Acts 19 in Guarayu

1 Evocoiyase Apolos Corinto ve ipɨtaseve, ahe tecua Acaya rupindar, Pablo oñocua ɨvɨvaté vahe oyepota Efeso ve oso. Aheve osepia setá Jesús reroyasar.

2 Evocoiyase oporandu ahe ava upe: —¿Peipɨsɨ vo Espíritu Santo pe pɨha pɨpe peroyase Jesús? —ehi chupe. —Ore ndorosendui eté aipo Espíritu Santo resendar ñehesa —ehiño yuvɨreco chupe.

3 Ichui oporandu iri chupe: —Evocoiyase, ¿mbahe nungar vo ãpiramosa peipɨsɨ? —ehi. —Juan poroãpiramosa oroipɨsɨ —ehi ahe ava yuvɨreco chupe.

4 Evocoiyase aipo ehi ahe ava upe: —Juan niha oñapiramo acoi omboasɨ vahe oangaipa oyevɨse Tũpa upe. Ipare rumo omombehu ava upe: “Peroya ahe eté vahe ou vaherã che raquɨcuei” ehi. Ahe ou vaherã, “Jesús upe” aipo ehi —ehi Pablo chupe.

5 Osenduse Pablo ñehe, opacatu oñeapiramo uca Jesucristo rer pɨpe yuvɨreco.

6 Omondose Pablo opo iharɨve yuvɨreco, ahese ogüeyɨ Espíritu Santo, oique ipɨha pɨpe yuvɨreco. Ipare avɨyeteramo tẽi oñehe ambuae ñehesa pɨpe iyavei omombehu Tũpa suindar ñehesa yuvɨreco.

7 Ẽgüe ehi Tũpa ahe doce mbɨa yuvɨrecoi vahe upe.

8 Mbosapɨ yasɨ rupi Pablo oique omombehu Tũpa Ñehengagüer judío upe osɨquɨyeẽhɨsave itũparo pɨpe ipɨhañemoñeta rerova ãgua Tũpa mborerecuasa resendar reroya ãgua rese.

9 Amove rumo judío ipɨhavɨ̃racua ité seroyaẽhɨ ãgua yuvɨreco. Ipɨpe iñehe-ñehe tẽiño co tecocuer ipɨasu vahe mombehusa rese yuvɨreco ava rehɨi rovaque. Evocoiyase Pablo oyepepɨ ichui, vɨnosepa oyeupi Jesús reroyasar yeroquɨsa Tirano serer vahesave seraso. Aheve arɨ yacatu rupi oñehe yepi.

10 Ẽgüe ehi ñuvɨrío aravɨter rupi. Sese opacatu ava Asia rupindar judío, ava ndahei vahe judío avei osendu yuvɨreco yande Yar ñehengagüer.

11 Tũpa omondo güeco pĩratasa Pablo upe poromondɨisa apo ãgua.

12 Sese pañueru iyavei turucuar Pablo rese imboyaprɨ, ahe serasosa imbaheasɨ vahe upe imbogüera ãgua. Caruguar avei opa yuvɨnose yuvɨreco ichui.

13 Amove oime judío oguata vahe ocar rupi caruguar mose ãgua ava sui. Sese nara oiporu pota yande Yar Jesús rer yuvɨreco.

14 Evocoiyase aipo ehi caruguar upe: “Pablo Jesús recocuer omombehu vahe rer pɨpe, ‘Peyepepɨ co mbɨa sui’ ahe pẽu” ehi. Ẽgüe ehi pota avei siete Esceva rahɨr mbahe apo yuvɨreco viña. Ahe iyesupa judío pahi rerecuar secoi.

15 Caruguar rumo omboyevɨ chupe: “Che aicua Jesús recocuer, aicua avei Pablo; pe rumo ndopocuai, ¿ava vo catu pe peico?” ehiño caruguar chupe.

16 Aheseve ahe cuimbahe caruguar vɨreco vahe opo ipãhuve oso. Opacatu opĩratasa pɨpe opa ité osecopɨ siete mbɨa yuvɨrecoi vahe. Omomara-mara tẽi oguayɨẽhɨsa pɨpe imonanipa tuprɨ imondo.

17 Co mbahe sembiapo rẽracua opa oyepota opacatu Efeso pendar upe, judío upe, ava ndahei vahe judío upe avei. Evocoiyase oyembosɨquɨye guasu yuvɨreco. Ipɨpe sui opacatu oicua yande Yar Jesús rer yuvɨreco.

18 Setá Jesús vɨroya ramo vahe yugüeru opacatu mbahe güembiapocuer naporai vahe mombehu yuvɨreco

19 iyavei setá ipaye vahe Jesucristo vɨroyase, omonuhapa ocuachiar ombopayesa resendar sapɨ ãgua opacatu ava rovaque yuvɨreco. Sapɨ pare, opa ahe cuachiar reprɨ vɨnose yuvɨreco. Ahe seprɨ cincuenta mil tuprɨ arɨ mboravɨquɨ reprɨ.

20 Ẽgüe ehi Tũpa opĩratasa pɨpe ombouvicha oñehengagüer iyavei iñehe pĩratasa oyecua catu ava rese.

21 Ipare Pablo ipɨhañemoñeta Jerusalén ve oso ãgua ɨvɨ Macedonia, Acaya rupi. “Coiye catu aheve che reco vɨteseve, ichuive che asora Roma ve” ehi.

22 Evocoiyase omondo ñuvɨrío opɨ̃tɨvɨisar Timoteo, Erasto Macedonia ve güenonera. Ahe rumo opɨta vɨtemi Asia rupi oico.

23 Ahe arɨ pɨpe Efeso pendar yaɨvu guasu yuvɨreco co tecocuer ipɨasu vahe rese.

24 Aheve mbɨa Demetrio serer vahe secoi. Ahe oyapo Artemisa rẽta rahanga guarepochi apoprɨ guarepochi pɨsɨ ãgua. Ambuae ava mbahe rahanga aposar oipɨsɨ tuprɨ avei oporavɨquɨ reprɨ ipɨri yuvɨreco.

25 Sese Demetrio omonuha mbahe rahanga aposar, omonuha avei ambuae oporavɨquɨ vahe Artemisa rahanga rese, ava mboaɨvu guasu uca ãgua. “Pe mbɨa, peicua yayapose mbahe Artemisa nungar, yaipɨsɨ tuprɨ yande poravɨquɨ reprɨ” ehi omboetasa upe.

26 “Peicua avei Pablo opa ovɨrova ava eta pɨha Artemisa mboeteisa sui ‘ndahei Tũpa ité’ ohesa pɨpe yande rembiapo uve. Ndahei rumo cohapeño ẽgüe ehi, opacatu Asia rupi ẽgüe ehi avei imombehu.

27 Avɨyeteramo mbahe tẽi oimera yandeu yande poravɨquɨsa mocañɨ tẽi ãgua, tũparo guasu Artemisa upendar avɨyeteramo ocañɨ tẽi aveira. Opacatu Asia pendar iyavei ava opacatu ɨvɨ rupindar omboetei acoi Artemisa rahanga guasu yuvɨreco viña. Avɨyeteramo rumo ava nomboetei iri chira, iyavei vɨroɨ̃rora yande rembiapo catuprɨsa yuvɨreco” ehi.

28 Osenduse aipo ihe ava yuvɨreco, oñemoɨrosa pɨpe vɨrosapucai aipo ehi yuvɨreco: “¡Imboeteiprɨ catu Artemisa yande recua pendar tasecoi!” ehi yuvɨreco.

29 Opacatu Efeso rupi ava yaɨvu guasu tẽi. Osapucai vahe oipɨsɨ Gayo iyavei Aristarco, ahe ñuvɨrío Pablo rupindar yugüeru vahe Macedonia sui. Oipɨsɨse, omombo-mombo seraso yuvɨreco ava ñemonuha guasusave.

30 Pablo oique pota tẽi ava rehɨi pãhuve, ambuae Jesús reroyasar rumo nomoingue uca potai yuvɨreco.

31 Iyavei movɨro mborerecuar imborɨpar Asia rupindar omondo oñehe chupe aipo ehi: “Ereiquei rene ava ñemonuhasa guasuve” ehi avei yuvɨreco chupe.

32 Ñemonuhasave amove ava osapucai pĩrata ñepei mbahe rese, amove osapucai ambuae mbahe rese. Esepia, yaɨvu tẽi yuvɨreco. “¿Mahera vo evocoiyase yañemonuha?” ehi tẽi setá ipãhu pendar yuvɨreco.

33 Amove rumo ava rehɨi pãhuve yuvɨrecoi vahe judío, ahe ombohe-mbohe imoañi-añi imondo Alejandro mbahe mombehu ãgua ava rehɨi rovaque yuvɨreco. Alejandro evocoiyase omopuha tẽi opo ava monguiriri ãgua viña. Osepɨ pota omu judío ava rehɨi rovaque viña.

34 Ava rehɨi rumo oicuase Alejandro judío secose yuvɨreco. Opacatu guasu osapucai pĩrata yuvɨreco. “¡Imboeteprɨ catu Artemisa yande recua pendar tasecoi!” ehi pucu-pucu yuvɨreco. Ẽgüe ehi ahe osapucai ñuvɨrío hora rupi rutei yuvɨreco.

35 Evocoiyase tecua pɨpendar mbahe cuachiasar oicatuse ava monguiriri ãgua, aipo ehi chupe: “Peyapɨsaca mbɨa pe Efeso pendar, ndipoi ava ndoicuai vahe yande Artemisa tũparo rese yande hañecosa iyavei sahanga ɨva sui ovɨapi vahe rese avei hañecosa.

36 Ndipoi niha ava, ‘Aní’ ehi vaherã che remimombehu rese. Sese peyemonguiririño, peyapoi rene mbahe pe yapɨsacaẽhɨsave.

37 Peruño tẽi eté co ñuvɨrío mbɨa cohave, ndoyapoi rumo mbahe tẽi Artemisa upe yuvɨreco. Nimondai mbahe rese itũparove, ndovɨroɨ̃roi avei serer yuvɨreco.

38 Sese Demetrio iyavei oporavɨquɨ vahe supi ahe oñemoɨrose que ava upe, toyuvɨraso rane ava recocuer moingatusar upe yuvɨreco; aheve tomoingatu güecocuer yuvɨreco.

39 Pemoingatu potase que ambuae mbahe, peso ranera yemomborandusave imoingatu ãgua.

40 Mborerecuar revo oyandura yande rembiapo co pɨpe, ‘¿Mahera peaɨvu guasu tẽi? ¿Che amotarẽhɨmbave tie ẽgüe peye?’ ehi tiẽtera yandeu. Oporanduse yandeu, ndayaicatui chitiẽtera imboyevɨ ãgua iñehe chupe. Esepia niha, co yañemonuha yande remimbotar tẽi cohave” ehi chupe.

41 Aipo ihe pare, omomba aheve oñemonuhasa yuvɨreco.