Matthew 12 in Guahibo
1 Judíovi penacueraevetsimatacabita Jesús, pijajivi yajava, najetaruca trigo pabianëjava. Jesús pijajivi bitso piajani. Nexata trigoxu siricanajetarubena. Xuxaeyabuatapona.
2 Nexata fariseovi tane Jesús pijajivi pesiricanajetarubenaejava trigoxu. Nexata fariseovi jumaitsi Jesúsjavabelia: —Taema mapamonaeje. Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi vajanacaitavetsicuene nijajivi exana. Apo nacaitavetsi ata trigoxu vajaxaejava, itsiata ajena penacueraevetsimatacabixae, nijajivi apo bexanae mapacueneje, jai fariseovi Jesúsjavabelia.
3 Nexata Jesús jumaitsi fariseovijavabelia: —Ajena, penacueraevetsimatacabita, tajajivi bajarapacuenia exanae ata, itsiata apo pibisiacuene. Tsipaji bitso piajani. ¿Apo palebimë tsipaji Dioso pejumelivaisibaxuto paneyapëtaenexa pacuenia vajasalinainë Davidpijinë, pebarëponaevi yajava, exana pamatacabi bitso piajani?
4 Davidpijinë joneya Dioso pijatemploboyalia. Nexata Dioso pijatemploboënëta, mesajumata, bobena Diosonexa ofrendacuenia petojebipanbëanë. Bajarapapanbëanë apo tocopatsitsi picani Davidpijinë, pijajivi ata, pexaenexa penaneconitsiyaniva Diosojavabelia. Ësacerdotevi picani tocopatatsi pexaenexa. Davidpijinë apo sacerdotenë ata, pijajivi barëxae ata bajarapapanbëanë, itsiata apo vënananeconitsi Diosojavabelia.
5 ¿Apo palebimë tsipaji Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi paneyapëtaenexa pacuenia jumaitsi sacerdotevi yabara? Sacerdotevi templobota penacuenebivi, penacueraevetsimatacabita ata apo nacueraevetabiabi. Penacueraevetsimatacabita sacerdotevi nacuenebabiabi ata templobota, itsiata apo naneconitsi Diosojavabelia.
6 Xanë cajena ayaijamatabëcuenenënë. Nexata Dioso netojitsipa jivi taneyaiyataenexa templobo matatoxenetsia.
7 Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Jitsipajë paneitaxutotsoniataenexa itsamonae ata. Apo jitsipaenë cajena saya patanetobeyabiabinexamë dajubicuene ofrendacuenia patanerajutabiabinexamë,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota. Xua yabara jumaitsi bajarapacuenia, apo pajumeyapëtaemë baja cajena. Tsipaji itsa pajumeyapëtaejitsipame xua yabara jumaitsi, nexata tajajivi ata paitaxutotsoniataejitsipame. Nexata tajajivi trigoxu pexaejava yabara apo panejumaitsimë tsipae: “Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi vajanacaitavetsicuene nijajivi exanapona,” apo panejamë tsipae. Tsipaji tajajivi apo naneconitsi Diosojavabelia. Tsipaji tajajivi bitso piajanixae, trigoxu xane.
8 Nexata xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, netoxanepana cajena tatsipaebinexa xua xanepana jivi pexanaenexa penacueraevetsimatacabita ata, jai Jesús mapacueniaje fariseovijavabelia trigo pabianëjavata.
9 Trigo pabianëjavata Jesús livaisi petsipaebicujinae fariseovijavabelia, Jesús baja vecuapona pabianë. Nexata Jesús joneya judíovi penacaetuatabiabiboyalia.
10 Nexata bajarajota pebi naeca, pecobetsaquenaenë. Itsamonae fariseovi bajarajota jamatabëneconitatsi Jesús. Nexata Jesús naitaxutocaevetatsi xua yabara neconitsijitsiatsi. Nexata fariseovi Jesús jamatabëcueneëjëbiaya yanijobatsi mapacueniaje. —¿Vajanacueraevetsimatacabita ata tsaja xanepana piavitanevi vajajamatejemayaexanaenexa? jai fariseovi Jesúsjavabelia.
11 Jesús nexata jumaitsi fariseovijavabelia: —Paxamëyajuvënëvi pijaoveja itsa tojopaejitsiparecatsi meramëthëareca, penacueraevetsimatacabita ata ponaejitsipa. Nexata jutsipaina pijaoveja. ¿Baja tsabaitsi jane?
12 ¡Biji ra jivitonë bitso namatamota oveja matatoxenetsia! Bajaraxuata itsiata nacatoxanepana vajaexanaenexa pexaniacuene vajanacueraevetsimatacabita ata, jai Jesús fariseovijavabelia.
13 Nexata Jesús jumaitsi pecobetsaquenaenëjavabelia: —Namaxërovire, jai Jesús. Itsa bajaraponë namaxërovita, pacuenia itsanenia cobeitsi, bajara cobeitsi. Cobexanepanareca baja. Pecobetsaquenaejavami baja ajibi.
14 Nexata fariseovi itsa tane Jesús pecobexanepanaeyaexanaejava pecobetsaquenaenë, fariseovi anaepana. Nexata pitsaparena judíovi penacaetuatabiabibovecua. Nexata jane baja fariseovi najumejaita Jesús pebeyaxuabinexatsi.
15 Jesús jamatabëcueneyapëtane pacuenia fariseovi sivanajamatabëxainatsi. Jesús picani fariseovi jamatabëbeyaxuabatsi. Nexata baja Jesús bajarapamonae vecuapona itsajavabelia. Jivi ayaibitsaëtoxaneto Jesús pënaponatsi. Jesús nexata jamatejemayaexana daxita piavitanevi.
16 Jesús jumeitaveta bajarapamonae petsipaebiyaniva itsamonaejavabelia Jesús Dioso pexënatocuene.
17 Bajarapacuenia Jesús pejamatejemayaexanaevi itsa jumeitaveta petsipaebiyaniva itsamonaejavabelia, copiapata jane baja pacuenia bajayata Diosojumepaebinëmi profeta Isaíaspijinë tajëvelia jumaitsi. Dioso pejumaitsijava Jesús yabara profeta Isaíaspijinë bajayata tajëvelia jumaitsi mapacueniaje:
18 Maponë taitapetsinë, taitorobicuenia exanabiaba. Bajaraponë tasivanë. Sivajamatabëcuenebarëyanë. Espíritu Santo runaeyaexanaenicajë bajaraponë pematatsënëatsica. Bajaraponë apo judíovijavabelia tsipaebiana tananeconitsiaexanaejavanexa daxita pibisiacuene pexanaevi.
19 Bajaraponë itsajivijavabelia ata apo jumeanaenotsi tsane. Livaisi itsa tsipaebapona, pinijijumeta apo vavajai tsane.
20 Pamonae xanë tajumelivaisi pejumecovënëtsijava abaxë apo ajamatabëcuenesaë ata, itsiata bajaraponë bajarapamonae apo xuabi tsane. Capanepaena. Pamatacabi tocopiapatsianatsi bajaraponë pijajivi pevetsimatacabinexa, xaniavaetsia bajaraponë evetsiana daxita pijajivi.
21 Nexata daxitajivi, apo judíovi ata, sivanajamatabëcuenecopatsianatsi bajaraponë pecapanepaenexa, jai bajayata tajëvelia profeta Isaíaspijinë Dioso pejumaitsijava Jesús yabara. Bajarapacuenia bajayata tajëvelia jumaitsi Isaíaspijinë peyaquinaebaxutota.
22 Jesús tocapatatsi bitso pitaxutotsëcënaenë, apo penatsipaebinë. Bajaraponë dovathi yajavaponapona. Bajaraponë Jesús jamatejemayaexana. Xaniavaetsia baja nexata tane. Natsipaebanua baja.
23 Jivi itsa tane Jesús pejamatejemayaexanaejava bajaraponë, jamatabëcuenenabenajaca. Nexata jivi najumaitsi Jesús yabara: —¿Matsaeta ponë Davidpijinë pemomoje, Dioso pitorobinëtsicaje? najai bajarapamonae Jesús yabara.
24 Nexata fariseovi itsa jumetane bajarapacuenia jivi pejumaitsijava, fariseovi jumaitsi jivijavabelia: —Mara ponë Jesúsje, dovathi jivivecua capitsapabiaba Beelzebú pesaëta. Beelzebú raja daxita dovathivi pitorobinë, jai fariseovi jivijavabelia jamatabëcuenenavëxaniabiaya Jesús yabara.
25 Jesús jamatabëcueneyapëtane pacuenia fariseovi sivanajamatabëxainatsi. Nexata Jesús jumaitsi fariseovijavabelia: —Nacaenacuapijivi ata itsa navecuanatsanaejitsipa penasivanavajabitsaëtsinexa, namataenetsia naverebiabijitsipa nacaenacuapijivi ata. Bajara pijinia itsipae nacaetomarapijivi ata. Itsa navecuanatsanaejitsipa penasivanavajabitsaëtsinexa, nexata namataenetsia naverebiabijitsipa nacaetomarapijivi ata. Bajara pijinia itsipae nacaemonae ata. Itsa navecuanatsanaejitsipa penasivanavajabitsaëtsinexa, nexata namataenetsia naverebiabijitsipa nacaemonae ata.
26 Bajara pijinia itsipae dovathi ata. Dovathi jivivecua itsa capitsapaponaejitsipa pijajivi, dovathivi, nexata bepijavajabitsaënë taejitsipatsitsi pijajivi. Itsajamatabëcuene vecuaxainaejitsipa pijajivi. Pesaë ata apo xainaponae tsipae.
27 Paxamë ata panijajivi dovathi jivivecua capitsapabiaba. Nexata xanë Beelzebú pesaëta dovathi jivivecua itsa capitsapabiabajë, ¿detsa nexata ponë pesaëta panijajivi ata dovathi jivivecua capitsapabiaba? Caenë rabaja Dioso pesaëta. Nexata panijajivi ata pacayapëtane bajarapacuenia jamatabëcuenenavëxaniabiaya panejumaitsijava xanë yabara.
28 Espíritu Santo raja pesaëta xanë dovathi jivivecua capitsapabiabajë. Nexata baja picani jivi beyapëtane Dioso baja petaxuxuabijava pijajivi pevetsijava paxamë tuatuajëta, jai Jesús fariseovijavabelia.
29 Fariseovi pecanaëjëtsinexa Jesús bitso piasaënëcuene dovathi matatoxenetsia, Jesús icatsia jumaitsi fariseovijavabelia mapacueniaje: —Itsajivi ata apo caëjëpaetsi pejonenexa bitso piasaënë pijaboyalia peyacajërëtsinexa xua xaina pijabota. Itsiata itsa patsipa bajaraponë matatoxenetsia bitso piasaënë, nexata cobecëtabuatsipatsi. Taxucëtabuatsipatsi yajava. Matapania bajarapacuenia yacajërëtsipatsi daxita xua xaina pijabota.
30 ’Pajivi apo neyavenonaeyacaetuatsi jivi Diosojavabelia, bajarapajivi betajavajabitsaëjivi. Tsipaji apo taneyavenonaeyacaetuatsixae, jivi nevecuanacayajata Dioso picani pejumecovënëtsiviminexa.
31 ’Bajaraxuata pacatsipaebijitsiatsi, Dioso caëjëpatsi daxitajivi pibisiacuene pexanaeneconimi pevecuaajibiaexanaenexa. Pibisiacuenia jivi Dioso baracuaicuaijai ata, bajarapaneconi ata Dioso caëjëpatsi pevecuaajibiaexanaenexa. Itsiata baitsi jane pajivi pibisiacuenia baracuaicuaijai Espíritu Santo, pacuenia paxamë pajumaitsimë, Dioso apo vecuaajibiaexanae tsane bajarapaneconi.
32 Pajivi pibisiacuenia nebaracuaicuaijai ata, xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, bajarapaneconi ata itsiata Dioso vecuaajibiaexanaenatsi itsa vajëta Diosojavabelia. Itsiata baitsi jane pajivi pibisiacuenia baracuaicuaijai Espíritu Santo, bajarapaneconi Dioso apo vecuaajibiaexanae tsanetsi. Daxitamatacabijavabelianexa apo vecuaajibiaexanae tsanetsi bajarapaneconi, jai Jesús fariseovijavabelia.
33 Icatsia Jesús jumaitsi fariseovijavabelia: —Pexaniavirianaenë itsa ubatsi, nacuaita pijinia pexaniacuai. Ponae pijinia pibisianae, nacuaita pibisiacuai. Caevirianae canacujitsia yapëtanetsi itsa nacuaita.
34 Bajara pijinia pacuenia paxamë ata dovathi papijajivimë, panayapëtaneme paneajamatabëcuenebejejava. Nexata apo pacacaëjëpae panecuaicuaijainexa pexaniacuene yabara. Pajamatabëcuene bëpënëa panejamatabëëthëtota panajamatabëxainame, panecuibovojotuatsina pitsapa panecuaicuaijainexa.
35 Itsamonae pijinia majamatabëcueneitsije. Pacuenia vajaubinae, pexanianae, pexaniacuai pijinia nacuaita, bajara pijinia jamatabëcueneitsi itsamonae. Ponë pexaniajamatabëcuenenë, pexaniacuene yabara cuaicuaijai. Tsipaji pexaniajamatabëcuene xaina pejamatabëëthëtota. Ponë pijinia pibisiajamatabëcuenenë pibisiacuene yabara cuaicuaijai. Tsipaji pibisiajamatabëcuene najamatabëxaina pejamatabëëthëtota.
36 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pamatacabi Dioso naneconitsiaexanaena daxita pijaneconi pexainaevi, caejivi canacujitsia, naneconitsiaexanaponaena caejumeyo canacujitsia pibisiacuenia pecuaicuaijaijava yabara.
37 Pibisiacuenia panecuaicuaijaijava yabara Dioso pacananeconitsiaexanaena. Pexanialivaisi itsa pacuaicuaijamë tsabiabi tsane, nexata paneconijibimë tsane Diosojavabelia, jai Jesús fariseovijavabelia.
38 Fariseovi, judíovi pecujarubivi ata, jumaitsi Jesúsjavabelia: —Jesús, pajitsipajë patataenexa Dioso pesaëta pinijicuene nexanaejava, patacayapëtaenexa pepacuene Dioso athëbëvetsica pecaitorobinëcuenetsica, jai bajarapamonae.
39 Jesús nexata jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Bitso pibisiacuene paneexanaevi, Dioso panejumecovënëtsijavami panecopabivi. Paneitorobame picani Dioso pesaëta pinijicuene taexanaejava patacatsitaexanaenexa pataneyapëtaenexamë Dioso pepacuene athëbëvetsica taneitorobinëcuenetsica. Itsiata baitsi jane Dioso pesaëta pinijicuene taexanaejava apo pacatsitaexanae tsanetsi. Bajayata pacuenia Diosojumepaebinëmi profeta Jonáspijinë exanatsi, bajara ëpitsicuene taneexanaejava pacatsitajëtsianatsi.
40 Bajayata Jonáspijinë boca ayainë dujuainë pënëta acueyabi pamatacabibeje, acueyabi pameravibeje yajava. Bajara pijinia pacuenia xanë ata, Daxitajivi Pematapijinënë, bocaenajë mëthëta acueyabi pamatacabibeje, acueyabi pameravibeje yajava.
41 Bajayata Nínive tomarapijivimi itsa jumetane Dioso pitorobilivaisi, Jonáspijinë petsipaebilivaisi, copaba pibisiacuene pexanaejava. Najamatabëcuenepënëyorota Diosojavabelia. Copiapatsiana rabaja Dioso papecananeconitsia exanaematacabinexa daxita panijaneconi panexainaevi. Panijaneconi panexainaevi pacanubiana Dioso pitabarata. Nexata bajarapamatacabi Nínive tomarapijivimi nonobapunaena Diosojavabelia papecaneconitsinexa Dioso apo panejumecovënëtsivi. Xanë majotaje ponaponajë, bitso ayaijamatabëcuenenënë Jonáspijinëmi matatoxenetsia. Nexata pacatsipaebi atatsi Dioso pejumelivaisi, itsiata apo panejumecovënëtsimë. Apo panajamatabëcuene pënëyorotsimënua pibisiacuene paneexanaejavavecua. Bajaraxuata ayaineconi paxainame Diosojavabelia.
42 Pamatacabi Dioso naneconitsiaexanaena pijaneconi pexainaevi, bajayata peponaponaevami, Saba nacuapijivi pevetsivami, nonotapunaena Diosojavabelia papecaconitsinexa Dioso apo panejumecovënëtsivi. Bajarapova pacaneconitsiana. Tsipaji bajayata bajarapovami tajë nacuatabuverena ata muxunarena pejumetaenexa Salomónpijinë, bitso daxitalivaisi peyapëtaenëmi, petsipaebilivaisi. Xanë majotaje ponaponajë, bitso ayaijamatabëcuenenënë Salomónpijinëmi matatoxenetsia. Nexata pacatsipaebi atatsi Dioso pejumelivaisi, itsiata apo panejumecovënëtsimë. Apo panenamuxunaevetsimënua. Bajaraxuata Dioso pacananeconitsiaexanaena, jai Jesús tajëvelia fariseovijavabelia, judíovi pecujarubivijavabelia ata.
43 Jesús jumaitsi fariseovijavabelia, judíovi pecujarubivijavabelia ata: —Dovathi itsa vejamatabëpitsapa jivitonë, nexata dovathi jinaruta petseviiranëjava. Jaitapona itsanëjavabelia petsijamatabëjonenexa penacueraevetsinexa bajaraponëjavata. Itsa apo caxitajarabi ponëjavabelia tsijamatabëjonejitsia, nexata dovathi jamatabëjumaitsi:
44 “Naviatsianajë meta icatsia tajabomijavabelia, paboverena pitsapajë,” jamatabëjai dovathi, ponëjavaverena pitsapa icatsia petsijamatabëjonenexatsi. Dovathi baja caevëa itsa naviarena, caxitajaraba peyajavaponaponaenëmitsi. Nexata peyajavaponaponaenëmitsi pejamatabëëthëto, dovathi tane bepënësajinecaebo, bepënëxaniavaetetsibo, bepiracajuetetsibo.
45 Nexata dovathi icatsia sivapona peyajavapatsinexarena itsadovathivi, siete ponëbeje. Bajarapadovathivi bitso piacujirubejevi copiaya padovathi matatoxenetsia. Daxita bajarapadovathivi pebi tsijamatabëjunuatsi peyajavaponaponaenexa. Belia jane baja pebi dovathivi bitso bejiobiaexanatsi. Copiaya abaxë caenë itsa tsijamatabëecatsi pacuenia bejiobiaexanabiabatsi, matatoxenetsia bejiobiaexanatsi. Bajara pijinia pacuenia tocopiapatsianatsi pamonae aeconoxae jinavanapa, piacujirubejevi, jai Jesús fariseovijavabelia, judíovi pecujarubivijavabelia ata.
46 Jesús abaxë jivi livaisi itsa tsipaeba bo ënëtuatuajëalia, pata Jesús pejuyapijivi, pena yajava. Nexata bojumavelia nubena bajarapamonae. Jamatabëbarëcuaicuaijaitsi picani Jesús.
47 Nexata itsajivi Jesús tsipaebatsi. —Patajatuxanenë, ena raja, nejuyapijivi yajava, nuca bojumaverena. Bajarapamonae pina jitsipa pecabarëcuaicuaijaijava, jaitsi Jesús.
48 Nexata Jesús jumaitsi petsipaebijivitsijavabelia: —¿Detsa pitsijamatabëcuenevi taena, tajuyapijivinua? jai Jesús.
49 Nexata Jesús pecobeta itaropita pijajivi. Jumaitsi petsipaebijivitsijavabelia: —Mara jane pamonae taenajivije, tajuyapijivinua.
50 Tsipaji raja pajivi exana taxa, athëbëtatsia peecaenë, pitorobicueniatsi, bajarapajivi cajena tajuyapijinë, tajuyapijiva, taenanua, jai Jesús petsipaebijivitsijavabelia.