Matthew 12 in Tuyuca

1 Too síro sábado ʉ̃sã yeerisãri bʉreco niirĩ, Jesús trigo oterigue watoa netõwáwi. Ʉ̃sã cʉ̃ʉ̃ buerá jʉabóajõãtʉ. Trigore tʉ̃nenʉcãwʉ̃, yaaadara.

2 Fariseo basoca ʉ̃sã tee tiirí ĩñarã, Jesuré jĩĩwã: —Ĩñaña. Marĩrẽ yeerisãri bʉrecore padedutiripacari, mʉʉ buerápeja padera tiiíya, jĩĩwã.

3 Jesús cʉ̃́ãrẽ jĩĩwĩ: —Õpʉ̃ David sicabʉreco jʉabóayigʉ. Cʉ̃ʉ̃ menamacãrã jʉabóaramena cʉ̃ʉ̃ tiiríguere mʉ́ã buerá niipacara, ¿masĩrii?

4 Cõãmacʉ̃wiipʉ sããwayigʉ. Toopʉ́ pã mesa sotoa pesariguere “Cõãmacʉ̃ye niiã” jĩĩriguere yaapetijãyigʉ cʉ̃ʉ̃ menamacãrãmena. Paiá dícʉre yaaré niimiyiro.

5 Paiá Cõãmacʉ̃wiipʉ paderá yeerisãri bʉreco niipacari, yeerisãriya. Yeerisãripacara, Cõãmacʉ̃ dutirére netõnʉcã́riya. Mʉ́ã teeré buerá niipacara, ¿masĩridojãĩ?

6 Ãñurõ tʉoyá: Ãnorẽ́ yʉʉ Cõãmacʉ̃wii nemorṍ ʉpʉtí macʉ̃ niinetõnʉcãã.

7 Cõãmacʉ̃ye queti jóaripũpʉ Cõãmacʉ̃ jĩĩriguere mʉ́ã tʉomasĩ́ricu. Biiro jĩĩ jóanoã: “Wáicʉra sóepeora dícʉre ĩñadʉgariga; ãpẽrãrẽ́ bóaneõ ĩñarépere nemorṍ ĩñadʉgaga”, jĩĩré niiã. Mʉ́ã teeré tʉomasĩ́rãjã, ñañaré tiihérarena “ñañaré tiiíya” jĩĩriboajĩyu.

8 Yʉʉ niipetira sõwʉ̃ yeerisãri bʉreco niirĩ, basocá tiiádarere dutimasĩã, jĩĩwĩ.

9 Cʉ̃ʉ̃ teero tiiári siro, Jesús cʉ̃́ã neãrí wiipʉ sããwawi.

10 Toopʉ́ sĩcʉ̃ wãmo bʉʉre cʉogʉ́ niiwĩ. Fariseo basoca Jesuré wedesãdʉgara, cʉ̃ʉ̃rẽ sãĩñáwã: —¿Marĩ yeerisãri bʉreco niirĩ, diarecʉtirare netõnémasĩnogari?

11 Jesús cʉ̃́ãrẽ jĩĩwĩ: —Mʉ́ãyagʉ oveja copepʉ ñaasãrĩ, marĩ yeerisãri bʉreco niipacari, mʉ́ã néewionecocu.

12 Sĩcʉ̃ basocʉ́ oveja nemorṍ wapacʉtíi. Teero tiirá, marĩ yeerisãri bʉrecore ãñurõ tiirá, Moisés dutirére netõnʉcã́rã mee tiia, jĩĩwĩ.

13 Teero jĩĩãri siro, basocʉ́re: —Mʉʉya wãmorẽ súucoya, jĩĩwĩ. Cʉ̃ʉ̃peja súucowi. Teero tiiríra, tiiwãmo apewãmó tiiróbiro ãñurí wãmo pʉtʉáwʉ.

14 Fariseo basocape witiwa, “¿deero tii marĩ ãnirẽ́ sĩãã́dariye?” jĩĩ wedesewarira niiwã.

15 Jesús cʉ̃ʉ̃rẽ sĩãdʉgárere masĩjãrigʉ niiwĩ. Teero tiigʉ́, wáajõãwĩ. Cʉ̃ʉ̃ wáari, paʉ basocá cʉ̃ʉ̃rẽ nʉnʉwã́. Niipetira diarecʉtirare netõnéwĩ.

16 Cʉ̃́ãrẽ cʉ̃ʉ̃ netõnéãriguere wededutirimiwĩ.

17 Cʉ̃ʉ̃ paʉre netõnériguemena profeta Isaías jóarigue diamacʉ̃́ wáawʉ. Biiro jóarigʉ niiwĩ:

18 Biiro jĩĩĩ Cõãmacʉ̃: Ãni yʉʉre padecotegʉ yʉʉ beserigʉ niiĩ. Cʉ̃ʉ̃ yʉʉ maĩgʉ̃́mena ʉseniã. Yʉʉ Espíriture cʉ̃ʉ̃rẽ ticogʉda. Niipetiro macãrãrẽ wapa tiiádarere masĩrĩ tiigʉ́daqui.

19 Jĩĩcuaseoriqui; acaribínetõriqui. Basocá watoapʉ cʉ̃ʉ̃ tiiáriguere bayiró bʉsʉrómena wederiqui.

20 Wãcũtutuhegʉre cõãriqui. Cõãrõno tiigʉ́, wãcũtutuari tiigʉ́daqui. Padeotutúherare tutiriqui; cʉ̃́ãrẽ ãñurõ tiiápugʉdaqui. Cʉ̃ʉ̃ õpʉ̃ sããri siropʉ, ñañarére docacũmurĩ tiigʉ́daqui. Cʉ̃ʉ̃ diamacʉ̃́ dutigʉdaqui.

21 Niipetiro macãrã cʉ̃ʉ̃rẽ padeoádacua, jĩĩĩ Cõãmacʉ̃, jĩĩ jóarigʉ niiwĩ Isaías.

22 Too síro Jesús pʉtopʉ wãtĩ sããnorigʉre néejeawa. Cʉ̃ʉ̃ capeari ĩñahẽgʉ̃, wedesehegʉ niimiwĩ. Jesús cʉ̃ʉ̃rẽ netõnéãri siro, ĩña, wedesejõãwĩ.

23 Niipetira basocá ĩñamanijõãwã. Cãmerĩ́ sãĩñáwã: —¿Ãni õpʉ̃ David pãrãmi niinʉnʉsegʉ cʉ̃́ã “atigʉdʉ niiãyigʉ” jĩĩrigʉ niigari? jĩĩwã.

24 Fariseo basocapeja cʉ̃́ã wedeseri tʉorá, jĩĩwã: —Ãni wãtĩãrẽ dutigʉ́ Beelzebú tutuaremena wãtĩãrẽ cõãwionecoi, jĩĩwã.

25 Jesupé cʉ̃́ã wãcũrére masĩjĩgʉ̃, cʉ̃́ãrẽ jĩĩwĩ: —Sicadita macãrã sĩcãrõména niihẽrã, cʉ̃́ã basiro cãmerĩ́quẽrã, tiidita macãrã petijṍãcua. Sicamacã macãrã o sicawií macãrã sĩcãrõména niihẽrã, cʉ̃́ã basiro cãmerĩ́quẽrã, cʉ̃́ãcã petijṍãcua.

26 Satanás wãtĩãrẽ cõãwionecori, cãmerĩ́quẽrã, sĩcãrõména niiriya. Teero tiiró, cʉ̃ʉ̃ dutiré petijṍããdacu.

27 Mʉ́ã yʉʉre “Beelzebú tutuaremena wãtĩãrẽ cõãwionecoqui” jĩĩã. Teero jĩĩãtã, mʉ́ã buerére nʉnʉrã́ wãtĩãrẽ cõãwionecora, ¿noã tutuaremena cõãwionecogari? Cʉ̃́ãrẽ sãĩñárã wáaya. Mʉ́ã wisirére cʉ̃́ã ẽñoã́dacua.

28 Yʉʉ Cõãmacʉ̃ tutuaremena wãtĩãrẽ cõãwionecojĩgʉ̃, ateré mʉ́ãrẽ wedea: Cõãmacʉ̃ dutiré basocápʉre niiãdare jeatoaa.

29 ’Tutuagʉya wiire ãpĩ sããwagʉ, cʉ̃ʉ̃rẽ siatúcũripacʉ, ẽmamasĩriqui; siatúcũtoagʉpʉ, cʉ̃ʉ̃ya wii maquẽrẽ ẽmamasĩqui.

30 ’Yʉʉre boohégʉ yʉʉre ĩñatutigʉ niiĩ. Yʉʉre tiiápuhegʉ yʉʉre nʉnʉdʉgárare cãmotágʉ niiĩ.

31 ’Teero tiirá, ãñurõ tʉoyá: Cõãmacʉ̃ basocáre niipetire cʉ̃́ã ñañaré tiirére, ñañarõ wedeserere acabógʉdaqui. Cʉ̃ʉ̃ teero acabópacʉ, cʉ̃́ã Espíritu Santore ñañarõ wedeseripereja, acabóriqui.

32 Yʉʉ niipetira sõwʉ̃rẽ ñañarõ wedesepacari, Cõãmacʉ̃ acabógʉdaqui. Espíritu Santore ñañarõ wedeseripereja, acabóriqui. Mecʉ̃tígã, too síropʉcãrẽ teerora acabóriqui.

33 ’Sicagʉ́ yucʉgʉ ãñurígʉ niirĩ, tiigʉ́ dʉca ãñuré niiãdacu. Apegʉ́ ñañarígʉ niirĩ, tiigʉ́ dʉca ñañaré niiãdacu. Yucʉgʉre tiigʉ́ dʉcamena ĩñamasĩnoã.

34 Mʉ́ã ãñaã tiiróbiro ñañarã́ niiã. Mʉ́ã ñañarã́ niipacara, ¿deero tiirá ãñurére wedesebogari? Wedesemasĩria. Ñañarã́ niinetõnʉcãrã ñañaré dícʉ wedesea.

35 Basocʉ́ ãñugʉ̃́pʉre ãñuré niicu. Teero tiigʉ́, ãñuré wedesei. Basocʉ́ ñañagʉ̃́pʉre ñañaré niicu. Teero tiigʉ́, ñañaré wedesei.

36 Ãñurõ tʉoyá: Cõãmacʉ̃ cʉ̃ʉ̃ basocáre wapa tiiádari bʉreco jeari, cʉ̃́ã noo booró jĩĩãmariguere sãĩñágʉ̃daqui.

37 Ãpĩ cʉ̃ʉ̃ ãñuré wedeserigue wapa Cõãmacʉ̃ pʉtopʉ wáagʉdaqui; ãpĩpé cʉ̃ʉ̃ ñañaré wedeserigue wapa pecamepʉ wáagʉdaqui, jĩĩwĩ.

38 Too síro sĩquẽrã Moisés jóarigue buerá, teero biiri fariseo basoca Jesuré jĩĩwã: —Basocáre buegʉ́, Cõãmacʉ̃ sĩcʉ̃rã tiimasĩ́rere tiiẽ́ñorĩ ĩñadʉgaga, jĩĩmiwã.

39 Cʉ̃́ãrẽ yʉʉwi: —Mʉ́ã atitó macãrã ñañaré tiirá, Cõãmacʉ̃rẽ boohéra niiã; Cõãmacʉ̃ sĩcʉ̃rã tiimasĩ́rere ĩñadʉgacu. Profeta Jonás tiirígue tiiróbiro niiré dícʉre ĩñaãdacu.

40 Jonás itiábʉreco, itiáñami waiwʉ̃ paigʉ́caya páaga popeapʉ sãñayigʉ. Cʉ̃ʉ̃rẽ tiirírobirora yʉʉ niipetira sõwʉ̃cã itiábʉreco, itiáñami dita popeapʉ niigʉ̃dacu.

41 Nínive macãrã Jonarẽ́ tʉorá, wãcũpati, wasoyíra. Mʉ́ãpe ãnopʉ́ Jonás nemorṍ masĩgʉ̃́rẽ tʉoré peti tʉojã́ã. Teero tiigʉ́, Cõãmacʉ̃ cʉ̃ʉ̃ basocáre wapa tiiádari bʉreco jeari, mʉ́ã cʉ̃́ã tiiróbiro tʉorírigue wapa mʉ́ãrẽ pecamepʉ cõãgʉ̃daqui.

42 Saba dita macãrã õpõ yoaro macõ atiyigo Salomón masĩrére tʉogó atigo. Mʉ́ãpe ãnopʉ́ Salomón nemorṍ masĩgʉ̃́rẽ tʉoré peti tʉojã́ã. Teero tiigʉ́, Cõãmacʉ̃ cʉ̃ʉ̃ basocáre wapa tiiádari bʉreco jeari, mʉ́ã coo tiiróbiro tʉorírigue wapa mʉ́ãrẽ pecamepʉ cõãgʉ̃daqui.

43 ’Wãtĩ basocʉ́pʉre niiãrigʉ witiwagʉ, basocá manirṍpʉ wáayigʉ cʉ̃ʉ̃ niiãdaro ãmaãgʉ̃. Bʉaríyigʉ.

44 Bʉarí, “yʉʉ witiatiriropʉ coesã́wagʉda sũcã” jĩĩ wãcũyigʉ. Jeagʉ, apeyenó manirí wii, joaári wii, ãñurõ quẽnoã́ri wii tiiróbiro bʉajeáyigʉ basocʉ́pʉre.

45 Too síro wáa, siete wãtĩã cʉ̃ʉ̃ nemorṍ ñañarã́rẽ “atiya mʉ́ãcã” jĩĩyigʉ. Cʉ̃́ã niipetira basocʉ́pʉre sããwa, niiyira. Basocʉ́pe cʉ̃́ã teero tiirí, nemorṍ ñañarõ netõyígʉ. Teerora ñañarõ wáaadacu atitó macãrã ñañaré tiirácãrẽ, jĩĩwĩ.

46 Jesús basocáre wederitabe, cʉ̃ʉ̃ paco, cʉ̃ʉ̃ baira sopepʉ́ jeanʉcãrira niiwã. “Jesuména wedesedʉgaga”, jĩĩrira niiwã.

47 Sĩcʉ̃ wedewi Jesuré: —¡Coe! Mʉʉ paco, mʉʉ baira sopepʉ́ jeanʉcãya, mʉʉmena wedesedʉgaayira, jĩĩwĩ.

48 Cʉ̃ʉ̃rẽ wedearigʉre jĩĩwĩ: —¿Noã niiĩ yʉʉ paco; noã niiĩ yʉʉ baira? jĩĩwĩ.

49 Ʉ̃sã cʉ̃ʉ̃ buerápʉre súupuacogʉra, jĩĩwĩ: —Ãniã yʉʉ paco, yʉʉ baira tiiróbiro niiĩya.

50 Yʉʉ Pacʉ ʉ̃mʉã́sepʉ niigʉ̃́ boorére tiiráno cʉ̃́ãrã yʉʉ bai, yʉʉ bayio, yʉʉ paco tiiróbiro niiĩya, jĩĩwĩ.