Matthew 26 in Tuyuca

1 Jesús tee niipetire wedeari siro, ʉ̃sãrẽ jĩĩwĩ:

2 —Mʉ́ã masĩã: Pascua bosebʉreco wáaadaro pʉabʉ́reco dʉsaa. Tii bosebʉreco niirĩ, yʉʉ niipetira sõwʉ̃ ãpẽrãpʉ́re ticonogʉ̃dacu. Curusapʉ páabia, sĩãdutíadacua, jĩĩwĩ.

3 Teebʉrecorire paiaré dutirá, teero biiri bʉtoá dutirá neãyira paiaré dutigʉ́ya wiicapʉ. Cʉ̃ʉ̃ wãmecʉtiwi Caifás.

4 Cʉ̃́ã Jesuré yayióremena ñeeãdarere cãmerĩ́ wedeseyira, sĩãdʉgára.

5 Cʉ̃́ã jĩĩyira: —Bosebʉreco niirĩ, tiiríjããda. Basocá cʉ̃ʉ̃rẽ maĩrã́, marĩmena cúara, noo booró acaribíãmajãbocua, jĩĩyira.

6 Jesús Betaniapʉ Simón õpʉ̃ʉ̃ bóa netõrígʉya wiipʉ niiwĩ.

7 Jesús yaaduiritabe, sĩcõ numiṍ sitiaãñúriga cʉogó cʉ̃ʉ̃ pʉto jeawo. Tiigá sitiaãñúre wapapacáre posecʉtíwʉ. Cʉ̃ʉ̃ya dupu sotoapʉ teeré píopeowo.

8 Coo teero tiirí ĩñarã, ʉ̃sã cʉ̃ʉ̃ buerá cúawʉ. Ʉ̃sã basiro cãmerĩ́ jĩĩwʉ̃: —¿Ateré bʉ́ri peti teero tiicõã́ĩ?

9 Ate sitiaãñúrere dúa, pairó niyeru bʉanóboayu. Teeména bóaneõrãrẽ tiiápuro boomíãyu, jĩĩwʉ̃.

10 Jesús ʉ̃sã teero jĩĩrĩ tʉo, jĩĩwĩ: —¿Deero tiirá atigoré potocṍĩ? Potocṍrijãña. Ateré yʉʉre píopeogo, ãñurõ tiigó tiiyo.

11 Bóaneõrã mʉ́ã watoapʉ niirucujããdacua. Yʉʉpeja mʉ́ãmena niirucuricu.

12 Coo ateré yʉʉre píopeogo, yáa õpʉ̃ʉ̃rẽ coari tutipʉ cṹũãdari sʉguero, sitiaãñúremena píopeore tiiróbiro tiisʉguégo tiiyo.

13 Yʉʉ ateréja diamacʉ̃́rã jĩĩã: Niipetiro atiditapʉ́re Cõãmacʉ̃ basocáre netõnére quetire wedewarucura, atigó yʉʉre tiiáriguere wedeadacua, coore wãcũdutira, jĩĩwĩ.

14 Judas Iscariote Jesús buerá doce menamacʉ̃ paiaré dutirá pʉtopʉ wáarigʉ niiwĩ.

15 —Yʉʉ Jesuré mʉ́ãrẽ ticori, ¿nocõrõ niyeru yʉʉre wapatíadari? jĩĩyigʉ. Cʉ̃́ã treinta niyeruquiri ticoyira.

16 Cʉ̃́ã wapatíari siro, “¿deero tii yʉʉre Jesuré ticoro boomíĩto?” jĩĩ wãcũnʉcãyigʉ.

17 Basocá pã púuri tiirémena wʉ́oya maniré yaarí bosebʉreco niinʉcãwʉ̃. Ʉ̃sã Jesús buerá cʉ̃ʉ̃ pʉto wáa, sãĩñáwʉ̃: —¿Noopʉ́ marĩ Pascua bosebʉreco yaaadarore ʉ̃sã quẽnosʉguéri boogári? jĩĩwʉ̃.

18 Cʉ̃ʉ̃ jĩĩwĩ: —Jerusalénpʉ wáaya. Toopʉ́ sĩcʉ̃ niiqui. Cʉ̃ʉ̃rẽ ateré jĩĩña: “Ʉ̃sãrẽ buegʉ́ ateré jĩĩcoawĩ: ‘Yʉʉ ñañarõ netõã́daro péerogã dʉsaa. Mʉʉya wiipʉ yʉʉ buerámena Pascua boseyagʉdacu’ ”, jĩĩña, jĩĩwĩ.

19 Cʉ̃ʉ̃ buerá cʉ̃ʉ̃ dutiarirobirora Pascua boseyaadarere quẽnoyúerira niiwã.

20 Náĩcũmuãri siro, Jesús, ʉ̃sã cʉ̃ʉ̃ buerá docemena yaaadara jeanuãwʉ̃.

21 Ʉ̃sã yaaduiri, jĩĩwĩ: —Yʉʉ ateré diamacʉ̃́rã jĩĩã: Mʉ́ã menamacʉ̃ sĩcʉ̃ yʉʉre ĩñatutirapʉre ticogʉdaqui, jĩĩwĩ.

22 Ʉ̃sã bayiró wãcũpatiwʉ. —Ʉ̃sã Õpʉ̃, ¿yʉʉ mee niiĩ? jĩĩ sãĩñánʉcãwʉ̃ ʉ̃sãcõrõ.

23 Jesús ʉ̃sãrẽ jĩĩwĩ: —Yʉʉmena atibapapʉ́ pãmena soayágʉra yʉʉre ticogʉdaqui.

24 Yʉʉ niipetira sõwʉ̃rẽ Cõãmacʉ̃ye queti jóaripũpʉ jĩĩrõbirora wáaadacu. Bóaneõgʉ̃ niigʉ̃daqui yʉʉre ticogʉdʉpeja. Cʉ̃ʉ̃ bauáriatã, nemorṍ ãñubojĩyu, jĩĩwĩ.

25 Judas cʉ̃ʉ̃rẽ ticogʉdʉ jĩĩwĩ: —Ʉ̃sãrẽ buegʉ́, ¿yʉʉ mee niiĩ? jĩĩwĩ. —Ʉ̃́jʉ̃, mʉʉrã́ niiã, jĩĩwĩ.

26 Ʉ̃sã yaari, Jesús pãrẽ née, Cõãmacʉ̃rẽ ʉsenire ticowi. Túajea, pʉatásã, ʉ̃sãrẽ batowi. —Yaaya. Ate yáa õpʉ̃ʉ̃biro niiã, jĩĩwĩ.

27 Vino bapare née, Cõãmacʉ̃rẽ ʉsenire ticowi. Túajea, ʉ̃sãrẽ tĩ́ãgʉ̃rã, jĩĩwĩ: —Niipetira atibapá maquẽrẽ sĩniñá.

28 Ate yée díibiro niiã. Yʉʉ diari, yée díi õmayudiaadacu. Yée díimena paʉ basocá ñañaré tiiré wapa acabógʉdacu. Teeména Cõãmacʉ̃ mama netõnére quetire cṹũgʉ̃daqui.

29 Yʉʉ ateréja jĩĩã: Vino sĩninemóricu sáa; tée yʉʉ Pacʉ Õpʉ̃ niirṍpʉ mama vino ĩñaña manirére mʉ́ãmena sĩnigʉ̃́dacu, jĩĩwĩ.

30 Ʉ̃sã sicawãme Cõãmacʉ̃rẽ basarére basapeotoaari siro, Ʉ̃tãgʉ̃́ Olivopʉ wáajõãwʉ̃.

31 Toopʉ́ wáagʉ, Jesús ʉ̃sãrẽ jĩĩwĩ: —Mʉ́ã niipetira atiñamí yʉʉre cõãwapetijõããdacu. Tee Cõãmacʉ̃ye queti jóaripũpʉ niiã: “Oveja coterí basocʉre sĩãcõã́gʉ̃dacu. Teero tiirí, cʉ̃ʉ̃yara oveja cʉ̃́ã booró cʉtʉbatéjõããdacua”, jĩĩ jóarigue niiã.

32 Teero wáapacari, yʉʉ diarigʉpʉ masãri siro, yʉʉ mʉ́ã sʉguero Galileapʉ jeatoagʉdacu, jĩĩwĩ.

33 Pedro jĩĩwĩ: —Niipetira mʉʉrẽ cõãwari, yʉʉja mʉʉrẽ cõãwaricu, jĩĩmiwĩ.

34 Jesús cʉ̃ʉ̃rẽ jĩĩwĩ: —Yʉʉ ateréja diamacʉ̃́rã jĩĩã: Mecʉ̃ã macã ñami cãrẽquẽ wedeadari sʉguero, yʉʉre ĩtĩã́rĩ “cʉ̃ʉ̃rẽ masĩriga” jĩĩditogʉdacu mʉʉ, jĩĩwĩ.

35 Pedro jĩĩwĩ: —Yʉʉja cʉ̃́ã yʉʉre sĩãdʉgáatã, mʉʉmena diagʉda; mʉʉrẽ “masĩriga” jĩĩricu, jĩĩmiwĩ. Niipetira ʉ̃sã cʉ̃ʉ̃ buerá teero dícʉ jĩĩyucomiwʉ̃.

36 Too síro Jesús, ʉ̃sã cʉ̃ʉ̃ buerámena Getsemanípʉ jeawʉ. Toopʉ́ jeagʉ, ʉ̃sãrẽ jĩĩwĩ: —Mʉ́ã ãno duiyueya ména. Yʉʉ jõõpʉ yʉʉ Pacʉre sãĩgʉ̃́ wáagʉ tiia, jĩĩwĩ.

37 Pedrore, teero biiri Zebedeo põna pʉarã́rẽ cʉ̃ʉ̃mena néewawi. Cʉ̃ʉ̃ bayiró yeeripũnapʉ wãcũpati, bóaneõnʉcãyigʉ.

38 Cʉ̃́ãrẽ jĩĩyigʉ: —Yʉʉre diariquioro, wãcũpatire niinetõjõãga. Mʉ́ã ãno pʉtʉáya. Cãnirã́ mee tiiwá, jĩĩmiyigʉ.

39 Cʉ̃́ã beru yoasãñurõ wáa, yepapʉ munibiácũmuyigʉ. Cõãmacʉ̃rẽ sãĩyígʉ: —Pacʉ, mʉʉ boorí, yʉʉ ñañarõ netõã́dare wáarijããrõ. Yʉʉ teero jĩĩpacari, yʉʉ boorére tiiríjãña; mʉʉ boorépe wáari tiiyá, jĩĩyigʉ.

40 Too síro cʉ̃ʉ̃ buerá pʉtopʉ cãmepʉtʉ́aatiyigʉ. Cʉ̃́ãrẽ cãniã́rirapʉre bʉajeáyigʉ. Pedrore jĩĩyigʉ: —¿Deero tiigʉ́ yʉʉmena péerogã ĩña tiirídojãĩ?

41 Cãnirã́ mee tiiyá. Wãtĩ mʉ́ãrẽ jĩĩcõãsãrijããrõ jĩĩrã, Cõãmacʉ̃rẽ sãĩñá. Mʉ́ã wãcũrémena ãñurére tiidʉgápacari, mʉ́ãye õpʉ̃ʉ̃rĩpe sĩcãrĩbíria, jĩĩyigʉ.

42 Opatutí wáa, cʉ̃ʉ̃ Pacʉre sãĩnemóyigʉ: —Pacʉ, ñañarõ netõrére mʉʉ cãmotádʉgaheri, mʉʉ booróbirora wáaaro, jĩĩyigʉ.

43 Sãĩã́ri siro, cʉ̃ʉ̃ buerá pʉtopʉ cãmepʉtʉ́aatigʉ, cãniã́rirapʉre bʉajeáyigʉ sũcã. Cʉ̃́ãrẽ wʉgoá pũnijõãyiro.

44 Teero tiigʉ́, cʉ̃́ãrẽ wãcõrípacʉ, cʉ̃ʉ̃ Pacʉre sãĩgʉ̃́ wáayigʉ sũcã. Cʉ̃ʉ̃ sãĩã́rirobirora sãĩyígʉ sũcã.

45 Too síro cãmepʉtʉ́aatigʉ, cʉ̃ʉ̃ bueráre jĩĩyigʉ: —¿Mʉ́ã cãnirã́ tiii sũcã? ¿Cãni, yeerisãjãrã tiii? Yʉʉre ticoadaro jearo tiia. Yʉʉ niipetira sõwʉ̃rẽ ticogʉdaqui ñañaré tiirápʉre.

46 Wʉ̃mʉnʉcãña. Jãmʉ, yʉʉre ticogʉdʉ atitoai mée, jĩĩyigʉ.

47 Jesús ʉ̃sãmena wedesegʉ tiiríra, ʉ̃sã menamacʉ̃ niimiãrigʉ Judas jeawi. Cʉ̃ʉ̃mena paʉ basocá espadapĩrĩmena, yucʉména atiwa. Cʉ̃́ã paiaré dutirá, ãpẽrã́ bʉtoá dutirá ticocoarira niirira niiwã.

48 “Yʉʉ wasopúro ũpũgʉ̃́ cʉ̃ʉ̃rã́ niigʉ̃daqui; cʉ̃ʉ̃rẽ ñee, néewawa”, jĩĩsʉguetoarigʉ niiwĩ Jesuré ticogʉdʉ.

49 Máata Jesús pʉtopʉ jeanʉcãgʉ̃: —Yʉʉre buegʉ́, jĩĩwĩ. Teero jĩĩgʉ̃rã, cʉ̃ʉ̃ wasopúrore ũpũwĩ.

50 Jesús cʉ̃ʉ̃rẽ jĩĩwĩ: —Yʉʉ menamacʉ̃, mʉʉ tiigʉ́ atiariguere tiisírotiya, jĩĩwĩ. Basocá ati, Jesuré ñeejõãwã.

51 Cʉ̃ʉ̃rẽ ñeerĩ, sĩcʉ̃ Jesuména niiãrigʉ cʉ̃ʉ̃ya espadare tʉ̃ãwé, paiaré dutigʉ́re padecotegʉya cãmopérore páatacojãwĩ.

52 Jesús cʉ̃ʉ̃rẽ jĩĩwĩ: —Tiiríjãña. Mʉʉyapĩrẽ quẽnocṹña. Espadamena cãmerĩ́quẽrãno espadamenarã diaadacua.

53 ¿Mʉʉ masĩrii? Yʉʉ yʉʉ Pacʉre sãĩã́tã, máata doce põnarĩ ángeleare yʉʉre tiiápudutigʉ ticocoboqui.

54 Yʉʉ teero tiiátã, Cõãmacʉ̃ye queti jóaripũ jĩĩrõbirora wáaribocu; tee jĩĩrõbirora wáaro booa, jĩĩwĩ.

55 Toorá Jesús basocáre jĩĩwĩ: —¿Yaarépigʉre tiiróbiro yʉʉre espadapĩrĩmena, yucʉména ñeerã atiarĩ? Bʉ́recoricõrõ yʉʉ Cõãmacʉ̃wiipʉ bueduiwʉ. Yʉʉre ñeeriwʉ.

56 Mecʉ̃tígã mʉ́ã tiiré niipetire profetas yʉʉre jóarirobirora wáaro tiia, jĩĩwĩ. Ʉ̃sã cʉ̃ʉ̃ buerá cʉ̃ʉ̃ sĩcʉ̃rẽna cõãnʉcõ, dutipetíjõãwʉ̃.

57 Jesuré ñeerira cʉ̃ʉ̃rẽ paiaré dutigʉ́ Caifás pʉtopʉ néewayira. Toopʉ́ Moisés jóarigue buerá, teero biiri bʉtoá dutirá neãyira.

58 Pedrope yoasãñurõ Jesuré nʉnʉyígʉ, tée paiaré dutigʉ́ya wii popea macã yepa sããwaropʉ. Toopʉ́ péero sããwanemo, Cõãmacʉ̃wii coterí basoca pʉto jeanuãyigʉ, ¿deero wáamiãdarito? jĩĩgʉ̃.

59 Paiaré dutirá, niipetira Judíoare Dutirá Peti “¿deero tii jĩĩditoremena cʉ̃ʉ̃rẽ wedesãrõ boomíĩto?” jĩĩyira, sĩãdʉgára.

60 Paʉ jĩĩditoremena wedesãrã jeapacari, ñañaré bʉaríyira. Yoari siro, pʉarã́ wedesãrã jeayira.

61 —Ãni jĩĩwĩ: “Yʉʉ Cõãmacʉ̃wiire cõãdiocomasĩã. Itiábʉreco siro túajeanʉcõmasĩã”, jĩĩwĩ, jĩĩyira.

62 Paiaré dutigʉ́ wʉ̃mʉnʉcã, Jesuré sãĩñáyigʉ: —¿Mʉʉ deero tiigʉ́ yʉʉridojãĩ? ¿Deero jĩĩ yʉʉgʉdari cʉ̃́ã wedesãrere? jĩĩyigʉ.

63 Jesupé yʉʉriyigʉ. Paiaré dutigʉ́ jĩĩyigʉ sũcã: —Cõãmacʉ̃ catirucugʉ wãmemena mʉʉrẽ diamacʉ̃́ yʉʉri booa. Wedeya ʉ̃sãrẽ: ¿Mʉʉ Cõãmacʉ̃ macʉ̃ cʉ̃ʉ̃ beserigʉ Cristo niiĩ? jĩĩyigʉ.

64 Jesús cʉ̃ʉ̃rẽ jĩĩyigʉ: —Mʉʉ jĩĩrõbirora cʉ̃ʉ̃rã́ niiã. Yʉʉ ateréja jĩĩã: Cõãmacʉ̃ tutuare cʉonetṍgʉ̃ pʉto cʉ̃ʉ̃ diamacʉ̃́pe duigʉdacu. Too síro yʉʉ niipetira sõwʉ̃ toopʉ́ duiri ĩñaãdacu mʉ́ã. Yʉʉ õmebʉrʉáripʉ diiátiricãrẽ ĩñaãdacu mʉ́ã, jĩĩyigʉ.

65 Paiaré dutigʉ́ teero jĩĩrĩ tʉogʉ́, cʉ̃ʉ̃ basiro cʉ̃ʉ̃yaro sutiroré wéeyigacojãyigʉ, ãpẽrãrẽ́ “bayiró cúai” jĩĩdutigʉ. Cʉ̃́ãrẽ jĩĩyigʉ: —Cʉ̃ʉ̃ teero wedesegʉ, Cõãmacʉ̃rẽ ñañarõ wedesegʉ tiii. Ãpẽrã́ wedesãrĩ boonemória marĩ. Mʉ́ã cʉ̃ʉ̃ Cõãmacʉ̃rẽ ñañarõ wedeserere tʉotóaa.

66 ¿Deero tʉgueñaĩ mʉ́ã? jĩĩyigʉ. —Cʉ̃ʉ̃ teero jĩĩré wapa sĩãjã́rõ booa, jĩĩyira.

67 Cʉ̃ʉ̃rẽ ʉsecó eobatétu, ñañarõ tii, doteyira. Ãpẽrã́ cʉ̃ʉ̃rẽ diapóapʉ páara,

68 jĩĩyira: —Mʉʉ “Cõãmacʉ̃ beserigʉ Cristo niiã” jĩĩgʉ̃, jĩĩbʉaya. ¿Noã mʉʉrẽ páaarĩ? jĩĩyira.

69 Pedro tiiwií popea macã yepapʉ duiyigʉ. Sĩcõ paiaré dutigʉ́re padecotego cʉ̃ʉ̃ pʉto wáa, jĩĩyigo: —Mʉʉcã Jesús Galilea macʉ̃mena wáanetõãrigʉra niiãrã, jĩĩyigo.

70 Pedro niipetira tʉocóropʉ: —Cʉ̃ʉ̃rẽ masĩriga; ñeenórẽ wedesego wedesecu, jĩĩyigʉ.

71 Teero jĩĩtoa, sopepʉ́ witiwari, apegó cʉ̃ʉ̃rẽ ĩñayigo. Toopʉ́ ĩñanucũrãrẽ wedeyigo: —Ãni Jesús Nazaret macã macʉ̃mena wáarucuarigʉra niiĩ, jĩĩyigo.

72 —Niiria. Niirṍrã cʉ̃ʉ̃rẽ masĩriga, jĩĩjãyigʉ.

73 Too sírogã toopʉ́ ĩñanucũrã Pedro pʉto wáa, cʉ̃ʉ̃rẽ jĩĩyira: —Niirṍrã mʉʉcã cʉ̃́ã menamacʉ̃ niicu. Mʉʉ too macãrã tiiróbiro wedesea, jĩĩyira.

74 —Yʉʉ diamacʉ̃́ jĩĩhẽrĩ, Cõãmacʉ̃ yʉʉre ñañarõ tiiáro. Niirṍrã cʉ̃ʉ̃rẽ masĩriga, jĩĩyigʉ. Cʉ̃ʉ̃ teero jĩĩritabera, cãrẽquẽ wedeyigʉ.

75 Pedro Jesús jĩĩãriguere wãcũbʉayigʉ: “Cãrẽquẽ wedeadari sʉguero, yʉʉre ĩtĩã́rĩ ‘cʉ̃ʉ̃rẽ masĩriga’ jĩĩgʉ̃dacu mʉʉ”, jĩĩwĩ. Teeré wãcũbʉagʉ, witiwa, bayiró utiyigʉ.