ja ca ñañarije wapare yʉ ca bii yai bojarije.

25 Yee méé mʉjare yʉ ĩi, pʉati mʉja mena ʉje ocore yʉ jini nemotirucu, niipetirã mena ʉje oco wãmare Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca doti niiri tabepʉ yʉ ca jinipa rʉmʉ ca eaparo jʉguero —cʉ̃jare ĩiupi Jesús.

26 Salmos baja yapano, Olivos macãnʉcʉ̃ buuropʉ waacoaupa.

27 O biro ĩiupi Jesús cʉ̃ buerãre: —Ati ñamire mʉja niipetirãpʉra yʉre mʉja waa weocoarucu. O biro ĩi owarique nii: “Ovejas're ca cotegʉre yʉ jĩa cõacãrucu. Ovejas pea ũmaa batecoarucuma,” ĩi.

28 Biigʉpʉa, cati tuari jiro, Galileapʉ mʉjare yʉ jʉo neorucu ñucã —ĩiupi.

29 Teere tʉogʉ, Pedro pea o biro ĩiupi Jesús're: —Niipetirã mʉre cʉ̃ja ca weocoamijata cãare, yʉa mʉre yʉ waa weotirucu —ĩiupi.

30 To biro cʉ̃ ca ĩiro: —Yee méé mʉre yʉ ĩi: Ati ñamira pʉati ãbocʉ cʉ̃ ca wedeparo jʉguero, itiati peti “Cʉ̃re yʉ majiti,” mʉ ĩi ditorucu —ĩiupi Jesús.

31 To biro Jesús cʉ̃re cʉ̃ ca ĩimijata cãare: —Mʉ menara yʉ ca bii yaipe to ca niijata cãare, “Cʉ̃re yʉ majiti,” yʉ ĩi ditoti majuropeecãrucu —ĩiupi Pedro. To biro cʉ̃ ca ĩiro, niipetirãpʉra cʉ̃re biro wado ĩicãupa.

32 Jiro Getsemaní ca wãme cʉtiro pee waacoaupa. Jesús pea cʉ̃ buerãre o biro ĩiupi: —Yʉ ca juu buegʉ waa ditoye anora duwi yueya —ĩiupi.

33 To biro ĩi, Pedro, Santiago, Juan jãa wadore jʉo waa, bʉaro uwi, tʉgoeñarique pai, bii jʉo waaupi.

34 O biro ĩiupi: —Yʉ yeri, bii yaicoarica wãmepʉ bʉaropʉra tʉgoeñarique paicã. Mʉja anora tuari, to birora ĩacã niiña —ĩiupi.

35 To biro cʉ̃jare ĩi, cʉ̃ja jʉguero jañuro pee waa, yepapʉ muu bia ea cũmu waari, “Ape tabera ñañaro yʉ ca biipe ‘ametʉacãbocu,’ ĩima ĩigʉ,” Ʉmʉreco Pacʉre jãiupi.

36 O biro ĩi juu bueupi: “Abbá Cáacʉ, mʉra niipetirije mʉ ca tii majirije wado nii. Ano ñañaro yʉ ca biipere yʉre ametʉeneña. Biigʉpʉa, yʉ ca boori wãme tiiticãña. Mʉ ca boori wãme pee tiiya,” ĩiupi.

37 To biro ĩi juu bue yapano, cʉ̃ buerã pʉto pee tua waagʉ, ca cãnirãpʉre bʉa eaupi. Cʉ̃jare ĩa, “¿Simón, cãnigʉ mʉ tiiti? ¿Yoa jañuroacã cãnitigʉra mʉ ĩa cote bayiti majuropeecãjãri?

38 Cãnitirãra juu bueya, ñañarije ca bii buiyeerijere mʉja ca tiitipere biro ĩirã. Añurije mʉja tiirʉga tʉgoeña biirãpʉa; mʉja tʉgoeña bayiti majuropeecã tee peere,” cʉ̃jare ĩiupi.

39 To biro ĩi yapano waa, cʉ̃ ca ĩiricarore birora juu bueupi ñucã.

40 Juu bue yapano, tua doogʉ, ca cãnirãpʉrena bʉa eaupi ñucã. Bʉaro peti cʉ̃jare wʉgoa eyocãupe. To biri do biro cʉ̃re ĩi yʉʉ majiticãupa.

41 Ñucã itiati waa, tua eagʉ, o biro cʉ̃jare ĩiupi: —¿Ména, toora cãni, yerijãa mʉja tiicõa niiti? To cõrora cãniña. Mee, yʉ, Ca Nii Majuropeegʉ Macʉ̃ ñañarije ca tiirãpʉre yʉ ca noni cõa ecori tabe eacoa.

42 Wãmʉ nʉcãña. Jamʉ. Yʉre ca wedejãa buiyee cõagʉ, mee ĩirã tʉja doomi —ĩiupi.

43 Ména, Jesús to biro cʉ̃ ca ĩi niirora, Judas Iscariote, Jesús buerã pʉa amo peti, dʉpore pʉaga penituaro ca niirã mena macʉ̃ra, paʉ bojoca, paia ʉparã, doti cũuriquere ca jʉo buerã, to biri judíos're ca jʉo niirã, cʉ̃ja ca doti cojoricarã mena, yucʉ dʉcari, niipĩiri, beju cʉticãri eaupi.

44 Wedejãari majʉ Judas pea o biro cʉ̃jare ĩi wede majio yerijãaupi: “Cʉ̃ wajopuare yʉ ca ũpũgʉ niirucumi. Cʉ̃re ñee, añuro jiacãri mʉja ami waawa,” ĩiupi.

45 To biri Jesús pʉto waa, o biro cʉ̃re ĩiupi: —Buegʉ —ĩigʉra, cʉ̃ wajopuare ũpũupi.

46 To cõrora Jesús're cʉ̃re ñeecãupa.

47 To biro cʉ̃ja ca tiiro, jĩcʉ̃ too ca niigʉ, cʉ̃ niipĩire yoo wee amiri, paia wiogʉre pade bojari majʉ amoperore paa taa ñoocã cojoupi.

48 Jesús pea o biro cʉ̃jare ĩi jãiñaupi: —¿Ñee tiirã jee dutiri majʉre ca tiirãre biro, yucʉ dʉcari, niipĩiri, beju cʉticãri yʉre mʉja ñeerã doojãri?

49 To cãnacã rʉmʉra Ʉmʉreco Pacʉ yaa wiipʉ añurije quetire yʉ bue niirucujãwʉ. Jĩcãti ʉno peera yʉre mʉja ñeetiwʉ. Biiropʉa, Ʉmʉreco Pacʉ wederique ca ĩirore birora ca biipe niiro bii —ĩiupi.

50 To cõrora cʉ̃ buerã niipetirãpʉra duti peticoaupa.

51 To ca bii pacaro, jĩcʉ̃ wãmʉ, ũmaarica quejero mena ũmaacãri, cʉ̃jare nʉnʉ waaupi. To biro cʉ̃ ca biiro, cʉ̃re ñeecãupa.

52 Cʉ̃ pea tii quejerore piti cõa cũu, juti manigʉra duticoaupi.

53 Jesús're paia wiogʉ pʉtopʉ ami waaupa. Toopʉre paia ʉparã, judíos're ca jʉo niirã niipetirã, doti cũuriquere ca jʉo buerã, nea pooupa.

54 Ména, Pedro pea cʉ̃ja jiro yoaropʉra nʉnʉa waa, paia wiogʉ yaa wii jupea macã yepapʉ eacoaupi. Toopʉ uwamarã, Ʉmʉreco Pacʉ yaa wiire ca coterã mena peca jumacã duwiupi.

55 Paia ʉparã, to biri niipetirã ʉparã ca nii majuropeerã pea, Jesús're jĩa cõarʉgarã jĩcã wãme cʉ̃ ca tii bui cʉtirique ʉnore amamiupa. Bii pacarã bʉatiupa.

56 Paʉ, ca manirijerena cʉ̃re wedejãa niimiupa. To biro ĩi pacarã, cʉ̃ja majuropeera ameri ĩi maa wijiacã niiupa.

57 To biro ĩi ñami waarã, jĩcãrã, watoara o biro cʉ̃re ĩi wedejãaupa:

58 —Jãa o biro cʉ̃ ca ĩirijere jãa tʉowʉ: “Ati wii Ʉmʉreco Pacʉ yaa wii, bojoca cʉ̃ja ca tiirica wiire cõacã, ñucã itia rʉmʉ jirora ape wii bojoca méé cʉ̃ja ca tiirica wii yʉ tiirucu,” ĩiwi —ĩiupa.

59 To biro ĩicã pacarã, ñucã to biro cʉ̃ja ca ĩirijerena maa wijiacãupa.

60 To cõrora paia wiogʉ pea niipetirã watoa wãmʉ nʉcãri, Jesús're jãiñaupi: —¿Ñee tiigʉ mʉ yʉʉtiti? ¿Ñeere ĩirʉgaro to ĩiti, o biro mʉre cʉ̃ja ca ĩi wedejãarije? —ĩiupi.

61 To biro cʉ̃ ca ĩi pacaro, Jesús pea wedeti, cʉ̃re yʉʉti, biicãupi. To biro cʉ̃ ca biiro, paia wiogʉ pea o biro cʉ̃re ĩi jãiña nemoupi ñucã: —¿Mʉa Mesías, Ʉmʉreco Pacʉ ca añu majuropeegʉ Macʉ̃ mʉ niiti? —ĩiupi.

62 To biro cʉ̃ ca ĩiro, Jesús pea: —Ʉ̃jʉ, cʉ̃ra yʉ nii. Mʉja, yʉ, Ca Nii Majuropeegʉ Macʉ̃re Ʉmʉreco Pacʉ niipetirijepʉre ca doti tutuagʉ díámacʉ̃ nʉña pee duwi, ñucã ʉmʉreco tuti maquẽ bueri bʉrʉripʉ doo, yʉ ca biiro mʉja ĩarucu —ĩiupi.

63 Jesús to biro cʉ̃ ca ĩiro tʉogʉ, paia wiogʉ pea cʉ̃ jutirore yegari, o biro ĩiupi: —¿Ñee tiirʉgarã cõro ca wede nemoparãre paʉ mani boo nemobogajati?

64 Mee, mʉjara Ʉmʉreco Pacʉre ñañarije cʉ̃ ca ĩi tutirijere mʉja tʉo. ¿Mʉja do biro mʉja ĩiti? —ĩiupi. To biro cʉ̃ ca ĩiro niipetirãpʉra: —Mee, ca jĩa ecopʉra niigʉ tiimi —ĩiupa.

65 Jĩcãrã cʉ̃re ʉjeco eo bate tuu, cʉ̃ capere juti quejero mena jia biatori cʉ̃re paa, tiicãri: —¡Ĩi bʉaya! ¿Ñiru mʉre cʉ̃ paati? —cʉ̃re ĩi epeupa. Ñucã Ʉmʉreco Pacʉ yaa wiire ca coterã cãa cʉ̃re paaupa.

66 Ména, Pedro pea macã yepapʉra cʉ̃ ca niiro, jĩcõ, paia wiogʉre pade coteri majo ametʉa waaupo.

67 Too ametʉa waago, Pedro cʉ̃ ca peca juma duwiro ĩa, o biro cʉ̃re ĩiupo: —Mʉ cãa, Jesús, Nazaret macʉ̃ mena ca waa yujurucujãgʉra mʉ nii —cʉ̃re ĩiupo.

68 To biro cõ ca ĩiro, Pedro pea: —Ñee ʉnore yʉre mʉ ĩiti. ¡Cʉ̃re yʉ majiti! —cõre ĩi ditoupi. To biro ĩi, tii wii jãa dooricaro pee witicoaupi.

69 Cõra toopʉ cʉ̃ ca niiro cʉ̃re ĩari, o biro ĩicãupo ñucã, too ca niirãre: —Ani cãa cʉ̃ja mena macʉ̃ra niimi —ĩiupo.

70 Pedro pea ĩi ditocãupi ñucã. Ñucã jiroacãra too ca niirã o biro cʉ̃re ĩicãupa ñucã: —Mʉ cãa, cʉ̃ja mena macʉ̃ra mʉ nii. Galilea yepa macʉ̃ mʉ nii cã́jí, mʉ wederiquepʉ cãa tʉo majiriquera niicã —ĩiupa.

71 To biro cʉ̃ja ca ĩiro, Pedro pea cʉ̃jare ĩi tuti jañuri, o biro cʉ̃jare ĩiupi: —Yee méé yʉ ĩi nija. Yʉ majiti majuropeecã to biro yʉre mʉja ca ĩigʉra —ĩiupi.

72 Pedro to biro cʉ̃ ca ĩi niiri tabera ãbocʉ pʉati wedecoaupi. To cõrora, “Pʉati ãbocʉ cʉ̃ ca wedeparo jʉguero itiati peti, ‘Cʉ̃re yʉ majiti,’ mʉ ĩi ditorucu,” Jesús cʉ̃ ca ĩiriquere tʉgoeña bʉari, bʉaro otiupi.