Mark 6 in Tuyuca

1 Too niiãrigʉ cʉ̃ʉ̃ masãri macãpʉ coepʉtʉ́ayigʉ. Cʉ̃ʉ̃ buerácã cʉ̃ʉ̃mena wáayira.

2 Judíoa yeerisãri bʉreco jeari, Jesús cʉ̃́ã neãrí wiipʉ buenʉcãyigʉ. Paʉ basocá cʉ̃ʉ̃ buerére tʉorá tʉomaníjõã, cãmerĩ́ jĩĩyira: —Ãni teeré ãnopʉ́ bueriwi. Ãpĩ cʉ̃ʉ̃ masĩrére ticojĩyi. Tee masĩrémena tiiẽ́ñoyigʉ.

3 Ãni María macʉ̃ táboa padegʉ́ niiĩ; Santiago, José, Judas, Simón sõwʉ̃ niiĩ; cʉ̃ʉ̃ baira numiãcã ãno marĩ watoapʉ niiĩya, ¿teerora? jĩĩ wedeseyira. Teeré wãcũrã, cʉ̃ʉ̃rẽ padeodʉgáriyira.

4 Jesupé cʉ̃́ãrẽ jĩĩyigʉ: —Niipetira apeyé macãrĩ macãrã sĩcʉ̃ profetare padeocúa. Cʉ̃ʉ̃ya dita macãrã, cʉ̃ʉ̃ya wedera, cʉ̃ʉ̃ya wii macãrã doca cʉ̃ʉ̃rẽ padeorícua, jĩĩyigʉ.

5 Toopʉ́re cʉ̃ʉ̃ tutuaremena tiiẽ́ñomasĩriyigʉ. Sĩquẽrã diarecʉtira dícʉre ñaapeóyigʉ, cʉ̃́ã diarecʉtire netõã́rõ jĩĩgʉ̃.

6 Basocá padeohéri ĩñagʉ̃, ĩñamanijõãyigʉ. Too pʉto niiré macãrĩpʉ buenetõgʉ̃ wáajõãyigʉ.

7 Cʉ̃́ã docere cʉ̃ʉ̃ pʉtopʉ neãduti, pʉarã́cõrõ dícʉ ticoconʉcãyigʉ. Wãtĩãrẽ cõãmasĩrere ticoyigʉ cʉ̃́ãrẽ.

8 —Mʉ́ã wáara, apeyenó néewarijãña, jĩĩyigʉ—. Mʉ́ã tuurítuarigʉ dícʉre néewaya. Wasopo, pugue, niyeru néewarijãña.

9 Sapatu, suti, mʉ́ã sãñaré dícʉre néewaya. Apeyé mʉ́ã suti wasoádarere néewarijãña, jĩĩyigʉ—.

10 Mʉ́ã wiipʉ́ jeara, tiimacãpʉ mʉ́ã niiãdaro jeatuaro pʉtʉácũmuña.

11 Apemacãpʉ́re mʉ́ãrẽ ñeedʉgaheri, mʉ́ã wederére tʉodʉgáheri, tiimacãrẽ netõjṍãña. Tooré netõwára, tiimacã maquẽ dita mʉ́ãye dʉporipʉ túaariguere páabatecũña. Teero tiirá, mʉ́ã “atimacã́ macãrã wapa cʉoóya” jĩĩrã tiiádacu, jĩĩyigʉ Jesús.

12 Cʉ̃́ã wáajõãyira, basocáre “mʉ́ã ñañaré tiirére wãcũpati, wasoyá” jĩĩnetõrã wáara.

13 Teero biiri paʉ wãtĩãrẽ cõãwionecoyira. Paʉ diaré cʉoráre ʉsemena tuusĩã́, cʉ̃́ãrẽ netõnéyira.

14 Niipetiropʉ Jesús tiirére tʉosesájõãyira. Herodes Galilea dita dutigʉ́cã tee quetire tʉogʉ́ jĩĩyigʉ: —Juan basocáre wãmeõtiri basocʉ masãgʉ̃ masãjĩyi. Teero tiiró, cʉ̃ʉ̃pʉre tutuare niicu, jĩĩyigʉ.

15 —Elías niiqui, jĩĩyira ãpẽrã́. —Tíato macãrã profetas tiiróbiro niigʉ̃́ niiqui, jĩĩyira ãpẽrãpé.

16 Cʉ̃́ã teero jĩĩrĩ tʉogʉ́, Herodepe jĩĩyigʉ: —Tiibʉreco yʉʉ dupure páatadutirigʉ Juan niiqui. Cʉ̃ʉ̃rã́ mecʉ̃tígãrẽ masãqui, jĩĩyigʉ.

17 Herodes too sʉgueropʉ Herodías ʉsenigõ niiãrõ jĩĩgʉ̃, Juanrẽ́ peresuwiipʉ néewa, siatúcũdutiyigʉ. Herodías cʉ̃ʉ̃ bai Felipe nʉmo niimiyigo. Teero niipacari, Herodepe coore ẽma, nʉmocʉtijãyigʉ.

18 Teeré ĩñagʉ̃, Juan Herodere: —Mʉʉ bai nʉmorẽ nʉmocʉtimasĩria, jĩĩyigʉ.

19 Teero tiigó, Herodías Juanména bayiró cúadoajĩgõ, cʉ̃ʉ̃rẽ sĩãdutídʉgamiyigo. Teero wãcũpaco, sĩãdutímasĩriyigo.

20 Herodepe Juanrẽ́ cuiyigʉ. Cʉ̃ʉ̃ basocʉ́ ãñugʉ̃́ niirére, cʉ̃ʉ̃ Cõãmacʉ̃yere tiinʉnʉ́serere masĩyigʉ. Juan wederére tʉogʉ́, bayiró wãcũpatiyigʉ. Teero wãcũpatipacʉ, ãñurõ ʉseniremena tʉoyígʉ, tʉogʉ́peja. Teero tiigʉ́, coo ñañarõ tiidʉgárere tiidutírimiyigʉ.

21 Herodes cʉ̃ʉ̃ bauári bʉreco jeari, bosebʉreco tiipéoyigʉ. Tiibʉrecore Herodías Juanrẽ́ coo sĩãdʉgárere bʉajeáyigo. Herodes bosebʉreco tiigʉ́, cʉ̃ʉ̃mena paderáre, teero biiri surara dutiráre, Galilea dita macãrã ʉpʉtí macãrãrẽ néõco, cʉ̃́ãmena boseyayigʉ.

22 Cʉ̃́ã yaarópʉ Herodías macõ sããwa, basaẽñoyigo. Coo basaẽñorere Herodes, ãpẽrã́ cʉ̃ʉ̃mena yaaduira bayiró tʉsayira. Teero tiigʉ́, Herodes coore jĩĩyigʉ: —Noo mʉʉ boorénorẽ sãĩrĩ́, ticogʉda, jĩĩyigʉ.

23 Coore jĩĩyigʉ sũcã: —Niirṍrã jĩĩã: Noo yʉʉ dutiré dita decomena mʉʉ dutidʉgari, ticojãgʉ̃da, jĩĩyigʉ.

24 Coo paco pʉtopʉ witiwa: —¿Ñeenórẽ sãĩgṍdari yʉʉ? jĩĩyigo. Coo pacopé: —Juan basocáre wãmeõtiri basocʉya dupure, jĩĩyigo.

25 Máata cʉtʉcʉtʉ́sã, cʉ̃́ã õpʉ̃rẽ sãĩyígo: —Mecʉ̃tígãrã opasida bapamena Juan basocáre wãmeõtiri basocʉya dupure néesã, ticoya, jĩĩyigo.

26 Coo teero jĩĩrĩ tʉogʉ́, Herodes bayiró wãcũpatiyigʉ. Cʉ̃ʉ̃ boocórira tʉocóropʉ “niirṍrã mʉʉrẽ ticogʉda” jĩĩãrigʉ niijĩgʉ̃, “ticoria” jĩĩmasĩriyigʉ.

27 Máata sĩcʉ̃ surarare Juanyá dupure páata, néeatidutiyigʉ.

28 Surara peresuwiipʉ wáa, cʉ̃ʉ̃ya dupure páata, opasida bapamena néesã, coore ticoyigʉ. Coope coo pacopʉ́re ticoyigo.

29 Juanrẽ́ teero tiiré quetire tʉorá, cʉ̃ʉ̃ buerére nʉnʉmíãrira toopʉ́ wáa, cʉ̃ʉ̃ya õpʉ̃ʉ̃rẽ née, ʉ̃tãtutipʉ cṹũrã wáayira.

30 Jesús beserira buenetõãri siro, coe, Jesús pʉtopʉ neãyira. Niipetire cʉ̃́ã tiiáriguere, basocáre bueariguere cʉ̃ʉ̃rẽ wedeyira.

31 Cʉ̃́ã pʉtopʉ naĩrõ paʉ jeará, ãpẽrã́ wáara niirĩ, péerogã yeerisã, yaa tiimasĩ́riyira. Teero tiigʉ́, Jesús cʉ̃́ãrẽ jĩĩyigʉ: —Jãmʉ, wáaco marĩ dícʉ basocá manirṍpʉ. Toopʉ́ yeerisãco péero, jĩĩmiyigʉ.

32 Cʉ̃́ã sesaro dooríwʉpʉ mʉãsã, basocá manirṍpʉ wáajõãmiyira.

33 Paʉ cʉ̃́ã wáari ĩñayira. Jesuré ĩñarira cʉ̃ʉ̃ wáaropʉ niipetire macãrĩ macãrã cʉtʉnʉnʉ́sewayira. Cʉ̃́ã sʉguero cʉ̃́ã tĩãjeaadarore yuetoayira.

34 Jesús dooríwʉpʉ sãñaãrigʉ duinʉcã́, basocá paʉre ĩñayigʉ. Oveja coterí basocʉ manirã́ tiiróbiro niirĩ ĩñagʉ̃, bóaneõ ĩñayigʉ. Teero tiigʉ́, cʉ̃́ãrẽ pee buenʉcãyigʉ sũcã.

35 Ñamicapʉ niirĩ, cʉ̃ʉ̃ buerá cʉ̃ʉ̃ pʉto jea, jĩĩyira: —Ñamicapʉ niiã. Ãnopʉ́ macã manirṍpʉ niiã.

36 Basocáre “nocõrõrã niiã” jĩĩña. Pʉtogã niiré macãrĩpʉ, cã́pũ niiré wiseripʉ cʉ̃́ã yaaré sãĩ, yaara wáaaro, jĩĩmiyira.

37 —Mʉ́ã cʉ̃́ãrẽ yaaré ecayá, jĩĩyigʉ. Cʉ̃́ãpe “¿deero tiigʉ́ teero jĩĩgari?” jĩĩmasĩrijĩrã, sãĩñáyira: —Ʉ̃sã cʉ̃́ãrẽ ecarí, ocho muĩpũrã pade wapatáremena yaaré sãĩnóbocu, jĩĩyira.

38 —¿Noquẽpa pã cʉoi mʉ́ã? Ĩñarã wáaya, jĩĩyigʉ. Cʉ̃́ã ĩñatoa, cʉ̃ʉ̃rẽ: —Sicamoquẽñepa pã, wai pʉarã́ niiĩya, jĩĩyira.

39 —Basocá táa sotoapʉ opaburi duiaro, jĩĩyigʉ.

40 Basocá sĩquẽburire cien, apeyebúrire cincuenta jeanuãyira.

41 Jesús tee sicamoquẽñepa pãrẽ, wai pʉarã́rẽ née, ʉ̃mʉã́sepʉ ĩñamʉõco, Cõãmacʉ̃rẽ ʉsenire ticoyigʉ. Túajea, pãrẽ pʉatásã, cʉ̃ʉ̃ bueráre basocápʉre batodutigʉ ticoyigʉ. Waicãrẽ teerora tiiyígʉ.

42 Niipetira yaa, yapijõãyira.

43 Yaatoaari siro, pã, wai cʉ̃́ã yaadʉaariguere doce piseri seesã́ dadodʉpóyira.

44 Teeré yaarira ʉ̃mʉã́ dícʉre bapaqueori, cinco mil niiyira.

45 Jesús máata cʉ̃ʉ̃ bueráre cʉ̃ʉ̃ jeaariwʉpʉ jeasãduti, Betsaidapʉ tĩãwasʉguedutiyigʉ. Cʉ̃́ã wáari, cʉ̃ʉ̃pe basocáre “wáagʉ tiia” jĩĩgʉ̃ tiiyígʉ.

46 Cʉ̃́ãrẽ teeré jĩĩãri siro, ʉ̃tãgʉ̃pʉ́ Cõãmacʉ̃mena wedesegʉ mʉãwayigʉ.

47 Náĩcũmuãri siro, dooríwʉ tiitaro decopʉ niiyiro; Jesupé burusotoápʉ sĩcʉ̃rã niiyigʉ.

48 Wĩno páapucãmotari, cʉ̃́ã waawámasĩhẽrĩ ĩñayigʉ. Bóemʉãatiri, Jesús cʉ̃́ã pʉtopʉ wáagʉ, oco sotoápʉ wáayigʉ. Cʉ̃́ãrẽ netõjṍãgʉ̃dʉ tiiróbiro tiiyígʉ.

49 Cʉ̃ʉ̃rẽ oco sotoápʉ wáari ĩñarã, ʉcʉápetijõãyira. “¡Abʉ! ¡Basocʉ́ diarigʉ wãtĩ niiqui!” jĩĩ wãcũmiyira. Bayiró acaribíyira.

50 Niipetira cʉ̃ʉ̃rẽ ĩña, ʉcʉápetijõãyira. Máata Jesús cʉ̃́ãrẽ jĩĩyigʉ: —Wãcũtutuaya. Yʉʉ niiã. Cuirijãña, jĩĩyigʉ.

51 Cʉ̃́ãyawʉpʉ mʉãsãyigʉ. Cʉ̃ʉ̃ mʉãsãrĩ, wĩno netõjṍãyiro. Teero wáari ĩñarã, bayiró ʉcʉá, ĩñamanijõãyira.

52 Pãmena cʉ̃ʉ̃ tiiẽ́ñoãriguere cʉ̃́ã “¿deero jĩĩrõ tiigári tee?” jĩĩmasĩriyira. Wãcũmasĩriyira. Teero tiirá, bayiró peti ĩñamanijõãyira.

53 Cʉ̃́ã tiitaropʉre tĩã, Genesaretpʉ jeayira. Cʉ̃́ãyawʉ dooríwʉre siatúpaso, maajṍãyira.

54 Toopʉ́ cʉ̃́ã maajeánʉcãrĩ, too macãrã máata Jesuré ĩñamasĩyira.

55 Teero tiirá, cʉ̃́ã niipetiropʉ cʉtʉwá, diarecʉtirare cʉ̃́ã cõãrémena néewayira.

56 Noo cʉ̃ʉ̃ wáaropʉre, metãmacã́rĩgãpʉre, pacamacã́rĩpʉre, cã́pũpʉre, cʉ̃ʉ̃ netõwáadaropʉre diaráre néewa, cṹũ, yueyira. Jesuré sãĩyíra: —Mʉʉyaro sutiró yapa dícʉre padeñáma, jĩĩyira. Niipetira padeñáãrira netõjṍãyira.