Matthew 5 in Ignaciano

1 Tacahe, eta máimaira­vacahi ema Jesús ena camuri­queneana achaneana, tiápanapa tayehe eta anuque­hepahi apaquehe taicha tiúripanahi eta nasama­ra­ra­si­ra­yarehi ena achaneana. Téjacaripa éma, énapa ena máimitureana nachaya­caipahi.

2 Ani tacahehi eta máimitu­ra­pianahi:

3 —Ena náimatihi eta tacamu­nu­que­neanahi eta náchanevana, tétavi­cavahi eta náurica­ca­revaya taicha máejerare eta najaca­pi­rayare eta máechaji­riruva ema Viya, machane­ra­na­yarehi.

4 Ena nani tijapa­nu­ji­ri­ca­vanahi, tétavi­cavahi eta náurica­careva taicha émaripa ema Viya macuri­sa­mu­re­cha­va­cayare.

5 Ena nani tisuapa­ji­ra­hianahi me Viya, mánsuanahi mayehe, tétavi­cavahi eta náurica­careva taicha máijara­rua­nayare eta arairu apaquehe náicuchihi me Viya.

6 Ena nani, ichape eta najamu­ra­chirahi eta náitare­sirahi eta matapi­ra­vacare te mamirahu ema Viya, tétavi­cavahi eta náurica­ca­revaya taicha máijara­cayare éma eta navara­ha­quenehi.

7 Ena nani tijapa­nu­ra­hianahi nayehe ena apamuriana achaneana, tétavicava eta náurica­ca­revaya; taicha ema Viya, éma apanava majapa­nu­va­cayare éna.

8 Ena nani vahi náisapa­ji­rí­ca­vahíni tahapa­pi­cahini eta náehisirahi ema Viya, tétavi­cavahi eta náurica­ca­revaya; taicha éna, títeca­pa­nainapa te mamirahu ema Viya, náimara­ra­cainapa éma.

9 Ena nani ticonse­ja­ra­hianahi nayeheana ena achaneana, nacaepa­hairahi eta semanereana, tétavicava eta náurica­ca­revaya éna; taicha máimereu­chainapa ema Viya eta machichai­ra­vacahi éma.

10 Ena nani ticata­ji­vanahi eta nacatia­na­ca­sivahi nayehe ena achaneana te juca apaquehe táichavenehi eta táurivahi eta náitare­sirahi, tétavi­cavahi eta náurica­ca­revaya; taicha éna aquenu­ca­ra­hanaya majupa­ha­nayare ema Viya.

11 Eti nuchane­ranahi, járaja­painapa eta sache eta nacatia­na­si­raheya ena achaneana táichavenehi eta éhisi­ranuhi. Tipana­ra­ra­cha­hea­nainapa, tépiyae­que­ne­ha­hea­nai­na­varepa. Váhisera ecuarami eta juca. Ene nacahehi eta nacata­ji­vairahi ena profetanaini, ena náinapu­reanahi machane­ranahi ema Viya. Eta tacahe, te nacatia­na­ca­hepuca, ¡ecuri­sa­mu­re­cha­vachucha, evapi­na­vachucha! ¡Tétavi­cavahi eta iúrica­careva taicha ejaca­payare eta ícuchiyare te anuma, taicha ichape eta macuna­chi­rahehi ema Viya!

13 Eti ímiya­na­vayare eta ecamu­nu­ca­re­ravahi nayehe ena achaneana, tacutihi eta tacamu­nu­ca­revahi eta icheve. Vahi tacuepaha eta ecamu­nu­careva. Vahi ecucuti eta tajachira eta icheve, taicha tájina eta táicheve­vai­nahíni. Tásiha, nájinapa ticamu­nuimahi. Náepuruinapa namutu.

14 Tacutiquene éti ecutihi eta tijarahi. Éti, namica­hu­yarehi namutu ena achaneana eta ímitu­si­ra­vacaya, apaesa náinajica eta náehisirahi eta tamauri­queneana. Ímereu­cha­ya­re­hivare eta iúriva, ecutiya eta avasare tiávihahi te tajirumane eta anuquehe mari.

15 Tacutiquene, vahi ecucuti nácani súnsuana tiyusta­canahi jácani lámpara, tásiha nanaca­pa­pucaini te tajuhe eta cajune, nayumu­ru­si­hahini. Nanaca­ya­re­hisera te anuquehe apaesa náimairi­ri­ca­sarepa namutu ena tiávihanahi te peti, tamicau­rea­na­yarehi.

16 Ene ecaheyare éti, ímere­cayare eta ejarai­vayare nayehe ena achaneana apaesa eta náimairainahi eta táuriqueneana íchaque­nea­nayare; tásiha nacuna­chainapa ema Tata Vicaiyaquene tiávihahi te anuma.

17 Vahi étaina tímite­canuhi núti nucaepa­hahini eta mavanai­ripiana ema víyarahaini Moisés, étaripa eta náimitu­ra­pianaini ena profetanaini. Eta tímite­canuhi núti, nímine­ca­pae­que­ne­ha­heyare eta nájureanahi.

18 Nutupiruva numetacahe: Títauchavaya tamutu eta máechaji­ri­ruvana ema Tata. Tímiyanava eta tasuapa­ca­reirahi nayehe ena achaneana tamutu eta Sagrada Escritura. Tájina ticaepa­haimahi, tayanapane táitavapuca eta anuma étapuca eta apaquehe.

19 Eta tacahe, nácani tépurua­nayare eta tavanai­ri­pianahi eta Sagrada Escritura, jácani ánichi­cha­quenehi, vahi tisiapa­naimahi te anuma. Tavetijipa te náimitu­capuca ena apamuriana eta náepuruiraya. Nácanisera tisuapa­na­yarehi, tímitu­re­ca­na­hivare eta juca nayehe ena apamuriana achaneana eta náehisiraina; éna, ichapeyare eta nacuna­cha­ca­re­vayare eta nasiapiraipa te anuma.

20 Táicha te evaraha ítujicava esiapa te anuma, tacamunuhi tiápaju­cavaya eta táurivahi eta eyehe­repiana éti, ecachu­ri­cayare eta nayehe­re­pianahi ena escribá­noana, énapa ena fariséoana.

21 Eti écharichucha eta nayehe­repiana ena iáchuca­na­veanaini ani tacahe: “Vahi ecucapaca mácani piparaepiya; taicha mácani ticapa­recahi, ticaicu­ña­yarehi”.

22 Nútisera numetacahe eta apana: Mácani tisemahi mayehe ema maparape, éneri­chuvare ticaicu­ñayare. Mácani tiúmehahi ema maparape, ticaya­se­re­hiyare te namirahu nácani tuparai­ru­canahi tayehe eta avasare. Tacutiquene mácani ticaecahihi ema maparape, mávacu­haipahi eta ecuñaraqui tayehe eta infierno.

23 Eta tacahe, te piámapahi eta piámavahu te mamirahu ema Viya, tásiha, péchapa­nai­na­papuca eta pitapi­ravahi mayehe ema piparape.

24 Vuíchaha picuiya­racuha eta piámavahu. Tativa­nu­mayare piyasea­panaya eta perdón ema piparape. Pétupi­ri­ca­nu­mayare tativa eta píchava­que­nevahi mayehe éma. Táurica­sarepa pichava píyara­cu­ha­pa­nainapa eta piámavahu te mamirahu ema Viya.

25 Tacutiquene te matiari­hi­ya­repuca mavaraha mametauchavi te namirahu ena tuparai­rucana, vahi picucuchapa mametauchavi. Tativayare pétupirica eta píchava­que­nevahi mayehe, mapurare vuíchaha picaera­tahini mayehe ema juez tayehe eta cárcel.

26 Taicha te náimisia­pavipa tayehe eta cárcel, ticaje­rae­que­nénapa eta piúchusiraya.

27 Éneri­chuvare écharichuhi éti eta náimitu­rapihi ena iáchuca­na­veanaini: “Vahi ecuveha esu apana esena”.

28 Puítisera núti numetacahe eta apana: Mácani majamu­rachahi esu apana esena, ticape­ca­tu­raipahi te masamure taicha eta majamu­ra­chirahi.

29 Eta tacahe, eta iúquiha váure, te tavara­hapuca tímiaqui­paicahe tayehe eta pecatu, tavarairahi táimahayare eta tamauri­queneana tájipa­racana, tiúripana evecu­hau­quichava iáquijicaya. Taicha tiúripanahi táejiacava ánichichaina te iáquehe, váhisera tacuimi­cu­ñacahe eta te yucu infierno, tamutupahi eta iáquehe.

30 Étaripa eta evahu váure, te tavara­hapuca tímiaqui­pai­ca­heyare tayehe eta pecatu, tapami­si­ra­hé­na­papuca íchayare eta tamauri­queneana, tiúripana eyuchatica iáquijica. Taicha tiúripanahi táejiacava eta evahu, váhisera tacuimi­ca­siapahe támutu eta iáquehe tayehe eta yucu infierno.

31 Éneri­chuvare ena viáchuca­na­veanaini náisapahi eta máejerare eta máinajisira mácani achane esu mayena. Ani nacahehi: “Mácani tínajicahi esu mayena, máemepi­ya­recahi eta ajumeruca táechaji­si­ha­yarehi eta máinaji­siraya esu mayena”.

32 Nútisera numetacahe eta apana: Mácani achane, te máinaji­capuca esu mayena, ticape­ca­tu­raipahi me Viya. (Váhiné­nipuca sucaeca­hihini mayehe ema apana achane.) Éneri­chuvare te tiápecha­va­hipuca ticaima ésu, tamuriacahi ésu eta maviurevahi ema suima. Tásiha, mácani arairuhi suima, émapa tamuriacahi eta máejeca­pi­ravahi taicha eta mavirahi esu esena sucaima­quenehi.

33 Éneri­chuvare esamai­ri­ri­cavare eta náimitu­ca­sivahi ena iáchuca­na­veanaini: “Machu vahi ecuitaucha jácani ejura­chi­ra­hipuca. Yátupi­nasera eta ítauchiraina tamutu eta íjara­si­ravahi me Viáquenu” nacahepa.

34 Nútisera numetacahe éti: Vahi táuricahini íchahini eta juramento. Vaipa échaji­si­hahini eta anuma taicha éta, mávacurehi ema Viya.

35 Váipavare échaji­si­hahini eta apaquehe taicha éta, macaema­ta­néyahi éma. Váipavare échaji­si­hahini eta Jerusalén, taicha éta, mávacu­re­yarehi ema yátupi­quenehi Rey, mavane­ruyare ema Viya.

36 Váipavare échaji­si­hahini eta ejura­chirahi te echuti, taicha vahi árata­haimahi ehapa­mai­chahini, ítsiva­chi­rahini eta táimahi, tijapupuca, tiquisapuca.

37 Numetacahe: Te tatiari­hipuca eta íjara­si­ra­vayare, átupiruva ácahe: “Tiuri”. Te váhipuca evarahahi, átupiruva: “Vahi” ácahe. Te émuna­ha­ca­vapuca ejuracha, ema Váinaraji títuru­ca­heripa.

38 Éneri­chuvare esamai­ri­ricahi eta acane: “Mácani achane téhara­recahi mapuchu­quichahi ema apana achane, éneri­chuvare éma napuchu­qui­cha­yareva ena tuparai­rucana. Te macave­tu­quia­he­cha­hipuca, éneri­chuvare nacave­tu­quia­he­cha­yareva ena tuparai­rucana”.

39 Nútisera numetacahe: Vahi ecujicapa te masema mácani achane váinarajihi. Tiúripana, te náehahepuca nácani te emira, íjara­cayare eta apachacaya eta emira.

40 Tacutiquene, te natiari­hipuca ena timetau­chaheana, navaraha navere­jicahe eta ecamisa, vahi ecusema. Váhivare ecuji­ca­pairihi. Íjara­cavare eta apana eta epacuha.

41 Ísapayare te nácani navane­ca­hepuca eta enara­cureca eta tijitacare. Te navaraha iámina étanaina kilómetro, evapinava eta eservi­chi­ra­vacaina. Vahi ecobra­cha­va­caimahi.

42 Mácaniripa tájahapuca mayaseacahe, íjara­cayare. Vahi ecueñamiha mácani ticapucahe eta ecaye­he­queneana.

43 Éneri­chuvare esamai­ri­ricahi eta acane eta náimitu­ca­sivahi ena iáchuca­na­veanaini: “Émuna­sirahi nácani témuna­caheanahi. Tásiha, ecati­cha­yarepa nácani ticatia­na­ca­heanahi”.

44 Nútisera numetacahe: Émuna­ca­yareva nácani ticatia­na­ca­heanahi. Eyaseaca ema Viya eta nayuja­rahuina nácani téchaji­canahi eyehe. Ímereca eta iúriva nayehe nácani ticati­cha­heanahi. Eyujaraucha nácani tiúmeha­heanahi ticaete­ma­ji­ri­ca­heanahi.

45 Te ítaucha eta juca, éta tímereu­cha­heyare eta machicha­héirahi ema Vicaiyaquene te anuma. Taicha éma nájina manere­jiruina, namutu máemuna­cavaca: ena achaneana váinarajiana, énapa ena tiúriana. Éma, tíjara­cahavi vimutu eta sache vimícahuhi, étapa eta tiquiva.

46 Éti, tájina ecuna­cha­ca­revaina eta me Viya, te nacarichuhi émunaca nácani témuna­ca­heanahi éti. Apanasica ena tisipe­ca­tu­ra­ra­hiana náichahi eta juca.

47 Tacutiquene, tájinavare ecuna­cha­ca­revaina eta me Viya, te iúriyare nacarichuhi ena epara­pe­na­veanahi. Apanasica ena máimati­ra­hanahi ema Viya tiúrianahi eta nayehe ena napara­pe­naveana. Étisera tatupa­racahe ecachu­ri­cayare eta iúriva.

48 Tétavi­ca­va­sareya eta iúriva nayehe namutu. Vahi enere­ji­caimahi ena achaneana. Váhivare eyava­naimahi eta iúriva. Ecutiyare ema Vicaiyaquene te anuma eta máurivahi.