Matthew 27 in Tuyuca

1 Bóeri niipetira paiaré dutirá, bʉtoá dutirá neãyira. “¿Deero tii marĩ Jesuré sĩãã́dari?” jĩĩ wedeseyira.

2 Quẽnotóa, Jesuré siatú, néewa, Judea dita dutigʉ́pʉre ticoyira. Cʉ̃ʉ̃ Poncio Pilato wãmecʉtiwi.

3 Too síro Judas Jesuré ticoarigʉ “cʉ̃ʉ̃rẽ sĩãã́dacua” jĩĩrére tʉoyígʉ. Teeré tʉogʉ́, bayiró wãcũpatiyigʉ. Teero tiigʉ́, niyeruquiri treintaquirire paiaré dutiráre, bʉtoá dutiráre wiyajã́miyigʉ.

4 Cʉ̃́ãrẽ jĩĩyigʉ: —Yʉʉ ñañarõ tiiátʉ. Basocʉ́ ãñugʉ̃́, ñañaré manigʉ̃́rẽ sĩãdutígʉ ticoatʉ, jĩĩyigʉ. —Mʉʉ teero tiiré ʉ̃sãye mee niiã. Mʉʉye maquẽ niicu, jĩĩyira.

5 Cʉ̃́ã teero jĩĩrĩ tʉogʉ́, niyerure Cõãmacʉ̃wiipʉ cõãcũyigʉ. Too síro wáa, cʉ̃ʉ̃ basiro wãmʉãpʉ siatú, ñaañumu, diajõãyigʉ.

6 Paiaré dutirá niyeruquirire née, jĩĩyira: —Ate niyeru basocʉ́re sĩãré wapa niiã. Teero tiirá, marĩ Cõãmacʉ̃wii niyeru cṹũritibapʉ cṹũmasĩricu. Marĩrẽ dutiré teero tiidutíria, jĩĩyira.

7 Cʉ̃́ã “¿deero tiiádari ate niyerumena?” jĩĩ wedeseari siro, sotʉparʉ weeadara cʉ̃́ã dii cope niirí ditare sãĩdutíyira. “Toopʉ́ aperó macãrã diari, cʉ̃́ãrẽ yaaádaro niiãdacu”, jĩĩyira.

8 Teero tiiró, atitóre tiidita “Díi Dita” wãmecʉtia.

9 Cʉ̃́ã teero tiirémena profeta Jeremías jóarigue diamacʉ̃́ wáaro tiiyíro. Ateré jóarigʉ niiwĩ: “Cʉ̃ʉ̃ treinta niyeruquiri wapacʉtíi”, jĩĩãdacua Israelya põna macãrã.

10 Cʉ̃́ã tee niyerumena sotʉparʉ weeadara cʉ̃́ã dii cope niirí ditare sãĩã́dacua. Cõãmacʉ̃ yʉʉre wededutirirobirora tiiádacua, jĩĩ jóarigʉ niiwĩ.

11 Too síro Jesús Judea dita dutigʉ́ díamacʉ̃ nucũyigʉ. Tiidita dutigʉ́: —¿Mʉʉrã́ niiĩ judíoa õpʉ̃? jĩĩ sãĩñáyigʉ. —Mʉʉ jĩĩrõbirora cʉ̃ʉ̃rã́ niiã, jĩĩyigʉ.

12 Paiaré dutirá, teero biiri bʉtoá dutirá cʉ̃ʉ̃rẽ wedesãrĩ, yʉʉriyigʉ.

13 Pilato cʉ̃ʉ̃rẽ jĩĩyigʉ: —¿Mʉʉ cʉ̃́ã wedesãrere tʉoríi? ¿Deero tiigʉ́ yʉʉridojãĩ? jĩĩyigʉ.

14 Jesús sicawãme wedesãrere yʉʉridojãyigʉ. Cʉ̃ʉ̃ yʉʉheri ĩñagʉ̃, tiidita dutigʉ́ ĩñamanijõãyigʉ.

15 Cʉ̃marĩcṍrõ Pascua bosebʉrecori niirĩ, tiidita dutigʉ́ sĩcʉ̃ peresuwiipʉ niigʉ̃́rẽ basocá cʉ̃́ã wionécodʉgagʉre wionécorucuwi.

16 Teebʉrecorire sĩcʉ̃ peresuwiipʉ niiyigʉ. Cʉ̃ʉ̃ wãmecʉtiwi Barrabás. Niipetira cʉ̃ʉ̃ ñañaré tiiríguere masĩjĩya.

17 Teero tiigʉ́, Pilato basocá paʉ cʉ̃ʉ̃ pʉtopʉ neãrĩ ĩñagʉ̃, cʉ̃́ãrẽ sãĩñáyigʉ: —¿Niirẽ́ yʉʉ wionécori boogári, Barrabáre o Jesús cʉ̃́ã “Cõãmacʉ̃ beserigʉ Cristo” jĩĩgʉ̃́pere? jĩĩyigʉ.

18 Jesuré ĩñatutira ticoariguere Pilato masĩjãjĩyi.

19 Apeyé, cʉ̃ʉ̃ queti beserí basocʉ duirópʉ duiri, cʉ̃ʉ̃ nʉmo cʉ̃ʉ̃rẽ queti ticocoyigo. “Mʉʉ besegʉdʉre ñañarõ tiiríjãña. Ãñugʉ̃́ niiqui. Ñami cʉ̃ʉ̃ye maquẽrẽ bayiró quioró quẽẽãtʉ”, jĩĩcomiyigo.

20 Paiaré dutirá, teero biiri bʉtoá dutirá basocáre sãĩdutíyira: “Barrabápere wionécodutiya; Jesupére sĩãdutíya”, jĩĩdutiyira.

21 Too síro Pilato basocáre sãĩñánemoyigʉ: —Cʉ̃́ã pʉarã́rẽ ¿niipére wionécori boogári? jĩĩyigʉ. —¡Barrabáre! jĩĩyira.

22 Pilato cʉ̃́ãrẽ jĩĩyigʉ: —Too docare Jesús cʉ̃́ã “Cõãmacʉ̃ beserigʉ Cristo” jĩĩgʉ̃́pere ¿deero tiirí boogári? jĩĩyigʉ. —¡Curusapʉ páabiatudutiya! jĩĩyira niipetira.

23 —¿Ñeenó ñañaré tiiárĩ cʉ̃ʉ̃? jĩĩyigʉ. Basocápe bayiró bʉsʉrómena: —¡Curusapʉ páabiatudutiya! jĩĩnemoyira.

24 Basocá Pilato wedeserere tʉodʉgáriyira. Teero biiri noo booró acaribíãmajãyira. Pilato teeré ĩñagʉ̃, oco néeatidutiyigʉ. Basocá ĩñacoropʉ wãmocose, jĩĩyigʉ: —Ãni basocʉ́re sĩãrĩ́, yʉʉ tiiré mee niiã. Cʉ̃ʉ̃ diari, mʉ́ãye wapa niiãdacu, jĩĩyigʉ.

25 Cʉ̃́ã niipetira yʉʉyira: —Cʉ̃ʉ̃ diare wapa ʉ̃sã põnamena wapa cʉoáda, jĩĩyira.

26 Too síro Barrabáre wionécobosayigʉ. Jesuré tãnadutítoaari siro, curusapʉ páabiatu sĩãdutíyigʉ.

27 Too síro Pilatoyara surara cʉ̃́ãye wiseri popea macã yepapʉ Jesuré néewayira. Toopʉ́ ãpẽrã́ niipetira surarare néõyira cʉ̃ʉ̃ pʉtopʉ.

28 Cʉ̃ʉ̃yaro sutiroré tuuwé, aperó õpʉ̃ya sutiro tiiróbiro bayiró sõãrṍrẽ sã́ãyira.

29 Sicabeto potamena tiiári beto cʉ̃ʉ̃ya dupupʉre péoyira. Sicagʉ́ tuurítuarigʉ õpʉ̃yagʉnorẽ cʉ̃ʉ̃ diamacʉ̃́ wãmomena ñeedutiyira. Teero tiitóa, cʉ̃ʉ̃ pʉtopʉ ñicãcoberimena jeacũmu, cʉ̃ʉ̃rẽ buijã́yira. —Ʉseniã mʉʉmena, judíoa õpʉ̃, jĩĩ buijã́yira.

30 Cʉ̃ʉ̃rẽ ʉsecó eobatétuyira. Tuurítuarigʉre cʉ̃ʉ̃rẽ tʉ̃ãwécojã, dupupʉ pee páayira.

31 Buitóa, cʉ̃́ã cʉ̃ʉ̃rẽ sã́ããrirore tuuwécojã, cʉ̃ʉ̃ sãñasʉguearirore sã́ãyira. Curusapʉ páabiatura wáara néewawa.

32 Jesuré páabiatura wáara néewari, sĩcʉ̃ basocʉ́ Cirene macã macʉ̃rẽ bʉajeárira niiwã. Cʉ̃ʉ̃ Simón wãmecʉtiwi. Cʉ̃ʉ̃rẽ Jesús apawari curusare apadutirira niiwã.

33 Cʉ̃́ã jeawa Gólgota buropʉ. Gólgota jĩĩrõ, “Dupucoro” jĩĩrõ tiia.

34 Toopʉ́ vino sʉ̃guẽrémena wʉ́oarigue tĩ́ãmiwã. Cʉ̃ʉ̃pe teeré sĩniñámi, sĩnidújãwĩ.

35 Cʉ̃ʉ̃rẽ curusapʉ páabiatuari siro, surara cʉ̃ʉ̃ye suti niimiãriguere batoadara, jĩĩbʉaapewa. Cʉ̃́ã teero tiirémena profeta jóarigue diamacʉ̃́ wáaro tiiyíro. Ateré jóarigʉ niiwĩ: Yée sutire cʉ̃́ã basiro jĩĩbʉaape batowa, jĩĩ jóarigʉ niiwĩ.

36 Too síro surara cʉ̃ʉ̃rẽ cotera jeanuãwã.

37 Jesuyá dupu sotoapʉ basocá cʉ̃ʉ̃rẽ wedesããriguere jóatunoriro niiwʉ̃ táboapĩpʉre. “ÃNI JESÚS JUDÍOA ÕPɄ̃ NIIĨ”, jĩĩ jóanoriro niiwʉ̃.

38 Jesuména pʉarã́ yaarépirare páabiatuwa; sĩcʉ̃ diamacʉ̃́pe, ãpĩ acuniñape nʉcõwã́.

39 Basocá toopʉ́ netõwára, cʉ̃ʉ̃rẽ ñañarõ jĩĩrã, dupupá saguejṍãrucuwa.

40 Cʉ̃ʉ̃rẽ jĩĩwã: —Jʉ̃́ʉ̃. Mʉʉ “Cõãmacʉ̃wiire cõãgʉ̃da” jĩĩmiwʉ̃rã. “Itiábʉreco siro apewií tiipetícojãgʉ̃da”, jĩĩmiwʉ̃rã mʉʉ. Teero jĩĩrigʉ mʉʉ basirora netõnéña. Mʉʉ Cõãmacʉ̃ macʉ̃ niigʉ̃, curusapʉ tusagʉ́ diiátiya, jĩĩwã.

41 Paiaré dutirácã, Moisés jóarigue buerá, teero biiri bʉtoá dutirámena teerora jĩĩ buijã́wã:

42 —Cʉ̃ʉ̃ ãpẽrãcã́rẽ netõnéwĩ; cʉ̃ʉ̃ basirope netõnémasĩrii. “Israelya põna macãrã õpʉ̃ niiã”, jĩĩwĩ. Too docare curusapʉ tusagʉ́ cʉ̃ʉ̃ basiro diiátiaro. Cʉ̃ʉ̃ basiro diiátiri docare, padeoáda.

43 Cʉ̃ʉ̃ “Cõãmacʉ̃rẽ padeóa” jĩĩwĩ. “Cõãmacʉ̃ macʉ̃ niiã” jĩĩwĩ. Cõãmacʉ̃ cʉ̃ʉ̃rẽ maĩgʉ̃́, cʉ̃ʉ̃rẽ netõnéãrõ, jĩĩ buijã́wã.

44 Yaarépira cʉ̃ʉ̃mena curusapʉ páabianʉcõãriracã teerora cʉ̃ʉ̃rẽ ñañarõ jĩĩ buijã́wã.

45 Coeritó niirĩ, niipetiro tiiditapʉ naĩtĩãjõãwʉ̃. Tée ñamica tres niirĩpʉ naĩtĩãtuwʉ.

46 Tii hora niirĩrã, Jesús bayiró acaribíwi: —Elí, Elí, ¿lama sabactani? jĩĩwĩ cʉ̃ʉ̃yemena. Teero jĩĩgʉ̃, “Cõãmacʉ̃, Cõãmacʉ̃, ¿deero tiigʉ́ yʉʉre cõãwai?” jĩĩgʉ̃ tiiwí.

47 Ãpẽrã́ sĩquẽrã toopʉ́ niirã́ teeré tʉorá, jĩĩwã: —Ĩ́ni profeta Elíare sʉocógʉ tiiquí, jĩĩmiwã.

48 Máata sĩcʉ̃ cʉtʉwá, sicasitia née, vino piyare soanéwĩ. Sĩniã́rõ jĩĩgʉ̃, sicagʉ́ cãnʉgʉ̃pʉ siatú, cʉ̃ʉ̃rẽ súumʉõcowi.

49 Cʉ̃ʉ̃ teero tiirí, ãpẽrã́ jĩĩwã: —Coteya ména. Elías cʉ̃ʉ̃rẽ netõnégʉ̃ atiboqui, jĩĩmiwã.

50 Jesús bayiró acaribínemo, diajõãwĩ.

51 Cʉ̃ʉ̃ diari, Cõãmacʉ̃wii popeapʉ Ãñunetõjõãri Tatia cãmotáyosari casero ʉ̃mʉã́rõpe yigadiati, pʉacaséropʉ jeacotuariro niiwʉ̃. Dita bayiró cãmeña, ʉ̃tãpá watijṍãriro niiwʉ̃.

52 Ʉ̃tãtutiri diarirare cṹũre tutiri tusujõãriro niiwʉ̃. Teero wáari, diarira Cõãmacʉ̃rẽ padeoríra masãrira niiwã.

53 Jesús cʉ̃ʉ̃ masãmʉããri siro, ʉ̃tãtutiripʉ niimiãrira witiwa, Jerusalénpʉ sããatiwa. Cʉ̃́ãrẽ paʉ ĩñawã.

54 Cien surara dutigʉ́, cʉ̃ʉ̃ suraramena Jesuré coterá dita cãmeñarĩ ĩñarã, apeyenó wáari ĩñarã, bayiró cuira, jĩĩyira: —Diamacʉ̃́rã ãni Cõãmacʉ̃ macʉ̃ niimiãyi, jĩĩyira.

55 Paʉ numiã́cã toopʉ́ niiwã. Cʉ̃́ã Jesuré tiiápurira niiwã. Cʉ̃ʉ̃ Galileapʉ atiri, cʉ̃ʉ̃rẽ nʉnʉátiwa. Yoaropʉ Jesuré ĩñanucũwã.

56 Cʉ̃́ãmena niiwã: María Magdalena; María (coo Santiago, José paco niiwõ); Zebedeo nʉmo niiwã.

57 Náĩcũmurĩ, sĩcʉ̃ pee apeyé cʉogʉ́ Arimatea macã macʉ̃ jeayigʉ. Cʉ̃ʉ̃ wãmecʉtiwi José. Cʉ̃ʉ̃cã Jesuré padeogʉ́ra niiwĩ.

58 Cʉ̃ʉ̃ Pilato pʉtopʉ sããwa, Jesuyá õpʉ̃ʉ̃rẽ sãĩyígʉ. Pilato surarare “ticoya” jĩĩyigʉ.

59 Too síro José Jesuyá õpʉ̃ʉ̃rẽ néedioco, sutiró ãñurí casero, jũĩrĩ́ manirí caseromena cõmayígʉ.

60 Túajea, cʉ̃ʉ̃ya tuti mama tuti ʉ̃tãgãpʉ coari tutipʉ cṹũyigʉ. Tiituti José coadutíri tuti niiwʉ̃. Tiitutire ʉ̃tãqui pairíquicamena tuunéwa, biajã́, wáajõãyigʉ.

61 María Magdalena, apegó María tiituti díamacʉ̃pʉ ĩñaduiyira.

62 Apebʉ́reco ʉ̃sã yeerisãri bʉreco niirĩ, paiaré dutirá, teero biiri fariseo basoca Pilato pʉtopʉ neãyira.

63 Cʉ̃ʉ̃rẽ jĩĩyira: —Ʉ̃sãrẽ dutigʉ́, ʉ̃sã jõõ niiãrigʉ jĩĩditorepigʉ catigʉpʉ jĩĩriguere wãcũã. “Yʉʉ itiábʉreco diari siro, masãgʉ̃da”, jĩĩrigʉ niiwĩ.

64 Teero tiigʉ́, surarare cʉ̃ʉ̃rẽ cṹũri tutipʉ ticocoya, ãñurõ bia, cotearo jĩĩgʉ̃. Itiábʉrecore ãñurõ cotedutiya. Teero tiihéri, cʉ̃ʉ̃ buerá cʉ̃ʉ̃ya õpʉ̃ʉ̃rẽ yaajã́bocua. Yaaári siro, basocáre “diaarigʉpʉ niipacʉ, masãjõããrigʉ niiãwĩ” jĩĩbocua. Cʉ̃́ã teero jĩĩãtã, too sʉguero jĩĩditore nemorṍ ñañaãdacu, jĩĩyira.

65 Pilato cʉ̃́ãrẽ jĩĩyigʉ: —Surarare néewaya. Tiitutipʉ merẽã wáari jĩĩrã, mʉ́ã põõtẽ́õrõ ãñurõ bia, cotedutiya, jĩĩyigʉ.

66 Teero tiirá, ʉ̃tãqui biaríqui sotoa sicadaména wéediyoturira niiwã, cʉ̃́ã sããwari, ĩñamasĩãda jĩĩrã. Ãñurõ biaári siro, surarare cotedutira cṹũyira.