Acts 7 in Naro

1 Me nxãaska kaiam peresiti ba tẽè me a máá: “Kháé zi ncẽe zi chìbi-chibiku zi tseegu zia?” témé.

2 Me Stefane xo̱a a máá: “Tíí kíí ga xao, àbo ga xaoè, komsana te! X'áàn dim Nqari ba kò gatá ka xõòm Abrahamam koe hòòse, qanegam kò Mesopotamia koe hãa ka, qanegam Harane koe x'ãè tamas cookg'ai koe,

3 a bìrí me a máá: ‘Tcg'oa tsarim nqõóm koe hẽé naka tsari ne qhàò ne koe hẽéthẽé, naka tsia x'áí tsir gham nqõóm koe qõò,’ témé.

4 Me nxãaska Kaletea ne dim nqõóm koe tcg'oa a ba a Harane dim x'áé-dxoom koe síí x'ãè. Me Nqari ba xõòm dis x'oos qãá q'oo koe gaa koe tcg'òó me, a ncẽe tu ncẽeska x'ãèa hãam nqõóm koe tsééa óá me.

5 Me kò nqõóm di c'ẽe xòèan ga táá máà me, a cúím nqàrèm ga bam gha tòó qgáì ga táá máà me, igabam kò nqòòkagu me, gabá hẽé naka qãáa ba dis qhàòs ga sa hẽéthẽém gha ẽem nqõó ba máà ne q'õò sa, Abrahama ba kò cóá úú tama igaba.

6 Me kò Nqari ba gam ka ncẽeta méé a máá: ‘Tsaris qhàò sa gha gane di tamam nqõóm koe c'úùsea hãa, a gha qãà kúrúè, a gha 400 khama noo kurian táá qãèse qgóóè.

7 Igabar gha ẽe ne ko tsééa máás qhàò sa xgàra, ne gha ẽe zi gúù zi qãá q'oo koe tcg'oa, a hàà ncẽes qgáìs koe dqo̱m̀ Te,’ tam Nqari ba méé.

8 A ba a kò q'ãe nqãa-qgai khòokus dis qáé-xg'ae sa máà me. Me kò Abrahama ba Isaka ba ábà, a ba a kò 8 dim cáḿ ka q'ãe nqãa-qgai khòo me; me kò Isaka ba Jakobe ba ábà, me kò Jakobe ba 12 xu cóá xu ábà, ncẽe tc'ãà di xu tsgõo xu gatá di xu.

9 “Xu kò gatá ka tsgõose ga xu, gaxu ka qõesem Josefam cgoa tauan úú, a xu a kò Egepeto koe qãàse x'ámágu me. Igabam kò Nqari ba hãa cgoa mea,

10 a kò gam di zi xháé zi wèé zi koe kgoara me, a Egepeto dim x'aigam Farom cookg'ai koe cgóm̀kuan hẽé naka q'ãan di tc'ẽean hẽéthẽé máà me, me kò Faro ba Egepeto koe hẽé naka wèém x'áém gam dim koe hẽéthẽé tc'ãà-cookg'ai ba kúrú me.

11 Si kò nxãaska wèém nqõóm Egepeto dim koe hẽé naka Kanana dim koe hẽéthẽé xàbà sa tcãà, a kaisa thõòan óága, xu kò gatá ka xõò ga xu táá tc'õoan hòò.

12 Eẽm ko Jakobe ba kóḿ i ko máá, Egepeto koe i maberean hãa, téméè kam kò gatá ka xõò ga xu tc'ãà dis dàras gaxu dis koe tsééa úú.

13 Me kò Josefa ba cám̀ dis dàras gaxu dis ka káíkhoe ga xu q'ãàkaguse, si kò Josefam dis qhàò sa Farom koe q'ãase.

14 Ncẽes gúùs qãá q'oo koem kò Josefa ba khóèan tsééa hãa, i síí gam ka xõòm Jakobe ba hẽé naka gam di qhàòan wèé ga hẽéthẽé tcii. Wèéa ne ga kò 75 ne e.

15 Me kò nxãaska Jakobe ba Egepeto koe síí, ncẽe xu kò gabá hẽé naka gatá ka xõò ga xu hẽéthẽé síí x'óó koe.

16 Gaxu di tc'áróa ne kò ka̱bi a Shekeme koe úúè, a síí ncẽem xg'ao Abrahama ba Hamorem di xu cóá xu koe marian tc'ãòa cgoa x'ámás tc'ám̀s koe xòóè.

17 “Eẽm ko Nqarim xg'ao Abrahama ba nqòòkagua hãam x'aè ba cúù, ka ne kò khóè ne Egepeto koe káí a càùsea.

18 Me kò c'ẽem x'aiga ba nxãakg'aiga síí Egepeto koe tc'ãà-cookg'ai, ncẽe kò Josefa ba c'úùa hãa ba.

19 A ba a kòo gatá di ne khóè ne cgoa cg'ãèm dàòm ka tséé, a ko gatá ka xõò ga xu chùi, xu cóá-coan tchàa koe tcg'òó, nxãasega i gha cg'õoè ka.

20 “Me kò ẽem x'aèm ka Moshe ba ábàè, a ba a kò Nqarim cookg'ai koe kaisase t'õè me e. A kò xõòm dim nquum koe nqoana nxoean kòreè.

21 Eẽm síí tchàa za tòóèa kas kò Farom ka cóáse sa séè a gas dim cóám khama ma kaikagua mááse me.

22 Me kò Moshe ba Egepeto ne di q'ãan di tc'ẽean wèé ga xgaa-xgaaè, a ba a kò kg'uian hẽé naka tsééan hẽéthẽé koe qari me e.

23 “Eẽm Moshe 40 kuri ii kam kò bìríse, gam ka c'ẽe ne Iseraele nem gha dàra sa.

24 Me kò gam ka c'ẽe ba bóò me ko Egepetom ka ghã̱aè a ko xg'áḿmè, kam ko ẽe ko ghã̱aè ba hùi, a ncèèa máá me, a Egepeto ba xg'áḿ.

25 Me Moshe tc'ẽea máá, gam di ne khóè ne gha bóòa q'ãa Nqari ba kò tséékagu me a ko kgoara ne sa, ta tc'ẽea, igaba ne kò táá bóòa q'ãa.

26 Me q'uu dim cáḿ ka Moshe x'ãàku ko tsara Iseraele tsara koe hàà. Kúrúm ko a xg'aekua tsara koe tòókuan óá kg'oana, khamam ko máá: ‘Khóè tsaoè, qõekua tsaoa! Dùús domka tsao ko thõò-thõoku?’ témé.

27 Igabam kò khóèm ẽe kò c'ẽe ba ghã̱a ba Moshe ba dxùukg'ai za xàbùa tcg'òó a máá: ‘Dìína sitsam koe tc'ãà-cookg'ai a xgàra-kg'ao ba kúrú tsia?

28 A cg'õo te kg'oana tsia, ncẽe tsi ncãa ma ncãaka cáḿ ka Egepeto ba ma cg'õo khama ma?’ témé.

29 Eẽm ko Moshe ba ncẽe sa kóḿ kam kò Midiane dim nqõóm koe qgóéa síí, ncẽem kò gaa koe síí x'ãè koe, gaam nqõóm dim khóèm tamam iise, a ba a kò gaa koe cám̀ cóá tsara ábà.

30 “Eẽ i ko 40 kurian nqáéa xg'ara kam kò Sinai dim xàbìm koe moengele ba qãáka hãas hìis ka̱rukos koe hòòse cgae me.

31 Eẽm ko Moshe ba ẽes gúù sa bóò kam kò ares ka tcãàè, a cúù-cuuse, qãèsem gha síí bóò ka, kam kò X'aigam Nqarim dim dòm̀ ba kóḿse a ko máá:

32 ‘Tíí Ra Nqarir saò ga xu di Ra a, Nqarir Abrahama ba hẽé naka Isaka ba hẽé naka Jakobe ba hẽéthẽé di Ra,’ témé. Me Moshe q'áòan ka cg'oè cgaeè a gaa zam gha bóò sa bèe.

33 Me X'aigam Nqari ba bìrí me a máá: ‘Nqàrèa tsi koe nxàboan tcg'òó, ẽe tsi téé-tẽem qgáì ba tcom-tcomsam nqáḿ me e ke.

34 Tseeguan kagar Tiri ne khóè ne Egepeto koe hàna ne di xháé-q'ooan bóòa, gane di sónò ntcòóse-q'ooa ner kóḿa hãa, a Ra a hààra hãa, hààr gha kgoara ne ka, ke ncẽeska hàà nakar Egepeto koe tsééa úú tsi,’ témé.

35 “Ncẽe ba gaam Moshem ga me e, ncẽe ne kò xguìa hãa a máá: ‘Dìína tc'ãà-cookg'ai a xgàra-kg'ao ba kúrú tsia?’ témé ba. Nqari ba kò ncẽe ba tsééa hãa, tc'ãà-cookg'ai a kgoara-kg'ao bam gha kúrú ka, moengelem ncẽe kò ka̱rukos hìis koe x'áíse mea hãam di hùian ka.

36 Me kò Egepeto koe guu a séèa tcg'òó ne. Gaa koem kò are-aresa zi gúù zi hẽé naka x'áí zi hẽéthẽé kúrú, naka Nco̱àm Tshàam koe hẽé, naka tchàa-xgóós koe hẽéthẽé e, 40 kuria ne.

37 “Ncẽea gaam Moshem ga me e, ncẽe kò Iseraele di ne khóè ne bìrí a máá: ‘Nqari ba gha gatu di ne khóè ne xg'aeku koe guu a tíí khama iim Porofiti ba tsééa óá máá tu u,’ témé ba.

38 Gaam ga me e ncẽe kò tchàa-xgóós koe Iseraele di ne khóè ne dis xg'aes q'oo koe gaam moengelem cgoa hãa ba, ncẽe kò Sinai dim xàbìm koe gam cgoa hẽé naka gatá ka xõò ga xu hẽéthẽé cgoa kg'ui ba. Me kò kg'õèa hãa kg'uian Nqarim di hòò, nxãasegam gha hàà gatá koe óága a ka ba.

39 “Igaba ne kò gatá ka xõò ga ne komsanaa ba xguì. A ne a dxùukg'ai za xàbùa tcg'òó me, a ne a kò tcáóa ne q'oo koe Egepeto koe úú-kg'ai,

40 a ne a Arone ba bìrí a máá: ‘Nqárìan kúrúa máá ta a, cookg'aia ta koe gha qõò o. Moshem ncẽe kò Egepeto dim nqõóm koe séèa tcg'òó ta am koes dùú sa kúrúsea sa ta c'úùa hãa ke,’ témé.

41 Gaa x'aèan ẽe kaga ne kò ghòè-coam dis iis koe nqárì ba kúrúa mááse, a ne a dàòa-mááku zi óágaa máá me, a gane di tshàuan kúrúas gúùs dis kõ̱è sa kúrú.

42 Igabam kò Nqari ba q'aumana ne, a ba a guu ne ne nqarikg'ai di zi tco̱nò zi qám̀sea máá, ncẽe i ma porofiti xu dis Tcgãyas koe ma góáèa hãa a ko máá: ‘Iseraele di tu khóè tuè, 40 kurian ncẽe tu kò tchàa-xgóós koe hãa ka tua gáé kò dàòa-mááku zi hẽé naka qhàea-mááku zi hẽéthẽé Tíí kúrúa máá Tea?

43 Igaba tu kò wèé zi qgáì zi ẽe tu ko qõò zi koe Molokem dim còrè-nquu ba hẽé, naka gatu dim nqárìm Rafanem dim tco̱nò ba hẽéthẽé tsara dqo̱m̀, xommèa nqárìan tu gatu kúrúa máásea, dqo̱m̀ m tu gha ka. Gaa domkar gha tòèkagu tu u, a Babilonem ka ncìí za úú tu u,’ témé khamaga ma.

44 “Gatá ka xõò ga xu kò tchàa-xgóós koe xgàuèkom còrè-nquu ba úúa, ncẽe Nqarim kò khóè ne cgoa kg'ui koe. Nqarim kò Moshe ba ma x'áía, a x'áè mea hãa khama kò ma kúrúèa ba.

45 Xu gatá ka xõò ga xu gaam còrè-nquu ba máàèa, a xu a séè a ncẽem nqõóm koe óá me, Joshuam kò tc'ãà-cookg'ai xua ka. Xu kò nqõó ba séè, Me Nqari ba gaam nqõóm koe kò x'ãèa zi qhàò zi gaxu cookg'ai koe xhàiagu. Gaam xgàuèkom còrè-nquu ba kò hàna, i síí nxãakg'aiga Dafitem di x'aèan ga tcãà,

46 ncẽe kò Nqarim tcgáí-q'oo koe cgóm̀kuan hòò ba. A ba a kò Nqari ba dtcàrà, còrè-nquu bam gha Jakobem dim Nqari ba tshàoa máá sa,

47 me kò Solomone ba nquu ba tshàoa máá Me.

48 “Igabam kò kaisase tc'amaka hànam Nqari ba khóè tshàu ka kúrúèa hãa nquuan koe x'ãè tama, porofitim ko ma kg'ui khama,

49 a ko máá: ‘Nqarikg'ai ne Tiri x'aian dis ntcõó-q'oo si i, me nqõó ba nqàrèa Ter ko tòó qgáì i. Nta iim nquu ba tu gha tshàoa máá Te? Kana sãa-q'ooa Te di qgáìa nea ndakaa?

50 Wèé zi gúù zi ncẽe zia gáé Tiri tshàuan ka kúrúè tama?’ tam X'aigam Nqari ba méé.

51 “Gaxao khóè xao qari-tcúú xaoè, ncẽe tcáóa xao hẽé, naka tceea xao hẽéthẽé koe q'ãe nqãa-qgai khòoè ta ga hãa xaoè! Gaxao ka xõò ga xu khamaga xao ii: wèé x'aè ka xao ko Tcom-tcomsam Tc'ẽem cgoa x'ãàku!

52 Gaxao ka xõò ga xu kò wèé xu porofiti xu xgàraa hãa, a xu a kò ncẽe xu porofiti xu, ncẽe kò x'aè cookg'ai koe tchànom Khóèm di hàà-q'ooan nxàea hãa xu cg'õo, Jesom ncẽe xao gaxao ncẽeska x'ámágua, a Gam di xao cg'õo-kg'ao xao ii ba.

53 Gaxao ncẽe kò moengele xu ka xao kò máàèa hãa x'áèan kò cám̀ tshàua máá, igaba kò táá komsana a xao,” tam Stefane méé.

54 Ncẽe zi gúù zi xu ko kóḿ ka xu kaisase tcg'aìn tcáó a xu a dqùrì cgae me.

55 Igabam kò Stefane ba Tcom-tcomsam Tc'ẽem ka cg'oè cgaeèa hãase nqarikg'ai koe ghùi-kg'ai, a ba a Nqarim dim x'áà ba bóò, naka Jeso ba hẽéthẽé e, Me Nqarim dim kg'áòm x'õàm xòè za téé-tẽe.

56 Kam ko máá: “Bóò, nqarikg'ai nea xgobekg'amsea ra ko bóò, Me Khóèm dim Cóá ba Nqarim dim kg'áòm x'õàm xòè za téé-tẽe,” témé.

57 Xu kò khóè xu ncẽes gúùs ka tceea xu tcẽekg'am, a xu a kaisase q'au a qàròa síí cgae me,

58 a xu a x'áé-dxoom qãá koe tceea tcg'òó a úú me, a gaa koe síí nxõ̱án ka xgàrùbe me. Nxàea tseegukagu-kg'ao xu kò gaxu di qgáían Saulo ta ko ma tciièm qárí-kg'aom nqàrè-kg'am koe tòó.

59 Eẽ xu hãa a ko Stefane ba nxõ̱á zi cgoa xgàrùbe kam kò Nqari ba tcii a máá: “X'aiga Tsi Jeso Tseè, tirim tc'ẽe ba séè,” témé.

60 Kam ko qhòm tsi qurù a ba a kaiam dòm̀ cgoa q'au a máá: “X'aigaè, ncẽe ne ko tíí koe kúrús gúùs koe táá chìbi bóò ne guu,” témé. Eẽm ko gatà mééa xg'ara kam kò x'óó.