Acts 19 in Macuna

1 Apolos Corintojʉ ĩ ñaroca riti Pablojʉama gʉ̃ta yucʉri jʉdo ñari cʉtori rẽta wacõri Efesojʉ ejayijʉ. Ito ejacõri Jesure tʉorʉ̃nʉrãre coriarã ti bʉjayijʉ ĩ.

2 Ito bajiri ado bajiro ĩnare seniĩayijʉ ĩ: —¿Jesure mʉa tʉorʉ̃nʉri rʉmʉti Espíritu Santo quedi sãjacati mʉare? yiyijʉ Pablo ĩnare. Ito ĩ yija ado bajiro cʉdiyijarã ĩna: —Espíritu Santo ĩ ñare gayere masibiticʉ gʉa, yiyijarã ĩna.

3 Ito yija Pablo ĩnare seniĩayijʉ: —¿No bajiro bajirisere idé gu ecocati mʉa? yiyijʉ Pablo ĩnare. —Juan ĩ riasoado bajiroti idé gu ecocʉ gʉa, yiyijarã ĩna Pablore.

4 Ĩna ito yija ado bajiro yiyijʉ Pablo ĩnare: —Masa ĩna ñeñaro yirisere jidicãnare idé guñi Juan. Ito yicõri ado bajiro ĩnare gotiñi Juan: “Yʉ bero ejarocʉre mʉa tʉorʉ̃nʉja quena”, yi riasoñi Juan. Ito bajiro ĩ bʉsirʉ ĩti ñami Jesús, yiyijʉ Pablo.

5 Ito bajiro Jesure ĩna tʉorʉ̃nʉja ti masicõri Jesús wamena ĩnare idé guyijʉ Pablo.

6 Ito yicõri Pablo ĩnare ãmo moa jeoroca, Espíritu Santo ĩnare quedi sãjayijʉ. Ito bajijare ricati riti ĩna masibiti oca ñabojareti bʉsiyijarã ĩna. Diore tʉocõri ĩ gotiro bajiroti gotiyijarã ĩna.

7 Jʉa gʉbojeno ʉ̃mʉa ñayijarã ĩna.

8 Disejʉa ĩ tʉo güirise mañijʉ Pablore. Ito bajiri ʉdiarã ũmacañicõ minijuara wijʉ masare Dios oca goti ñayijʉ ĩ. “Ĩre tʉorʉ̃nʉrãre ĩ rotirojʉ miojugʉ yiguĩji Dios”, yi gotiyijʉ ĩ masa Diore ĩna tʉorʉ̃nʉtoni.

9 Ito bajibojarocati coriarã Pablo ĩ bʉsirisere tʉo batecãcõyijarã Diore tʉorʉ̃nʉ ãmomena. Masa riojo Jesús ocare ñeñaro bʉsiyijarã ĩna. Ito bajiri ĩnare camotadiyijʉ Pablo. Ito yicõri Jesure tʉorʉ̃nʉrãre ĩ rãca ãmi wayijʉ ĩ, Tirano wame cʉtigʉ ya riasora wijʉ ĩna rãca bʉsirocʉ. Iti wijʉ co rʉmʉ rʉyabeto ĩna rãca bʉsisotiyijʉ.

10 Itijʉ jʉa rodo riaso ñayijʉ ĩ. Ito bajiri iti sita Asia wame cʉtiri sita gãna, judio masa, judio masa meje ñarã cʉni mani Ʉjʉ Jesús oca tʉo jediyijarã ĩna.

11 Pablona sʉoriti jaje tiyamani ĩoyijʉ Dios.

12 Ito bajiri Pablo ĩ moaĩagore resurori, yutabujuri ĩ moaĩagore cʉni masa cõrã tʉjʉ ĩna ãmi waja ĩnare ñarise rẽtayijʉ. Ito yicõri rʉ̃mʉ́a sãñarãre rʉ̃mʉ́a budigoyijarã.

13 Iti rodori judio masa jʉa ãmojeno ñarã masa rʉ̃mʉ́a sãñarãre bucõa ucuyijarã ĩna cʉtorire. Paia ʉjʉ Esceva wame cʉtigʉ rĩa ñayijarã ĩna. Ĩna Efesojʉ ejayijarã. Jesús masirisena Pablo rʉ̃mʉ́a sãñarã ĩ bucõado bajiro yi ãmobojayijarã ĩna. Ito bajiri rʉ̃mʉ́are ado bajiro yiyijarã ĩna: —Jesús wamena mʉare budi rotia gʉa. Pablo ĩ bʉsi ucugʉ Jesús wamena mʉare budi rotia gʉa, yibojayijarã ĩna.

15 Ito bajiro ĩna yibojarocati, ado bajiro ĩnare cʉdiyijʉ rʉ̃mʉ́: —Jesure masia yʉ, ito yicõri Pablore cʉni masia yʉ. Mʉareama ti masibea yʉ. ¿Ñimarãona ñati mʉama? yiyijʉ rʉ̃mʉ́ ĩnare.

16 Ito yicõri rʉ̃mʉ́ sãñagʉ̃ ĩnare bubu quedi jeayijʉ. Bʉto sẽorisena ĩnare ñeñaro yi rẽtocũyijʉ ĩ. Sẽoro ĩ yi rẽtocũjare yutabuju manati cami cʉtirã ũmaquedi rudi wayijarã ĩna.

17 Efeso ñarã judio masa ito yicõri judio masa meje ñarã cʉni ito bajiro iti bajire gayere tʉo jediyijarã. Iti oca tʉo ʉcacõri, jãjarã bʉsa, “Sẽogʉ̃guti ñami Jesús”, yi tʉoĩa rʉ̃cʉbʉoyijarã masa ĩja.

18 Iti oca tʉocõri jãjarã Jesure tʉorʉ̃nʉrã ĩna ñeñaro yirisere goti rẽtobuyijarã. “Rʉ̃mʉ́ ĩ masirisena masare quenacʉ gʉa ito yicõri ĩnare rojacʉ gʉa”, yiyijarã ĩna.

19 Ito yicõri ado bajiro yiyijarã cumua queti oca quesoĩari masa. Ĩna ya papera tutiri queti oca gotiri tutiri ãmi wacõri masa riojo soeyijarã. Iti papera tutiri ĩna soe ruyuriore cincuenta mil niyeru cujiri waja cʉtirisecõ godayijʉ.

20 Iti ito bajiro rẽtaja bero mani Ʉjʉ Jesús oca cojʉ rʉyabeto bataja tʉore ñacʉ ĩja. Iti oca tʉocõri jãjarã Jesure tʉorʉ̃nʉyijarã ĩja.

21 Ito bajiro iti rẽtaja bero Jerusalénjʉ tʉdi ware tʉoĩayijʉ Pablo. “Macedonia sita, ito yicõri Acaya sita rẽta wacʉ ya yʉ”, yi tʉoĩayijʉ Pablo. “Jerusalénjʉ yʉ ejaja bero Romajʉ ware ña yʉre”, yi tʉoĩayijʉ ĩ.

22 Ito bajiro yi tʉoĩacõri Timoteo ito yicõri Erasto rãca ĩre ejabʉari masare ĩ riojʉa cõayijʉ ĩ, Macedoniajʉ ĩna wayutoni. Ĩjʉama Asia sitajʉ Efeso wame cʉtiri cʉtojʉ tujayijʉ maji.

23 Iti rʉmʉri Pablo Efeso ĩ ñaroca, “Jesús sĩgʉ̃ti ñami masare maso masigʉ̃”, yi masa ĩna tʉoĩa masi jedibeja bʉto oca ñeñasʉoyijʉ iti cʉtojʉ.

24 Demetrio wame cʉtigʉ ñayijʉ iti oca ñeñosʉori masʉ. Masa ĩna rʉ̃cʉbʉoroti plata wame cʉtirisena meni rujeori masʉ ñayijʉ ĩ. Ĩre moa ejabʉari masa cʉni ñayijarã. Gãjerã ĩna rʉ̃cʉbʉogo Artemisa wame cʉtigo isore rʉ̃cʉbʉorã ĩna minijuari wi robo bajiro mʉtãri wiri platana meniyijarã ĩna. Iti mʉtãri wiriacã menicõri gãjerãre ĩna ĩsija jaje niyeru bʉjayijarã ĩna.

25 Ito yija ĩre ejabʉari masare miojuyijʉ ĩ, ito yicõri ĩna bajiro moarãre cʉni. Ito yicõri ado bajiro ĩnare yiyijʉ ĩ: —Mani adi moare cʉtirã queno ñe rʉyabeto ña mani.

26 ¿Masare Pablo ĩ gotirise tʉoĩabeati mʉa? Menicõri mani rʉ̃cʉbʉorisere, “Rʉ̃cʉbʉoreoni meje ña”, yami Pablo. Ĩ bʉsirisere tʉocõri masa jãjarã tʉorʉ̃nʉama ĩre. Ado mani ñari cʉto Efeso gãna riti meje ĩre tʉorʉ̃nʉama. Adi sita ñajediro Asia sita gãna tʉorʉ̃nʉama ĩre.

27 Bʉjato bajiro yiroja manire. Mani meni rujeorisere ãmimena yirãji masa. Ito bajiri waja bʉja masimena yirãji mani. Mani rʉ̃cʉbʉogo Artemisa isore rʉ̃cʉbʉora wire rʉ̃cʉbʉomena yirãji masa. Pablore ĩna tʉorʉ̃nʉja, mani rʉ̃cʉbʉogore adi sita ĩna yi ñaro bajiro yimena yirãji ĩna, yiyijʉ Demetrio ĩre bajiro moare cʉtirãre.

28 Ito ĩ yija tʉocõri, bʉto junisiniyijarã ĩna. Ito yicõri awasãyijarã ĩna: —Mani rʉ̃cʉbʉogo Artemisa quenagõ ñamo. Ñatĩñarʉjamo, yiyijarã ĩna.

29 Iti cʉto gãna jeyaro iti oca gãmeri bʉsicõri jaje oca bʉsi riawʉsoyijarã ĩna. Ito bajijare Gayo, Aristarcore Pablo rãca baba cʉtianare ñiayijarã. Macedonia gãna ñayijarã ĩna. Ĩnare ñiacõri bʉto oca sẽoro, “Ita, ita”, yi wayijarã ĩna. Bʉsirona masa ĩna minijuasotirojʉ ĩnare ãmi wayijarã ĩna.

30 Ĩ baba mesare bʉsi ejabʉarocʉ sãja ãmobojayijʉ Pablo. Ĩ sãja ãmoja ticõri “Sãjabesa”, yiyijarã Jesure tʉorʉ̃nʉrã ĩre.

31 Ito gãna ñari masa cʉni Pablo baba mesa ñacõri, ĩre oca cõayijarã. “Ĩna rãca coca yibesa”, yirona ĩre oca cõayijarã ĩna.

32 Itijʉ minijuarajʉjʉ gãjerã ado bajiro awasãyijarã. Gãjerã ricati awasãyijarã. Sĩgʉ̃re bajiro tʉoĩabiticõri oca riawʉsa ñayijarã ĩna. “Ñasarijʉ ñe bʉsirona minijuayijaribe gʉa”, yi masibisijarã ĩna.

33 Judio masa ĩna rãca gagʉ Alejandro wame cʉtigʉre iti oca ĩre goti rẽtobuyijarã ĩna. Ito yicõri “Manire yiari bʉsi ĩsiña mʉ”, yirona masa riojo ĩre bʉsi rotiyijarã. Itijʉ minijua ñarãre bʉsirocʉ oca tabojayijʉ Alejandro. “Ñe seti ma gʉare”, yirocʉ yibojayijʉ ĩ.

34 Ito ĩ yija tʉo masicõri “Judio masʉ ñami”, yirona bʉto bʉsa ĩre awasã rẽtocũyijarã ĩna: —Gʉa rʉ̃cʉbʉogo Artemisa quenagõ ñamo. Ñatĩñarʉjamo iso, yi awasãyijarã ĩna. Jʉaji cõrecõ ito bajiro awasã ñayijarã ĩna.

35 Sĩgʉ̃ ito gagʉ ʉjʉ masare oca tayijʉ. Ito yicõri ado bajiro yiyijʉ ĩ ĩnare: —Adi cʉto Efeso gãna tʉoya mʉa. Mani adi cʉto gãna ña mani rʉ̃cʉbʉogo Artemisa ya wi coderi masa. Ito yicõri maniti ña iso ya rujʉ ũmacʉ̃jʉ quedi wadire gaye tirʉ̃nʉrã cʉni. “Ito bajiro bajiama”, yi masiama masa jeyaro manire.

36 Noajʉa masa maño masibeama itire. Ito bajiri itocõ jidicãña mʉa itire. Queno tʉoĩabitibojarãti ñeñaro yibesa mʉa.

37 Ãna ʉ̃mʉa mʉa ãmi wadiana mani rʉ̃cʉbʉogo Artemisa ya wi gayere rinibeama ĩna. Ito yicõri isore ñeñaro bʉsibeama ĩna.

38 Demetrio ĩ rãca moarã rãca gãjerãre oca ñaja, ĩna ʉjarã tʉjʉ oca quenorona ãmi waja quena. Ĩnare oca ñaja ʉjarãre gotirʉjama ĩna. Ĩna ʉjarã ñama iti oca quenori masa.

39 Mʉa gaje oca goti ãmoja ʉjarã riojo ito yicõri adi cʉto gãna jeyaro minijuaroca gotija quena.

40 ¿No bajiro tʉoĩarã yirãjida Romano masa ʉjarã ito bajiro masa ĩna oca cʉtirisere? Ado bajiro tʉoĩarã yirãji gajea: “Manire junisinicõri cʉdi ãmobeama ĩna”, yi tʉoĩarã yirãji ĩna. Ñe oca manoti ado itire oca cʉti ña mani. Ito bajiri, “¿Ñe oca bajijare ito bajiro oca cʉti ñati mʉa?” Romano masa ĩna yija, no bajiro cʉdi masia ma manire, yiyijʉ sĩgʉ̃ iti cʉto gagʉ.

41 Ito yi tĩocõri, “Itocõ ñajaro”, yiyijʉ ĩ.