Luke 11 in Tol

1 P'a jyawca na, Jesús Dios lal véletsja. Tecyawaja tjevele na, jupj discípulo pjaní tjevele jupj lal: —Qjuis Jepa, qjuisin mü'üsüs la mijin la veles Dios lal. Juan el Bautista sin tji'yüsa lis tjiji jupj discipulopan la veles Dios lal. Qjuisas wa qjuisin 'yüsa la mijin wa ncupj.

2 Jesús tjevele yupj jis lal: —Dios lal welé na, nin p'iyá ca mvelé: ‘Qjuis Papay, tsjun po'o püt'. Po qjuisas pjü ca mvelecj jipj pajal 'üsüs. Jipj p'in 'üsüs pjü jis lal. Qjuisas len̈ way Jepa nsem jipj pjü jis lal.

3 Qjuisas wa qjuesé 'an qjuis la las pjü jyawca na.

4 Malala nyuca la tjijicj, qjuisas perdonar la qjuesejay. La p'a malala la qjuisiji na, lovin perdonar lijicj jupj malala la qjuis tjiji. Qjuis capj tjep'ya'sa wa cupj ma ca quelel malala nyuca la mijicj’ —nin tjevele ca nin mvelecj Dios lal.

5 Jesús sin 'yüsa lis tjiji wa Dios quelel 'yaya jupj ts'uyupj la mon. Tjevele: —Ca nacj nun popa pjaní ca mim püste mo'oya jupj jomica nt'a. Ca mveles jomica lal: ‘Najamica, pan cont'e ma 'en.

6 Najamica p'a wa campa nepé tjac' quinam. Cjuwá napj tsjan cü'ayá, cülajas jupj.’

7 ”Ca nacj jupj jomica ca mveles wa nepé: ‘Po ma la tjemyona quinam. Jun t'yolon jun vilicj quinam. Napj nts'uyupj napj lal patja ncjan nt'a. Ma polel nin jyünsǘ la 'ayas jipj.’

8 Ca nacj jomica quelel liji mpes 'yaya tulucj. Jupj jomica newa le moná mpes p'in ca ma'ayas jupj. Nin mpes jupj ca jas müjünsüs, ma'ayas jupj. Pjü jos ca ma'ayas.

9 Mpes nin velé nun jis lal, newa la moná Dios lal nun, ne jupj ca nu ma'ayas nun la tjomoná. Ma len̈ way nu 'yaya, newa la moná, ne jupj ca nu ma'ayas nun la tjomoná. Nujisas Dios nucopj mp'a'sas, newa la moná niná Dios lal. Newa lo moná na, jupj ca nin la mijis.

10 Nun lo moná Dios lal, nin ca nt'anqué. Nun lovin p'in lo moná, jupj ca nu ma'ayas. Nun newa lo moná Dios nucopj mp'a'sas, jupj ca nin la mijis nun mpes.

11 ”Nun ca jus nlayé niná. Nun popa pjaní jatjam tsjicj ve le moná na, ma ca pe ma'ayas jupj. Cjul le moná na, ma ca ma'ayas lotsjim.

12 Pejey le moná na, ma ca tsjev ma'ayas.

13 Nunpan malalapan, mop'in solejé 'oyn nyuca 'üsüs jis ma'ayá nun sin popa tsjictjacj. Nun jis Papay tsjun po'ó, 'üsüs way jupj, malala tulucj. Nin mpes nun ca jus nlayé jupj ca nu ma'ayas jupj Cjües, nun lo moná na —nin tjevele Jesús jupj discipulopan jis lal.

14 Jesús pje'á la ts'iya lapanen yom jos mpe. Yom jos mo'o tüpü'ü na, yom ma polel vele la tjiji. Lapanen pje'á tjemey na, yom 'ücj vele tepyala niswá. Pülücj tjunuc niná tepyalá. Yólatsja pajal 'üsüs Jesús nin la tjiji.

15 Nepénowa p'in malala tjowelepj: “Beelzebú se p'a'sa Jesús, mpes 'ücj pje'á li ts'iyá lapanenpan. Beelzebú jepa püné lapanenpan jis lal.”

16 P'a witjacj quelel salejeptsja ncu t'üc' way Dios mpe tjac' Jesús. Ma topon yupj. Mpes jisastsja Jesús ca pajal 'üsüs la mijis gente p'in ma polel lajay jinwá. Nin mpes quelel sin mü'üsüstsja ncu Dios jas tjejyama.

17 Jesús seletsja niná yólatsja yupj. Mpes jupj sin tji'yüsa lis tjiji Dios mpes p'in pajal 'üsüs la tjiji. Jupj tjevele yupj jis lal: “Yuwá nyucunun̈ jepa pjaní si jütüta nt'a, ne'aj malala ca mpalas pajal. Nin p'iyá wa pjaní nt'a. Yuwá nyucunun̈, ma polel 'üsüs patja yupj. Malala ca jis mpalas.

18 Nin p'iyá Satanás lal. Jupj nucunú waytsja jupj mpes p'iyá, jupj enemigopan 'ücj ca malala la qjuijicj jupj. Nun welé Beelzebú ncapj p'ya'sa, ne nin mpes 'ücj pje'á lis ts'i lapanenpan. Ma quelel nin la qjuijis jupj.

19 Mop'in nin welé nun. Nun welé Beelzebú ncapj p'ya'sa. Nun welé nin mpes 'ücj pje'á li ts'i lapanenpan. Nin tulucj. Nun popa nepenowá pje'á la ts'i wa lapanenpan. ¿Pjacj jis capj p'ya'sa yupj? Yupj p'iyá ca mvelecj malala welé nun pajal.

20 Dios ncapj p'ya'sa. Nin mpes 'ücj jyütütj pje'á jil lapanenpan. Jupj ncapj p'ya'sa, nun 'ücj ca nusin la 'üsüs Dios quelel Jepa já'asa quinam nun nt'a.

21 ”Diablo yom jas tjiyocj jinwá jupj. Jupj tya'a tsjan mpes 'ücj lo palan. Pajal mo'o li nucuna ncu jiquil enemigopan. Nin liji, jupj juts'a'á 'ücj jatja. P'a wa ma polel lo cuwis la ta'es jupj juts'a'am.

22 Nin p'in, napj más nin tjiyocj jupj lal, más 'ücj le palan napj jupj lal. T'e'é napj jupj tya'á tsjan mpes 'ücj lo palan, t'e'é wa jupj juts'a'á. Se 'a niyom napj lal tjiquil. Niná napj lejay diablo lal.

23 ”Nun ca nujola cüpalas diablo ncapj p'ya'sa tulucj. Jupj ma jos napj lejay, mpes napj ne'enemigo jupj. Jupj ma gente cyuna Dios nt'a, napj lejay jinwá. Jupj liji yupj ma jis la winin Dios nt'a”, nin tjevele Jesús.

24 P'a wa tjevele Jesús yupj jis lal. Tjevele Dios len̈ yupj jisas mo'ó, ca malala jis mpalas. Tjevele: “Lapanen yom jos mpe jama na, 'üsǘ pja nt'a jama wine. Le palá ca'aj 'ücj ca mpü'üm. Lovin ma si nucú, mpes vele: ‘Püna tüpü'üs nt'a ca mis niswá. Yom nt'a ca mis.’

25 Yom nt'a tjemey na, wosis 'üsüs la tjajapjun jinwá yomen jupj lal. Len̈ ne'aj yom jos mo'ó. Dios ma pü'ü jupj jos mo'ó. Mpes wosis pajal 'ücj la tjajay jinwá jupj lapanen lal.

26 Mpes jama lapanen. Lapanenpan p'a wa jis lal jac'. Siete jilal jac'. Más malala yupj mwalá way lal. Pjü yupj yom jos mo'o jil jis la püt'üs. Mpes locopyaya más malala pyala yomen püna lal. Püna lapanen pjaní way p'in jupj jos mo'o tüpü'ü”, nin tjevele Jesús.

27 Jesús nin tjevele na, quepj pjaní yümücj tjevele Jesús lal 'in campapé. Pülücj ne'aj tjatja popa waytsja jupj. Jupj jólatsja Jesús tjevele pajal 'üsüs. Mpes tjevele: —Po 'ücj jos nsem jemay 'i tjimanunu mpes, 'e tje'aya tsots'.

28 Jesús jupj wola tjevele: —P'a casá velé napj. Gente Dios tjevelá pjyacan̈, jupj vele jin lajay wa, pajal 'ücj jisas nsem yupj pjü.

29 Más pülücj jun 'asas tjiquil Jesús nt'a. Pülücj waytsja yupj pajal. 'A jis tjimyula ne'aj. Jesús tjevele yupj jis lal: “Nun quina potjaqué malala pajal. Nun lo moná napj 'üsüs la mejay gente p'in ma polel lajay jinwá. Nin mpes ca nusin mü'üsüs Dios nin tjejyama napj, nin welé nun. Ma ca nin la mejay napj. Pjaní way p'in ca la mijis Dios nun nucú mpes. Püna Jonás lal la tjiji jinwá, nin wa ca la mijis napj lal. Jonás profeta waytsja püná.

30 'Üsüs tepyala Jonás lal mpes Nínive nt'a tapatja salejeptsja Dios jas tjejyama jupj. Lovin ma nin pyala, Jonás lal tepyala jinwá. Nin p'iyá 'üsüs ca ma palas napj, mpes quina patjá ca jus nlayecj Dios nin tjejyama. Napj p'iyá niná Yomen Dios jas tjejyamá.

31 ”P'a wa ca mveles wa nun malala. Pajal püna quepj jepa já'asatsja Sur mo'ó Egipto nt'a. Jupj p'iyá ca nin mveles. Pajal campa mpe tjac' jupj lo pjac Salomón tjevelá. Salomón p'a wa jépatsja Israel mo'ó pajal püna. Salomón pajal selé waytsja Dios tjevelá. Nin mpes quepj quelel pjócatsja jupj tjevelá. Nin tulucj nun lal. Nun lal 'os quinam. Más püné napj Salomón lal. Newa nun ma quelel pjo'oqué napj velé. P'a jawas Dios ca mveles ncu t'üc' malala la tjajay pjü. Nin jawas tjejyawca na, quepj niná ca ntojom nun jis lal Dios wolap'a'á. Ca mveles nun malala. Nun ma quelel pjo'oqué, ne nin.

32 ”P'a wa ca mvelecj wa nun malala. Nínive mo'o tapatja topon Jonás tjevelá. 'Aplijila jis tepyala malala la tjajay mpes. Yupj nasa quelel 'üsüs lajaytsja. Nin tulucj nun lal. Nun lal 'os quinam. Más püné napj Jonás lal. Newa nun ma poné napj velé. P'a jawas Dios ca mveles ncu t'üc' malala la tjajay pjü. Nin jawas tjejyawca na, Nínive mo'o tapatja ca nlüjün̈ nun jis lal Dios wolap'a'á, ca mvelecj nun malala. Nun ma poné, ne nin”, tjevele Jesús yupj jis lal.

33 Jesús sin tji'yüsa lis tjiji Dios jos yupj sin 'yüsa jupj velá. Tjevele: “Yo je si müjü, ma quiliyú lal jun t'yo'na. Ma 'amá jul mo'o 'yonsa jupj. Campanya si jünsa, mpes la p'a wama jiquil na, jupj 'owa pjü 'ücj jis la nuc. Nin p'iyá liji Dios.

34 Nin p'in, ma pjü sin 'yüsa Dios velá. Nun jis jun jaw jinwá nun jis p'üy mpes. Nun jis jun 'üsüs, jas tüpwes 'üsüs way nucú. Nin p'iyá niná nun 'üsüs nusin 'yüsa na Dios mpes. Nun jis jun malala, jas tüpwes ma nucú. Te ton̈ca p'in nucú. Nin p'iyá niná nun ma nusin 'yüsa na Dios mpes.

35 'In tjajama nun t'üc' way nusin 'yüsa Dios po'ó.

36 Nun t'üc' way nusin 'yüsa Dios po'ó, po 'üsüs. Pjü way ca nusin mü'üsüs. Lámpara mpes tjejyawca jinwá ca nsem nun lal”, tjevele Jesús.

37 Jesús t'üc' tjevele na, fariseo pjaní Jesús lal tjevele lo winin lo las jupj wo nt'a, lots'ac' culupwen nt'a já'asa na. Mpes tjemey Jesús, 'etjele lo las.

38 Fariseo tjinyuca Jesús ma mos tepe'e quelel lyájatsja na. Pajal püna Moisés tepyaca más 'ücj jis mas japatsj jalá. Mpes fariseo po jólatsja tsjan mpes ma nin la tjiji Jesús.

39 Mpes qjuis Jepa Jesús tjevele jupj lal: —Nun fariseopan pülücj lojí la p'a jis la nuc. Nujisas yupj yola nun 'üsüs. Ma t'üc' way 'üsüs nun. Nunpan pocillo te way jinwá. Pocillo pje'á p'in so pü'í jinwá lojí nun. Plato 'ala'á p'in so pü'í jinwá lojí. Wa mo'ó pajal te custjay. Nin p'iyá nun. Lovin 'üsüs lojí la p'a januc na. Newa malala nun t'üc' way. Nun ts'üisiqué pajal. Po quelel malala lojí, ne nin lojí wa niná.

40 Ma yola jinwá lojí nun. Dios nun jis p'üy la tjiji. Nun jis qjues la tjiji 'ots'ipj.

41 Jupj selé tsjan nujola nun. Jupj selé 'üsüs tulucj nun. Mpes 'üsüs nujola t'as nun Dios jos jin. 'Üsüs la müjí jupj jos jin. Jis tje'yayá jis t'emel cjuwá jisas. Nin lojí, pjü salá nsem nun Dios lal. 'Üsüs wa ca nsem nun nujolá.

42 ”Malala ca nu mpalas nun, fariseopan. Pjü diez popé nun nuts'a'á, pjaní 'oyá Dios mpes. Tsjutsj culantro jinwá 'oyá Dios mpes. P'a wa tsjutsj ajo jinwá 'oyá. P'a siná popé 'oyá wa Dios mpes. 'Ücj wa nin lojí. Malala p'a wa ma lojí. Dios jos 'üsüs lojí p'a jilal. Jos wa quelel lojí jupj. Ninana ma lojí nun. Jupj jos ca nin la müjí. Niná lojí na, mop'in ca ma'ayá wa nun to'á popé Dios mpes.

43 ”Malala ca nu mpalas nun, fariseopan. Judiopan 'a si mulú nt'a po quelel jotjaqué noypan jatja nt'a. Pülücj lyawun̈ nt'a, nujisas la p'a wa 'üsüs javelepj nun lal, yom 'üsüs lal javelepj jinwá.

44 ”Malala ca nu mpalas, Moisés popel sin 'yüsa lojí. Malala ca nu mpalas wa nun fariseopan. Nun nujos p'a wa ca yola nsem nun 'üsüs, nun lojí mpes. Ma t'üc' way 'üsüs nun. Toc patja cruz cjuwá jinwá nun. Cruz cjuwá mpes nenéyawa ne'aj jil ma salejepj tsjan casá jil yupj. Nin p'iyá la p'a yola 'üsüs nun Dios lal. Ma salejepj pajal malala way nun —nin tjevele Jesús fariseopan jis lal.

45 Yom pjaní ne'aj já'asatsja Moisés popel salejepj popa pjaní waytsja jupj. Jupj tjevele Jesús lal: —Nin velen na, qjuis capj velel wa ncupj.

46 Jesús jupj wola tjevele: —Nin. Malala ca nu mpalas wa nun, nun pülücj solejé Moisés popel po'ó. La p'a su jü'tǘ pülücj lajay. Pajal costa way nin lajay nun jü'tǘ. Nun p'iyá ma nin lojí nun su jü'tǘ. Jas tüpwes ma lojí nun.

47 ”Malala ca nu mpalas. Püna canapatjá nun popa p'iyá jis tjü'ünan profetapan püná. Quina nun 'ücj justa lojí yupj toc, profetapan patja nt'a. Nun nujola 'üsüs lojí, ma 'üsüs lojí nun.

48 Nun solejé malala la tjajay yupj, püna tapatjá. Yupj la tjajay 'ücj nun jilal. Yupj jis tjü'ünan profetapan. Nun t'üc' lojí yupj la tjajay. Nun 'ücj justa lojí yupj toc, profetapan patja nt'a.

49 ”Dios pjü selé jupj. Nin mpes tjevele: ‘Profetapan sin majam ca napj yupj nt'a. Apostolpan sin majam wa napj yupj nt'a. Yupj ca la nts'iyacj yupj, yupj patja mpe. P'a nt'a jil na, pje'á la nts'iyacj wa yupj nepé.’

50 Püna tapatja nun popa p'iyá jis tjü'ünan profetapan. Yupj mwalá way nin la tjajay. Quina nun nin p'iyá lojí. Nin mpes Dios nucopj ntülüs ca nun pjü mpes, quina patja la tjajay mpes, püna tapatja la tjajay mpes 'ots'ipj. Pjü jis tjü'ünan mpes Dios ca nucopj ntülüs nun.

51 Mwalá way Abel tjü'ünan. Locopyaya pülücj jis tjü'ünan. Judiopan tjü'ünan wa Zacarías. Dios wo wama tepe'e jupj. Mesa Dios ja'ayapj nt'a ne'aj p'in tepe'e jupj. Dios ca jis capj ntülüs quina patjá pjü way mpes. T'üc' niná.

52 ”Malala ca nu mpalas nun nepenowá, pülücj solejé Moisés popel. Dios jis tje'yaya la p'a 'ücj sin 'yüsa jupj po'ó. Jis tje'yaya 'onin ne ca sin mü'üsüs. Nun ma nujisastsja niná. Tjapja'né 'onin ne ca sin mü'üsüs yupj. Nun p'iyá ma nusin tji'yüsa Dios tjevelá, ma wa jis tja'ayá p'a wa sin 'yüsa yupj —tjevele Jesús.

53 Nepé tjemey na Jesús, ts'a 'in waytsja pajal Moisés popel sin 'yüsa lajay, fariseopan 'ots'ipj. Po jisastsja Jesús malala cüveles, ne pülücj mpes la tjü'üy jupj.

54 Po tjepjyacan̈ ncu malala nyuca tjevele jupj. Po jisastsja jupj malala nyuca cüveles, mpes ca 'ücj jat' mvelecj yupj. Ma quelel lajaytsja jupj.