Luke 11 in Waimaha

1 Jĩcãti, jĩcã tabepʉ juu bue niiupi Jesús. Cʉ̃ ca juu bue yapanoro, jĩcʉ̃ cʉ̃ buegʉ o biro cʉ̃re ĩiupi: —Wiogʉ, Juan cʉ̃ buerãre cʉ̃ ca buericarore biro jãa cãare juu bue bueya —ĩiupi.

2 To biro cʉ̃ ca ĩiro, o biro cʉ̃jare ĩiupi Jesús: —Juu buerã o biro ĩiña: “Cáacʉ, ʉmʉreco tutipʉ ca niigʉ, mʉ wãme ĩi nʉcʉ̃ bʉorica wãme to niijato. Mʉ ca dotirije to doojato. Ʉmʉreco tutipʉre mʉ ca boori wãme mʉ ca tiirore birora tiiya ati yepa cãare.

3 Jãa ca baapere to cãnacã rʉmʉra jãare tiicojoya.

4 Ñañarije jãa ca tiiriquere jãare acoboya, jãa cãa, niipetirãpʉrena ñañaro jãare cʉ̃ja ca tiirijere jãa ca acoborucurore birora. Ñañarije ca bii bui yeerijere jãa ca tiiro jãare tiiticãña; tiitigʉra ñañarijere jãare ametʉeneña,” ĩi juu bueya —cʉ̃jare ĩiupi Jesús.

5 O biro cʉ̃jare ĩiupi ñucã: —Jĩcʉ̃ mʉja mena macʉ̃, cʉ̃ mena macʉ̃ cʉ̃ ca cʉojata, ñami decomacã cʉ̃ pʉto waari, o biro cʉ̃re ĩibocumi: Yʉ mena macʉ̃, itiaga pan'gaari yʉre wajoya.

6 Yʉ mena macʉ̃ yoaropʉ ca dooricʉ yʉ yaa wiire eami, yʉ pea cʉ̃re yʉ ca ecape ʉno yʉ cʉoticã.

7 To biro cʉ̃ ca ĩiro, wii jupeapʉ ca niigʉ pea: “Yʉre pato wãcõticãña. Mee, jope biaricaropʉ nii. Yʉ puna, yʉ cãa, cãnirã jãa tii. Wãcãñaari mʉre yʉ tiicojogʉ waa majiti,” cʉ̃re ĩi yʉʉbocumi.

8 Cʉ̃ mena macʉ̃ nii pacagʉ, wãcãri cʉ̃ ca tiicojorʉgatirije ca nii pacaro, to birora cʉ̃re cʉ̃ ca ĩi pato wãcõcã niirije ca niiro macã, wãcãri, cʉ̃ ca boorije cõro cʉ̃re tiicojocumi.

9 ”To biri o biro mʉjare yʉ ĩi: Ʉmʉreco Pacʉre jãiña, mʉja ca jãirijere mʉjare tiicojorucumi. Amaña; amarã mʉja bʉarucu. Jopepʉ eari jʉoya, mʉja pãa ecorucu.

10 To biri ca jãigʉ cõrora, cʉ̃ ca jãirijere tiicojo ecomi; ca amagʉ cãa, cʉ̃ ca amarijere bʉami. To biri ñucã jopere eari ca jʉogʉ cãa, jope pãa ecomi.

11 ”¿To docare mʉja, ca puna cʉtirã, mʉja puna, baarique cʉ̃ja ca jãijata, ʉ̃tãgarena mʉja tiicojocãgajati? ¿Wai cʉ̃ja ca jãijata, añarena mʉja tiicojocãgajati?

12 ¿Ñucã ãbocʉ die cʉ̃ja ca jãijata, cotiaparena cʉ̃jare mʉja tiicojocãgajati?

13 Mʉja, ca bojoca ñañarã nii pacarã, mʉja punare añurije cʉ̃jare mʉja tiicojo maji. Mʉja Pacʉ ʉmʉreco tutipʉ ca niigʉ doca, ametʉenero Añuri Yerire mʉjare tiicojorucumi, cʉ̃re ca jãirãre —cʉ̃jare ĩiupi Jesús, cʉ̃ buerãre.

14 Jĩcãti Jesús, jĩcʉ̃ ʉmʉre ca wedetigʉ cʉ̃ ca tuaro ca tiiricʉ wãtĩre cõa wienegʉ tiiupi. Wãtĩ cʉ̃ ca witi waarora, ca wedetimiricʉ wedecoaupi. To biro cʉ̃ ca biiro, bojoca pea ĩa ʉcʉa, ñee pee ĩiticãupa.

15 To cʉ̃ ca biiro, jĩcãrã o biro ĩiupa: —Anira, Beelzebú, wãtĩa wiogʉ majuropeera cʉ̃ ca yeri tutuarijere cʉ̃re tiicojojapi. To biri wãtĩare cõa wiene majimi —ameri ĩiupa.

16 Aperã pea, “¿No cõro majicãri cʉ̃ tiiti?” ĩirã, cʉ̃re ĩi ñaarã, “Ʉmʉreco tutipʉ maquẽ ca bii ĩñorije ca ĩa ñaaña manirije jãare tii bau nii ĩñoña,” ĩiupa Jesús're.

17 Cʉ̃ pea to biirije cʉ̃ja ca ĩi tʉgoeñarijere ca majicãgʉ niiri, o biro cʉ̃jare ĩiupi: —Jĩcã yepa macãrãra, cʉ̃ja majuropeera camotaticãri cʉ̃ja ca ameri ĩa tuti niijata, cʉ̃ja majuropeera ameri jĩa peticã yai waacuma. Ñucã jĩcã wii macãrãra cʉ̃ja ca ameri tutijata, jĩcã wiira nii majiticuma.

18 To birora Satanás cãa cʉ̃ majuropeera cʉ̃ yaarã menara cʉ̃ ca ameri quẽejata, ¿to docare do biro pee tiicãri, yoaro cʉ̃ doti tutua maji niibogajati? Atere o biirije mʉjare yʉ ĩi: “Beelzebú cʉ̃ ca yeri tutuarije mena wãtĩare cõa wienemi,” yʉre mʉja ca ĩiro macã.

19 To docare to biro to ca biijata, “Mʉja ca buerijere ca tʉo nʉnʉjeerã peera, ¿ñiru cʉ̃ tiicojoti wãtĩare cʉ̃ja ca cõa wiene tutua majipere?” To biri cʉ̃jara, ñañaro mʉjare tiicãrucuma.

20 Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca tutuarije mena wãtĩare yʉ ca cõa wienerije to ca niijata, “Mee, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca doti niirije mʉjapʉre ca ea yerijãarijere ĩiro bii.”

21 ”Jĩcʉ̃ ʉmʉ ca tutuagʉ, añuro beju cʉticãri, cʉ̃ yaa wiire cʉ̃ ca cotejata, cʉ̃ yee añuro niicã.

22 To ca bii pacaro, apĩ cʉ̃ ametʉenero ca tutuagʉ ea, cʉ̃re cʉ̃ ca quẽe ametʉene nʉcãcãjata, cʉ̃ beju, “Tee jʉori yʉ ametʉarucu,” cʉ̃ ca ĩi tʉgoeña bayimiriquere ẽma, cʉ̃ yee ca niimirique niipetiro menara tuacãcumi.

23 ”Yʉ mena ca niitigʉa, yʉre ca junagʉ niimi. Yʉ mena ca jee neo niitigʉa, no ca boorora dee batecãmi.

24 ”Jĩcʉ̃ wãtĩ bojocʉpʉre ca niiricʉ witi waagʉ, ca bopori yeparipʉ waa yujucumi, cʉ̃ ca yerijãa niipa tabere ama yujugʉ. Tii tabe bʉatigʉ, o biro ĩi tʉgoeñacumi: “Jaʉ, yʉ yaa wii yʉ ca witi weorica wiipʉra yʉ tua waarucu ñucã,” ĩicumi.

25 Tua eagʉ, jĩcã wii añuro owa batecã, añuro quenocã, tiirica wiire biro cʉ̃ ca niiro cʉ̃re ĩacumi.

26 To biri waa, aperã wãtĩa jĩcã amo peti, ape amore pʉaga penituaro niirã cʉ̃ ametʉenero ñañarã petire cʉ̃jare jʉo neo, cʉ̃ja mena jĩcãri bojocʉpʉre jãacuma, cʉ̃pʉre niirã waarã. To biri jʉguero cʉ̃ ca biiricaro ametʉenero ñañaro peti tamʉocumi yua —cʉ̃jare ĩi wedeupi Jesús.

27 Atere Jesús cʉ̃ ca ĩi niiro, jĩcõ nomio bojoca watoapʉ o biro ĩi acaro buiupo: —Bʉaro ʉjea niicumo, mʉre macʉ̃ cʉtiri, mʉre ca ũpũo majorico —ĩiupo.

28 Jesús pea o biro cõre ĩi yʉʉupi: —Ʉmʉreco Pacʉ wederiquere tʉori, tee ca ĩirore biro ca tii nʉnʉjeerã pee doca ʉjea niima —cõre ĩiupi.

29 Paʉ bojoca Jesús pʉtopʉ cʉ̃ja ca nea poo nʉnʉa dooro ĩa, o biro cʉ̃jare ĩi wede jʉo waaupi: —Ati rʉmʉri macãrã bojoca ñañarã peti niima. Jĩcã wãme ca ĩa ñaaña manirije tii bau nii ĩñorique booma. To biro cʉ̃ja ca ĩimijata cãare, ape wãme tii ĩño nemoña manirucuma, Jonás cʉ̃ ca biirique ʉno wadore ĩarucuma.

30 Jonás, Nínive macãrãre cʉ̃ ca bii ĩñoricarore birora, yʉ, Ca Nii Majuropeegʉ Macʉ̃ cãa ati cuu macãrãre yʉ bii ĩñorucu.

31 Ʉmʉreco Pacʉ ati cuu macãrãre cʉ̃ ca ĩa bejeri rʉmʉ ca niiro, ʉpo Sabá macõ cati tuari, ñañaro mʉjare tiirucumo. Cõ pea, ca yoaropʉ ca niiricora dooupo, Salomón cʉ̃ ca majirijere tʉorʉgo. Mʉja pea, Salomón ametʉenero ca majigʉre mʉja pʉto yʉre mʉja cʉo.

32 Nínive macãrã cãa, ati cuu macãrãre Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca ĩa bejeri rʉmʉ ca niiro cati tuari, ñañaro mʉjare tiirucuma. Nínive macãrã pea Jonás cʉ̃ ca wederijere tʉo, ñañarije cʉ̃ja ca tiiriquere tʉgoeña yeri wajoari, Ʉmʉreco Pacʉ peere tʉo nʉnʉjeeupa. Mʉja, Jonás ametʉenero ca niigʉre mʉja pʉto yʉre mʉja cʉo —cʉ̃jare ĩiupi.

33 —Jĩcʉ̃ peera jĩa boericagare, yaioropʉ cũu, upa coro docapʉ cũu, tiirʉga méé jĩa tuami. Emʉaro pee peomi, bojoca ca jãa doorãre to ʉ̃ʉ boejato ĩigʉ.

34 Mʉja cape mʉja upʉre ca jĩa boerije nii, mʉja cape añurije pee wadore ca ĩa majirije to ca niijata, mʉja upʉ niipetiro añurije wadore tii niirucu. Mʉja cape ñañarije to ca niijata, mʉja upʉ niipetiro ñañarije wado tiirucu. Mʉja yeri Ʉmʉreco Pacʉ mena añuro to ca niitijata, añurijere mʉja tii majitirucu.

35 Bojoca catiri niiña, Ʉmʉreco Pacʉ yee mʉ ca majirije jĩa boeriquere biro mʉpʉre ca niirije ca naitĩarije peere biro biire ĩigʉ.

36 To biri mʉ upʉ niipetiropʉra, ca naitĩarije ʉnoacã cʉoricaro maniro ca boerijere to ca cʉojata, ca ʉ̃ʉ boerica añuro mʉre ca ʉ̃ʉ boero añuro mʉ ca ĩacãrore birora añurije wadore mʉ tii maji niirucu —cʉ̃jare ĩiupi Jesús.

37 Jesús to biro cʉ̃ ca ĩi wede yapanoro, jĩcʉ̃ fariseo: “Yʉ yaa wiipʉ baagʉ dooya,” cʉ̃re ĩiupi. To biro cʉ̃ ca ĩiro cʉ̃ mena waa, cʉ̃ yaa wiipʉ jãa waa, baarique peorica pĩi pʉto ea nuu waaupi.

38 To biro cʉ̃ ca biiro fariseo pea, baarʉgarã jʉguero cʉ̃ja ca amo coerucurore biro cʉ̃ ca tiitiro ĩari, “¿Ñee tiigʉ to biro cʉ̃ biiti?” cʉ̃re ĩi ĩa muiupi.

39 Wiogʉ pea, o biro cʉ̃re ĩiupi: —Mʉja fariseos, bau niiro niirã wado, añuro mʉja tiirique cʉti. Jotʉ baparire jotoare coecã pacarã, jupea peere ca coeya manirijere biro mʉja bii. To biri mʉja yeri peera mʉja ca boo tʉgoeñarije, ñañarije mʉja ca tiirʉgarije pee wado nii ametʉene nʉcãcã.

40 ¡Ca tʉgoeña bojoca catitirã! ¿“Jotoare ca tiiricʉra, jupea cãare tiijacupi,” mʉja ĩi majititi?

41 Ca boo pacarãre tii nemorã, mʉja yeripʉ cʉ̃jare mʉja ca mai ĩarije mena tiiya. To biro tiirã, niipetirijepʉrena añurã mʉja niirucu.

42 ”Ñañaro mʉja biirucu mʉja fariseos, Ʉmʉreco Pacʉre, pũu ca jʉti añurije menta, ruda, ñucã mʉja ote ca niiro cõrorena pʉa amo cõro ca niirijere jĩcã tabe wado jee dica woori ca tiicojorã nii pacarã, añurije peera tii nʉnʉjeeti, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca mai dotirique peera tiiti, mʉja ca biirije jʉori. Atere ca tii niiparã mʉja nii, apeye mʉja ca tii niirucurije cãare tii yerijãatirãra.

43 ”Ñañaro mʉja biirucu mʉja fariseos, nea poo juu buerica wiijeripʉre añuri taberipʉ wado duwirʉga, ñucã wiije watoa macã yepari waarã cãa, bojoca añuro nʉcʉ̃ bʉorique mena mʉjare añu doti, cʉ̃ja ca tiiro ca boorãre.

44 ”Ñañaro mʉja biirucu mʉja, mʉja ca ĩirore biro ca tiitirã, maja ope ca bautiro bojoca tii ope jotoara waa pacarã, “Tii ope niicu,” ĩi majiri méé cʉ̃ja ca ʉta ametʉa waarore biro ca biirãre —ĩiupi Jesús.

45 To biro cʉ̃ ca ĩiro, jĩcʉ̃, doti cũuriquere ca jʉo buegʉ o biro cʉ̃re ĩi yʉʉupi Jesús're: —Buegʉ, atere o biro ĩigʉ jãa menapʉrena ajienerije mʉ ĩi jĩi —cʉ̃re ĩiupi.

46 To biro cʉ̃ ca ĩiro, Jesús pea o biro cʉ̃re ĩiupi: —Ñañaro mʉja biirucu mʉja, doti cũuriquere ca jʉo buerã cãa. Aperãre tii dotirã, mʉja ca ĩirore biro ca tii peoti majiña manirijepʉre ca tii dotirã nii pacarã, mʉja pea mʉja ca dotirijere petoacã tiirʉgarucu, mʉja tiiti majuropeecã.

47 ”Ñañaro mʉja biirucu, mʉja ñicʉ̃ jãa niiquĩricarã Ʉmʉreco Pacʉ yee quetire wede jʉgueri majare cʉ̃ja ca jĩaricarã maja operi jotoarire wiijeri ca tii peo nʉnʉjeerã.

48 To biro mʉja ca tiirije mena mʉja ñicʉ̃ jʉ̃mʉa cʉ̃ja ca tiiriquere “ ‘Añu majuropeecã,’ ca ĩirã niima,” ĩi ĩa majiricaro mʉja tii. Cʉ̃ja, Ʉmʉreco Pacʉ yee quetire wede jʉgueri majare jĩaupa. Mʉja pea cʉ̃ja maja operire mʉja queno nʉnʉjee.

49 To birira Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca majirije mena o biro ĩiupi: “Yʉ yee quetire ca wede jʉgueparã, yʉ yee añurije quetire ca wedeparãre yʉ tiicojorucu. To biro yʉ ca tiirãre jĩcãrãre cʉ̃jare jĩa, aperãra ñañaro tiirʉgarã cʉ̃jare nʉnʉ, tiirucuma,” ĩiupi.

50 To biri Ʉmʉreco Pacʉ, ati yepare cʉ̃ ca tii jʉori tabepʉra ca biipere wede jʉgueri majare cʉ̃ja ca jĩa díi tii bate nʉnʉa dooricarã niipetirã yee wapa,

51 Abel niiquĩricʉ díi wapa menapʉ, to biri Zacarías're waibʉcʉrã joe mʉenerica tutu mena, to biri ca ñañarije maniri jawi watoare cʉ̃ja ca jĩaquĩricʉ díi menapʉ, ati cuu macãrã bojocare wapa jãirucumi. To biri cʉ̃ja, cʉ̃ja ca bii yairique wapare ati cuu macãrãpʉre wapa jãirucumi Ʉmʉreco Pacʉ,” mʉjare yʉ ĩi.

52 ”Ñañaro mʉja biirucu mʉja doti cũuriquere ca jʉo buerã majiriquere ca jee uparicarã. Mʉja majuropeecã tʉo majiti, ñucã ca tʉo majirʉgarãre díámacʉ̃ wede majioti, mʉja biicã —ĩiupi Jesús.

53 Atere to biirije cʉ̃jare ĩi, to ca niiricʉ cʉ̃ ca witi waaro, doti cũuriquere ca jʉo buerã, to biri fariseos bʉaro ajiari, paʉ wãmeri cʉ̃re jãiña pato wãcõ jʉo waaupa,

54 “Bojoricaro cʉ̃ ca ĩi bui cʉtiro, cʉ̃re mani wedejãajaco,” ĩirã.