Acts 2 in Waimaha
1 Pentecostés boje rʉmʉ ca earo, niipetirã Jesucristore ca tʉo nʉnʉjeerã jĩcã tabera nea poori niiupa.
2 Ca niiro tʉjarora, ʉmʉrecopʉ bʉaro wino paa puu duwi doorore biro bʉjʉ duwi doo, cʉ̃ja ca niiri wiire paa puu ame jãa dadacoaupa.
3 To biro biirora, cʉ̃ja ca niiro cõrorena cʉ̃ja jotoarire pecame ca ʉ̃ʉrore biro ʉ̃ʉ ñaapea eaupa.
4 To biro ca biiri tabera, cʉ̃ja niipetirãpʉrena Añuri Yeri cʉ̃ja yeripʉre ñaajãa nʉcã eaupi. To biro cʉ̃ ca biirora, Añuri Yeri cʉ̃ ca boorore biro cʉ̃ja ca niiro cõrora apeye wederiquere wede jʉo waaupa.
5 Tii rʉmʉrire Jerusalén macãre, judíos, boje rʉmʉri cõrorena ca juu buerã earucurã, niipetiri yeparipʉ macãrã ca dooricarã niiupa.
6 Bojoca pea ca bʉjʉrijere tʉori, nea pooma ĩirã, Jesús're ca tʉo nʉnʉjeerã cõrora, cʉ̃ja wederiquerena cʉ̃ja ca wederijere tʉori, do biro pee ĩi majitiupa.
7 Do biro pee ĩi majiti, tʉo ʉcʉa biima ĩirã, o biro ameri ĩiupa: —¿Anija ano ca wede niirã niipetirã, Galilea macãrã méé cʉ̃ja niiti?
8 ¿Do biro pee biicãri, mani yee wederiquere añuro cʉ̃ja ca wedero mani tʉoti?
9 Anora Partia, Media, Elam, Mesopotamia, Judea, Capadocia, Ponto, Asia yepare ca niiri macãri macãrã,
10 to biri Frigia, Panfilia, Egipto, Africa macã yepari macãrã, Cirene õo peepʉ macãrã, ñucã Roma macãrã ati macãre ca niirã, jĩcãrã judíos, aperã judíos yee pee ca bii wajoaricarã,
11 Creta macãrã, to biri Arabia macãrãpʉ, mani nii anora. ¡Niipetirãpʉra mani ca wederije mena Ʉmʉreco Pacʉ añurije cʉ̃ ca tiirique quetire cʉ̃ja ca wedero mani tʉo! —ameri ĩiupa.
12 Niipetirãpʉra to biro ca biirijere ĩa ʉcʉari, do biro ĩi majitima ĩirã, o biro ameri ĩi jãiñaupa: —¿O biro cʉ̃ja ca biirijea do biirije peti biro to biiti? —ĩiupa.
13 Aperã pea: —Cũmurã biima —cʉ̃jare ĩi buicãupa.
14 To cõrora Pedro pea, cʉ̃ mena macãrã pʉa amo peti, dʉpore jĩcãga penituaro ca niirã mena wãmʉ nʉcã, tutuaro wederique mena o biro cʉ̃jare ĩiupi: —Mʉja judíos, to biri mʉja Jerusalén macãre ca niirã niipetirã, ano ca biirije mʉja ca ĩarijere mʉjare yʉ wede majiorʉga. To biri añuro tʉoya, ano mʉjare yʉ ca ĩipere.
15 ”Anija, “Cũmurã tiima” mʉja ca ĩirã, “Cũmurã méé tiima,” cũmurica tabe ʉno méé nii, boeri tabe jiroacãra niicã ména.
16 Ano mʉja ca ĩarijea, ca biipere wede jʉgueri majʉ Joel, “O biro biirucu,” cʉ̃ ca ĩi owaquĩrique bii earo bii:
17 “ ‘Ca tʉjari rʉmʉrire o biro biirucu,’ ĩimi Ʉmʉreco Pacʉ. Yʉ Añuri Yerire bojoca niipetirãpʉrena yʉ tiicojorucu. Mʉja puna: ʉmʉa, nomia ca biipere wede jʉguerucuma. Wãmarã, ca bii ĩñorijere ĩarucuma. Bʉcʉrã pea cʉ̃ja ca biirʉga tʉgoeñarijere quẽñarucuma.
18 Ñucã tii rʉmʉrire yʉre ca pade bojarã, ʉmʉa, nomia cãare yʉ Añuri Yerire yʉ tiicojorucu. To biro yʉ ca tiiro ca biipere wede jʉguerucuma.
19 Ʉmʉreco tutipʉre, ati yepare, uwiorije, díi, ca ʉ̃ʉrije, ca bue mʉenerije, yʉ ĩñorucu.
20 Muipũ ʉmʉreco macʉ̃ naitĩacoarucumi. Ñami macʉ̃ pea, díire biro jeeñacoarucumi, Wiogʉ yaa rʉmʉ, ca nii majuropeeri rʉmʉ, ca añuri rʉmʉ ca eaparo jʉguerore.
21 To ca bii pacaro, ‘Wiogʉ wãme mena ĩicãri tii nemorique ca jãirã niipetirã ametʉarucuma,’ ĩimi Ʉmʉreco Pacʉ,” ĩiupi Joel.
22 Israelitas, atere añuro tʉoya: Mʉja ca ĩarora, Jesús, Nazaret macʉ̃ cʉ̃ ca doti majirijere, cʉ̃ menapʉ do biro ca tiiya manirijepʉ ĩaricaro añurije tii, ca ĩa ñaaña manirije tii bau nii, mʉja watoare cʉ̃ ca tiirije mena mʉjare ĩñowi Ʉmʉreco Pacʉ, teere añuro mʉja ca majirore birora.
23 Cʉ̃re, Ʉmʉreco Pacʉ “To biro biirucumi,” cʉ̃ ca ĩiricarore birora wedejãa eco, ca biigʉre mʉja pea bojoca ñañarã jʉoripʉ cʉ̃re mʉja jĩawʉ, yucʉ tenipʉ cʉ̃re paa pua tuuri.
24 To biro mʉja ca tiicã pacaro Ʉmʉreco Pacʉ pee cʉ̃ ca cati tuaro cʉ̃re tiiri, ñañaro peti puniro bii yairiquere cʉ̃re ametʉeneupi. Bii yairique cãa, do biro pee cʉ̃re bii ametʉa nʉcã majiticãupa.
25 Wiogʉ David cãa, Jesús'rena ĩigʉ, o biro ĩiquĩupi: “Ʉpʉ to birora yʉ mena cʉ̃ ca niicõa niiro yʉ ĩawʉ. Cʉ̃, yʉre cʉ̃ ca tii nemoro jĩcã wãme ʉno peera ñañaro yʉ ca biiro yʉre tiitirucu.
26 To biri yʉ yeri ʉjea nii. Bʉaro ʉjea niirique mena yʉ baja ʉjea nii. Yʉ upʉripʉ cãa, uwiricaro maniro cʉ̃pʉre yuecõa niirucu.
27 Yʉ ca cati niirijere, ca bii yairicarã cʉ̃ja ca niiri tabepʉra cũu cõacã, tiitirucumi; ñucã cʉ̃re pade bojari majʉ ca ñañarije manigʉ upʉri niiquĩrique cãare ca boa yairo tiitirucumi.
28 Mʉ ca boorore biro nii nʉnʉa waariquere yʉre mʉ ĩñowʉ; yʉ pʉtora mʉ ca bojoca cʉti niirije mena, bʉaro yʉ ca ʉjea niiro mʉ tiirucu,” ĩiquĩupi David, Jesús cʉ̃ ca biipere.
29 Yʉ yaarã, díámacʉ̃ mʉjare yʉ wede majiorʉga, mani ñicʉ̃ David niiquĩricʉ, bii yaicoa, yaa cõa eco, cʉ̃ ca biiriquere. Mecʉ̃ripʉ cãare cʉ̃ maja ope mani watoara niicã ména.
30 David niiquĩricʉa, ca biipere wede jʉgueri majʉ niiquĩupi. To biri Ʉmʉreco Pacʉ: “Yee méé mʉre yʉ ĩi,” ĩirique mena, “Mʉ pãramerã ca nii cojorãpʉre jĩcʉ̃ wiogʉ cʉ̃ ca niiro yʉ tiirucu,” cʉ̃re cʉ̃ ca ĩirijere majicãquĩupi mee.
31 To biri, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca tiicojoricʉ Mesías, ca bii yaicoaricʉpʉra cʉ̃ ca cati tuarijere ĩa jʉgueri, o biro cʉ̃ ca biiperena ĩigʉ: “Mesías, cʉ̃re cʉ̃ja ca yaa cõarica opepʉra biicã yerijãa waa, cʉ̃ upʉri niiquĩriquea tii opepʉra boa yaicoa, biitirucu,” ĩi wedequĩupi David.
32 To biri, ani Jesús'rena cʉ̃ ca cati tuaro cʉ̃re tiiwi Ʉmʉreco Pacʉ. Teere mani niipetirãpʉra “To birora biiwʉ,” ca ĩirã wado mani nii.
33 Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca tutuarije jʉori, ca nii majuropeegʉ tii eco, cʉ̃ díámacʉ̃ nʉña pee cũu eco, biiri jiro, ñucã, “Añuri Yerire mʉjare yʉ tiicojorucu,” jãare cʉ̃ ca ĩiricʉre cʉ̃ Pacʉ cʉ̃re cʉ̃ ca tiicojogʉre ñeeri jiro, cʉ̃ pea jãa niipetirãpʉre tiicojomi. Atere mecʉ̃re ĩa, tʉo, mʉja tii.
34 David'ra ʉmʉreco tutipʉ mʉa waatiupi. Biiti pacagʉ o biro ĩiupi: “O biro ĩiwi Ʉpʉ yʉ Wiogʉre, ‘Yʉ díámacʉ̃ nʉña pee duwiya,
35 mʉ waparãre cʉ̃ja ca doca cũmuro yʉ ca tiiropʉ,’ ĩiupi.”
36 Mʉja Israel yaa pooga niipetirã, atere añuro majiña, yucʉ tenipʉ mʉja ca paa pua tuu jĩa cõajãgʉ Jesús'rena, Wiogʉ, Mesías, cʉ̃ ca niiro tiimi Ʉmʉreco Pacʉ —cʉ̃jare ĩiupi Pedro.
37 To biirije Pedro cʉ̃ ca ĩiro tʉorã, too ca nea pooricarã pea, niipetirãpʉra bʉaro tʉgoeñarique pai ametʉacoari, Pedrore, ñucã cʉ̃ mena macãrãre o biro ĩiupa: —Jãa yaarã, ¿ñee ca tiiparã jãa niiti? —cʉ̃jare ĩi jãiñaupa.
38 To biro cʉ̃ja ca ĩiro, o biro cʉ̃jare ĩi yʉʉupi Pedro: —Ñañarije mʉja ca tiirucurijere tʉgoeña yeri wajoari Ʉmʉreco Pacʉ peere tʉo nʉnʉjee, mʉja ca niiro cõrora Jesucristo wãme mena uwo coe dotiya, mʉja ca ñañarijere Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca acobopere biro ĩirã. To biro mʉja ca tiiro, cʉ̃ pea Añuri Yerire mʉjare tiicojorucumi.
39 Ate, “O biro yʉ tiirucu,” cʉ̃ ca ĩiriquea, mʉja yee, mʉja puna yee, ñucã yoaroripʉ ca niirã niipetirã Ʉpʉ mani Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca jʉorʉgarã yee, niiro bii atea —cʉ̃jare ĩiupi Pedro.
40 Ate, ñucã apeye paʉ wãmeri mena cʉ̃jare wede majio, o biro cʉ̃jare ĩi wedeupi Pedro: —¡Anija bojoca ñañarãre camotatiya! —cʉ̃jare ĩiupi.
41 To biri, Pedro cʉ̃ ca wederijere ca tʉo nʉnʉjeericarã, uwo coe ecoupa. Tii rʉmʉre Jesucristore ca tʉo nʉnʉjeerã, itia mil peti nii nemo waaupa.
42 Cʉ̃ja niipetirã, Jesús, cʉ̃ yee quetire cʉ̃ ca wede doti cojoricarã cʉ̃jare cʉ̃ja ca bue majiorijere añuro tʉo nʉnʉjee, cʉ̃ja ca cʉorijere ameri dica woo, ñucã jĩcãri mena juu bue, pan dica woo baa, tiirʉgarã nea poo, biicã niirucuupa.
43 Jesús, cʉ̃ yee quetire cʉ̃ ca wede doti cojoricarã, paʉ wãmeri ca ĩa ñaaña manirije cʉ̃ja ca tii bau niirijere ĩarã, niipetirãpʉra do biro pee ĩi majiticãupa.
44 Jesús're ca tʉo nʉnʉjeerã niipetirãpʉra jĩcãri mena nii, cʉ̃ja ca cʉorije mena cʉ̃ja majurope ameri dica woo, tii niirucuupa.
45 Cʉ̃ja yee ca niirijere, cʉ̃ja ca apeye cʉti niirijere, noni wapa jeeri, cʉ̃ja ca boorije ea tuaro, wapa tiirica tiirire ameri dica woorucuupa.
46 To cãnacã rʉmʉra Ʉmʉreco Pacʉ yaa wiipʉ neacõa niirucuupa. Ñucã cʉ̃ja yaa wiijeri cõro añuro yeri ʉjea niirique mena pan're baa, baarique cʉ̃ja ca cʉorijere jĩcãri mena ameri dica woo baa,
47 Ʉmʉreco Pacʉre ĩi nʉcʉ̃ bʉo baja peo, ñucã niipetirã bojoca cʉ̃jare añuro cʉ̃ ca ĩa mairijere bii ʉjea nii, bii niirucuupa. To cãnacã rʉmʉra aperã, Jesucristore ca tʉo nʉnʉjeerã, cʉ̃ja ca nii nemo nʉnʉa waaro cʉ̃jare tiiupi Ʉmʉreco Pacʉ.