Matthew 21 in Tol

1 Ne'aj way p'intsja quinam Jerusalén nt'a. Ne'as tjil Betfagé po'ó nepénowa tapatja nt'a. Jis wa ne'aj lejen̈tsja tucuc' po'ó, niná tucuc' Olivos ló. Ne'as tjil na Betfagé nt'a, Jesús mwalá sin tjejyama jupj discipulopan mát'eya.

2 Tjevele yupj jis lal: “Lowa yupj jis wa lejen̈ nt'a. Ne'as tjalawú na, nun ca nucú soysoy tsyu'pa ton̈ca. Soysoy tsjicj ne'aj ton̈ca jamay lal ca nucú wa. 'Osocté, ncumaná ma 'e manas.

3 P'a wa ca nu la mü'üyas tsjan mpes socté, monú soysoysos ca nacj. Nin vele niná, nun ca mvelé Nujepa jos yupj. Tjowelé na niná, jupj len̈ way ca mveles 'ücj monú soysoysos”, nin tjevele Jesús yupj jis lal.

4 Nin mpes nin tepyala profeta pjaní tjevele pajal püna. Ninana jupj tjevelá Dios mpes:

5 “Tjowelé Jerusalén nt'a patja jis lal: ‘Tjunuca nun. Nun jis jepa jac' nun nt'a. 'Üsüs jupj. Lyájasa wine. Ma le palana. Soysoy casá já'asa jama. Soysoy tsjicj casá já'asa jupj.’ ” Nin tjevele profeta. Tjevele Jesús ca nin la mijis.

6 Discípulo manas tjil Jesús tjevele jinwá. Nin la tjajay Jesús tjijyü'ta jin.

7 Tucuman soysoy jamay soysoy tsjicj lal. Sin quip soysoy casá tjo'onsopj, casá lo 'osos Jesús. Casá já'asa tjemey Jerusalén nt'a, pülücj patja nt'a.

8 Gente pülücj sa con̈tsja Jesús jümücj nt'a. Pülücj yupj sin popé jümücj po'o tapajatj yupj sin quip. Nepénowa manaca pjwel tapajatj jümücj po'ó. Nin la tjajay 'üsüs lo pal jümücj po'ó, Jesús jama nt'a.

9 Gente pülücj mwalá tjil jümücj nt'a. Pülücj wa cjüil tjil. Pjü way yümücj la tupuyupj Jesús 'üsüs. Tjowelepj: “'Üsüs pjac tjowelé Jesús po'ó. Jupj niná Yomen Dios tjevele ca jas majamas. David püna tüpü'ü popa p'iyá jupj. Dios pajal 'üsüs ca la mijis jupj mpes. Dios mpes vele jupj, Dios ne cupj qjuis Jepa Püné. Tsjun po'o patja 'üsüs pjac ca mvelecj wa Jesús po'ó.” Nin tjowelepj yupj jümücj nt'a.

10 Jesús ne'as tjemey Jerusalén nt'a. Ne'as tjemey na, pjü way Jerusalén mo'o patja javeleptsja Jesús nasa tjac'. Yupj jis la tjü'üy: —¿Pjacj niná, jepa püné jinwá tjac'?

11 Jesús cus tocon̈ tjowelepj: —Ninana Jesús. Profeta jupj. Nazaret mpe 'esepj jupj, Galilea mpe se jütütj mpe —nin tjowelepj yupj la p'a jis lal.

12 Jesús wama tjemey Dios wo nt'a Jerusalén po'ó. Vender lajaytsja ne'aj játjatsja. Jaylacj lajay ne'aj jatja watsja. Jesús pje'á sin tjejyama jis la winin pjü way. Ma jostsja nin lajay Dios wo nt'a. Nepénowa judiopan jis t'emel vender lajaytsja romanopan jis t'emel mpes. Judiopan jis t'emel mpes p'in 'ücj jaylacj lajaytsja ne'aj, Dios wo nt'a. Jesús yus ts'eptaná yupj jis mesa. Nepénowa sipipj vender lajaytsja. Jupj yus ts'eptaná wa yupj jis banco tsjictjacj.

13 Tjevele: “Dios Popel vele wa Dios tjevele jupj wo po'ó. ‘Ninana nawá mpe javelepj napj lal —tjevele—. Nin ca ló nsem wosis’, tjevele jupj. Nun ma nujos niná. Nun la tjüjí pwecapan 'a si mulú qui'á”, nin tjevele Jesús.

14 Jesús Dios wo nt'a já'asatsja na, nepénowa yun tulucj tjiquil jupj nt'a. Nepénowa ma polel lyawun̈tsja tjiquil wa jupj nt'a. Jis tji'yü'sa lis tjiji.

15 Sacerdote noypan tjunuc Jesús pajal 'üsüs la tjiji. Niyom Moisés popel sin 'yüsa lajay tjunuc wa. Tjepjyacan̈ wa tsjictjacj tjowelepj Jesús pajal 'üsüs. “Dios ca cus mp'a'sas Jesús —nin la tupuyupj tsjictjacj—. Jupj David püna tüpü'ü popa p'iyá”, tjowelepj yupj. Sacerdote noypan ts'a 'intsja tsjictjacj nin tjowelepj mpes. Nin p'iyá niyom Moisés popel sin 'yüsa lajay. Ts'a 'intsja wa yupj.

16 Yupj la tjü'üy Jesús lal: —¿Ncu tjapjac' tsjictjacj javelepj? —Tjapjacas —tjevele Jesús—. Dios Popel vele: ‘Dios la tjiji tsjictjacj 'ücj wa jis la veles Dios 'üsüs’. ¿Ncu lovin ma mo'o tjowelé niná? —nin la tji'yüya Jesús yupj jis lal.

17 Nin tjevele na, tjemey Jerusalén mpe. Betania mo'o tjemey ca majas püste mpes.

18 Püstapj na niswa tjac' Jesús Jerusalén nt'a. Jümücj po'o jámatsja na, vecj pé'etsja jupj.

19 Higuera tjinyuca jupj jümücj la nt'a. Higuera niná julupj 'üsüs lo pis. Jesús la tepyala julupj. Cjuwatsja jupj. Joló p'in tjinyuca. Mpes Jesús tjevele higuera lal: —Lovin ma ca mvalas jipj quinam. Niná tjevele na, len̈ way ts'üique higuera niná.

20 Jesús discipulopan tjunuc niná tepyalá. —Po 'in len̈ way ts'üique jupj, jipj tjevelen na —tjowelepj yupj.

21 Jesús tjevele yupj jis lal: —Nun poné na Dios lal, 'ücj ca nin p'iyá la müjí, napj la tjejay jinwá. Nun newa poné ca nin mpalas nun welé jinwá, 'ücj wa ca nin la müjí higuera lal, napj la tjejay jinwá. 'Ücj wa ca mvelé joc' lal: ‘Jutja jipj 'üsüma ntolo 'üsǘ püné mo'ó’. Nun poné ca nin mpalas, ca nin mpalas. Ninana ne t'üc'.

22 Nun Dios lal poné na, Dios ca nin la mijis nun lo moná jupj lal. Pjü lo moná, pjü ca nu ma'ayas —nin tjevele Jesús yupj jis lal.

23 Jesús niswa wama tjemey Dios wo mo'ó Jerusalén nt'a. Sin 'yüsa lis tjiji ne'aj 'a jis tjimyula jis lal. Newa sin 'yüsa líjitsja na, niyom nepénowa tjiquil jupj nt'a. Yupj nepénowa sacerdote noypan, nepénowa co'müypan judiopan jis lal. Yupj la tjü'üy Jesús lal: —¿Pjacj 'e tje'aya 'ücj nin lejay, jipj lejay jinwá? ¿Pjacj 'i tjüjütüta nin lejay jipj? —nin la tjü'üy Jesús lal.

24 Jesús jis wala tjevele: —Napj ca nu la mü'üy 'ots'ipj. Pjaní way p'in nu la mü'üy. Nun nawala tjowelé na niná, napj ca mvelé wa nun lal pjacj ntjijütüta nin lejay.

25 Ninana nu la 'yüy: ¿Pjacj tje'yaya Juan el Bautista 'ücj bautizar la tjiji? ¿Ncu Dios p'in tjijyü'ta ca nin la mijis? ¿Ncu gente p'in jisastsja ca nin la mijis jupj? —nin jis la tji'yüya Jesús. Yuwá tjowelepj sacerdote noypan, co'müypan jis lal. Yuwá tjowelepj tsjan cüwelem jupj lal. Tjowelepj: “Cupj ma polel velecj Dios tjijyü'ta niná. Nin cüvelecj ca niná, Jesús ca qjuis la mü'üyas tsjan mpes ma tepyonecj Juan tjevelá.

26 Ma wa polel velecj gente p'in jisastsja jin la tjiji Juan. Nin cüvelecj ca niná, la p'a wa judiopan ca ts'i mi'inacj cupj qjuilal. Ca malala la qjuis mijicj ca nacj. Yupj pjü way japon Juan el Bautista vele watsja Dios mpes”, niná tjowelepj yuwá.

27 Mpes yupj tjowelepj Jesús lal: —Cupj ma selecj pjacj tje'yaya Juan el Bautista jupj 'ücj bautizar la tjiji. Jesús tjevele yupj jis lal: —Nun ma nlal tjowelé, mpes napj ma wa ca mvelé nun nla tjü'üyá napj lal. Ma ca mvelé pjacj ntjijütüta napj nin lejay —nin tjevele jupj.

28 Jesús parábola tjevele wa sacerdote noypan jis lal, co'müypan jis lal wa. Jupj tjevele niná sin la 'üsüs jis la jay yupj ma lajaytsja Dios jos jinwá. Ninana tjevelá: —Yom pjaní jatjampan mát'etsja jupj. Nun ca mvelé pjacj manas popé 'üsüs la tjiji. Yupj jis papay tjemey jatjam mwalá way nt'a. Tjevele: ‘Jutja, ca tsji' la mijin uva lejen̈ nt'a yacjaj’.

29 ‘Ma najas’, tjevele jatjam. Yacjaya 'üsüs way jólatsja, mpes tjemey. Tsji' la tjiji popay tjevele jinwá.

30 Locopyaya popay tjemey jatjam ma'ajapj nt'a. Nin p'iyá tjevele jupj lal. Jatjam tjevele: ‘'Ücj napj jum tsji' lejay’. Newa ma tjemey jupj —nintsja parabolas.

31 Jesús jis la tji'yüya sacerdote noypan jis lal, co'müypan jis lal wa: —¿Pjacj manas popé nin la tjiji popay jostsja jinwá? —Jupj jatjam mwalá way —tjowelepj yupj. Nin tjowelepj na, Jesús tjevele wa yupj jis lal: —Niyom impuesto jaylacj jata'epj malala yupj. Pwecapan yupj. Newa más 'üsüs se palá yupj nun jis lal. Dios si jütüta popa 'ücj se palá yupj. Mwalá way Dios si jütüta popa se palá yupj, nun jis lal. Nin p'iyá nequem malala lajay. Dios si jütüta popa 'ücj se palá yupj.

32 Juan el Bautista tjac' nun nt'a. 'Üsüs la tjiji jupj. Nusin 'yüsa la tjiji 'oyn nyuca 'üsüs way la cüjí Dios jos jinwá. Nun ma toponé jupj tjevelá. Impuesto jaylacj jata'epj 'ücj topon jupj tjevelá. Nequem malala lajay 'ücj topon wa. Nun tjunucú yupj 'üsüs la tjajay yupj topon na. Newa ma 'üsüs quelel lojitsja nun. Newa ma quelel ponetsja jupj tjevelá —nin tjevele Jesús.

33 Jesús parábola p'a wa tjevele sacerdote noypan jis lal, co'müypan jis lal wa. Niswa sin tji'yüsa lis tjiji yupj malala la tjajay. Ninana Jesús tjevelá: —Tjapja'aqué p'a wa parabolas. Yom 'amá püné tyá'atsja. Uva pülücj sínetsja jupj. 'Ücj la tjiji wa uva sine nt'a. T'asiyú tjivyü'ü jupj. Pe jul püné tyoca, uva ca ne'aj jay majatsjacj, ca 'üsǘ mpalas. Ts'epjel jas tjijyünsa wa ne'aj, jomozopan ca majamacj uva sine nt'a. Nin la tjiji na, yom jis tje'yaya mo'o jasin p'a witjacj, 'ücj la mijicj lo valas. Yupj tjowelepj ca ma'ayacj jupj, tjevyala popé. Nin la tjiji na, tjemey yomen pajal campa.

34 P'a jawas uva tjevyala na, uva juts'a'á sin tjejyama jupj jomozopan uva lejen̈ nt'a. Sin tjejyama jis la ta'es tjevyala popé.

35 Niyom ne'aj tsji' la tjajay ma quelel ja'ayaptsja tjevyala popé. Jis ntji'lin̈ jupj jomozopan. Pjaní way mo'o süp, jas tjajam jupj. Pjaní wa tjü'ünan. P'a wa pe mpes po'o la ts'i jupj, nasa tepe'e na.

36 Locopyaya uva juts'a'á sin tjejyama p'a wa mozopan uva nt'a tsji' la tjajay nt'a. Pülücj sin tjejyama quinam. Niyom uva nt'a tsji' la tjajay malala lis tjajay wa yupj jis lal.

37 ”Lovin ma tja'ayapj tjevyala popé, mpes jupj jas tjejyama wa jupj jatjam yupj nt'a. Jólatsja ca 'üsüs yola nsem jupj lal, jupj jatjam mpes.

38 Nin tuluctsja. Jatjam jus tjunuc na, yuwá tjowelepj: ‘Uva lejen̈ nt'a jupj popay juts'a'á. Jupj juts'a'á ca nsem, popay tepe'e na. Mas, mü'ünacj jupj, ne ma ca nta'es uva lejen̈ nt'a. Cupj p'iyá ca nt'anquecj momas’, tjowelepj.

39 Mpes ntji'lin̈ wa jupj. Pje'á la ts'i jupj sin mpe. Tjü'ünan jupj —nintsja parabolas.

40 Jesús tjevele ne'aj 'a jis tjimyula jis lal: —Uva juts'a'á ca mim sine lejen̈ nt'a. Ne'as tjemey na ¿ncu nujola tsjan ca la mijis jupj ne'aj tsji' lajay jis lal?

41 —Ca jis capj ntülüs ne'aj tsji' lajay. Ca jis mü'ü'nas niná niyom malala —nin tjowelepj 'a jis tjimyula popé—. Ca jis ma'ayas la p'a wa ca 'ücj la mijicj lo valas ne'aj. Yupj ca ma'ayacj tjevyala popé jupj juts'a'á mpes —nin tjowelepj yupj.

42 Jesús tjevele sacerdote noypan jis lal, co'müypan jis lal wa: —Dios Popel tjevele ca nin nsem, parábola jinwá. ¿Ncu ma mo'o tjowelé niná? Nin tjevele jupj Popel: ‘Niyom nepénowa quelel jajünsüptsja wosis pe mpes. Pe pjaní ma jisastsja wosis la jünsüs. Pe niná t'üc' way 'üsüstsja. Mpes qjuis Jepa Dios jas tjijyünsa wosis. Jupj mwalá way tje'yonsa pe niná wosis si jünsa mpes. Pe niná más 'üsüs waytsja pjü pe witjacj jilal. Tsjomis pe niná casá tón̈catsja. Cupj selecj Dios p'iyá la tjiji niná. Jupj pajal 'üsüs way la tjiji.’ Nin vele Dios Popel.

43 ”Dios pajal 'üsüs la tjiji nun mpes. Nu tje'yaya wa 'ücj tsji' la tjüjí jupj mpes. Newa nun malala la tjüjí Dios juts'a'á lal, uva lejen̈ nt'a tsji' la tjajay jinwá. Nin mpes Dios ma ca nu ma'ayas tsji' lojí jupj mpes quinam. La p'a wa ca tsji' la mijicj jupj mpes. Yupj ca 'üsüs la mijicj jupj jos jin.

44 Napj niná pe 'üsüs jinwá, napj tjevelé jinwá. Nun wosis su jünsǘ jinwá. Yom pe niná casá yaca, jupj malala ca mpalas pajal. Pe niná yom casá yaca na, más malala ca mpalas jupj. 'Üpjǘ jinwá ca mpalas jupj. Ca nin nsem ma quelel la najay jis lal —nin tjevele Jesús yupj jis lal.

45 Sacerdote noypan tjepjyacan̈ parabolas Jesús tjevelá. Fariseopan tjepjyacan̈ wa. Yupj jus nlaytsja Jesús véletsja yupj sin po'ó.

46 Ma jisastsja Jesús tjevelá. Malala quelel lajaytsja Jesús lal. Ma la tjajay custjay. Lacj tjeyapj la p'a judiopan jis lal. La p'a judiopan yólatsja Jesús 'üsüs. Yupj yólatsja profétatsja jupj, Jesús.