Acts 7 in Ignaciano

1 Tacahe, ema corregidor mayase­recapa ema Esteban, ánipa maicha: —¿Yátupihi ene picahehi eta juca nameta­ra­pianahi ena nani? —máichapa.

2 Tacahe, majicapapa ema Esteban, ánipa maicha: —Tátanaveana, nupara­pe­naveana. Esama­nuchaha. Eta acane, ema Viya tiúcupaicahi másihahi te mávasa anuma. Tímere­cavapa mayehe ema viáchucaini Abraham. Ema Abraham, mávihaichaha te tinapaica te apaquehe ticaijare Mesopotamia, ticaija­revare Caldea. Vuíchaha mayanahini macava­sahini te Harán.

3 Máechajicahi ema Viya ema Abraham, ánipa maicha: “Pijunijica eta juca piávasa, énapa namutu ena pijaneanana. Piyana eta te apana apaquehe. Núti níjara­caviya eta arairu piávasaya” máichapa ema Viya.

4 Tacahe, ema Abraham masuapapa; tiúchucapa eta te tinapaica te Caldea. Tiyanapa eta te avasare Harán. Te táequenepa eta máepenirahi ema máiyaini, mavanecapa ema Viya ema Abraham máiteca eta te juca apaquehe viávihahi puiti víti. (Te jena áñoana ticaijarehi Canaán.)

5 Tájinasera máijara­cahini mayehe­nahini apaquehe, ánicu­chi­chái­na­hi­pucáini. Mameta­ca­hisera eta máijara­si­ra­yarehi eta mayehe­yarehi apaquehe. Taicha eta apaquehe máijara­ca­yarehi nayehe­yarehi ena machicha­na­ve­queneana te maépenapa ema Abraham. Nájina­ri­cha­hasera machicha­na­vea­nai­nahini te jena áñoanahi.

6 Éneri­chuvare mametacahi ema Viya, ánipa maicha: “Ena pichicha­na­ve­que­nea­nayare ticava­sa­re­canaya nayehe ena apava­sa­juecuana. Ticata­ji­va­na­ya­resera naicha ena napaureanaya. Nacaji­reyare. Cuatrociento áñoyare eta náichirayare.

7 Nútisera, níjara­cayare eta náicuñayare ena achaneana te jena avasare nácani ticaji­rea­nayare ena pichicha­na­ve­que­nea­nayare. Tásiha, te táequenenapa, nucuchu­cu­ha­va­cainapa. Tásiha, títeca­nainapa ani te juca najirau­chi­ha­nuyare” máichapa ema Viya.

8 Ema Viya mafirmachapa eta matratune eta máitauchi­ra­yarehi eta juca máechaji­ri­ruvahi mayehe ema Abraham. Éneri­chuvare mavanecapa ema Abraham timarca­cha­vayare, máicutia­ra­yarehi eta macasi­ña­vairahi me Viya. Namarca­cha­ya­reva namutu ena machicha­naveana ajairana, énapa ena mámarie­queneana ajairana. Eta tacahehi, te óchoquenepa sache eta máuchusirahi ema Isaac machicha ema Abraham, mamarcachapa. Éneri­chuvare, máichahi ema Isaac te macachichapa ema Jacob. Ema Jacob, éneri­chu­hivare máichava­capahi ena dócequeneana machicha­naveana, ena víyana­veanaini víti.

9 Ema José, nacapi­naruhi ena mapara­pe­naveana taicha máemuna­ca­panahi ema naiya. Eta tacahe, náijara­recapa ena mapara­pe­naveana nayehe ena apava­sanana. Tásiha, éna náequecapa náijara­recapa mayehe ema ticavasa te apana avasare Egipto. Émasera ema Viya majaneacahi ema amaperu José.

10 Macatiu­cha­hivare tayehe eta macata­ji­vairana. Máijara­ca­hivare eta máituca­que­neyare. Ema rey aquenucahi tayehe eta Egipto máemunacahi ema José. Máimatiacahi eta máitusirahi. Eta tacahe, ema rey macaju­pahahi eta majanea­sirahi tamutu eta máimaha­queneana. Aquenucahi máicha, nayehe namutu ena ticavasana te Egipto.

11 Tásiha, te jena áñoanahi, táiteca­pauchapa eta ecuha te tamutu eta avasareana tayehe eta táunavahi eta Egipto étapa eta Canaán. Tétavi­cavahi eta nacata­ji­vairahi ena achaneana. Tásiha, ena viáchuca­na­veanaini, tájina naviyahini eta nanicaquene.

12 Émasera ema Jacob te masamai­ri­ricapa eta tatiari­hirahi eta tinicacare te Egipto máunaruhi ema rey, máevatacapa ena machicha­naveana eta navacha­repana eta tinicacare. Te téchuria­ca­navare eta tinicacare, mápecha­varepa máevataca ena machicha­naveana.

13 Te apihe­quenepa eta nachavirahi, ema José tímima­ti­chavapa nayehe ena mapara­pe­naveana. Tacahe, ema rey mapaenu­mavapa máimati énairahi mapara­pe­naveana ema José.

14 Tacahe, ema José máimichuhapa ema maiya Jacob énapa ena natiari­hi­que­neanahi te mapena. Setenta y cíncoqueneana eta nasimutuva éna.

15 Tacahehi eta mayanirahi ema Jacob macava­sairahi tayehe eta te Egipto. Étapa máepenihahi. Te táequenepa, étari­chuvare náepenihahi ena machicha­na­veanaini viáchuca­na­veánaini.

16 Váhisera nacaeca­ra­sihini eta náperanaini te Egipto. Nacaye­jecapa eta nacaeca­ra­sirahi eta te ecari te tachachacu eta avasare Siquem te tinapaica eta Canaán. Étarichuhi eta máecari ema Abraham­.

17 Tiuri, tiánehipa eta máitauchi­ra­yarehi eta máechaji­ri­ruvahi ema Viya matratunehi mayehe ema Abraham, ánaquia­pa­ríchaha eta áñoana eta máijara­si­ra­yarehi eta apaquehe nayehe­yarehi ena machicha­na­ve­queneana. Ena nachicha­naveana ena viáchuca­na­veanaini, ánaquipa náejapa­sihahi te Egipto.

18 Tayerevahi eta año, titupihapa ema apana rey te Egipto. Éma arairuhi rey, vaipa macapa­ya­cahini máimatihini ema José. Váipavare mávara­hahini maecha eta manaqui­rua­nainihi máemata­nea­nainihi ema José.

19 Masapihapa macatia­na­ca­vacahi ena viáchuca­na­veanaini taicha eta náejapa­sirahi éna. Macaete­ma­ji­ri­ca­vacapa. Macava­nai­ripipa eta vahi nacuepe­rajica ena amuyana ajaira­chichana náuchusi­ra­vanahi. Najunijica apaesa vahi nacuitareca.

20 Tacahe, te jena sácheanahi, tiúchucapa ema amuya alauchu Moisés. Ema Viya máemunacahi ichape ema maca amuya. Mapana caje eta nacaju­ru­sirahi ena ticachichana te napena.

21 Te náimahapa téchema­ra­hipaipa ema amuya, vaipa mayumu­ru­ca­ca­rehini. Tacahe, nayumu­rucapa ema amuya te pacurechicha te curiche­pi­raquiana távihahi te cajacure. Ésusera esu machicha ema rey suíchimavapa, suvehapa. Ésupa ticaju­rucahi suchicha­yarehi.

22 Tacahe, ema amaperu Moisés ticaimi­tu­casipa tamutu eta náitupa­ji­jiá­si­ra­vanahi ena ticava­sanahi te Egipto. Tacahe, ichape eta máitupa­ji­jiá­si­ravahi eta máechaji­si­rapahi étapa eta máemata­ne­re­pianahi.

23 Te ticayehepa cuarenta año ema Moisés, mavarahapa tiyana máejira­pa­navaca ena majaneanana israelítana.

24 Te títecapapa ema Moisés, máimahapa ema émana achane ticavasa te Egipto téhara­recahi, máehahi ema majaneana ema Moisés. Tacahe, macatiuchapa ema majaneana. Émapa títsiri­jie­que­nehahi. Macapacapa ema ticavasa te Egipto.

25 Eta mapane­reruhi ema Moisés, mavarahahi nacaicu­tia­rayare ena majaneanana eta mavane­ruirahi me Viya eta macuchu­cui­ra­va­ca­yarehi eta te nacata­ji­vairahi. Váhisera nácaicu­tia­rahini éna.

26 Tacahe, te apana­quenepa sache, ema Moisés máimahapa téhaca­canahi ena apinana majaneanana. Mavarahapa macaichepaica. Máichapa: “¿Tájaha tacayema éhacaca éti? Ímaha epara­pe­cacahi” máichapa.

27 Tacahe, ema túmepanahi mayehe ema apana, máevata­jicapa ema Moisés, máichapa: “¿Tájaha tacayema pímisiapava píti eta viyehe? ¿Nájahapuca tivane­cavihi juésevi­yarehi eta viyehe, viáquenu­mu­ri­vi­ya­repuca víti?

28 ¿Pivara­ha­papuca picapa­ca­nu­yareva núti, tacuti­ya­repuca eta picapa­sirahi cape ema egipcio?” máichapa.

29 Te masamapa ema Moisés eta náechirahi ena achaneana émairahi ticapaca, tiyanapa tijunahi eta te apaquehe ticaijare Madián. Ánaquipa eta máeraji­siavahi máitati­ji­yavahi. Mavehapa esu mayena, ticapa­rapepa. Apinana ena machicha­na­veanahi ajairana suyehe esu mayena.

30 Te cuarenta áñopa eta mávihairahi ánaqui, te étana sache, tipairi­ricahi te mávapahiana apaquehe tachacaya eta cerro ticaijare Sinaí, majanea­re­sirahi eta uvesana. Tacahe, tiúcupaicapa ema Viya eta te távihahi eta chéyaraji yucuqui. Timuru­ji­rinehi eta yucuqui maicha ema Viya. Váhisera táijuchahini táitahini eta tapacajiana.

31 Eta máimara­ra­sirahi eta juca ema Moisés, márami­rinehi. Tiyanapa mapaucha, máimati­yarehi. Te macacha­cayapa, masamapa eta mahu ema Viya. Ánipa máichahi:

32 “Nútichucha Viya nacasi­ña­quenehi ena piáchuca­na­veanaini. Nútirichu macasi­ña­quenéni ema Abraham, ema Isaac, émapa ema Jacob” máichapa ema Viya. Tacahe, ema Moisés tiyaya­ca­reinehi eta mapisirahi. Vaipa mapatsi­ca­vahini máimara­ra­cahini.

33 Tásiha, ema Viya máichavarepa: “Piveju­chu­pe­vachava eta péparupeva taicha santo eta juca apaquehe piávihahi piácata­ya­pairuhi.

34 Pisamanuya puiti, jucarihi numeta­ca­viyare. Núti nímara­racahi eta nacata­ji­vairahi ena nuchanerana tiávianahi te Egipto. Nusamahi eta náiyairahi. Nuvaraha nucatiu­cha­va­cayare. Eta tacahe, núcupaicahi numeta­pa­naviya. Nuvane­ca­viyare puítirichu piyana tayehe eta Egipto, picuchu­cu­ha­va­ca­yarehi” máichapa ema Viya. Tacahehi eta matupa­ra­sirahi ema Moisés mayehe ema Viya, mavaneruhi náquenu­mu­ri­yarehi ena majaneanana, macuchu­cuhaya éna eta te nacata­ji­vaiyahi. Étasera te tínapu­cainapa vahi náesachahini éma.

36 Tásiha, émarichuhi ema maca Moisés macuchu­cu­ha­vacapa namutu ena majaneanana tiásihanahi te Egipto. Eta macuchu­cui­ra­vacahi, máimerecahi eta tiárami­careana te jena avasare Egipto, étapa eta te mar ticaijare Títsiama Une, étapa te mávapahiana vámahi. Cuarenta año macahehi ema Moisés eta máichirahi eta juca.

37 Émarichuva ema Moisés ticaecha­ji­ri­ruvahi nayehe ena majaneanana israelítana eta máuchusi­ra­yarehi ema profetayare. Máichapa: “Ema Viya Dios tivane­canuhi núti numeta­ca­heyare eta máechaji­riruva. Títecayare ema apanayare profeta mavane­ruyare ema Viya, tacutiyare eta mavane­si­ranuhi núti. Éma, tiúchucayare te namuri ena viámarie­que­nea­na­yarehi. Tatuparaca nasuapayare tamutu eta mavanai­ri­pia­nayare” macahehi ema Moisés.

38 Émari­chuvare ema Moisés, ema máichuha­quenehi ema ángele tiápanaya eta te jena cerro Sinaí, nacucha­pirahi ena achaneana machamuriana te vámahi. Tasiha, máechajicahi ema Viya ema Moisés. Te títapi­ricapa ema Viya, ema Moisés tiúcupaicapa, mameta­ca­vacapa ena achaneana tamutu eta mameta­ca­si­vanahi me Viya. Éneri­chuvare ema Moisés májuchapahi te libro eta mavanai­ripiana ema Viya, tisuapa­ca­reanahi viyehe viti israelítana véhicanaya.

39 Eta mávihairahi ema Moisés te cerro, vaipa náimahahini ena viáchuca­na­veanaini. Tásiha, vaipa návara­hahíni náehicahíni éma. Navarahapa tichava­na­yarehi te Egipto.

40 Tacáhénapa, te náichapa ema Aarón: “Vivaraha pépiya­si­nahavi eta visiña­rajina táinapu­mi­rau­cha­haviya, taicha vaipa vecha tájahapuca máichara­cavahi ema Moisés, ema ticuchu­cu­ha­havihi tayehe eta viávinénihi te Egipto” náichapa.

41 Tacahe, náepiyacapa eta nasiña­ra­ji­yarehi, amairiha oro, tavasimahi eta torillo. Napiesta­cha­yarepa eta náepiyaruhi nasiñaraji. Tacahe, ticapa­re­ca­navare eta vaca; náijara­ca­sichahi eta nasiñaraji eta námavahuhi, náimicu­tichaipa ema Viya. Ténica­canapa. Tiúrisa­mu­reanapa eta náimairahi táurinavahi eta nasiñaraji náepiyaruhi.

42 Émasera ema Viya, eta máimairahi eta juca, vaipa máuricahini. Tásiha, vaipa majanea­ca­va­cahini éna. Váhisera máicuña­ca­va­nehini. Máisapapa ticasi­ña­rajiana, téneucha­vanapa te tamirahu eta nasiña­rajiana. Tásiha, tamu­tupa nacasi­ñaraji eta jarairiquiana. Taicha ánipa tacahehi eta Sagrada Escritura nájurehi ena profetana. Ánipa maicha ema Viya: “Émiti­si­canuhi núti, eti israelítana. Vaipa nútinahini ácasiña eta jena cuarenta­quenehi año te mávapahi vámahi.

43 Étapa ecasiñahi épuyu­mi­rauchahi eta esiña­rajiana ticaijare Moloc. Éneri­chuvare ecasiñahi eta jarairiqui ticaijare Renfán. Eta ecaparuhi, vahi nútinahini íjaraca. Étapa íjaracahi eta esiña­rajiana. Éti, épera­ji­ricapa eta esiña­rajiana te tayeheana trono tapenahuana épiya­ruanahi. Eta tacahe, nucaja­ne­re­pai­caheya te apachacaya apaquehe ticaijare Babilonia” máichapa ema Viya.

44 Te jena mávapahi vámahi ema Moisés mavanecapa ena viáchuca­na­veanaini náepiyaca eta mapena­yarehi máucupai­si­ra­re­yarehi ema Viya. Mavecu­naruhi eta tiáviha te anuma máimecha­quenehi ema Viya. Étarichu náunasirare eta ajureca tiáma eta mavanai­ripiana ema Viya.

45 Te tépenapa ema Moisés, máevachacapa ema Josué émapa máitsivahi téchapa­ji­ri­ca­yarehi ena achaneana. Tacahe, tiyananapa mámamu­rihapa ema Josué. Ena achaneana námapahi éna eta mapena máucupai­sirare ema Viya. Nacaijuhepa eta apaquehe natupa­rahahi. Natiari­hisera ena achaneana ticavasana tayehe. Váhisera tácaje­ra­hichaini eta náitaha­si­ra­vacahi ena nánaranahi taicha ema Viya máimica­ta­ca­vacahi. Tacahe, tayerevahi eta áñoana ena náepera­jicahi eta mapena ema Viya. Te tijurucapa ema rey David, ticatu­pa­rahapa, machimapapa eta tatiari­hi­richaha. Émapa­vavare máechapa­jirica.

46 Taicha ema maca rey David máemunaruhi ema Viya. Tacahe, ema David mavarahapa tépiya­recaya eta mapenaya ema Viya amairi­ha­yarepa mari.

47 Váhisera táitauchahini eta mapane­reruhi ema David, taicha ema Viya vahi máisapahini. Émapa títauchahi ema machicha ticaijare Salomón. Émapa tépiyacahi eta Templo.

48 Tiuri puiti, numeta­ca­hevare, ema Viya ticavasahi te anuque­hequene anuma. Vahi títecaimahi macapena te témploana vépiya­rua­nasami viti páureanasami achaneana. Taicha ema Viya máichapa eta máechaji­riruva:

49 “Te anuma táviha eta nuyehe trono néjasihahi. Ánaqui tásiha eta nuvanai­ripiana tayehe te juca apaquehe. Núti vahi nácamunu eta peti te juca apaquehe. Núti vahi nácamunu eta nunara­si­rarena.

50 ¿Váhipuca échava eta nútirahi népiyaca tamutu eta juca ímaha­que­neanahi te juca apaquehe?” macahepa ema Viya eta máechaji­ri­ruvahi.

51 Puítiripa eti esama­ra­ra­ca­nuanahi, ¿tájaha tacayema éhicahi eta namura­ca­sa­mu­re­vanaini ena iáchuca­na­veanaini? Váhivare ávara­hahini esama puiti eta máechaji­ri­ruvahi ema Viya táichavenehi eta evaina­ra­ji­sa­mu­re­va­vacahi étapa eta emasua­pirahi ema Espíritu Santo. Éti, eta epane­reruana tacuti eta napane­reruana ena iáchuca­na­veanaini eta navaina­ra­jivana.

52 Éna, náemeca­ta­ji­vachahi namutu ena profetanaini. Nacapa­ca­vacahi nácani téchaji­si­hanahi eta máitesi­ra­yarehi ema Cristo. Tásiha puiti, eta máitesiraipa ani, épururipa éma, masapihapa íjara­recahi ímica­pacahi éma taicha tétavi­cavahi eta máurivahi.

53 Étaripa eta mavanai­ripiana ema Viya, ángeleana ena tíjara­pa­nanahi ema Moisés. Échaji­cu­hai­pa­hinéni éti, esama­ri­pa­hinéni; váhique­neséra esuapahini —máichapa ema Esteban eta maconse­ja­chi­ra­vacahi.

54 Te nasamapa ema Esteban eta máichirahi, tisema­na­rinehi. Tinica­va­na­rinehi eta nasemaneva.

55 Émasera ema Esteban vahi mapica­ra­ca­va­cahini éna taicha mávaháruhi ema Espíritu Santo. Máesenicapa te anuma. Máimaharine eta majaraiva ema Viya, émapa ema Jesús titupihahi te vaure tinapaicahi eta majaraiva ema Viya.

56 Tacahe, ema Esteban máichavacapa ena achaneana natiari­hi­que­neanahi: —Ésenica te anuquehe. Núti nímahahi eta anuma téjiacahi. Émapa ema Jesucristo, máenahi titupihahi te mavaure ema Maiya —máichavacapa ema Esteban.

57 Énasera eta nasema­nevahi, tichuji­qui­ña­ha­vanapa. Tijaja­mu­ri­hanapa náetereuchapa namutu.

58 Nacara­tacapa, námapa te tachachacu eta avasare. Ánaqui eta natupi­si­si­ha­yarehi nacapa­si­ha­yarehi te márijahiana. Ena téhanahi nanaquicapa eta náepacuhána, natupa­racapa ema nayehehi comisario ticaijarehi Saulo.

59 Tacahe, nanaha­caripa natupi­sicahi ema Esteban. Tiánehiripa nacapaca. Émasera tiyuja­rau­cha­vaichaha. Ánipa macahehi: —Tata Náquenu Jesús, pijaca­pinanu eta náchaneva.

60 Eta máquipai­si­ravahi, tépuyucapa tipiaracapa muraca. Ánipa macahe: —Tata, piperdo­na­chavaca ena nani eta juca náichiranuhi napeca­turahi —macahepa. Te títapi­ricapa eta mayuja­ra­sirahi, tépenapa.