Matthew 22 in Guahibo

1 Jesús icatsia livaisi tsipaeba sacerdotevijavabelia, judíovi pijaancianovijavabelia ata. Bajarapacuenia Jesús tsipaeba bajarapamonae peyapëtaenexa pacuenia itsamatacabi itsijitsia, pamatacabi Dioso pijajivi evetsiana. Jesús jumaitsi mapacueniaje: —Pepo nacuaevetsinë fiesta exana pexënato petonacasabifiestanexatsi.

3 Nexata nacuaevetsinë jumaitsi pijajivijavabelia: “Pamonae baja tajëvelia junatajë, patsipaebare baja tanetopatsinexarena fiestanexa jane baja,” jai nacuaevetsinë pijajivijavabelia. Pijajivi baja nexata pona petsipaebinexa. Itsiata pejunatsivi apo jitsipae peponaejava. Nexata nacuaevetsinë pijajivi naviabarena petsipaebinexa pijatuxanenëjavabelia.

4 Nexata nacuaevetsinë itsamonae icatsia pijajivi itorobalia pesivaponaenexalia. Nacuaevetsinë jumaitsi pijajivijavabelia: “Pajumaitsimë tsane tajunatsivijavabelia: ‘Veretejeba rabaja panexaejavanexa. Beyaexana rabaja baca penasitsivi, becerro yajava. Daxita rabaja veretejeba panenabaninexa. Naxanitsia. Daxita pina paponaeremelia,’ pajamë tsane tajunatsivijavabelia,” jai nacuaevetsinë pijajivijavabelia.

5 Itsiata baitsi jane bajarapamonae icatsia sivaponae atalia, nacuaevetsinë pejunatsivi apo jejai. Pejunatsiviyajuvënënë itsanë pona pijapabianëjavabelia. Itsanë pijinia pona penavijatsinexa.

6 Itsamonae nacuaevetsinë pijajivi taicatsi. Bejiobiaexanatsi pibisiacuenia. Beyejebatsi baja belia.

7 Bajaraxuata nexata nacuaevetsinë bitso baraanaepana pejunatsivimijavabelia. Nexata nacuaevetsinë itorobalia vajabitsaëvi pebenexa pamonae tobeyejebatsi pijajivi. Itorobanua pijatomaranëmi ata petotajuitsinexa.

8 Bajaraxuacujinae nacuaevetsinë icatsia pijajivijavabelia jumaitsi: “Daxitacuene baja picani veretejebiaexanajë taxënato penacasabifiestanexa. Itsiata baitsi jane tajunatsivimi apo netopatsirena.

9 Paponaremelia pinijicallexanetonëjavabelia. Nexata daxita pamonae pacaxitajarabaponaename bajarapacallexanetonëjava, pajunataponaename taxënato penacasabifiestajavaberena pepatsinexa,” jai nacuaevetsinë pijajivijavabelia.

10 Nexata nacuaevetsinë pijajivi ponalia. Najetarubena callexanetonëjava. Junatapona daxita pamonae caxitajarabapona. Junatapona piajamatabëcuenebejevi, pejamatabëcuenexanepanaevi ata. Nexata bajarapamonae barëpona fiesta pexanaebojavabelia. Nexata pabota fiesta exana, vënëca jivi.

11 ’Nexata nacuaevetsinë jonena bajarapaboyarena petaenexa petopatsivitsi. Daxita pamonae topatatsi, jumapata xua banaxataba itsa pona penacasabifiestajavabelia. Nexata nacuaevetsinë taenuta bajarajota itsanë, saicayaviriajava penaxatatsinë. Apo naxatatsi xua naxataba daxita.

12 Nexata nacuaevetsinë jumaitsi bajaraponëjavabelia: “¿Detsa xuajitsia najunuame apo nenaxatatsinë pacuenia daxita naxataba penacasabifiestajavaberena penajonevi?” jai nacuaevetsinë. Nexata bajaraponë moya nuca.

13 Nexata nacuaevetsinë jumaitsi mesa pevetsivijavabelia: “Maponë pataxucëreje. Pacobecëre yajava. Paxuaremelia bopënëyabelia, pitaquirijavabelia. Bajarajotalia nuena. Navonosiniana bitso penavixaetaexae,” jai nacuaevetsinë.

14 Pacuenia fiesta pexanaenë ayaibitsaëtoxaneto junatsi ata, caejiviyobeje saya topatatsi, bajara pijinia itsi Dioso pejunatsivi ata. Dioso picani ayaibitsaëtoxaneto junata pijajivinexa. Itsiata saya caejiviyobeje jumecovënëtatsi, jai Jesús sacerdotevijavabelia, judíovi pijaancianovijavabelia ata.

15 Fariseovi nacaetuata penabarëcuaicuaijainexa. Bajarapamonae najamatabëcuenejëpa Jesúsjavabelia jamatabëcueneëjëbiaya peyanijobinexa. Nexata Jesús bijiaya itsa jumecanaviata, Jesús picani peneconitsinexatsi nacuaevetsinëjavabelia.

16 Nexata fariseovi itoroba pijajivi, Herodes pijajivi yajava, Jesúsjavabelia jamatacueneëjëbiaya livaisi peyanijobinexa. Nexata fariseovi pijajivi, Herodes pijajivi yajava, Jesúsjavabelia jamatabëcueneëjëbiaya jumaitsi: —Jesús, payapëtaniji cajena nexaniajaicuene, xua yabara tsipaebabiabame livaisianë. Pexaniajaicuene tsipaebabiabame pacuenia Dioso jitsipa jivi petojinavanapaenexatsi. Petuxanevi ata xamë apo cujunavimë. Apo auramë livaisi netsipaebabiabijava. Nexata daxitajivi najëpaeya livaisi tsipaebabiabame.

17 Panetsipaebare pacuenia najamatabëxainame mapacuene yabaraje. ¿Xanepana tsaja vajamatamotsinexa impuestomatamo Romanonacua pepo pevetsinëjavabelia? Itsa jume, ¿apo xanepanae tsaja vajamatamotsinexa? jai bajarapamonae jamatabëcueneëjëbiaya Jesúsjavabelia.

18 Itsiata baitsi jane Jesús jamatabëcueneyapëtane bajarapamonae jamatabëcueneëjëbiaya peyanijobijavatsi peneconitsinexatsi picani. Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Paneyamaxëitojorobivi, ¿detsa xuajitsia jamatabëcueneëjëbiaya paneyanijobame?

19 Panetsitajëre pitsipalatanëyota pamatamotabiabame impuestomatamo, jai Jesús bajarapamonaejavabelia. Nexata bajarapamonae Jesús tocaponarenatsi palatanëyo.

20 Jesús itsa tane bajarapapalatanëyo, nexata jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —¿Jipatsa mapitabaraje, pevënënua, ruca mapapalatanëyojumataje? jai Jesús.

21 Nexata bajarapamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: —Romanonacua raja pepo pevetsinë pitabara, pevënënua, jai. Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Nexata parajutabiabianame Romanonacua pepo pevetsinë pijajava. Parajutabiabianame pijinia saicaya Diosojavabelia Dioso pijajava, jai Jesús.

22 Nexata Jesús xaniavaetsia itsa jumecanaviata, bajarapamonae jamatabëcuenenabenajaca bajarapacuenia Jesús pejumaitsijavata. Nexata baja copatatsi Jesús jamatabëcueneëjëbiaya peyanijobijavatsi. Naviaba baja bajarapamonae.

23 Saduceovi saicaya itsalivaisi xaina. Bajarapamonae jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumai tsabiabi: “Petëpaevi rabaja petëpaecujinae, icatsia apo asaë tsane,” jai tsabiabi. Nexata saduceovi imoxoyorenatsi Jesús. Saduceovi Jesúsjavabelia jumaitsi mapacueniaje:

24 —Jesús, Moiséspijinë bajayata vajanacatoyaquinaelivaisi, jumaitsi mapacueniaje: “Ponë pematapijinë pepua penacojiobinë baja, totëpatsi pexi xainaenejeva, nexata juyapijinë bepita pematapijinëmi pijavami. Bajarapacuenia juyapijinë bepita pematapijinëmi pijavami pexi pexainaenexa bajarapovajavabelia. Nexata pexi itsa xainabeje, bematapijinëmi pexi petaenexa daxitajivi,” jai Moiséspijinë bajayata vajanacatoyaquinaelivaisi.

25 Nexata jinavanapa ënacaemonae siete ponëbeje paxanëjavata. Pepo matapijinë copiaya nacojioba. Nexata bajaraponë pijava vecuatëpa pexi xainaenejeva. Nexata pematapijinëmi pepënarucaenë pita pematapijinëmi pijavami.

26 Nexata icatsia bajaraponë ata tëpa pexi xainaenejeva bajarapovajavabelia. Nexata icatsia itsanë tuatuajëmatapijinë pita bajarapova. Bajara icatsia ponë ata tëpa pexi xainaenejeva bajarapovajavabelia. Bajarapacuenia tëpa daxita siete ponëmibeje nacaemonaemi, bajarapova pepitaponaevi. Itsiata itsanë ata pexi apo xainae bajarapovajavabelia.

27 Bajaraxuacujinae bajarapova ata tëpa baja.

28 “Jivi raja petëpaecujinae, Dioso icatsia asaëyaexanaenatsi,” jamë. ¿Detsa nexata ponë bajarapamonaeyajuvënënë pijava tsane bajarapova bajarapamatacabi? Daxita pamonae siete ponëmibeje nacaemonae pitapona picani bajarapovami, jai saduceovi Jesúsjavabelia.

29 Nexata Jesús jumaitsi saduceovijavabelia: —Paxamë saya pajamatëbëcuenenavëxaniabame. Paxamë raja apo payapëtaemë pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi. Apo payapëtaemënua pacuenia Dioso caëjëpatsi daxitacuene pexanaenexa. Bajaraxuata jamatabëcuenenavëxaniabiaya paneyanijobame: “¿Detsa ponë pitsiana bajarapova?” panejamë.

30 Pamatacabi raja petëpaevimi Dioso icatsia asaëyaexanaenatsi, apo nacojiobi baja tsane. Bajarapamatacabita itsajivi ata pexënatoyo apo canajetsi tsane pebijavabelia petonacojiobinexatsi. Bajarapamonae nacojiobinejeva, jinavanapaena athëbëtatsia pacuenia ángelevi jinavanapa.

31 Itsa pepacuene paxamë xaniavaetsia paneyanijobame paneyapëtaenexa Dioso icatsia piasaëyaexanaejavanexatsi petëpaevimi, nexata pacatsipaebianatsi. Paxamë rabaja payapëtaneme pacuenia bajayata Dioso jumaitsi. Abraham baja pepuatëpae, Isaac ata baja pepuatëpae, Santiago ata baja pepuatëpae, bajarapamonae yabara bajayata Dioso jumaitsi Moiséspijinëjavabelia mapacueniaje:

32 “Xanë rabaja abaxë Abraham pijaDiosonë. Isaac ata pijaDiosonë. Jacob ata pijaDiosonë,” jai baja cajena Dioso bajayata petëpaevimi yabara. Bajarapacuenia Dioso pejumaitsixae, nayapëtane bajarapamonae bajayata tëpae ata, Diosovecua apo penaxuabijava. Aeconoxae ata bajarapamonae Dioso yajavajinavanapa athëbëtatsia, jai Jesús saduceovijavabelia.

33 Jivi ayaibitsaëtoxaneto itsa jumetane bajarapacuenia Jesús pejumaitsijava saduceovijavabelia, jivi bitso jamatabëcuenenabenajaca Jesús petsipaebilivaisi yabara.

34 Saduceovi Jesús peyanijobijumetsi, xaniavaetsia Jesús jumecanaviata. Nexata baja moya saduceovi. Nexata fariseovi itsa vënëtane saduceovijavabelia Jesús xaniavaetsia pejumecanaviatsijava, nexata fariseovi nacaetuata penabarëcuaicuaijainexa. Nexata fariseovi najumejaita pacuenia yanijobijitsia Jesúsjavabelia.

35 Nexata fariseoviyajuvënënë, judíovi pecujarubinë, Jesúsjavabelia jamatabëcueneëjëbiaya yanijoba. Jumaitsi Jesúsjavabelia mapacueniaje:

36 —Jesús, ¿detsa palivaisi bitso jivi bejumecovënëta daxita Dioso pitorobilivaisianë pejumecovënëtsijava matatoxenetsia? jai.

37 Jesús nexata jumaitsi judíovi pecujarubinëjavabelia: —Palivaisi bitso jivi bejumecovënëta daxita Dioso pitorobilivaisianë pejumecovënëtsijava matatoxenetsia, jumaitsi mapacueniaje: “Pasivamëre panijatuxanenë panijaDioso daxita panejamatabëëthëtojavavetsina, daxita panejamatabëcueneta ata, daxita panenajamatabëxainaesaëta ata,” jai. Bajarapalivaisi bitso jivi bejumecovënëta daxita Dioso pitorobilivaisianë pejumecovënëtsijava matatoxenetsia.

39 Bajaraxuacujinae pecotocaevilivaisi, palivaisi bitso jivi bejumecovënëta, jumaitsi icatsia mapacueniaje: “Pasivamëre itsajivi ata pacuenia paxamë panijacuata panasivamë,” jai. Bajarapalivaisi ata jivi bitso bejumecovënëta.

40 Pajivi jumecovënëta bajarapalivaisibeje, Dioso baja tanetsi pejumecovënëtsijivicuene daxita Dioso pitorobilivaisianë. Nexata palivaisi ata bajayata Dioso Moiséspijinëta najumecopata, bajarapalivaisi ata pejumecovënëtsijivicuene Dioso tanetsi. Diosojumepaebivimi profetavi ata palivaisianë bajayata tsipaeba, bajarapalivaisi ata pejumecovënëtsijivicuene Dioso tanetsi, jai Jesús judíovi pecujarubinëjavabelia.

41 Fariseovi penacaetuatsijavata, fariseovijavabelia Jesús pijacuata nayabarajumaitsi mapacueniaje:

42 —¿Detsa pacuenia pasivanajamatabëxainaename Cristo itsa patsianica? ¿Jipatsa pexënato tsane? nayabarajai Jesús pijacuata fariseovijavabelia. Nexata fariseovi jumaitsi Jesúsjavabelia: —Davidpijinë pemomo tsane, jai.

43 Nexata Jesús jumaitsi fariseovijavabelia: —Pajamatabëcuenenavëxaniabame raja. Cristo raja Dioso pexënato. Bajayata Dioso pejumaitsijava Cristo yabara, Davidpijinë Espíritu Santo pejamatabëcueneta tajëvelia jumaitsi mapacueniaje:

44 Dioso jumaitsi tajatuxanenëjavabelia: “Ecare abaxë tacujuanenia. Vecatsivajënae jumecovënëtsiaexanaenatsi abaxë copiaya nijavajabitsaë nitorobicuenianexa,” jai Dioso tajatuxanenëjavabelia, jai bajayata tajëvelia Davidpijinë mapacueniaje Cristo yabara.

45 ’Nexata Davidpijinë bajayata Cristo yabara: “Tajatuxanenë,” itsa jai, nexata Cristo, Davidpijinë apo pemomo. Tsipaji baja cajena saicaya Cristo Dioso pexënato, nayabarajai Jesús pijacuata fariseovijavabelia fariseovi pecanaëjëtsinexa Cristo Dioso pexënatocuene.

46 Nexata itsanë ata fariseoviyajuvënënë Jesús apo jumepitsitsi caejumeyo ata. Bajaraxuacujinae fariseovi, saduceovi ata, cujunava Jesúsjavabelia baja jamatabëcueneëjëbiaya livaisi peyanijobijava.