Luke 8 in Tol

1 Locopyaya Jesús tjuwine Galilea mo'ó la veles ne'aj tapatja jilal. Pülücj patja nt'a tjemey, más 'in la' way patja nt'a tjemey 'ots'ipj. Lovin p'a nt'a tjemey jis lal la veles Dios po'ó. Pjü jis walap'a'a tjevele tsjan 'üsüs tepyala quinam Dios 'üsüs la tjiji mpes. Tjevele Dios ca müjü'tüs nosis casá. Püna p'in Jesús niyom dóceya lis t'ya, ca yupj tsji' la mijicj jupj mpes. Yupj cus tocon̈ Jesús.

2 Nequem nepenowá cus tocon̈ wa jupj. Jesús tji'yü'sa lis tjiji yupj yas nam malala jisastsja mpes. Lapanenpan nepénowa malala lis tjajay püná. Jis tji'yü'sa lis tjiji wa jupj. Quepj pjaní María lotsja. Magdalá mpe 'eseptsja jupj. Lapanenpan siéteya pje'á la ts'iya Jesús María jos mpe.

3 Quepj p'a wa Juana lotsja. Chuza jats'om waytsja jupj. Chuza Herodes auxiliar waytsja jupj. Quepj p'a wa Susana lotsja. Cus tecyon̈ca wa. P'a wa nequem pülücj cus tocon̈ wa. Yupj yuts'a'á tja'ayapj 'ücj la püt'üs Jesús, 'ücj jis la patj wa Jesús apostolpan dóceya.

4 Pajal pülücj 'a jis tjimyula Jesús nt'a. Newa p'a mpe tjiquil p'a wa pülücj patja mpe. Pülücj 'a si mulutsja na, parábola tjevele Jesús, sin la 'üsüs jis la jay. Ninana Jesús tjevelá:

5 “Yom setel sine wínetsja. Na'aj li ts'iyá sínetsja jupj. Mpes sine na, setel nepenowá palá tinca jümücj casá. Mpes palá ta'á tjajatsj setel. Tsipyaya tjalá wa setel niná.

6 Setel nepenowá peme casá palá tinca. Tecyojo na, ts'its'e tepyala 'üsǘ pja mpes.

7 Setel nepenowá jam nt'a palá tinca. 'A mulú si t'ünǘ. Pajal qjuisiyama tepyala, mpes jupj sínetsja ma si t'ünǘ.

8 Setel nepenowá 'amá 'üsüs casá palá tinca. Tecyojo, jis t'yüna. Pülücj tjevelan̈ yupj. Setel pjaní sine popé setel cien tjevelan̈”, tjevele Jesús. Parábola t'üc' tjevele na, yümücj tjevele: “Najas pjü tjapja'aqué, pjü nusin tjü'üsüs napj tjevelé”.

9 Locopyaya jupj discipulopan la tjü'üy jupj lal tsjan sin 'yüsa lis tjiji parábola mpes. Yupj salejeptsja ma setel po'o tjevele jupj.

10 Jesús jis wala tjevele: “Dios ma se 'aya pjü gente sin 'yüsa 'oyn nyuca jyü'ta jupj. Jupj nu 'yaya nun ca nusin mü'üsüs niná. P'a jilal parábola mpes sin 'yüsa lejay la p'in. Mpes t'üc' ca nsem niná: ‘Yupj januc, newa ma yola se palá tsjan mpes januc niná. Yupj pjyacan̈, mop'in ma sin 'yüsa.’

11 ”Ninana nusin 'yüsa lejay parábola mpes: setel Dios tjevelá jinwá.

12 Setel nepenowá jümücj casá palá tinca, nepénowa pjyacan̈ jinwá. Dios tjevele tjepjyacan̈ yupj. Locopyaya diablo jac', t'e'enca yupj tjepjyacan̈. Yo' pe'e liji jupj. Diablo ma jos yupj japon Dios tjevelá. Ma jos yupj ca 'ücj mpatjam Dios lal.

13 ”Setel peme casá palá tinca, nepénowa pjyacan̈ jinwá 'ots'ipj. Dios tjevelá pjyacan̈ na, po 'ücj jisas japon yupj. Mop'in ma lajay Dios jos jin. Tsjutsj ts'üil cjuwá jinwá yupj. Tsjicj way japon la p'in. Locopyaya diablo malala vele yupj jis lal, mpes yupj quelel malala nyuca lajay. Malala nyuca quelel lajay na, ma nin lajay Dios tjevele jin.

14 ”Setel nepenowá jam mo'o palá tinca, nepénowa pjyacan̈ jinwá 'ots'ipj. Dios tjevele tjepjyacan̈. Newa ma lajay Dios tjevele jin. Pajal nin yola malala pyala mpes. Po jisas t'emel. Po jisas yupj ca 'ücj jisas nsem nosis nt'a. Nin mpes ma 'üsüs lajay yupj, Dios jos jin.

15 ”Setel p'a wa 'amá 'üsüs casá palá tinca, nepénowa pjyacan̈ jinwá yupj 'ots'ipj. Yupj pjyacan̈ Dios tjevelá. Ma yo' pe'e. Po 'üsüs witjacj yupj. Ma la tsuwil. Malala pyala na, newa 'üsüs lajay Dios jos jin. Nin mpes t'üc' lajay Dios tjevele jin”, nin tjevele Jesús Dios Popel pjyacan̈ mpes.

16 Jesús p'a parábola tjevele yupj jis lal. Ninana tjevelá: “Yom yo je si müjü na, ma tsjo'oy lal jun t'yo'na. Ma cjan 'alá 'yonsa jupj. Campanya si jünsa, mpes pjü wama jiquil pjü 'ücj januc jupj 'owus.

17 Nin p'iyá Dios ma pjo'na jupj quelel sin 'yüsa liji. Püna ma jis tje'yaya sin la 'üsüs, niná pjü way ca sin mü'üsüs la mijis. Püna ma sin tji'yüsa, niná ca jus nlayecj. Niná 'ücj ca jus nucucj nsem.

18 Mpes 'in tjajama 'üsüs tjapja'aqué Dios velá. Nun quelel nusin 'yüsa, p'a wa ca nusin mü'üsüs la mijis jupj. Nin p'iyá pjü jis lal. Dios jisas, mpes ca sin mü'üsüs. Nepénowa ma quelel sin 'yüsa. Pjyacan̈ p'in. Mpes ma ca polel sin 'yüsa Dios mpes. Sey c'a ca la mijis jupj. Yupj yola yupj sin 'yüsa Dios mpes, sin 'yüsa tulucj yupj”, nin tjevele Jesús.

19 Jesús jamay tjac' jus la nuc, jüpülücpan tjiquil wa jupj nt'a. Mop'in ma polel ne'as tjil Jesús nt'a, pülücj tantan tjatja mpes.

20 Nin mpes ne'aj tjatja sin popa pjaní tjevele jupj lal: —Jemay pje'á ton̈ca, pyülücpan pje'á lejen̈ wa yupj. Quelel jis januc yupj.

21 Jesús jupj wola tjevele: —La p'a wa namay jinwá yupj napj lal, mpülücpan jinwá yupj napj lal. Yupj pjyacan̈ Dios velá, lajay wa jupj vele jin —nin tjevele Jesús.

22 P'a jyawca na, barco wama tjemey Jesús jupj discipulopan jis lal. Tjevele yupj jis lal: —Mas 'üsǘ püné na'aj po'ó. Mpes tjil. Pajal la püné, pajal campwila waytsja 'üsüs.

23 Tjil na 'üsǘ casá, tüpü'ü, tjejyá Jesús barco mo'ó. Tjejyá na, pajal jas tjelyapjünǘ lüpjüs 'üsǘ püné nt'a. 'Üsǘ la tjepjetpjets'é mpes 'üsǘ wama tjemey barco mo'ó, mo'o ca mpit'as. Nasa quelel pwila jama barcas.

24 Mpes jupj discipulopan jupj nt'a tjil, jas tiquilquil, tjowelepj: —Qjuis Jepa, qjuis Jepa, qjuis qjues nt'ancam. Jesús tsyülümǘ, jis capj tjeve'le lüpjǘ, 'üsǘ 'ots'ipj. Mpes lüpjǘ 'üt'ün nasa tepyala. Nin p'iyá 'üsǘ tji'yü'sa quinam.

25 Discipulopan jis lal tjevele Jesús: —¿Tsjan mpes ma poné napj ca nucopj mp'acj? Lacj tjeyapj yupj. Pajal yólatsja Jesús la tjiji mpes. Yuwá tjowelepj: “T'üc' way yom niná pasal püné way. 'Ücj si jütüta lüpjǘ, 'üsǘ püné 'ots'ipj, ne nin lajay jupj jyü'ta jin.”

26 Locopyaya 'üsǘ na'aj po'ó tjil, Gadara mo'ó. Gadara 'üsǘ na'aj po'ó Galilea lal.

27 Barco mpe pje'á tjemey Jesús. 'Amá casá ton̈ca naya, yom tjac' pülücj patja nepé la nüjüsü Jesús. Lapanenpan tapatja yom jos mo'ó, tjüjütütj jupj. Püs way jas pjütpjüt' tüpü'ü jupj. Ma wo mo'ó tüpü'ü; panteón nt'a tüpü'ü.

28 Jupj Jesús jus tjinyuca na, yümücj la tipiya, tüic' jin tjüjünsü Jesús wolap'a'á. Yümücj tjevele: —¿Tsjan mpes napj nt'a tjacuy? Jesús jipj. Dios Jatjam jipj. Más püné way Dios pjü jis lal. La 'e mon ma malala la mijin napj lal.

29 Yom jactsja na, Jesús tjijyü'ta ca pje'á mim lapanen yom jos mpe, mpes nin tjevele yomen. Püna la pülücj lapanen pajal malala la tjiji jupj lal, mpes gente ne'aj patja tjajamapj jupj. Mos t'asiyú tsupaptsja, tsjom t'asiyú tsupaptsja wa cadena mpes, acero mpes wa. Mop'in tsjan mpes tsupaptsja t'anca jupj, ne lapanen tjemyana jupj wa cjuwá nt'a.

30 Jesús la tji'yüya jupj lal: —¿Tsjan lyá jipj? Yom tjevele: —‘Pülücj’ napj nlá. Lapanenpan pülücj jos mo'o tapatja ne nin.

31 Lapanenpan pajal la tjomon Jesús lal jupj ma ca jis müjü'tüs mal jul pajal campwila mo'ó, lapanenpan jis capj tyüla nt'a.

32 Ne'aj p'in yupj tjelejen̈ nt'a malana pülücj tjelyawun̈, tjalá yupj neven nt'a. Lapanenpan pajal la tjomon Jesús lal jupj ca jis ma'ayas mal malana jisas mo'ó. Jesús jis tje'yaya nin la mijicj yupj.

33 Tjil yom jos mpe. Malana jisas mo'o tjil yupj. Nin la tjajay na, malana pjü ts'equenen̈ neven palavin; 'üsǘ püné mo'o tjil yupj. Jis qjues t'anca, tecya'lin̈.

34 Malana jajamapj niná tjunuc na, ts'equenen̈ yupj. Pülücj patja nt'a tjowelepj nin tepyalá. Wa pjaní pjaní lejen̈ nt'a tjowelepj wa yupj.

35 Mpes pülücj tjil jis la nuc tepyalá. Jesús nt'a tjil. La nyüjüsün̈ yomen, 'in lacasana lapanenpan jupj jos mo'o tapatja. Jesús wolap'a'a tjá'asa. Sacapyá quinam jupj, 'ücj jólatsja quinam. Lacj tjeyapj yupj nin tepyala mpes.

36 P'a witjacj tjunuctsja Jesús tji'yü'sa la tjiji yomen. Mpes tjowelepj la p'a jis lal 'onin ne yom niná tji'yü'sa quinam. 'In lacasana lapanenpan jupj jos mo'o tapatja.

37 Nin mpes pjü Gadara mo'o tapatjá, pjü la tjomon Jesús ca mim yupj nepé. Pajal lacj tjeyapj, ne nin la tjomon yupj. Mpes barco wama tjemey Jesús, tjemey niswá Galilea nt'a.

38 Custjay ma tjemey na p'in, niná yomen, lapanenpan jupj jos mpe tjil p'iyá, tjevele Jesús lal. La tjemyona Jesús lal jupj ca ma'ayas jupj lal jama. Jesús ma jostsja jupj ca mim quinam. Jesús jupj wo nt'a jas tjejyama, tjevele:

39 —Niswa wya nt'a jutja. La p'a jis lal ca mvelen pajal 'üsüs way la tjiji Dios jipj mpes. Mpes tjemey yomen, la tjiji Jesús tjevele jin. Pjü jis wala tjevele ne'aj pülücj patja nt'a. Tjevele pajal 'üsüs way la tjiji Jesús jupj mpes.

40 Jesús 'üsǘ na'aj po'ó ne'as tjemey na, pülücj 'a jis tjimyula ne'aj. Po 'ücj jisastsja Jesús la nyüjüsün̈. Püs way la tjunuc jupj ncuwim.

41 Ne'aj yom tjac' Jairo ló. Jepa waytsja jupj judiopan 'a si mulú nt'a. Jupj wola 'amá 'alá tje'yonsa Jesús wolap'a'á. Pajal la tjemyona Jesús lo cuwis jupj wo nt'a.

42 Jupj jucucus nasa quelel pé'etsja ne nin. Jairo popa pjaní waytsja jupj, año dóceya tyá'atsja jupj quinam. Mpes tjemey Jesús. Tjemey na, pülücj jis capj tocon̈, cus tjeletjatj.

43 Ne'aj tjac' wa quepj malala jos. Año dóceya newa 'os tepyálatsja, ma tji'yü'sa. Pjü jupj t'emel jis tje'yaya doctor witjacj, leméliyu jaylacj. Pjü ma polel 'yü'sa la tjajay jupj.

44 Jupj Jesús cjüip'a'a tjac' quinam, jas quip po'o velan̈ po la tje'yot'a. Len̈ way tji'yü'sa jupj. 'Os tjapjaja.

45 Jesús jis la tji'yüya ne'aj lejen̈ jis lal: —¿Pjacj nin po la tje'yot'a? Pjü tjowelepj ma nin la tjajay yupj. Pedro tjevele: —Nejepa, pülücj tantan t'asiyú lejen̈ jipj nt'a, cyapj jaletjatj. Pülücj jin po la 'otj.

46 Niswa tjevele Jesús: —T'üc' way pjaní way nin po la tje'yot'a. Pjaní tji'yü'sa la tjejay jin najastsja napj.

47 Quepj jus nléyatsja ma polel pjo'na, ne tjac'. Ticyücüyǘ, pajal lecj tjeyá mpes. Jupj wola 'amá 'alá tje'yonsa Jesús wolap'a'á. Pjü jis walap'a'a tjevele tsjan mpes po la tje'yot'a Jesús. Tjevele len̈ way tji'yü'sa jupj, po la tje'yot'a na.

48 Jesús tjevele jupj lal: —Ncucus, jipj tepyon napj polel 'i 'ü'sa lejay, mpes 'i tjü'ü'sa jipj. Ma nin jele t'as. 'Üsüs mim quinam jipj.

49 Newa quepj lal véletsja na, yom tjac' jepa wo mpe, tjevele jepa lal: —Tepe'e cyucus. Po ma pajal la tjemyona qjuis Jepa lal quinam.

50 Jesús nin tjapjaca na, Jairo lal tjevele: —Po ma lecj tjeyá. Mponen p'in napj polel cyapj p'yacj ne cü'ü'süs ca jupj. (Jupj seletsja jupj ca 'üsüs la mijis, mpes nin tjevele.)

51 Wo nt'a tjac' na, Jesús ma jis tje'yaya pjü way wama tjil, cus la con̈. Nepénowa cus tocon̈ p'in, Pedro pjaní way, Juan pjaní way, Jacobo p'a wa, tsjicj jamay p'a wa, popay p'a wa.

52 La p'a pülücj pajal yümücj la puyuptsja. 'Aplijílatsja tsjicj tepe'e mpes. Jesús tjevele yupj jis lal: —Po ma la tupuyú. Ma tepe'e, tjejyá p'in. (Jupj seletsja jupj ca 'üsüs la mijis, mpes nin tjevele.)

53 Yupj tjuwi'in̈, la tjüpjüts'ün Jesús. Salejeptsja t'üc' way tepe'e tsjiquis.

54 Jesús pjü sin tjejyama tjil yupj. Tsjicj tepe'á mos ntjüi'le, yümücj tjevele: —Tsjicj, jin tjijyünsa.

55 Mpes jupj cjües tjac' niswá quinam. Len̈ way jas tjijyünsa, nyucunú tepyala. Jesús jis tjijyü'ta lo 'ayas lo las tsjiquis.

56 Tsjicj jamay, popay po yólatsja Jesús 'üsüs la tjiji mpes, mop'in nin Jesús jis tjijyü'ta ma jis la veles p'a jis lal ninana tepyalá.