Acts 17 in Piapoco
1 Pablo, Silas nacái napáchiacaté nèepunícawa, yá nachàbacawa Anfípolis ìyacàlená irìcubàa, Apolonia ìyacàlená nacái. Yáté nàanàaca Tesalónica ìyacàlená néré. Iyaca néré judíonái yéewáidacàalu.
2 Càide iyúwaté Pablo íiwitáise ìyáaná, iwàlùacawa néewáidacàalu irìculé sábado imanùbaca, máisiba sábado irìcu judíonái iyamáidacatáicawa. Yá itàaníca náapicha, icàlidaca nacái nalíni càinácaalí íimáaná yái tàacáisi profetanái itànèericaté Dios inùmalìcuíse.
3 Yá Pablo icàlidaca nalí tàacáisi profetanái itànèericaté Dios inùmalìcuíse Mesías ìwali, yái israelita icuèrinápináca Dios ibànuèripinácaté nalí. Pablo icàlidaca nalíni Mesías iwàwacutácaté yéetácawa, néese idécanáamité yéetácawa, yá iwàwacutácaté nacái icáucàacawa. Yá Pablo íimaca nalí: —Yái Jesús nucàlidéericuéca pirí iináwaná ìwali, yácata yái Mesíasca Dios ibànuèripinácaté walí Wacuèrinápiná, wía judíoca —íimaca yái Pabloca.
4 Néese abénaméeyéi judío neebáidaca yái tàacáisi Pablo icàlidéerica nalí. Yáté nèepunícawa Pablonái yáapicha. Madécaná griegonái yèeyéi Dios icàaluíniná, neebáidacaté Jesús itàacái, madécaná nacái inanái cáimiétacanéeyéi neebáida nacái.
5 Quéwa áibanái judío càmíiyéi yeebáida Jesús itàacái, yá báawaca naicáca Pablonái, manùbacáiná wenàiwica nawàwa néemìaca Pablo itàacái. Yá judíonái nàwacáidaca áibanái báawéeyéi íiwitáise, níái machawàaquéeyéica ìyéeyéica calle irìcubàa, nawènúadáanápiná yàcalé mìnanái íiwitáise canánama calúacaténá naicáca Pablonái. Yá wenàiwicanái ipìacawa, néemíanícawa, yá nawàlùacawa cachàiníiri iyú Jasón icapèe irìculé nacutácaténá Pablo, Silas nacái náibàacaténá nía natéenápiná nacái nía yàcalé íiwacanánái yàatalé nacháawàacaténá Pablonái iináwaná ìwali.
6 Quéwa canácaté néré níái Pablonáica, íná níái manùbéeyéi wenàiwicaca náibàaca Jasón, náibàaca nacái áibanái yeebáidéeyéica Jesús itàacái. Yá nawatàidaca Jasónnái nacháawàacaténá naináwaná yàcalé íiwacanánái irí. Yá náimaca néemíanícawa: —¡Níara Pablo, Silas nacái nadéca báawaca namànica macái èeri mìnanái íiwitáise calúacaténá naicáca wacuèriná emperador! ¡Iná càmita èeri mìnanái nàyaca matuíbanáiwaca! ¡Siùca Pablonái nadéca nawàlùacawa wàyacàle irìculé nacái!
7 ¡Yái Jasón idéca yeedáca nía icapèe irìculéwa! Macái namànica máiní méetàuculéeri wawàsi emperador itàacái íicha, yái wacuèriná emperador romanosàirica icuèrica macái cáli imanùbaca, náimacáiná ìyacasa áiba wacuèrinápiná, yáara íipidenéerimica Jesús —náimaca.
8 Idécanáamité néemìacani, yá báawaca náináidacawa nawàwawa, níái wenàiwicaca, nía nacái yàcalé íiwacanánáica.
9 Quéwa Jasón, áibanái nacái ìyéeyéica yáapicha, napáyaidaca náichawa plata iyú yàcalé íiwacanánái càide iyúwa yàcalé íiwacanánái ichùulìaná napáyaidaca nía. Yásí namàacaca Jasónnái nèepunícawa.
10 Néeseté níái Tesalónica ìyacàlená mìnanái yeebáidéeyéica Jesús itàacái nayúudàaca Pablo, Silas nacái namusúacawa caquialéta nàacaténáwa táiyápi Berea ìyacàlená nérépiná. Nàanàaca néré, yá nawàlùacawa judíonái yéewáidacàalu irìculé.
11 Abénaméeyéi judío ìyéeyéica Berea ìyacàlená irìcu cáimiétacanéeyéica nía Tesalónica ìyacàlená mìnanái íicha, íná néemìaca cáalíacáiri iyú yái tàacáisi Pablo icàlidéerica nalí. Eeri imanùbaca Berea ìyacàlená mìnanái yéewáidacawa tàacáisi ìwali profetanái itànèericaté Dios inùmalìcuíse, náalíacaténáwa asáisí báisíiricaalíni, yái tàacáisi Pablo icàlidéerica nalí.
12 Iná madécaná nawènúadaca náiwitáisewa neebáidacaténá Jesús itàacái. Aibanái nacái griegonái manùbéeyéi neebáida nacái, madécaná wenàiwica cáimiétacanéeyéi, inanái, asìanái nacái.
13 Quéwa abénaméeyéi judío Tesalónica ìyacàlená néeséeyéi néemìacaté Pablo iináwaná ìwali icàlidáaná Dios itàacái Berea ìyacàlená irìcu nacái, yá nàacawa néré. Yá báawaca namànica yàcalé mìnanái íiwitáise nawàwacaténá náibàaca Pablonái nàuwichàidacaténá nía.
14 Yásí níái yeebáidéeyéica Jesús itàacái nabànùaca Pablo caquialéta áiba yàcalé nérépiná ìyéerica manuíri úni idùlepi. Silas, Timoteo nacái nayamáacatéwa Berea ìyacàlená irìcu.
15 Níái itéeyéicaté Pablo nàacawéeridacani àta nàanàacatalétaté Atenas ìyacàlená néré. Néese nèepùacawa íicha. Pablo ibànùaca náapicha tàacáisi imáidacaténá Silas, Timoteo nacái nàanápinátéwa caquialéta Pablo yàatalépiná.
16 Ináté Pablo ìyaca Atenas ìyacàlená irìcu. Icùaca ìyaca nàanàaca néré níái Silas, Timoteo nacái. Yá báawaca Pablo iwàwa iicácáiná manùbéeyéi ídolo, yái cuwáinái yéenáiwaná ibàluèyéicawa néenibàa, Atenas ìyacàlená mìnanái isutéeyéica yáawawa íicha.
17 Iná Pablo itàaníca judíonái yáapicha néewáidacàalu irìcu, náapicha nacái áibanái yèeyéica Dios icàaluíniná. Icàlidaca nalí Jesucristo iináwaná ìwali. Nasutáca néemìawani nacái. Eeri imanùbacata nacái Pablo itàaníca áibanái yáapicha càiyéinácaalí ibàluèyéicawa yàcalé bamuchúamibàa. Pablo iwàwaca iwènúadaca náiwitáise neebáidáanápiná Jesús itàacái.
18 Nàyaca néeni abénaméeyéi asìanái yéewáidéeyéiwa epicureonái yàasu tàacáisi ìwali. Aibanái asìanái nacái yéewáidéeyéiwa estoiconái yàasu tàacáisi ìwali. Aiba èeri nàanàaca Pablo. Yá nasutáca néemìawa níawáaca: —¿Càinásica ìwali itàaní mamáalàacata yái asìalica? —náimaca nalíwáaca. Quéwa áibanái íimaca Pablo ìwali: —Cawàwanáta itàaníca áibanái cuwáinái inùmalìcuíse áiba íiwitáaná cuwáinái wàasu cuwáinái íicha —náimaca ìwali, Pablo icàlidacáiná nalí Jesús iináwaná ìwali imichàacatéwa yéetácáisi íicha.
19 Iná namáida natéwa Pablo nàwacáidacàalu néréwa íipidenácataléca Areópago, náiwacanánái ìwacáidáyacacatalécawa, cáalíacáiyéi nacái. Yá nasutáca néemìawa Pablo: —¿Cawinásica yái wàlisài tàacáisi picàlidéerica?
20 Picàlidacáiná walí áiba tàacáisi càmíiricáwa wáalíawa ìwali. Iná wawàwa wáalíacawa càinácaalí íimáaná yái tàacáisica —náimaca Pablo irí.
21 Càité náimaca Pablo irí níacáiná Atenas ìyacàlená mìnanáica, áibanái nacái ìyéeyéica nèewi, casíimáica néemìaca natàaníca èeríapinama macái wàlisài tàacáisi ìwali.
22 Iná Pablo yàa ibàlùacawa nàacuésemi níái ìwacáidáyaquéeyéicawa Areópago néeni. Yá íimaca nalí: “Píacué, Atenas ìyacàlená mìnanáica, núalíacuécawa piináwaná ìwali pìanácué cuwáinái icàaluíniná manuísíwata.
23 Nuchàbacáináté nuicáca níara manùbéeyéi pisutácatáicuéca, yá nùanàaca áiba altar tàacáisi ichanèericawa ìwali. Yá tàacáisi íimaca: ‘Dios irípiná, yáara càmíirica wáalíawa ìwali’, íiméeri. Quéwa péemìacué cayábani. Yái Dios pièricuéca irí cayábéeri càmíiricué píalía ìwali, yáca Dios yái nucàlidéericuéca pirí iináwaná ìwali.
24 “Dios idàbacaté chái cáli. Idàbaté nacái macáita wawàsi ìyéerica. Náiwacalica nacái macái cáli chènuníiséeyéica, yá nacái cáliquéi. Càmita Dios ìya templo irìcu wamàníirica wacáapi iyúwa.
25 Canáca imáapuèri wáicha wamàníiripiná irí. Abéerita Dios yái yèerica wacáuca, yèeri wacalésa nacái, yèeri nacái macáita wàasu.
26 “Dios idàbacaté abéeri asìali, abéechúa inanái nacái. Wàawirináimicaté nía, wía èeri mìnanáica canánama, ìyéeyéica macái cáli. Dios ichùulìacaté wàwali macáita càinápinácaalí wàasu èeri, càinápinácaalí nacái wàasu cáli, wacutácaténá wáalíacawa Dios ìwali, éwita càmicáaníta wáalimá waicácani watuí iyúwa. Quéwa càmita càulená wáalíacawa ìwali.
28 Dios yèericáiná wacáuca, wachàini nacái, càide iyúwa nacái náimáaná níara abénaméeyéi pèewi itànèeyéica tàacáisi íiméerica: ‘Wíacata nacái Dios yéenibe’, cài natànàaca.
29 Dios yéenibecáiná wía, íná càmita cayába wáináida Dios yéenáiwanáca yái ídoloca, yái yéenáiwanási wenàiwica imàníirica oro íicha ídolopiná, yá nacái platéechúa ídoloca, íbéechúa ídoloca nacái iyúwa nayúunáidáaná Dios yéenáiwanácani.
30 Bàaluité èeri, càmitaté wàawirináimi yáalíawa, íná Dios ìidenìacaté yái namàníináca. Quéwa siùcade ichùulìaca wawènúadáanápiná wáiwitáisewa wabáyawaná íichawa, wamàacacaténá wáichawa yái wabáyawaná wamàníirica.
31 Dios idéca ichùulìaca wawènúadáanápiná wáiwitáisewa; idéca imàacaca abé èeripiná icàlidáanápiná báisíiri iyú èeri mìnanái ibáyawaná ìwali, yéemìacaténá naináwaná ìwali cáalíacáiri iyú. Dios idéca imàacaca abéeri asìali icàlidáanápiná naináwaná ìwali yùuwichàidacaténá nía. Idéca yáasáidaca walí canánama càiríinácaalíni, yái Jesúsca, Dios imichàidacáináté Jesús yéetácáisi íicha”, íimaca nalí yái Pabloca.
32 Néese Atenas mìnanái idécanáami néemìaca iináwaná imichàanáwa yéetácáisi íicha, yá abénaméeyéi nèewi naicáaníca Pablo iquíniná. Quéwa áibanái íimaca Pablo irí: —Wawàwaca picàlidaca walí àniwani, áibaalípiná —náimaca Pablo irí.
33 Iná Pablo yèepùacawa náicha.
34 Quéwa abénaméeyéi nèewi nàacawa Pablo yáapicha, yá neebáidaca iríni. Abéeri íipidená Dionisio, abéeri néenáca, níái Areópagoca. Aiba yeebáidéechúa, uípidená Dámaris. Aibanái náapicha nacái neebáidacaté Jesús itàacái.