Mark 14 in Tuyuca

1 Pʉabʉ́reco dʉsayíro Pascua bosebʉreco wáaadaro. Tii bosebʉreco niirĩ, pã púuri tiiré wʉ́oya maniré yaanoã. Paiaré dutirá, Moisés jóarigue buerámena Jesuré yayióremena cʉ̃́ã ñeeãdarere cãmerĩ́ wedeseyira, sĩãdʉgára.

2 —Bosebʉreco niirĩ, tiiríjããda. Basocá cʉ̃ʉ̃rẽ maĩrã́, marĩmena cúara, noo booró acaribíãmajãbocua, jĩĩyira.

3 Jesús Betaniapʉ Simón õpʉ̃ʉ̃ bóa netõrígʉya wiipʉ niiyigʉ. Jesús yaaduiritabe, sĩcõ numiṍ sitiaãñúriga cʉogó jeayigo. Tiigá sitiaãñúre “nardo” wãmecʉtire wapapacáre posecʉtíyiro. Tiigá ñacõrẽ tuupécojã, cʉ̃ʉ̃ya dupu sotoapʉ píopeoyigo.

4 Ãpẽrã́ toopʉ́ niirã́ coo teero tiirí ĩñarã, cúajõãyira. Cʉ̃́ã cãmerĩ́ jĩĩyira: —¿Ate sitiaãñúre wapapacáre bʉ́ri peti teero tiicõã́ĩ?

5 Ate sitiaãñúrere dúa, sicacʉ̃ma padegʉ wapatárocõrõ bʉanóboayu. Teeména bóaneõrãrẽ tiiápuro boomíãyu, jĩĩyira. Coore tutiyira.

6 Jesús cʉ̃́ãrẽ jĩĩyigʉ: —¿Deero tiirá coore potocṍĩ? Potocṍrijãña. Ateré yʉʉre píopeogo, ãñurõ tiigó tiiyo.

7 Bóaneõrã mʉ́ã watoapʉ niirucujããdacua. Mʉ́ã boorítono cʉ̃́ãrẽ ãñurõ tiiápumasĩã. Yʉʉpeja mʉ́ãmena niirucuricu.

8 Atigó yʉʉre coo jeatuaro ãñurõ tiiyo. Coo sitiaãñúrere píopeogo, yʉʉre yaará sitiaãñúre tuusĩã́ãdaro tiiróbiro tiiyúetoayo.

9 Yʉʉ ateréja diamacʉ̃́rã jĩĩã: Niipetiro atiditapʉ́re Cõãmacʉ̃ basocáre netõnére quetire wedewarucura, atigó yʉʉre tiiáriguere wedeadacua, coore wãcũdutira, jĩĩyigʉ.

10 Judas Iscariote Jesús buerá doce menamacʉ̃ wáa, paiaré dutiráre jĩĩyigʉ: —Yʉʉ mʉ́ãpʉre Jesuré ticogʉda, jĩĩyigʉ.

11 Teeré tʉorá, bayiró ʉseniyira. —Mʉʉrẽ niyeru wapatíada, jĩĩyira. Teero tiigʉ́, “¿deero tii yʉʉre Jesuré ticoro boomíĩto?” jĩĩ wãcũnʉcãyigʉ.

12 Basocá pã púuri tiirémena wʉ́oya maniré yaarí bosebʉreco niinʉcãyiro. Tiibʉreco niirĩ, oveja Pascua macʉ̃ niigʉ̃dʉre sĩãyíra. Tiibʉrecore Jesús buerá cʉ̃ʉ̃rẽ sãĩñáyira: —¿Noopʉ́ ʉ̃sã Pascua boseyaadarere quẽnobosára wáagari? jĩĩyira.

13 Jesús pʉarã́ cʉ̃ʉ̃ bueráre ticocoyigʉ. —Jerusalénpʉ wáaya, jĩĩyigʉ—. Toopʉ́ sĩcʉ̃ basocʉ́ ocogá turupeogʉre bʉajeáadacu. Cʉ̃ʉ̃rẽ nʉnʉwáwa.

14 Cʉ̃ʉ̃ sããwaro tiiwií õpʉ̃rẽ jĩĩwa: “ ‘¿Noopʉ́ niigari yʉʉ buerámena Pascua boseyaadari tatia?’ jĩĩãwĩ ʉ̃sãrẽ buegʉ́”, jĩĩwa.

15 Cʉ̃ʉ̃ ʉ̃mʉã́rõ macã tatia quẽnoã́ri tatiacapʉ ẽñogʉ̃́daqui. Toopʉ́ quẽnoyúewa, jĩĩcoyigʉ.

16 Cʉ̃ʉ̃ buerá wáa, Jerusalénpʉ jeayira. Toopʉ́ jeara, Jesús cʉ̃́ãrẽ jĩĩãrirobirora niipetirere bʉayíra. Toopʉ́ cʉ̃́ã Pascua boseyaadarere quẽnoyíra.

17 Náĩcũmuãri siro, Jesús, cʉ̃ʉ̃ buerá docemena tiiwiipʉ́re jeayigʉ.

18 Cʉ̃́ã yaaduiri, Jesús jĩĩyigʉ: —Yʉʉ ateré diamacʉ̃́rã jĩĩã: Mʉ́ã menamacʉ̃ sĩcʉ̃ yʉʉmena yaaduigʉ yʉʉre ĩñatutirapʉre ticogʉdaqui, jĩĩyigʉ.

19 Cʉ̃́ã bayiró wãcũpatiyira. —¿Yʉʉ mee niiĩ? jĩĩ sãĩñánʉcãyira cʉ̃́ãcõrõ.

20 Jesús cʉ̃́ãrẽ jĩĩyigʉ: —Sĩcʉ̃ mʉ́ã doce menamacʉ̃ yʉʉmena atibapapʉ́ pãmena soayágʉra niiĩ.

21 Yʉʉ niipetira sõwʉ̃rẽ Cõãmacʉ̃ye queti jóaripũpʉ jĩĩrõbirora wáaadacu. Bóaneõgʉ̃ niigʉ̃daqui yʉʉre ticogʉdʉpeja. Cʉ̃ʉ̃ bauáriatã, nemorṍ ãñubojĩyu, jĩĩyigʉ.

22 Jesús cʉ̃́ãmena yaagʉ, pãrẽ née, Cõãmacʉ̃rẽ ʉsenire ticoyigʉ. Túajea, pʉatásã, batogʉra, jĩĩyigʉ: —Yaaya. Ate yáa õpʉ̃ʉ̃biro niiã.

23 Vino bapare née, Cõãmacʉ̃rẽ ʉsenire ticoyigʉ. Túajea, cʉ̃ʉ̃ bueráre tĩ́ãyigʉ. Niipetira tiibapa maquẽrẽ sĩniyíra.

24 Cʉ̃́ãrẽ tĩ́ãgʉ̃, jĩĩyigʉ: —Ate yée díibiro niiã. Yʉʉ diari, yée díi õmayudiaadacu, paʉ basocá ñañaré tiirére cosebosáaro jĩĩgʉ̃. Teeména Cõãmacʉ̃ mama netõnére quetire cṹũgʉ̃daqui.

25 Yʉʉ ateréja diamacʉ̃́rã jĩĩã: Vino sĩninemóricu sáa; tée Cõãmacʉ̃ Õpʉ̃ niirṍpʉ mama vino ĩñaña manirére sĩnigʉ̃́dacu, jĩĩyigʉ.

26 Sicawãme Cõãmacʉ̃rẽ basarére basapeotoaari siro, Ʉ̃tãgʉ̃́ Olivopʉ wáajõãyira.

27 Jesús cʉ̃́ãrẽ jĩĩyigʉ: —Mʉ́ã niipetira yʉʉre cõãwapetijõããdacu. Tee Cõãmacʉ̃ye queti jóaripũpʉ niiã: “Oveja coterí basocʉre sĩãcõã́gʉ̃dacu. Teero tiirí, cʉ̃ʉ̃yara oveja cʉ̃́ã booró cʉtʉbatéjõããdacua”, jĩĩ jóarigue niiã.

28 Teero wáapacari, yʉʉ diarigʉpʉ masãri siro, yʉʉ mʉ́ã sʉguero Galileapʉ jeatoagʉdacu, jĩĩyigʉ.

29 Pedro jĩĩyigʉ: —Niipetira mʉʉrẽ cõãwari, yʉʉja mʉʉrẽ cõãwaricu, jĩĩmiyigʉ.

30 Jesús cʉ̃ʉ̃rẽ jĩĩyigʉ: —Yʉʉ ateréja diamacʉ̃́rã jĩĩã: Mecʉ̃ã macã ñami pʉarĩ́ cãrẽquẽ wedeadari sʉguero, yʉʉre ĩtĩã́rĩ “cʉ̃ʉ̃rẽ masĩriga” jĩĩditogʉdacu mʉʉ, jĩĩyigʉ.

31 Pedro jĩĩyigʉ: —Yʉʉja cʉ̃́ã yʉʉre sĩãdʉgáatã, mʉʉmena diagʉda; mʉʉrẽ “masĩriga” jĩĩricu, jĩĩmiyigʉ. Niipetira cʉ̃ʉ̃ buerá teero dícʉ jĩĩyucomiyira.

32 Too síro Getsemanípʉ jeayira. Jesús cʉ̃ʉ̃ bueráre jĩĩyigʉ: —Mʉ́ã ãno duiyueya ména. Yʉʉ Pacʉre sãĩgʉ̃́ wáagʉ tiia, jĩĩyigʉ.

33 Pedro, Santiago, Juanrẽ́ cʉ̃ʉ̃mena néewayigʉ. Cʉ̃ʉ̃ bayiró peti yeeripũnapʉ wãcũpati, bóaneõnʉcãyigʉ.

34 —Yʉʉre diariquioro, wãcũpatire niinetõjõãga. Mʉ́ã ãno pʉtʉáya. Cãnirã́ mee tiiwá, jĩĩmiyigʉ.

35 Cʉ̃́ã beru yoasãñurõ wáa, yepapʉ munibiácũmuyigʉ. Tee ñañarõ netõré jearijããrõ jĩĩgʉ̃, Cõãmacʉ̃rẽ sãĩyígʉ.

36 Sãĩgʉ̃́, jĩĩyigʉ: —Pacʉ, niipetirere tiimasĩ́ã mʉʉ. Yʉʉ ñañarõ netõã́darere netõnéña. Yʉʉ teero jĩĩpacari, yʉʉ boorére tiiríjãña; mʉʉ boorépe wáari tiiyá, jĩĩyigʉ.

37 Too síro cʉ̃ʉ̃ buerá pʉtopʉ cãmepʉtʉ́ayigʉ. Cʉ̃́ãrẽ cãniã́rirapʉre bʉajeáyigʉ. —Simón, ¿mʉʉ cãnigʉ̃́ tiii? ¿Deero tiigʉ́ péerogã ĩña tiirídojãĩ? jĩĩyigʉ Pedrore—.

38 Cãnirã́ mee tiiyá. Wãtĩ mʉ́ãrẽ jĩĩcõãsãrijããrõ jĩĩrã, Cõãmacʉ̃rẽ sãĩñá. Mʉ́ã wãcũrémena ãñurére tiidʉgápacari, mʉ́ãye õpʉ̃ʉ̃rĩpe sĩcãrĩbíria, jĩĩyigʉ.

39 Cãmepʉtʉ́agʉ, cʉ̃ʉ̃ Pacʉre sãĩã́rirobirora sãĩyígʉ sũcã.

40 Sãĩã́ri siro, cʉ̃ʉ̃ buerá pʉtopʉ cãmepʉtʉ́agʉ, cãniã́rirapʉre bʉajeáyigʉ sũcã. Cʉ̃́ãrẽ wʉgoá pũnijõãyiro. Cʉ̃ʉ̃rẽ deero yʉʉmasĩriyira.

41 Ĩtĩã́rĩ cãmepʉtʉ́agʉ cʉ̃́ãrẽ jĩĩyigʉ: —¿Mʉ́ã cãnirã́ tiii sũcã? ¿Cãni, yeerisãjãrã tiii? Nocõrõrã niiã. Yʉʉre ticoadaro jearo tiia. Yʉʉ niipetira sõwʉ̃rẽ ticogʉdaqui ñañaré tiirápʉre.

42 Wʉ̃mʉnʉcãña. Jãmʉ, yʉʉre ticogʉdʉ atitoai mée, jĩĩyigʉ.

43 Jesús cʉ̃́ãmena wedesegʉ tiiríra, máata cʉ̃́ã menamacʉ̃ niimiãrigʉ Judas jeayigʉ. Cʉ̃ʉ̃mena paʉ basocá espadapĩrĩmena, yucʉména atiyira. Cʉ̃́ã paiaré dutirá, Moisés jóarigue buerá, ãpẽrã́ bʉtoá dutirá ticocoarira niiyira.

44 “Yʉʉ wasopúro ũpũgʉ̃́ cʉ̃ʉ̃rã́ niigʉ̃daqui. Cʉ̃ʉ̃rẽ ñee, ãñurõ siatú, néewawa”, jĩĩsʉguetoayigʉ Jesuré ticogʉdʉ.

45 Máata Jesús pʉtopʉ jeagʉ: —Yʉʉre buegʉ́, jĩĩyigʉ. Teero jĩĩgʉ̃rã, cʉ̃ʉ̃ wasopúrore ũpũyigʉ.

46 Teero tiirí ĩñarã, Jesuré ñeejõãyira.

47 Cʉ̃ʉ̃rẽ ñeerĩ, sĩcʉ̃ toopʉ́ nucũgʉ̃́ cʉ̃ʉ̃ya espadare tʉ̃ãwé, paiaré dutigʉ́re padecotegʉya cãmopérore páatacojãyigʉ.

48 Jesús cʉ̃́ãrẽ jĩĩyigʉ: —¿Yaarépigʉre tiiróbiro yʉʉre espadapĩrĩmena, yucʉména ñeerã atiarĩ?

49 Bʉ́recoricõrõ yʉʉ Cõãmacʉ̃wiipʉ mʉ́ãmena niiwʉ̃, buegʉ. Yʉʉre ñeeriwʉ. Mʉ́ã mecʉ̃tígã tiiré Cõãmacʉ̃ye queti jóaripũpʉ jĩĩrõbirora wáaro tiia, jĩĩyigʉ.

50 Cʉ̃ʉ̃ buerá cʉ̃ʉ̃ sĩcʉ̃rẽna cõãnʉcõ, dutipetíjõãyira.

51 Sĩcʉ̃ mamʉ Jesús siro nʉnʉátiyigʉ. Cãnigʉ̃́ cõmarí caseromena dícʉ cõmarígʉ niiyigʉ. Cʉ̃́ã cʉ̃ʉ̃rẽ ñeemiyira.

52 Cʉ̃ʉ̃rẽ ñeema jĩĩrã, cʉ̃ʉ̃ cõmarí casero dícʉ wéepãnecojãyira. Cʉ̃ʉ̃pe sutimanígʉ̃ dutijṍãyigʉ.

53 Jesuré ñee, paiaré dutigʉ́ pʉtopʉ néewayira. Toopʉ́ niipetira paiaré dutirá, ãpẽrã́ bʉtoá dutirá, teero biiri Moisés jóarigue buerá neãyira.

54 Pedrope yoasãñurõ Jesuré nʉnʉyígʉ. Paiaré dutigʉ́ya wii popea macã yepapʉ pʉtʉáyigʉ. Toopʉ́ Cõãmacʉ̃wii coterí basoca pʉto jeanuã, cʉ̃́ãmena pecame sũmaduíyigʉ.

55 Paiaré dutirá, niipetira Judíoare Dutirá Peti “¿deero tii cʉ̃ʉ̃rẽ wedesãrõ boomíĩto?” jĩĩyira, sĩãdʉgára. Cʉ̃ʉ̃rẽ sĩãdʉgápacara, ñañaré bʉaríyira.

56 Paʉ jĩĩditoremena cʉ̃ʉ̃rẽ wedesãmiyira. Cʉ̃́ã wedesãre queoró jeariyiro.

57 Ãpẽrã́ wʉ̃mʉnʉcã, jĩĩditoremena cʉ̃ʉ̃ jĩĩriguere wedesãyira:

58 —“Yʉʉ atiwií Cõãmacʉ̃wiire basocá tiirí wiire cõãgʉ̃da. Itiábʉreco siro apewií túajeanʉcõgʉ̃da. Tiiwií basocá tiirí wii mee niiãdacu”, jĩĩwĩ ãni, jĩĩyira.

59 Teero jĩĩpacara, sĩcãrĩbíro wedeseriyira.

60 Paiaré dutigʉ́ cʉ̃́ã watoapʉ wʉ̃mʉnʉcã, Jesuré sãĩñáyigʉ: —¿Mʉʉ deero tiigʉ́ yʉʉridojãĩ? ¿Deero jĩĩ yʉʉgʉdari cʉ̃́ã wedesãrere? jĩĩyigʉ.

61 Cʉ̃ʉ̃pe yʉʉriyigʉ. Paiaré dutigʉ́ sãĩñánemoyigʉ: —¿Mʉʉrã́ niiĩ “Cõãmacʉ̃ beserigʉ Cristo, Cõãmacʉ̃ ãñugʉ̃́ macʉ̃” cʉ̃́ã jĩĩgʉ̃́? jĩĩyigʉ.

62 Jesús jĩĩyigʉ: —Yʉʉrá niiã. Cõãmacʉ̃ tutuare cʉonetṍgʉ̃ pʉto cʉ̃ʉ̃ diamacʉ̃́pe duigʉdacu. Yʉʉ niipetira sõwʉ̃ toopʉ́ duiri ĩñaãdacu mʉ́ã. Yʉʉ õmebʉrʉáripʉ diiátiricãrẽ ĩñaãdacu mʉ́ã, jĩĩyigʉ.

63 Paiaré dutigʉ́ teero jĩĩrĩ tʉogʉ́, cʉ̃ʉ̃ basiro cʉ̃ʉ̃yaro sutiroré wéeyigacojãyigʉ, ãpẽrãrẽ́ “bayiró cúai” jĩĩdutigʉ. Cʉ̃́ãrẽ jĩĩyigʉ: —Ãpẽrã́ wedesãrĩ boonemória marĩ.

64 Mʉ́ã cʉ̃ʉ̃ Cõãmacʉ̃rẽ ñañarõ wedeserere tʉotóaa. ¿Deero tʉgueñaĩ mʉ́ã? jĩĩyigʉ. Niipetira: —Cʉ̃ʉ̃ teero jĩĩré wapa sĩãjã́rõ booa, jĩĩyira.

65 Ãpẽrã́ cʉ̃ʉ̃rẽ ʉsecó eobatétunʉcãyira. Cʉ̃ʉ̃ capearire biaápeyira. Cʉ̃ʉ̃rẽ ñañarõ tii, páayira. —Jĩĩbʉaya. ¿Noã mʉʉrẽ páaarĩ? jĩĩyira. Cõãmacʉ̃wii coterí basocacã cʉ̃ʉ̃rẽ páayira.

66 Pedro tiiwií popea macã yepapʉ pecame sũmagʉ̃́ tiirí, sĩcõ paiaré dutigʉ́re padecotego jeayigo. Coo cʉ̃ʉ̃rẽ ĩñagõrã ĩña: —Mʉʉcã Jesús Nazaret macã macʉ̃mena wáarucuarigʉra niiãrã, jĩĩyigo.

68 —Cʉ̃ʉ̃rẽ masĩriga. Ñeenórẽ wedesego wedesecu; tʉomasĩ́riga, jĩĩyigʉ. Cʉ̃ʉ̃ sopepʉ́ witijeari, cãrẽquẽ wedeyigʉ.

69 Paiaré dutigʉ́re padecotego cʉ̃ʉ̃rẽ ĩñagõ, toopʉ́ ĩñanucũrãrẽ jĩĩnemoyigo: —Ãni cʉ̃́ã menamacʉ̃ niiĩ, jĩĩyigo.

70 Cʉ̃ʉ̃pe: —Niiria, jĩĩyigʉ. Too sírogã toopʉ́ ĩñanucũrã Pedrore jĩĩyira: —Niirṍrã mʉʉcã cʉ̃́ã menamacʉ̃ niicu. Mʉʉ Galilea macʉ̃ niijĩĩ; cʉ̃́ã tiiróbiro wedesea, jĩĩyira.

71 Cʉ̃ʉ̃ jĩĩyigʉ: —Yʉʉ diamacʉ̃́ jĩĩhẽrĩ, Cõãmacʉ̃ yʉʉre ñañarõ tiiáro. Yʉʉ mʉ́ã wedesegʉre masĩriga, jĩĩyigʉ.

72 Cʉ̃ʉ̃ teero jĩĩritabera, cãrẽquẽ wedeyigʉ sũcã. Pedro Jesús jĩĩãriguere wãcũbʉayigʉ: “Cãrẽquẽ pʉarĩ́ wedeadari sʉguero, yʉʉre ĩtĩã́rĩ ‘cʉ̃ʉ̃rẽ masĩriga’ jĩĩgʉ̃dacu mʉʉ”, jĩĩyigʉ. Teeré wãcũbʉagʉ, bayiró utiyigʉ.