Mark 12 in Guahibo

1 Jesús livaisi tsipaeba sacerdotevi penamatacaitorobivijavabelia, judíovi pecujarubivijavabelia ata, judíovi pijaancianovijavabelia ata. Jumaitsi mapacueniaje: —Pijaira pexainaenë pijairata uba ayaibacaboxaneto uvavënëjava. Bajaraxuacujinae pijaira matatoyorotsia ibopanaxanetonë mataropotsia pefaratsijavata yacaranata. Bajarapayacaranatsijava athëbëabetsia apia jivitonë matatoxenetsia. Bajaraxuacujinae irata mëthë cueyeta. Nexata pecueyetsimëthëjavata exana uvacuaibarëmene pecayujucabiabijavanexa. Bajaraxuacujinae pijauvabacabo tuatuajëta exananuta piapiabotsia, penacuaitsimatacabi itsa tonaveretatsi, athëbëyo pevetabiabecaenexa pijauvabacabo. Nexata bajaraponë itsamonae evetsiaexana pijauvabacabo. Uvabacabo pexainaenë jumaitsi petoevetsivitsijavabelia: “Pamatacabi cuainaveretsiana, natsicobetsatsianatsi. Pamatacabi raja cuainaveretsiana, tajajivitonë itorobiarenajë xua panetotsatsianame tanetopitsinexa,” jai uvabacabo pexainaenë petoevetsivitsijavabelia. Nexata uvabacabo pexainaenë tajë nacuayabelia pona.

2 Itsa baja uvabacabo pexainaenë yapëtane pecopiapatsijava uvacuai penaveretsimatacabi penotsinexa, nexata uvabacabo pexainaenë itoroba pijajivitonë. Itoroba petoevetsivitsijavabelia petsicobetsatsinexatsi.

3 Nexata uvabacabo pexainaenë pijajivitonë tovaetabatsi. Toconibabiatsi. Petoconibabecujinaetsi cobesa naviatsiaexanaliatsi.

4 Itsiata uvabacabo pexainaenë icatsia itoroba itsanë pijajivitonë petsicobetsatsinexatsi. Bajaraponë ata icatsia tomatajorobiaxuabatsi. Pibisiacuenia tobijatanetsi.

5 Itsiata icatsia uvabacabo pexainaenë itoroba itsanë pijajivitonë. Bajaraponë jane baja tobeyaxuabatsi. Bajaraxuacujinae abaxë icatsia uvabacabo pexainaenë itoroba itsamonae. Bajarapamonaeyajuvënëvi itsamonae totsaquibabiatsi. Itsamonae tobeyejebatsi.

6 Abaxë uvabacabo pexainaenë icatsia pitorobinexa, caenë tonacopatatsi. Pexënato bitso piasivanë. Nexata jane baja uvabacabo pexainaenë pexënato icatsia itoroba. Uvabacabo pexainaenë jamatabëjumaitsi: “Tajauvabacabo tanetoevetsivi tajajivi apo netoyaiyatae ata, itsiata meta taxënato netoyaiyataena,” jamatabëjai uvabacabo pexainaenë.

7 Itsiata uvabacabo petoevetsivitsi uvabacabo pexainaenë pexënato ata, apo toyaiyataetsi. Itsa tane uvabacabo pexainaenë pexënato, bajarapamonae najumaitsi: “Mara ponëje paxa pevënamuto paxa pijauvabacabo pitsipaje. Naxanitsia. Beyaxuabatsi. Nexata raja vaxaitsi vajauvabacabo tsane,” najai uvabacabo petoevetsivitsi.

8 Nexata icatsia uvabacabo pexainaenë pexënato ata tovaetabatsi. Icatsia pexënato ata tobeyaxuabatsi. Petëpaenë xuabatsi bajarapauvabacabo pënëyabelia, jai Jesús sacerdotevi penamatacaitorobivijavabelia, judíovi pecujarubivijavabelia ata, judíovi pijaancianovijavabelia ata.

9 Icatsia Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —¿De meta nexata xua exanaena uvabacabo pexainaenë pijauvabacabo petoevetsivitsijavabelia? Uvabacabo raja pexainaenë patsiarena. Verebiabiana daxita bajarapamonaemi. Nexata icatsia itsamonae evetsiaexanaena bajarapauvabacabo, jai Jesús bajarapamonaejavabelia.

10 Icatsia Jesús jumaitsi: —Payapëtaneme rabaja pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi xanë yabara. Iboto pelivaisicuenia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi xanë yabara mapacueniaje: Paiboto itsamonae boexanaevi naitaxutojematabuatsiana petsitaabejexaetsi itajara, bajarapaiboto itsanë pitsiana. Nexata bajarapaibotota xaniavaetsia nayaëtsiana botabu daxita itsaibo matatoxenetsia.

11 Vajatuxanenë Dioso raja exanaena bajarapacuene. Nexata nacatsita pexaniacuene bitso tsane bajarapacuene, jai tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota xanë yabara. Bajarapacuenia tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota itsa jumaitsi, paxamë apo patanejumecovënëtsijavanexamë yabara jumaitsi. Dioso taneitapetsijava daxitajivi tacapanepaenexa yabara ata jumaitsi, jai Jesús bajarapamonaejavabelia.

12 Bajarapamonae picani Jesús jamatabëvaetabatsi. Tsipaji bajarapamonae jumeyapëtanetsi Jesús pejumaitsijava bajarapamonae yabara. Itsiata abaxë apo vaetabitsi. Tsipaji cujunava jivi. Nexata baja Jesús bajarapamonae vecuapona.

13 Fariseoviyajuvënëvi, Herodes pijajiviyajuvënëvinua, najetarubena Jesúsjavaberena. Bajarapamonae pevetsivitsi itorobatsi livaisi peyanijobinexatsi Jesús. Nexata Jesús bajarapamonae bijiaya itsa jumecanaviata, peneconitsinexatsi picani nacuaevetsinëjavabelia.

14 Nexata bajarapamonae pata Jesúsjavaberena. Bajarapamonae jamatabëcueneëjëbiaya jumaitsi Jesúsjavabelia: —Jesús, payapëtaniji cajena nexaniajaicuene, xua yabara tsipaebabiabame livaisianë. Petuxanevi ata xamë apo cujunavimë. Apo auramë livaisi netsipaebabiabijava. Nexata daxitajivi najëpaeya livaisi tsipaebabiabame. Pexaniajailivaisi tsipaebabiabame pacuenia Dioso jitsipa jivi pejinavanapaenexa. ¿Xanepana tsaja vajamatamotsinexa impuestomatamo Romanonacua pepo pevetsinëjavabelia? Itsa jume, ¿apo xanepanae tsaja vajamatamotsinexa? jai bajarapamonae jamatabëcueneëjëbiaya Jesúsjavabelia.

15 Itsiata baitsi jane Jesús jamatabëcueneyapëtane bajarapamonae jamatabëcueneëjëbiaya peyanijobijavatsi peneconitsinexatsi picani. Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —¿Detsa xuajitsia jamatabëcueneëjëbiaya paneyanijobame? Panetocarenamëre palatanëyo. Taejitsianë, jai Jesús.

16 Nexata bajarapamonae Jesús tocaponarenatsi palatanëyo. Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —¿Jipatsa mapitabaraje, pevënënua, ruca mapapalatanëyotaje? jai Jesús. Nexata bajarapamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: —Romanonacua raja pepo pevetsinë pitabara, pevënënua, jai.

17 Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Nexata parajutabiabianame Romanonacua pepo pevetsinë pijajava. Parajutabiabianame pijinia saicaya Diosojavabelia Dioso pijajava, jai Jesús. Nexata Jesús itsa jumecanaviata bajarapacuenia, bajarapamonae jamatabëcuenenabenajaca bajarapacuenia Jesús pejumaitsijavata. Nexata bajarapamonae jamatabëjumaitsi: —¡Xaniavaetsia baja rovia Jesús panejumecanaviata! jamatabëjai.

18 Saduceovi saicaya itsalivaisi xaina. Bajarapamonae jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumai tsabiabi: “Petëpaevi rabaja petëpaecujinae, icatsia apo asaë tsane,” jai tsabiabi. Nexata saduceovi imoxoyorenatsi Jesús. Saduceovi jumaitsi Jesúsjavabelia mapacueniaje:

19 —Jesús, Moiséspijinë bajayata vajanacatoyaquinaelivaisi, jumaitsi mapacueniaje: “Ponë pematapijinë pepua penacojiobinë baja, totëpatsi pexi xainaenejeva, nexata juyapijinë bepita pematapijinëmi pijavami. Bajarapacuenia juyapijinë bepita pematapijinëmi pijavami pexi pexainaenexa bajarapovajavabelia. Nexata pexi itsa xainabeje, bematapijinëmi pexi petaenexa daxitajivi,” jai Moiséspijinë bajayata vajanacatoyaquinaelivaisi.

20 Nexata jinavanapa ënacaemonae siete ponëbeje. Pepo matapijinë copiaya nacojioba. Nexata bajaraponë pijava vecuatëpa pexi xainaenejeva.

21 Nexata pematapijinëmi pepënarucaenë pita pematapijinëmi pijavami. Nexata icatsia bajaraponë ata tëpa pexi xainaenejeva bajarapovajavabelia. Nexata icatsia itsanë tuatuajëmatapijinë pita bajarapova. Bajaraponë ata icatsia tëpa pexi xainaenejeva bajarapovajavabelia.

22 Bajarapacuenia tëpa daxita siete ponëmibeje nacaemonae, bajarapova pepitaponaevi. Itsiata itsanë ata pexi apo xainae bajarapovajavabelia. Bajaraxuacujinae belia bajarapova ata tëpa baja.

23 “Jivi raja petëpaecujinae, Dioso icatsia asaëyaexanaenatsi,” jamë. ¿Detsa nexata ponë, bajarapamonaeyajuvënënë, pijava tsane bajarapova bajarapamatacabi? Daxita pamonae siete ponëmibeje, nacaemonae, pitapona picani bajarapovami, jai saduceovi Jesúsjavabelia.

24 Nexata Jesús jumaitsi saduceovijavabelia: —Paxamë saya pajamatabëcuenenavëxaniabame. Paxamë raja apo payapëtaemë pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi. Apo payapëtaemënua pacuenia Dioso caëjëpatsi daxitacuene pexanaenexa. Bajaraxuata jamatabëcuenenavëxaniabiaya paneyanijobame: “¿Detsa ponë pitsiana bajarapova?” panejamë.

25 Pamatacabi raja petëpaevimi Dioso icatsia asaëyaexanaenatsi, apo nacojiobi baja tsane. Bajarapamatacabita itsajivi ata pexënatoyo apo canajetsi tsane pebijavabelia petonacojiobinexatsi. Bajarapamonae nacojiobinejeva, jinavanapaena athëbëtatsia pacuenia ángelevi jinavanapa.

26 Itsa pepacuene paxamë paneyanijobame Dioso icatsia piasaëyaexanaejavanexatsi petëpaevimi, nexata pacatsipaebianatsi. Paxamë rabaja payapëtaneme pacuenia bajayata Moiséspijinë peyaquinaebaxutota jumaitsi. Bajarapabaxutota jumaitsi pacuenia Moiséspijinë Dioso barëcuaicuaijaitsi tsiquirinaemëyo petajueyecaecotiajavaverena. Abraham baja pepuatëpae, Isaac ata baja pepuatëpae, Jacob ata baja pepuatëpae, bajarapamonae yabara bajayata Dioso jumaitsi Moiséspijinëjavabelia mapacueniaje: “Xanë rabaja abaxë Abraham pijaDiosonë, Isaac ata pijaDiosonë, Jacob ata pijaDiosonë,” jai Dioso Moiséspijinëjavabelia bajayata petëpaevimi yabara.

27 Bajarapacuenia Dioso pejumaitsixae, nayapëtane bajarapamonae bajayata tëpae ata, Diosovecua apo penaxuabijava. Aeconoxae ata bajarapamonae Dioso yajavajinavanapa athëbëtatsia. Nexata paxamë itsa pajumaitsimë: “Petëpaevi rabaja petëpaecujinae, icatsia apo asaë tsane,” itsa pajamë, pinijicuenia pajamatabëcuenenavëxaniabame, jai Jesús saduceovijavabelia.

28 Judíovi pecujarubinë pata Jesúsjavaberena. Nexata bajaraponë Jesús jumetanetsi xaniavaetsia pejumecanaviataponaejava saduceovijavabelia. Nexata judíovi pecujarubinë jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Detsa palivaisi bitso jivi bejumecovënëta daxita Dioso pitorobilivaisianë pejumecovënëtsijava matatoxenetsia? jai.

29 Jesús nexata jumaitsi judíovi pecujarubinëjavabelia: —Palivaisi bitso jivi bejumecovënëta, daxita Dioso pitorobilivaisianë pejumecovënëtsijava matatoxenetsia jumaitsi mapacueniaje: “Paxamë, Israelpijinë papemomoximë, pajumetaema. Vajatuxanenë rabaja caenë Dioso.

30 Bajaraponë panijatuxanenë, panijaDioso, daxita panejamatabëëthëtojavavetsina pasivamëre. Pasivamërë daxita panejamatabëcueneta ata, daxita panenajamatabëxainaesaëta ata, daxita panesaëta ata,” pejailivaisi bitso jivi bejumecovënëta daxita Dioso pitorobilivaisianë pejumecovënëtsijava matatoxenetsia.

31 Bajaraxuacujinae pecotocaevilivaisi, palivaisi bitso jivi bejumecovënëta, jumaitsi icatsia mapacueniaje: “Pasivamëre itsajivi ata pacuenia paxamë panijacuata panaasivamë,” jai. Bajarapalivaisi ata jivi bitso bejumecovënëta. Ajibi rabaja itsalivaisi pematatsënëa, Dioso pitorobilivaisi, palivaisi bitso jivi bejumecovënëta,” jai Jesús judíovi pecujarubinëjavabelia.

32 Nexata icatsia judíovi pecujarubinë jumaitsi Jesúsjavabelia: —Jesús, xaniajamë rabaja pacuenia jumaitsimë. Caenë tsaena Dioso ponapona. Ajibi tsaena pematatsënëa itsanë Dioso.

33 Bejumecovënëtatsi Dioso daxita vajajamatabëëthëtojavavetsina, daxita vajanajamatabëxainaesaëta ata, daxita vajasaëta ata. Biasivatsi itsajivi ata pacuenia vaxaitsi vajacuata nasivatsi. Daxita bajaraxua itsa jumecovënëtatsi, bitso nacatonamatamota Diosojavabelia. Bajaraxua bitso nacatonamatamota ofrenda Diosojavabelia vajarajutabiabijava matatoxenetsia. Baitsi xua Diosonexa ofrendacuenia totajuitabiabatsi, dajubicuene itsa tobeyabiabatsi, bajaraxua matatoxenetsia bitso nacatonamatamota, jai judíovi pecujarubinë Jesúsjavabelia.

34 Jesús itsa jumetane judíovi pecujarubinë xaniavaetsia pejumecanaviatsijavatsi, nexata Jesús jumaitsi judíovi pecujarubinëjavabelia: —Tsiquirijavayo catosaica Diosojavabelia nenajamatabëcuenecopatsinexa nijatuxanenë Dioso nexanaenexa, jai Jesús judíovi pecujarubinëjavabelia. Bajaraxuacujinae daxitajivi baja Jesús cujunavatsi. Nexata baja Jesús jivi jamatabëcueneëjëbiaya livaisi apo yanijobitsi.

35 Jesús livaisi tsipaeba templobota. Jesús pijacuata nayabarajumaitsi: —¿Detsa xuajitsia judíovi pecujarubivi apo jumecovënëtsi Cristo Dioso pexënatocuene, ponë athëbëvetsica Dioso itorobijitsiatsica jivi pecapanepaenexa? Bajarapamonae saya jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumai tsabiabi Cristo yabara: “Cristo raja itsa patsiana, Davidpijinë pemomo tsane,” jai tsabiabi.

36 Davidpijinë bajayata Espíritu Santo pejamatabëcueneta tajëvelia jumaitsi Cristo yabara mapacueniaje: Dioso jumaitsi tajatuxanenëjavabelia: “Ecare abaxë tacujuanenia. Vecatsivajënae jumecovënëtsiaexanaenatsi abaxë copiaya nijavajabitsaë nitorobicuenianexa,” jai Dioso tajatuxanenëjavabelia, jai bajayata tajëvelia Davidpijinë mapacueniaje Cristo yabara.

37 ’Nexata Davidpijinë bajayata Cristo yabara: “Tajatuxanenë,” itsa jai, nexata Cristo Davidpijinë apo pemomo. Tsipaji baja cajena Cristo saicaya Dioso pexënato, nayabarajai Jesús judíovi pecujarubivi pecanaëjëtsinexa Cristo Dioso pexënatocuene. Nexata jivibitsaëtoxaneto Jesús pejumetaevitsi jumebarëyatanetsi.

38 Jesús jivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia, pijajivijavabelia ata, livaisi tsipaeba. Nexata Jesús livaisi petsipaebijavata jumaitsi mapacueniaje: —Xania, panayajivitaema, palivaisi judíovi pecujarubivi tsipaebapona, panejumecovënëtsiyaniva. Bajarapamonae jitsipabiaba tomara tuatuajëjava piapiajavanë penaxatababiabavanapaenexa jivi peyaiyataenexatsi. Jitsipabiabanua bitso yaiyataeya pebajacobinexatsi callejava.

39 Bajarapamonae itsa najoneyabiaba judíovi penacaetuatabiabibonëjava, jitsipabiaba penaenexa pexaniaviriajavanëta. Nexata natsiitapetabiaba penaenexa peyaiyataevitsi penaenexa petsinubijavanëta. Bajarapamonae itsa napatabiaba fiestajava ata, jitsipabiaba penaenexa peyaiyataevitsi penaenexa petsinubijavanëta.

40 Bajarapamonae yamaxëitojorobiaya vecuanotabiabanua pamonajivi pevecuatëpaevanëtsi pecobecovëjavaxi. Bajarapamonae itajara pinijicuenia vajëcabiaba Diosojavabelia. Itsiata pepo pexaniajaijamatabëcueneta apo vajëcabiabi. Bajarapacuenia vajëcabiaba saya jivi petaenexatsi Dioso itajara bitso bepejumecovënëtsivi. Nexata bajarapamonae bitso pinijicuenia Dioso naneconitsiaexanaenatsi pamatacabi Dioso naneconitsiaexanaena daxita pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi, jai Jesús judíovi pecujarubivi yabara.

41 Itsamatacabi Jesús eca templobota. Pacajonita jivi palata jeyabiaba ofrendacuenia perajutsijava Diosojavabelia, bajarapacajoni pecanacujitsita Jesús eca. Nexata Jesús cobetaeyeca jivi palata pejeponaejava bajarapacajonita. Ayaijava palata pexainaevi, caejivi canacujitsia, ayaijava palata jepona.

42 Bajarajota napata pamona pevecuatëpaevatsi, bepejiobiva. Nexata bajarapova najia anijapalatanëyobeje piamatamobinëyobeje.

43 Nexata Jesús junata pijajivi. Jumaitsi pijajivijavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Mapovaje pamona pevecuatëpaevatsi bejiobi bitso. Xuayo jia cajonita ofrendacuenia perajutsinexa Diosojavabelia, bajaraxuayo bitso Dioso sivajamatabëcuenebarëya daxita xua itsamonae jia bajarapacajonita matatoxenetsia.

44 Tsipaji rabaja xua bajarapamonae apo namatavenonae, jia bajarapacajonita ofrendacuenia perajutsinexa Diosojavabelia. Itsiata mapovaje bepejiobiva daxitajavayomi penaevetsijavayotaminexa, jia bajarapacajonita ofrendacuenia perajutsinexa Diosojavabelia, jai Jesús pijajivijavabelia.