Acts 7 in Merey
1 Bagwar i ndo məvəlaway wu a Mbəlom a tsətsah ka Etiyen, a gwaɗay: «Wu nakə tə tsik fakaya na, deɗek ɗaw?»
2 Etiyen a mbəɗay faya, a gwaɗay: «Malamar ga hay ta bəba ga hay, tsənum wu nakə na tsikakumeye təday. Mbəlom nakə a ze wu hay tebiye ta məzlaɓ aye a bəzay ha bo a bəba təte kway Abraham ka dala i Mizapotami kurre ahəl nakə ki ye a Haraŋ zuk bay aye,
3 ada a gwaɗay: “Lətse abəra ma gəma yak ada gər ha ndo yak hay, do a gəma nakə na ɗakeye faya aye.”
4 «Yaw! Abraham a tsəne bazlam i Mbəlom na, a lətse abəra ma Kaladeyen hay, a ye mata ndze ma Haraŋ. Ma dəba eye bəba ŋgay a mət na, Mbəlom a zla na abəra ma Haraŋ, a ye ha a gəma nakay anaŋ nəkway mandza eye mə ɗəma aye.
5 Mə ɗəma na, Mbəlom kə vəlay guvah i məda ŋgay kwa tsekweŋ bay, kwa dala tsekweŋ bəbay na, kə ɗəsay bay. Ɓa Mbəlom kə tsikay kurre, a gwaɗay: “Gəma nakay na, na ta vəlakeye ha tebiye. Aza nəkar andaya sa bay na, wawa i huɗ yak hay ta ndziye mə ɗəma, ma təriye i tay.” Ahəl niye Mbəlom a tsikay a Abraham na, wawa ŋgay andaya kwa nəte zuk bay.
6 Wu nakə Mbəlom a tsikay aye na, a gwaɗay: “Wawa i huɗ yak hay ta diye, ta ndziye ma gəma i ndo hay. Mə ɗəma na, ta təriye tay beke eye hay. Ta gateye ɗəretsətseh. Ta ndziye məve temerre faɗ mə ɗəretsətseh.
7 Ane tuk na, na ta giye sariya ka ndo i gəma niye hay tə gatay ɗəretsətseh aye. Ma dəba eye na, ta diye abəra ma gəma nakay, ta diye ta ɗəsleŋ ha gər ma təv nakə ta ndziye mə ɗəma aye.”
8 Mbəlom a ɓar dzam ta Abraham, a ɗay ha na, ta məɗəse bo. Ma dəba eye, Abraham a wa Izak, a ge məhəne tsamahkar na, a ɗəs na. Izak a wa Zakob, Izak a ɗəs na. Zakob dərmak a wa wawa hay kuro gər eye sulo. Nəteye neheye ta təra bəba təte kway hay na, Zakob a ɗəs tay ha dərmak.
9 «Bəba təte kway hay tə nay ɗəre a malamar tay nakə nəte mə walaŋ tay tə zalay Yusufa aye. Tə gəs na ta səkəm ha beke eye a gəma i Ezipt. Ane tuk na, Mbəlom ka tsəpa na.
10 Mbəlom kə təma ahaya Yusufa abəra mə ɗəretsətseh hay tebiye. A vəlay metsehe ta ŋgwalak i bo ka ɗəre i bəy nakə a ləva Ezipt tebiye, tə zalay Farawoŋ aye. Neŋgeye a pa na bəy eye ka dala i Ezipt ada a ləvay gər a ndo neheye mə gay ŋgay aye tebiye.
11 «Ma dəba eye na, mandərzlaŋ a ge ka dala i Ezipt tebiye ada ka dala i Kanan. Mandərzlaŋ niye a ge na, mandərzlaŋ bagwar eye. Ndo hay ta sa ɗəretsətseh haladzay. Bəba təte kway hay tə huta wu mənday kwa tsekweŋ bay tebiye.
12 Zakob a tsəne wu mənday andaya ma Ezipt na, a slər wawa ŋgay niye hay ta təra bəba təte kway aye. A slər tay ha makurre eye.
13 Ta mbəɗa gər masulo eye na, Yusufa a ɗatay ha bo ada Farawoŋ bəy bagwar eye a sər ha nəteye na, gwala i Yusufa hay.
14 Tsa na, Yusufa a slər ndo hay ka bəba ŋgay Zakob ta ndo i gay ŋgay hay tebiye. Nəteye tebiye na, kuro kuro tasəla gər eye zləm.
15 Zakob tə həl bo, ti ye a Ezipt ta ndo i gay ŋgay hay. Zakob a mət mə ɗəma ada bəba təte kway hay dərmak tə mət mə ɗəma.
16 Mədahaŋ tay na, tə həlawa a gəma nakə tə zalay Sisem aye. Tə pawa a tsəvay nakə Abraham a səkəm abəra ka wawa i Hamor ma gəma i Sisem ta suloy aye.
17 «Wu nakə Mbəlom a tsikay kurre a Abraham aye na, mazlambar həlay eye kə ndislew. Gwala kway hay tə wa bo. Ta səkah məwe bo haladzay ma Ezipt.
18 Bəy nakə a sər Yusufa aye na, andaya sa bay. Tə pa na bəy weɗeye nakə faya ma ləviye dala i Ezipt aye. Neŋgeye na, a sər Yusufa bay.
19 Bəy niye bagwar eye a vatay gər a bəba təte kway hay. A gawatay ɗəretsətseh haladzay ada a gawatay kutoŋ ka məkwetse wawa tay a pesl ada tâ mət.
20 Həlay niye na, tə wa na Musa. Musa a le haladzay ada a yay a gər a Mbəlom. Tə wa na na, tə gəl na kiye mahkar mə gay i bəba ŋgay.
21 Ma dəba eye na, tə gər ha. Dem i Farawoŋ a ndzay a gər, a zla na. A ye ha a gəl na andza wawa ŋgay.
22 Andza niye, Musa a gəl bo na, a zla metsehe ta ndaraw i Ezipt hay. A təra ndo ta məzlaɓ eye hərwi bazlam ŋgay neheye a tsikawa aye ta məsler neheye a gawa aye.
23 «Musa a ge məve kuro kuro faɗ na, a say mede mata dzəne tay ha gwala ŋgay Israyel hay.
24 A ye na, a ŋgatay a ndo i Ezipt faya ma geye ɗəretsətseh a ndo nəte mə walaŋ i Israyel hay. Tsa na, a ye naha a dzəna na ndo niye faya ta geye ɗəretsətseh aye. A kəɗ na ndo i Ezipt niye mədahaŋ eye.
25 Musa a dzala na, Israyel malamar ŋgay hay tə sər ha Mbəlom ma ta təmiye tay ha abəra mə ɗəretsətseh tə həlay ŋgay. Ane tuk na, tə sər bay.
26 Tədœ eye Musa a ndzatay a gər a Israyel hay sulo faya ta kəɗiye bo. A say a Musa maŋgəne tay ha ada tâ ndza zay mə walaŋ tay. A gwaɗay: “Dzam ga, nəkurom ta malamar tuk na, ada ka gumeye ɗəretsətseh a bo kurom ta məkəɗe bo na, hərwi mey?”
27 Ane tuk na, ndo nakə faya ma geye ɗəretsətseh a malamar ŋgay aye na, a pay həlay a Musa, a gwaɗay: “Maa pa kar bəy ada ndo məge may sariya na, way?
28 A saka məkəɗe ga andza nakə ka kəɗ ndo i Ezipt məveneŋ aye sa ɗaw?”
29 Musa a tsəne andza niye na, a hway, a ye ŋgway ka dala i Madiyan. Mə ɗəma na, a zla ŋgwas. Tə wa wawa hasləka eye hay sulo.
30 «Ma dəba i məve kuro kuro faɗ na, Musa neŋgeye huya ma gəma niye mə makulkwandah aye. Pat wuray na, neŋgeye bəse ta mahəmba i Sinay. Gawla i Mbəlom a yaw, a bəzay ha bo. Musa a ŋgatay na, ma ako ka gay i dak nakə faya ma təmiye aye.
31 Musa a ŋgatay andza niye na, a gay hərɓaɓəkka. Ane tuk na, ahəl nakə neŋgeye faya ma həndzəɗiye naha faya bəse mazəbe faya na, a tsəne mətsike me i Bəy Maduweŋ, a gwaɗayaw:
32 “Neŋ Mbəlom i bəba təte yak hay, Mbəlom i Abraham, Mbəlom i Izak, ada Mbəlom i Zakob.” Musa a tsəne andza niye na, a dzədzar, zluwer a gay. Tsa na, a say mazəbe ɗəre ka ako niye sa bay.
33 Mbəlom a gwaɗayaw sa: “Musa, tsok na tahərak abəra mə sik, hərwi təv nakay nəkar mə ɗəma aye na, təv tsəɗaŋŋa eye.
34 Faya ta gateye ɗəretsətseh a ndo ga hay ma Ezipt kəkay na, na ŋgatay. Na tsəne mətuwe tay ada na yaw na, mata mbəle tay ha. Na sləriye kar ha, do anəke a Ezipt.”
35 «Musa neŋgeye nakə Israyel hay tə kal ha, tə gwaɗay: “Maa pa kar bəy ada ndo məge may sariya na, way?” aye. Ane tuk na, Mbəlom a slər ka təv tay hərwi ada mâ təra bəy tay ada ndo mətəme tay ha abəra mə ɗəretsətseh na, neŋgeye. Mata sləre na ka məsler niye na, gawla i Mbəlom nakə a bəzay ha bo ma ako ka gay i dak aye.
36 Maa ndzatay kame a Israyel hay məndohwaw abəra ma Ezipt na, neŋgeye. Kə ge masuwayaŋ hay wal wal mə ɗəma. Kə ge kame i Bəlay Ndozza eye ada mə makulkwandah dərmak hus a məve kuro kuro faɗ.
37 «Maa gwaɗatay a Israyel hay: “Mbəlom ma ta slərakumaweye ndo məɗe ha bazlam ŋgay andza neŋ. Ma zliye na, abəra ma gwala kurom” na, Musa.
38 Sa na, ahəl nakə Israyel hay nəteye mahaya gər eye mə makulkwandah aye na, maa lətse mə walaŋ i bəba təte kway ta gawla nakə a tsikawatayaw me mə mahəmba i Sinay aye na, Musa. Gawla i Mbəlom ma tsikataweye bazlam nakə ma vəliye sifa aye ada neŋgeye ma makweye ha.
39 «Ane tuk na, bəba təte kway hay ta kərah matəme bazlam ŋgay. Ta kal na a pesl. A satay mambəɗe gər ka dala i Ezipt.
40 Tə gwaɗay a Aroŋ: “Lambaɗamay mbəlom hay hərwi məzle kame kway. Hərwi ka sərakwa wu nakə a ndzay a gər a Musa, ndo məhəlakway ahaya abəra mə Ezipt na, ka sərakwa bay.”
41 Tsa na, ta lambaɗ kule andza sla wawa eye andza mbəlom tay. Tə vəlay wu a kule tay niye. Tə ge magurlom tə məŋgwese eye lele hərwi wu nakə bo tay eye ta lambaɗ aye.
42 Ane tuk na, Mbəlom a mbəɗatay dəba. Ma dəba eye tə ɗəslay ha gər a wurzla hay. Mbəlom a vəlay tsəveɗ andza nakə mawatsa eye mə ɗerewel i ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom hay, Mbəlom a gwaɗ: “A nəkurom Israyel hay, wu neheye hay ka vəlawum wal wal ada ta gənaw hay məve kuro kuro faɗ aye na, a neŋ bəɗaw?
43 Ka zlum madzawadzawa i gay i mbəlom kurom Molok, ka zlum mandzəkit bo i wurzla i mbəlom kurom Refam. Kule kurom neheye ka gum aye na, hərwi məɗəslay ha gər. Hərwi niye na həliye kurom abəra ma gəma nakay, na diye kurom ha dəreŋ abəra ta gəma i Babilon.”»
44 Etiyen a gwaɗatay sa: «Ahəl niye bəba təte kway hay nəteye mə makulkwandah na, madzawadzawa i məɗəslay ha gər a Mbəlom andaya fataya hərwi ada tâ sər ha Mbəlom andaya ta nəteye. Gay niye mapa eye na, andza nakə Mbəlom a tsikay a Musa aye. Mbəlom a gwaɗay a Musa tâ ge na gay niye na, andza nakə a ŋgatay aye.
45 Ma dəba eye na, bəba təte kway hay ta vəlatay ha madzawadzawa i məɗəslay ha gər a Mbəlom niye a wawa i huɗ tay hay. Ndo məndzatay kame a wawa i huɗ tay niye hay na, Zozowe. Ti ye a gəma niye na, ta zla na gay i madzawadzawa niye. Mbəlom ka həhar tay ha ndo i gəma niye abəra kame tay. Ta sla fataya. Andza niye gay i madzawadzawa a ndza ma gəma niye hus a həlay i bəy Davit.
46 Davit na, a yay a gər a Mbəlom haladzay. A tsətsah tsəveɗ ka Mbəlom ka maɗəzlay gay nakə wawa i huɗ i Zakob hay ta sliye faya məɗəslay ha gər a Mbəlom mə ɗəma aye.
47 Maa ɗəzlay gay na, Salomoŋ.
48 «Ane tuk na, Mbəlom Fetek ma ndziye mə gay neheye ndo hay ta ɗəzl aye bay. Andza nakə mawatsa eye mə ɗerewel i ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom aye na, Mbəlom a gwaɗ:
49 “Təv məndze i bəy ga na, mbəlom, ada məndzibəra na, təv sik ga. Gay nakə ka ɗəzlumeŋeye na, slala i gay waray? Təv nakə ma sliye məndze mə ɗəma aye na, waray?
50 Maa ge wu neheye tebiye na, neŋ bəɗaw?”»
51 Etiyen a gwaɗatay sa: «A nəkurom neheye seweɗ eye hay. Ka dərəzlum na ɗərev kurom ta zləm kurom hay a məzele i Mbəlom nakə faya ma zalakumeye. A sakum mahəndəkay na ɗərev kurom a Məsəfəre Tsəɗaŋŋa eye bay. Nəkurom na, andza bəba təte kurom hay.
52 Ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom waray nakə bəba təte kurom hay ta gay ɗəretsətseh bay aye? Kwa məkəɗe ta kəɗ tay ha ndo neheye tə ɗa ha madayaw i ndo nakə neŋgeye ndo i deɗek nəte ŋgweŋ aye. Ndo nakə anəke ka gum faya ɗaf ada ka kəɗum na aye na, neŋgeye.
53 Mbəlom kə vəlakum bazlam ŋgay mapala eye tə həlay i gawla ŋgay hay, ane tuk na, ka rəhumay ha gər bay.»
54 Ndo niye hay mahaya gər eye tə tsəne bazlam i Etiyen niye na, a ndalatay haladzay, ta həpəɗ zler ka Etiyen kəraw kəraw.
55 Ane tuk na, Etiyen na, a rah ta Məsəfəre Tsəɗaŋŋa eye. Tsa na, a zəba ɗəre a mbəlom. A ŋgatay naha a dzaydzay i Mbəlom ada a ŋgatay naha a Yesu malətsa eye tə həlay i mənday i Mbəlom.
56 A gwaɗatay a ndo niye hay: «Tsənum! Neŋ faya na ŋgateye a mbəlom mahəndəka eye ada Wawa i Ndo neŋgeye malətsa eye tə həlay i mənday i Mbəlom.»
57 Tə tsəne andza niye na, nəteye tebiye ta wuda haladzay ada ta dərəzl na zləm tay hay. Nəteye tebiye ka manəte eye tə mbəzla ka Etiyen məgəse.
58 Tə gəs na, tə vaha na abəra mə wuzlah gay. Ti ye naha, tə pa bo ka məkele na tə kwar hərwi məkəɗe na. Ndo məhəle mbal hay ta tsok na petekeɗ tay hay, tə gər ha ka təv i gawla eye andaya tə zalay Sol.
59 Ahəl nakə nəteye faya ta kaliye Etiyen tə kwar aye na, Etiyen neŋgeye faya ma ɗuwuleye me a Mbəlom. Mə maɗuwule me niye faya ma ɗuwuliye na, a gwaɗ: «Bəy Maduweŋ ga Yesu, zla na məsəfəre ga.»
60 Tsa na, a dəkw gurmets, a wuda ta magala, a gwaɗ: «Bəy Maduweŋ ga, mezeleme nakay tə ge aye na, kâ matay ha mənese bay.» A tsik andza niye na, ma dəba eye a mət.