Luke 9 in Tuyuca

1 Jesús cʉ̃ʉ̃ buerá docere néõyigʉ. Cʉ̃́ãrẽ tutuarere, dutirére ticoyigʉ. Teeména wãtĩãrẽ cõã, diaráre netõnémasĩrĩ tiiyígʉ.

2 “ ‘Cõãmacʉ̃ dutiré basocápʉre niiãdacu’ jĩĩrére wedera wáaya; diarecʉtirare netõnérã wáaya”, jĩĩ ticocoyigʉ.

3 Cʉ̃́ãrẽ jĩĩyigʉ: —Mʉ́ã wáara, apeyenó néewarijãña. Tuurítuarigʉ, wasopo, pugue, niyeru, suti wasoádare néewarijãña.

4 Mʉ́ã wiipʉ́ jeara, tiimacãpʉ mʉ́ã niiãdaro jeatuaro pʉtʉácũmuña.

5 Apemacãpʉ́re mʉ́ãrẽ ñeedʉgaheri, tiimacãrẽ netõjṍãña. Tooré netõwára, tiimacã maquẽ dita mʉ́ãye dʉporipʉ túaariguere páabatecũña. Teero tiirá, mʉ́ã “atimacã́ macãrã wapa cʉoóya” jĩĩrã tiiádacu, jĩĩyigʉ.

6 Cʉ̃́ã wáajõãyira. Wáa, Jesuyé ãñuré quetire wedeyira. Diarecʉtirare netõnéyira.

7 Herodes Galilea dita dutigʉ́ niipetire Jesús tiirére wedeseri tʉoyígʉ. Teeré tʉogʉ́, deero jĩĩmasĩriyigʉ. Sĩquẽrã “Juan masãjĩyi” jĩĩyira.

8 Ãpẽrã́ “Elías bauájĩyi” jĩĩyira. Ãpẽrã́ “tíatopʉ macãrã profetas menamacʉ̃ masãjĩyi” jĩĩyira.

9 Herodepe jĩĩyigʉ: —Yʉʉrá Juanyá dupure páatadutiwʉ. Too docare ¿noã niigari cʉ̃́ã nocõrõ wedesegʉ? Teero tiigʉ́, Herodes Jesuré ĩñadʉgamiyigʉ.

10 Jesús beserira coe, wedeyira cʉ̃́ã tiiáriguere. Too síro Jesús cʉ̃́ã dícʉre sʉowáyigʉ Betsaida macãpʉ.

11 Basocápe tʉojã́yira. Teero tiirá, cʉ̃ʉ̃rẽ nʉnʉwáyira. Jesús cʉ̃́ãrẽ bocañe, “Cõãmacʉ̃ dutiré basocápʉre niiãdacu” jĩĩrére wedeyigʉ. Diarecʉtirare netõnéyigʉ.

12 Ñamicapʉ niirĩ, cʉ̃ʉ̃ buerá doce cʉ̃ʉ̃ pʉto wáa, cʉ̃ʉ̃rẽ jĩĩyira: —Basocáre “nocõrõrã niiã” jĩĩña. Pʉtogã niiré macãrĩpʉ, cã́pũ niiré wiseripʉ yaaré, cãnirṍ ãmaãrã wáaaro. Ãnopʉ́ macã manirṍpʉ niiã, jĩĩyira.

13 —Mʉ́ã cʉ̃́ãrẽ yaaré ecayá, jĩĩyigʉ. —Ʉ̃sã sicamoquẽñepa pã, wai pʉarã́rã cʉoa. ¿Ʉ̃sã cʉ̃́ã niipetirare yaaré sãĩbosára wáaro booite? jĩĩyira.

14 Ʉ̃mʉã́ dícʉre bapaqueori, cinco mil watoa niiyira. Jesús cʉ̃ʉ̃ bueráre jĩĩyigʉ: —Basocáre sicapõnarẽ cincuenta duidutiya.

15 Cʉ̃́ã teerora niipetirare duidutiyira.

16 Jesús tee sicamoquẽñepa pãrẽ, wai pʉarã́rẽ née, ʉ̃mʉã́sepʉ ĩñamʉõco, Cõãmacʉ̃rẽ ʉsenire tico, pʉatásã, cʉ̃ʉ̃ bueráre basocápʉre batodutigʉ ticoyigʉ.

17 Niipetira yaa, yapijõãyira. Yaatoaari siro, doce piseri cʉ̃́ã yaadʉaariguere seesã́yira.

18 Sicabʉreco Jesús cʉ̃ʉ̃ sesaro Cõãmacʉ̃mena wedesegʉ tiiyígʉ. Cʉ̃ʉ̃ buerá cʉ̃ʉ̃mena niiyira. Cʉ̃́ãrẽ sãĩñáyigʉ: —¿Basocá “¿noã niiĩ cʉ̃ʉ̃?” jĩĩĩ yʉʉre?

19 Cʉ̃́ãpe yʉʉyira: —Sĩquẽrã mʉʉrẽ “Juan basocáre wãmeõtiri basocʉ niiqui” jĩĩĩya. Ãpẽrã́ “Elías niiqui” jĩĩĩya. Ãpẽrã́ “tíatopʉ macãrã profetas menamacʉ̃ masãrigʉ niigʉ̃ niiqui” jĩĩĩya, jĩĩyira.

20 —¿Mʉ́ãte “¿noã niiĩ?” jĩĩĩ yʉʉre? jĩĩyigʉ. Pedro yʉʉyigʉ: —Mʉʉ Cõãmacʉ̃ beserigʉ Cristo niiã, jĩĩyigʉ.

21 —Teeré ãpẽrãrẽ́ wederijãña, jĩĩyigʉ Jesús—.

22 Yʉʉ niipetira sõwʉ̃rẽ bayiró ñañarõ netõrṍ niirõ tiiádacu. Bʉtoá dutirá, paiaré dutirá, Moisés jóarigue buerá yʉʉre booríadacua. Sĩãdutíadacua. Cʉ̃́ã teero tiipacári, itiábʉreco siro masãgʉ̃dacu.

23 Niipetirare jĩĩyigʉ: —Sĩcʉ̃ yʉʉre padeó, nʉnʉdʉgágʉno cʉ̃ʉ̃ booró tiidʉgárenorẽ tiidújããrõ. Basocá cʉ̃ʉ̃rẽ ñañarõ jĩĩpacari, yʉʉre tʉonʉnʉ́searo. Teeré tiigʉ́, bʉ́recoricõrõ curusare apagʉ́ tiiróbiro niigʉ̃daqui.

24 Ãpĩ sĩãrére cuigʉno yʉʉre “masĩria” jĩĩgʉ̃́ pecamepʉ wáagʉdaqui. Ãpĩpé yʉʉre “masĩã” jĩĩ, teewapamena cʉ̃ʉ̃rẽ sĩãrĩ́, yʉʉmena catirucujãgʉ̃daqui.

25 Sĩcʉ̃ atibʉ́reco maquẽ niipetirere wapatápacʉ, cʉ̃ʉ̃ yeeripũnarẽ tiidióri, cʉ̃ʉ̃ cʉoré dee tiiádare niiricu.

26 Sĩcʉ̃ bobogʉ́no yʉʉre “masĩã” jĩĩdʉgahegʉre, yée bueré maquẽrẽ “padeóa” jĩĩdʉgahegʉre yʉʉcã cʉ̃ʉ̃rẽ “masĩriga” jĩĩgʉ̃dacu. Yʉʉ niipetira sõwʉ̃ yʉʉ asibatéremena, yʉʉ Pacʉ asibatéremena, ángeleamena pʉtʉaatigʉdacu. Pʉtʉaatigʉ, yʉʉre bobosã́ririgʉre yʉʉcã cʉ̃ʉ̃rẽ bobosã́ricu; yʉʉre “masĩria” jĩĩrigʉre yʉʉcã “cʉ̃ʉ̃rẽ masĩria” jĩĩgʉ̃dacu.

27 Yʉʉ ateréja diamacʉ̃́rã jĩĩã: Sĩquẽrã ãnopʉ́ niirã́ cʉ̃́ã diaadari sʉguero, Cõãmacʉ̃ dutiré cʉ̃́ãpʉre niiãdare atiri ĩñaãdacua, jĩĩyigʉ.

28 Teeré cʉ̃ʉ̃ wederi siro, sica semana netõrĩ́, Jesús ʉ̃tãgʉ̃pʉ́ Cõãmacʉ̃mena wedesegʉ mʉãwayigʉ. Tiigʉpʉ́ wáagʉ, Pedro, Santiago, Juanrẽ́ néewayigʉ.

29 Cõãmacʉ̃mena wedeseri, cʉ̃ʉ̃ya diapóa bauré wasojṍãyiro. Cʉ̃ʉ̃ye suti ãñurõ butiré, bayiró capemóre wáayiro.

30 Pʉarã́ ʉ̃mʉã cʉ̃ʉ̃mena wedeseyira. Moisés, Elías niiyira.

31 Asibatéremena bauáyira. Jesús diaadarere, Cõãmacʉ̃ jĩĩrirobirora Jerusalénpʉ cʉ̃ʉ̃rẽ wáaadarere wedeseyira.

32 Pedro, cʉ̃ʉ̃ menamacãrã wʉgoá pũninetõpacari, ĩñayira. Wãcã, Jesús asibatérere, cʉ̃ʉ̃mena nucũrã́rẽ ĩñayira.

33 Jesuména niiãrira wáara tiirí, Pedro ãñurõ wãcũripacʉ, cʉ̃ʉ̃rẽ jĩĩyigʉ: —Ʉ̃sãrẽ buegʉ́, marĩ ãnopʉ́ niirĩ, ãñunetõjõãã. Itiáwiigã tiicó; sicawiígã mʉʉya wii, apewiígã Moiséya wii, apewiígã Elíaya wii tiicó, jĩĩmiyigʉ.

34 Cʉ̃ʉ̃ wedesegʉ tiiríra, õme diiáti, cʉ̃́ãrẽ tuubiátocojãyiro. Cʉ̃́ãrẽ õme tuubiári, cuijõãyira.

35 Õme watoapʉ sĩcʉ̃ wedeseri tʉoyíra: —Ãni yʉʉ macʉ̃ yʉʉ beserigʉ niiĩ. Cʉ̃ʉ̃rẽ tʉoyá, jĩĩyigʉ.

36 Wedeseari siro, Jesús sĩcʉ̃rã niiyigʉ sáa. Teebʉrecorire cʉ̃ʉ̃ buerá cʉ̃́ã ĩñariguere ãpẽrãrẽ́ wederiyira ména.

37 Apebʉ́recope ʉ̃tãgʉ̃pʉ́ niiãrira diijeári, paʉ basocá Jesuré bocayira.

38 Sĩcʉ̃ cʉ̃́ã watoapʉ niigʉ̃́ bayiró bʉsʉrómena Jesuré wedeseyigʉ: —Ʉ̃sãrẽ buegʉ́, mʉʉrẽ bayiró sãĩã: Yʉʉ macʉ̃rẽ ĩñagʉ̃ atiya. Sĩcʉ̃ niigʉ̃́ niiĩ.

39 Wãtĩ cʉ̃ʉ̃pʉre niigʉ̃́ ñee, acaribíri tiii. Ñaacũmu, tũnumecʉ̃́, soboturi tiirucúi. Cʉ̃ʉ̃rẽ ñañarõ netõrĩ́ tiii. Duudʉgárii.

40 Mʉʉ bueráre “cõãwionecobosaya” jĩĩmiãwʉ̃. Cõãmasĩriawã, jĩĩyigʉ.

41 Jesús cʉ̃́ãrẽ jĩĩyigʉ: —Mʉ́ã yʉʉre padeorídojãã; ñañarã́ niiã. Yʉʉ mʉ́ãmena yoari niirucujãrĩcãrẽ, padeoríbocu. ¿Nocõrõ yoari mʉ́ãmena põõtẽ́õgʉ̃dari yʉʉ? Mʉʉ macʉ̃rẽ ãnopé néeatiya, jĩĩyigʉ.

42 Wĩmagʉ̃ cʉ̃ʉ̃ pʉto wáari, wãtĩ cʉ̃ʉ̃rẽ ñaacũmu, bayiró tũnumecʉ̃́rĩ tiiyígʉ. Cʉ̃ʉ̃ teero tiirí, Jesús wãtĩrẽ witiwaduti, wĩmagʉ̃rẽ netõné, cʉ̃ʉ̃ pacʉre wiyayígʉ.

43 Niipetira basocá Cõãmacʉ̃ ʉpʉtí macʉ̃ peti tiiẽ́ñorere ĩñamanijõãyira. Niipetira niipetire cʉ̃ʉ̃ tiiáriguere ĩñamanijõãrĩ, cʉ̃ʉ̃ bueráre jĩĩyigʉ:

44 —Yʉʉ ateréja diamacʉ̃́rã jĩĩã; acabórijãña: Yʉʉ niipetira sõwʉ̃ ãpẽrãpʉ́re ticonogʉ̃dacu, jĩĩyigʉ.

45 Cʉ̃́ãpe cʉ̃ʉ̃ jĩĩãriguere tʉomasĩ́riyira. Cõãmacʉ̃ cʉ̃́ãrẽ tʉomasĩ́hẽrĩ tiiyígʉ ména. Cʉ̃́ã Jesuré “wedequẽnoña” jĩĩdʉgapacara, cuira, jĩĩriyira.

46 Jesús buerá “¿nii marĩ watoare nemorṍ ʉpʉtí macʉ̃ niiĩ?” jĩĩ wedesenʉcãyira.

47 Jesús cʉ̃́ã wãcũrére ĩñamasĩyigʉ. Teero tiigʉ́, sĩcʉ̃ wĩmagʉ̃rẽ cʉ̃ʉ̃ pʉto nʉcõ,

48 cʉ̃́ãrẽ jĩĩyigʉ: —Sĩcʉ̃ “yʉʉ Jesuré maĩã; teero tiigʉ́, ãni wĩmagʉ̃rẽ boca maĩgʉ̃́da” jĩĩ wãcũboqui. Cʉ̃ʉ̃ teero wãcũgʉ̃, cʉ̃ʉ̃rẽ maĩgʉ̃́, yʉʉcãrẽ maĩgʉ̃́ tiii. Yʉʉre boca maĩgʉ̃́, yʉʉre ticodiocorigʉcãrẽ maĩgʉ̃́ tiii. Mʉ́ã watoapʉ bʉ́ri niigʉ̃́ cʉ̃ʉ̃rã́ niiĩ ʉpʉtí macʉ̃, jĩĩyigʉ.

49 Juan jĩĩyigʉ: —Ʉ̃sãrẽ buegʉ́, sĩcʉ̃ mʉʉ wãmemena wãtĩãrẽ cõãwionecori ĩñaãwʉ̃. Cʉ̃ʉ̃ marĩ menamacʉ̃ mee niiãwĩ. Teero tiirá, cʉ̃ʉ̃rẽ cãmotáawʉ̃, jĩĩmiyigʉ.

50 Jesupé cʉ̃ʉ̃rẽ yʉʉyigʉ: —Cãmotárijãña. Marĩrẽ cãmotáhegʉ marĩrẽ tiiápugʉ niiĩ, jĩĩyigʉ.

51 Jesús ʉ̃mʉã́sepʉ mʉãwaadare niiatiri, cuiro manirṍ “Jerusalénpʉ wáagʉdʉ” jĩĩgʉ̃, quẽnonʉcã́yigʉ.

52 Cʉ̃ʉ̃ sʉguero ãpẽrãrẽ́ ticocoyigʉ. Cʉ̃́ã wáa, Samaria dita niirí macãpʉ jeamiyira, cʉ̃ʉ̃ jeaadarore quẽnoã́dara.

53 Tiimacã macãrãpe Jerusalénpʉ Jesús wáari ĩñarã, cʉ̃ʉ̃rẽ ñeedʉgariyira.

54 Cʉ̃́ã teero tiirí ĩñarã, cʉ̃ʉ̃ buerá Santiago, Juan jĩĩyira: —Ʉ̃sã Õpʉ̃, cʉ̃́ãrẽ sĩãã́dara, ¿ʉ̃mʉã́se macã pecamerẽ diiátidutiri boogári? Profeta Elías teero tiiyígʉ, jĩĩyira.

55 Jesús cʉ̃́ãrẽ ĩña, tutiyigʉ: —Mʉ́ã wãcũré Espíritu Santo wãcũré ticoré mee niiã.

56 Yʉʉ niipetira sõwʉ̃ basocáre ñañarõ tiigʉ́ atiriwʉ; cʉ̃́ãrẽ netõnégʉ̃ atigʉ tiiwʉ́, jĩĩyigʉ. Too síro apemacãpʉ́ wáajõãyira.

57 Cʉ̃́ã maapʉ wáari, sĩcʉ̃ basocʉ́ Jesuré jĩĩyigʉ: —Noo mʉʉ wáaro yʉʉ mʉʉrẽ nʉnʉgʉ̃́da. Mʉʉ buegʉ́ niidʉgaga.

58 Jesús cʉ̃ʉ̃rẽ yʉʉyigʉ: —Wáicʉra cãniré tutiri cʉoóya. Minipõná põnacʉtíre sutiri cʉoóya. Yʉʉ niipetira sõwʉ̃peja cãnirṍ cʉoría, jĩĩyigʉ.

59 Jesús ãpĩrẽ́: —Jãmʉ yʉʉmena. Mʉʉrẽ yʉʉ buegʉ́ niirĩ boogá, jĩĩyigʉ. Cʉ̃ʉ̃pe yʉʉyigʉ: —Õpʉ̃, yʉʉ pacʉ diari siro, yaatóagʉpʉ, mʉʉmena wáagʉda sũcã, jĩĩmiyigʉ.

60 Jesús cʉ̃ʉ̃rẽ jĩĩyigʉ: —Yʉʉre padeohéra diarirapʉ tiiróbiro niitoaya. Cʉ̃́ã basiro cãmerĩ́ yaaáro. Mʉʉpe Cõãmacʉ̃ dutiré basocápʉre niiãdarere wedegʉ wáaya, jĩĩyigʉ.

61 Ãpĩpé jĩĩmiyigʉ: —Ʉ̃sã Õpʉ̃, yʉʉ mʉʉrẽ nʉnʉgʉ̃́da, mʉʉ buegʉ́ niidʉgagʉ. Yáa wii macãrãrẽ “wáagʉ tiia” jĩĩgʉ̃ wáasʉguema.

62 Jesús cʉ̃ʉ̃rẽ jĩĩyigʉ: —Sĩcʉ̃ cʉ̃ʉ̃ paderére padepacʉ, apeyenó wãcũgʉ̃, ãñurõ tiiríqui. “Cõãmacʉ̃ dutirére tiigʉ́da” jĩĩpacʉ, apeyenó wãcũgʉ̃, dee tiigʉ́dʉ niiridojãĩ, jĩĩyigʉ.