Matthew 5 in Siriano

1 Jesús, masaka wárã ĩgʉ̃ pʉro ejamakʉ̃ ĩãgʉ̃, buúrugue mʉrĩa, eja doayupʉ. Ĩgʉ̃ irogue doamakʉ̃, ĩgʉ̃ buerã ĩgʉ̃ pʉro nerẽnʉgãjañurã.

2 Ĩgʉ̃sã nerẽnʉgãjamakʉ̃ ĩãgʉ̃, Jesús ĩgʉ̃sãrẽ ãsũ ãrĩ buepʉroriyupʉ:

3 —“Marĩpʉ iritamubirimakʉ̃, ĩgʉ̃ gããmerĩrẽ irimasĩña marĩbokoa”, ãrĩ gũñarãno, ʉ̃mʉgasigue Marĩpʉ ĩgʉ̃yarãrẽ dorerogue waarãkuma. Iroguema ĩgʉ̃sãya ããrã. Irasirirã ʉsʉyama.

4 ’Bʉjawereri merã ããrĩrã́rẽ Marĩpʉ ĩgʉ̃sãrẽ gũñaturamakʉ̃ irigʉkumi. Irasirirã ʉsʉyama.

5 ’“Gajerã nemorõ ããrã”, ãrĩ gũñamerã, Marĩpʉ ĩgʉ̃sãrẽ: “I nikũrẽ sĩgʉra”, ãrĩdeare oparãkuma. Irasirirã ʉsʉyama.

6 ’Marĩpʉ gããmerĩrẽ iridʉarã, ʉaboarã baadʉarã, ñemesiburã iirídʉarã irirosũ ããrĩ́ma. Marĩpʉ ĩgʉ̃sãrẽ iritamugʉkumi, ĩgʉ̃ gããmerĩrẽ iriburo, ãrĩgʉ̃. Ĩgʉ̃sãrẽ iritamugʉ̃, iirí, baayapianerã irirosũ ããrĩmakʉ̃ irigʉkumi. Irasirirã ʉsʉyama.

7 ’Gajerãrẽ bopoñarĩ merã ĩãrãrẽ Marĩpʉ ĩgʉ̃sãrẽ bopoñarĩ merã ĩãgʉkumi. Irasirirã ʉsʉyama.

8 ’Ñerĩ opamerã Marĩpʉre ĩãrãkuma. Irasirirã ʉsʉyama.

9 ’Gajerãrẽ õãrõ siuñajãrĩ merã ããrĩmakʉ̃ iridʉarãrẽ Marĩpʉ ĩgʉ̃sãrẽ: “Yʉ pũrã ããrĩ́ma”, ãrĩgʉkumi. Irasirirã ʉsʉyama.

10 ’Marĩpʉ gããmerĩrẽ iriri waja, gajerã ĩgʉ̃sãrẽ ñerõ tarimakʉ̃ irisũrã ʉ̃mʉgasigue Marĩpʉ ĩgʉ̃yarãrẽ dorerogue waarãkuma. Iroguema ĩgʉ̃sãya ããrã. Irasirirã ʉsʉyama.

11 ’Yʉre mʉsã bʉremurĩ waja gajerã mʉsãrẽ ñerõ wereníkerepʉrʉ, mʉsãrẽ ñerõ irikerepʉrʉ, ããrĩpereri gajerosũperi ñerĩ kere ãrĩkerepʉrʉ, ʉsʉyaka!

12 Marĩpʉya kerere weredupuyunerãrẽ mʉsã dupuyuro ããrĩnerãrẽ ãsũta ñerõ irinerã ããrĩmá. Irasirirã mʉsãrẽ ñerõ irikerepʉrʉ, õãrõ ʉsʉyari merã ããrĩrikʉka! Pʉrʉguere wáro õãrĩ oparãkoa ʉ̃mʉgasiguere, ãrĩyupʉ Jesús.

13 Irasũ ãrĩ odo, Jesús ãsũ ãrĩ buenemoyupʉ: —Mʉsã i ʉ̃mʉguere Marĩpʉyare irirã moã okari irirosũ ããrã. Moã okadea okabirimakʉ̃, dupaturi okamakʉ̃ irimasĩbirikoa. Béokõãkoa. Béoadero pʉrʉ, masaka kʉrawasiribéokõãkuma. Irasirirã mʉsã moã okari irirosũ Marĩpʉyare iriníkõãka!

14 ’Mʉsã i ʉ̃mʉ marãrẽ sĩãgori irirosũ ããrã. Irasirirã Marĩpʉyare mʉsã irimakʉ̃ ĩãrã, ĩgʉ̃rẽ masĩrãkuma. Buúru wekague ããrĩrĩ́ makãrẽ duúmasĩña máa.

15 Masaka sĩãgodirure sĩãgorã, dupa kũma dokague píbirikuma. Sĩãgo, wii dekogue siukuma, iri wii marã ããrĩpererã õãrõ boyorogue ããrĩburo, ãrĩrã.

16 I irirosũ mʉsãde Marĩpʉyare õãrõ iriri merã masakare mʉsã ĩgʉ̃yarã ããrĩrĩ́rẽ masĩmakʉ̃ irika, ĩgʉ̃rẽ ʉ̃mʉgasigue ããrĩgʉ̃́rẽ: “Õãtarigʉ ããrĩ́mi”, ãrĩ bʉremuburo, ãrĩrã!

17 ’Mʉsã yʉre ãsũ ãrĩ gũñabirikõãka: “Marĩpʉ Moisére doreri pídeare, irasũ ããrĩmakʉ̃ Marĩpʉya kerere weredupuyunerã gojadeare béogʉ aarigʉ́ irikumi”, ãrĩ gũñabirikõãka! Irire béogʉ aarigʉ́ meta iribʉ. Iri ããrĩpererire keoro iriyuwarikʉgʉ aarigʉ́ iribʉ.

18 Diayeta mʉsãrẽ werea. Ʉ̃mʉgasi, i nikũ ããrĩrṍpãta Marĩpʉ neõ mérõgã su wãĩ ĩgʉ̃ doreri pídeare béobirikumi. Ããrĩpereri ĩgʉ̃: “Ãsũ irigʉra”, ãrĩdeare keoro iriyuwarikʉgʉkumi.

19 Iri dorerire su wãĩrẽ tarinʉgãrãno, gajerãrẽ: “Gʉa irirosũ irika!” ãrĩ buerã, ʉ̃mʉgasigue Marĩpʉ ĩgʉ̃yarãrẽ dorerogue ĩgʉ̃ ĩãmakʉ̃ ubu ããrĩrã́ ããrĩrãkuma. Gajerã gapʉ iri dorerire õãrõ irirã, gajerãrẽ ĩgʉ̃sã irirosũ iridorerã, ʉ̃mʉgasigue ĩgʉ̃yarãrẽ dorerogue ĩgʉ̃ ĩãmakʉ̃ oparã irirosũ ããrĩrãkuma.

20 Ire mʉsãrẽ werea. Mʉsã, Moisés doredeare buerimasã, fariseo bumarã nemorõ Marĩpʉ gããmerĩrẽ iribirikererã, Marĩpʉ ĩgʉ̃yarãrẽ doreroguere neõ waabirikoa.

21 ’Marĩpʉ mʉsã ñekʉ̃sãmarãrẽ doredeare mʉsã pénerã ããrĩbʉ́. Ĩgʉ̃sãrẽ ãsũ ãrĩdi ããrĩmí: “Masakare wẽjẽbirikõãka! Gajigʉre wẽjẽdinorẽ wajamoãka, ĩgʉ̃ wẽjẽdea waja!”

22 Yʉ gapʉ mʉsãrẽ werea. Sugʉ ĩgʉ̃yagʉ merã guagʉ, wajamoãsũgʉkumi. Ĩgʉ̃yagʉre: “Mʉ wajamáa”, ãrĩ bʉridagʉnorẽ marĩ oparã wajamoãrãkuma. Ĩgʉ̃yagʉre: “Waibʉ irirosũ pémasĩrĩ opabea mʉ”, ãrĩgʉ̃norẽ peamegue waamagoegoráa.

23 ’Irasirirã Marĩpʉya wiima soepeorogue ĩgʉ̃rẽ bʉremurã gajino pírã waamurã: “Yaagʉ yʉ merã guami”, ãrĩ gũñabokarã,

24 Marĩpʉre sĩburire píkõã, mʉsãyagʉ pʉrogue waa: “Yʉ mʉrẽ ñerõ irideare kãtika!” ãrĩ sẽrẽka ĩgʉ̃rẽ! Mʉsã gãme ãmuadero pʉrʉ, dupaturi Marĩpʉya wiigue mʉsã sĩdʉadeare ĩgʉ̃rẽ sĩrã waaka!

25 ’Sugʉ mʉsãrẽ weresãdʉagʉ, weresãrĩrẽ beyerimasʉ̃ pʉrogue mʉsãrẽ ãĩdʉamakʉ̃, mata maague ĩgʉ̃ merã waarã́, ĩgʉ̃ mʉsãrẽ weresãrĩrẽ ãmuka! Ĩgʉ̃ merã õãrõ ãmubirimakʉ̃, beyerimasʉ̃guere mʉsãrẽ weresãgʉkumi. Ĩgʉ̃ mʉsãrẽ weresãmakʉ̃ pégʉ, beyerimasʉ̃ mʉsãrẽ suraraguere wia, peresu iridoregʉkumi.

26 Diayeta mʉsãrẽ werea. Beyerimasʉ̃ mʉsãrẽ wajaridoredeare wajaripeobirimakʉ̃, neõ mʉsãrẽ wiubirikumi.

27 ’Iripoegue marã weredeare mʉsã pénerã ããrĩbʉ́. Ãsũ ãrĩnerã ããrĩmá: “Gajigʉ marãpo merã ñerõ iribirikõãka!”

28 Yʉ gapʉ mʉsãrẽ werea. Sugʉ nomeõrẽ ñerõ iridʉari merã ĩãgʉ̃, ĩgʉ̃ gũñarĩgue igo merã ñerõ irisiami.

29 ’Irasirirã mʉsãya koyeru diaye gapʉmarũ merã ĩã, ñerõ irirã, irirure goreweabéorosũ iri ñerõ iririre pirika! Mʉsã koyerure béomakʉ̃, iriru dita dediria. Ñerõ iririre pirimerã ããrĩpereri mʉsãya dupʉ merã peamegue béosũrãkoa.

30 Mʉsãya diayema mojõ merã ñerõ irirã, iri mojõrẽ dititá béorosũ iri ñerõ iririre pirika! Mʉsãya mojõrẽ béomakʉ̃, iri mojõ dita dediria. Ñerõ iririre pirimerã ããrĩpereri mʉsãya dupʉ merã peamegue béosũrãkoa.

31 ’Iripoegue marã idere ãrĩnerã ããrĩ́ma: “Sugʉ ĩgʉ̃ marãpore béodʉagʉ: ‘I waja merã mʉrẽ béoa’, ãrĩ gojari pũrẽ sĩrõ gããmea”, ãrĩnerã ããrĩmá.

32 Yʉ gapʉ mʉsãrẽ werea. Sugʉ, ĩgʉ̃ marãpo gajigʉ merã ñerõ iribirikerepʉrʉ igore béogʉ, igore gajigʉ merã marãpʉkʉmakʉ̃ irigʉ, igore ñerõ irimakʉ̃ irikumi. Irasũ ããrĩmakʉ̃, ĩgʉ̃ béodeo merã marãpokʉgʉde ñerõ irigʉ irikumi.

33 ’Iripoegue marãrẽ weredeare mʉsã pénerã ããrĩbʉ́. Ãsũ ãrĩ werenerã ããrĩmá ĩgʉ̃sãrẽ: “‘Marĩpʉ wãĩ merã ãsũ irigʉra’, ãrĩderosũta marĩ Opʉ ĩũrõ keoro irika!”

34 Yʉ gapʉ mʉsãrẽ werea. Mʉsã gajerãrẽ: “Ãsũ irigʉra”, ãrĩrã, Marĩpʉre wãĩpeobirikõãka! “Ʉ̃mʉgasima merã ãsũ irigʉra”, ãrĩbirikõãka! Ʉ̃mʉgasi, Marĩpʉ doaro ubu ããrĩrṍ meta ããrã.

35 I nikũma merãdere wãĩpeobirikõãka! I nikũ Marĩpʉya nikũ ããrã. Irasirio ĩgʉ̃ kʉraña doanírõ irirosũ ããrã. Jerusalén merãdere wãĩpeobirikõãka! Jerusalén marĩ Opʉ turatarigʉya makã ããrã.

36 “Yaa dipuru merã ãsũ irigʉra”, ãrĩ wãĩpeobirikõãka! Mʉsã irasũ ãrĩrĩ merã neõ mʉsãya dipuruma poarire ñírĩda, o borerida waamakʉ̃ irimasĩbirikoa.

37 “Ãsũ irigʉra”, o “Ãsũ iribirikoa”, ãrĩrã, wãĩpeoro marĩrõ su diayeta wereka! Wãĩpeori merã: “Ãsũ irigʉra”, ãrĩrã, wãtĩ gããmerĩrẽ irirã yáa.

38 ’Iripoegue marã weredeare mʉsã pénerã ããrĩbʉ́. Ãsũ ãrĩnerã ããrĩmá: “Mʉrẽ gajigʉ mʉya koyerure pátĩãderosũta mʉde ĩgʉ̃ya koyerure pátĩã gãmika! Mʉya guikarure ĩgʉ̃ pánuaderosũta mʉde ĩgʉ̃ya guikarure pánua gãmika!” ãrĩnerã ããrĩmá.

39 Yʉ gapʉ mʉsãrẽ werea. Mʉsãrẽ ñerõ iridire irasũ ĩãkõãka! Ĩgʉ̃rẽ ñerõ iri gãmibirikõãka! Sugʉ mʉsãya wayupãrã diaye gapʉre pámakʉ̃, kúgapʉma wayupãrãdere pádoreka!

40 Sugʉ mʉrẽ weresãrĩrẽ beyerimasʉ̃ pʉro ãĩa: “Ĩgʉ̃ya surírore sĩdoreka, ĩgʉ̃ yʉre ñerõ iridea waja”, ãrĩ weresãmakʉ̃, iriñerẽ sĩka! Irasũ ããrĩmakʉ̃, mʉya wekamañedere sĩnemoka ĩgʉ̃rẽ!

41 Sugʉ surara gajinorẽ su kilómetro mʉrẽ ãĩwãgãdoremakʉ̃, gaji kilómetro ãĩwãgãnemobosaka doja!

42 Sugʉ mʉrẽ gajinorẽ sẽrẽmakʉ̃, sĩka ĩgʉ̃rẽ! Gajino mʉrẽ wayumakʉ̃ sĩka ĩgʉ̃rẽ! “Wayubirikoa”, ãrĩbirikõãka!

43 ’Gaji iripoegue marã weredeare mʉsã pénerã ããrĩbʉ́. Ãsũ ãrĩnerã ããrĩmá: “Mʉsã merãmarãrẽ maĩka! Mʉsãrẽ ĩãturirã gapʉre ĩãturi doo, gãmika!” ãrĩnerã ããrĩmá.

44 Yʉ gapʉ mʉsãrẽ werea. Mʉsãrẽ ĩãturirãrẽ maĩka! Mʉsãrẽ ñerõ werenírãrẽ: “Õãrõ ããrĩburo”, ãrĩka! Mʉsãrẽ ĩãturi doorãrẽ õãrõ irika! Mʉsãrẽ ñerõ ãrĩ bʉridamakʉ̃, mʉsãrẽ ñerõ irimakʉ̃, ĩgʉ̃sãya ããrĩburire Marĩpʉre sẽrẽbosaka!

45 Irasirirã Marĩpʉ ʉ̃mʉgasigue ããrĩgʉ̃́ pũrã ããrĩrãkoa. Marĩpʉ ñerãrẽ, õãrãdere abe asimakʉ̃ yámi. Ĩgʉ̃ dorerire irirã pʉro, irimerã pʉrodere deko merẽmakʉ̃ yámi. Irasirirã mʉsãde ĩgʉ̃ irirosũta masakare sʉrosũ õãrõ irika!

46 Mʉsãrẽ maĩrã direta maĩrã, ¿ñeénorẽ ʉ̃mʉgasigue wajatabokuri? Romano marã opʉre niyeru wajaseabosarimasãde ñerã ããrĩkererã, ĩgʉ̃sãrẽ maĩrãrẽ maĩma.

47 Mʉsãyarã direta õãrõ bokatĩrĩñeãrã, ¿ñeéno õãrĩrẽ gajerã nemorõ iribokuri? Marĩpʉre masĩmerãde ĩgʉ̃sãyarãrẽ õãrõ bokatĩrĩñeãma.

48 Irasirirã, Marĩpʉ ʉ̃mʉgasigue ããrĩgʉ̃́ neõ ñerĩ marĩgʉ̃ ããrĩrṍsũta mʉsãde neõ ñerĩ marĩrã ããrĩka! ãrĩ wereyupʉ Jesús.