Acts 13 in Guahibo

1 Antioquía tomarata Dioso pejumecovënëtsivijavata, jinavanapa mapamatabëxëyoje. Itsanë Bernabé. Itsanë Simón, ponë vënërubatsi itsavënë, Negro. Itsanë Lucio. Bajaraponë Cirene tomarapijinë. Itsanë Saulo. Itsanë Manaén. Bajarapamonae cajena profetavi, Dioso pejumecovënëtsivijavabelia livaisi petsipaebabiabivinua. Herodes Galileanacua pevetsinë. Herodesbeje Manaénbeje penajuavitsabinëbeje.

2 Itsamatacabi daxita bajarapaprofetavi, Dioso pejumecovënëtsivi yajava, culto pexanaevajënaeya, pexaejava apo xae japasa Diosojavabelia pevajëcaenexa. Nexata bajarajota Espíritu Santo jumaitsi daxita bajarapamonaejavabelia: —Panetotsare saicaya Bernabébeje Saulobeje. Xua yabara junatajëbeje, bajaraxua jane baja tanetonacuenebinexabeje, jai Espíritu Santo.

3 Nexata jane baja daxita bajarapamonae japasa vajëca Diosojavabelia. Bajaraxuacujinae Bernabébeje Saulobeje bajarapamonae tsimatanacobebuatatsibeje. Tovajëtatsibeje Diosojavabelia. Nexata jane baja copatatsibeje peponaenexabeje jivi daxitanacuanëjava petsipaebaponaenexabeje Dioso pitorobilivaisi.

4 Bernabébeje Saulobeje Espíritu Santo pejamatabëcueneta itorobatsibeje. Nexata baja ponabeje Seleucia tomarabelia. Nexata Seleucia tomarata naropotabeje. Naponabeje velapanata peponaebarcota. Nanicababeje Chipre tunaetoxanetojavabelia.

5 Nexata napaliabeje Salamina tomarata. Bajarapatomarata tsipaebaponabeje Dioso pitorobilivaisi judíovi penacaetuatabiabibonëjava. Juan napona Bernabébeje Saulobeje pepëta peyavenonabiabinexa.

6 Nexata bajarapamonae Chipre tunaetoxaneto matatuverelia. Nexata pata Pafos tomarata. Bajarapatomarata bajarapamonae caxitajaraba judíonë, Barjesúsvënënë. Bajaraponë jivi pejorobinë. Bajaraponë jivi yamaxëitojorobiaya jumai tsabiabi: “Xanë raja tsipaebabiabajë Dioso taneitorobicuenia,” jai tsabiabi.

7 Nexata Barjesúsbeje najuaponaponabiababeje Sergio Paulobeje. Sergio Paulo Chipre tunaetoxaneto pevetsinë. Sergio Paulo cajena bitso bepijia peyapëtaenë palivaisi tsipaebatsi. Nexata Sergio Paulo pijajivi itoroba petojunatsinexatsi Bernabébeje Saulobeje. Tsipaji Sergio Paulo bitso jamatabëjumetane Dioso pitorobilivaisi.

8 Itsiata baitsi jane Barjesús, jivi pejorobinë, ponë vënërubatsi itsavënë, Elimas, najamatabëcuene epatajërërëcaeyaexana Sergio Paulo Bernabébeje Saulobeje petsipaebaponaelivaisibeje yabara. Bajarapacuenia Barjesús najamatabëcuene epatajërërëcaeyaexana Sergio Paulo pejumecovënëtsiyaniva Dioso pitorobilivaisi.

9 Nexata Saulo, ponë vënërubatsi itsavënë, Pablo, tsijamatabëvënëcatsi Espíritu Santo. Nexata Pablo naëcota asaëyata Barjesúsjavabelia.

10 Pablo jumaitsi Barjesúsjavabelia: —¡Xamë jivi neyamaxëitojorobinë, pibisiacuene nexanaenë, dovathi pijajivitonëmë, pexaniajamatabëcuene pexanaejava nitoyanë! Apo jamatabëcopatsimë nenajumetsënëtsijava pejumecovënëtsiyaniva pamonae picani jamatabëjumecovënëta Dioso pijapexaniajailivaisi.

11 Dioso raja aeconoxae cananeconitsiaexanaena. Nexata apo natsivajënaetaemë tsane. Matapania anijajuametonë panepaena, icatsia natsivajënaetaename, jai Pablo Barjesúsjavabelia. Nexata bajarajota Barjesús itaxutomeravibajunuatsi. Bitso itaxutoaitaquiri. Nexata saya Barjesús nacobenajayabaruta itsanë pecobevaetabinexatsi pecomacaponaenexatsi pijaboyabelia.

12 Sergio Paulo itsa tane bajarapacuene, nexata jumecovënëta Jesús pelivaisi. Sergio Paulo bitso jamatabëcuenenajunaviaca itsa jumetane Jesús pelivaisi Bernabébeje Pablobeje petsipaebijavatabeje.

13 Pablobana Chipre tunaetota Jesús pelivaisi petsipaebavanapaecujinae, Pafos tomarata nanaropoba velapanata peponaebarcoxanetota. Nicaba Panfilia nacuayabelia. Nexata Panfilia nacuatalia pata Perge tomarata. Juan baja Perge tomarata itsajamatabëcuene najamatabëxaina. Nexata baja naviateca Jerusalén tomarabelia.

14 Nexata Pablobeje Bernabébeje icatsia nanaropotabeje Perge tomarata. Nexata icatsia patabeje Antioquía tomarabelia, Pisidia nacuata peecaetomarabelia. Judíovi penacueraevetsimatacabita Pablobeje Bernabébeje najunuabeje judíovi penacaetuatabiabibota. Bajarajota naecabeje.

15 Nexata daxita bajarapabota pejonevi, namuxunaeveta Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Namuxunaevetanua Diosojumepaebivimi profetavi bajayata peyaquinaelivaisi ata. Bajaraxuacujinae judíovi penacaetuatabiabibo pevetsivi, pijajivitonë itoroba. Nexata bajaraponë jumaitsi Pablobeje Bernabébejejavabelia: —Tajabananëbeje, itsa payapëtanemebeje itsalivaisiyo panetsipaebinexabeje, aeconoxae patsipaebianamebeje jivi piajamatabëcuenesaënexa Diosojavabelia, jai bajaraponë Pablobeje Bernabébejejavabelia.

16 Nexata jane baja Pablo nonotapuna. Nacobeyota jivi pemoyanexa. Pablo nexata jumaitsi: —Tajamonae judíovi, panenamuxunaevere. Tajamonae, paxamë ata apo pajudíovimë, Dioso panejitsipaevi, abaxë panenamuxunaevere pacuenia jumaitsinëjitsia.

17 PaDioso aeconoxae judíovitsi vajaDioso, bajarapaDioso bajayata baja cajena itapetatsi vajasalinaivimi pijajivinexa. Nexata Dioso pejamatabëcueneta vajasalinaivimi pexi ayaibitsaëtoxaneto xainapona. Nexata vajasalinaivimi ayaibitsaëtoxaneto tsaponae pamatacabi jinavanapa Egipto nacuata. Nexata Dioso pesaëta vajasalinaivimi matacaponatsi Egipto nacuaverena.

18 Vajasalinaivimi Dioso pejitsipaecuenia apo exanabiabi ata, itsiata Dioso cuarenta pavaibeje xaniavaetsia evetatsi petusato nacuata.

19 Dioso cajena verebiaba siete panacuabejepijivi, Canaánvënë nacuata pejinavanapaevimi. Nexata baja Dioso vajasalinaivimi totsatatsi bajarapanacuanëjava juya pejinavanapaenexa.

20 Bajaraxuacujinae Dioso itoroba vajasalinaiviyajuvënënëvi juezmonae penaexanaponaenexa, vajasalinaivimi pevetsivinexatsi. Juezmonae nexata penaexanaponaevi, vajasalinaivimi evetavanapatsi cuatrocientos cincuenta pavaibeje. Matapania profeta Samuelpijinë evetatsi vajasalinaivimi, copata baja juezmonae pevetsijavatsi. Tsipaji baja profeta Samuelpijinë pecotocaevijueznë.

21 Nexata vajasalinaivimi jumaitsi profeta Samuelpijinëjavabelia: “Pajitsipajë nitorobijava vajayajuvënënë penaexanaenexa vajanacayanacuaevetsinënexa,” jai. Nexata profeta Samuelpijinë Dioso pejamatabëcueneta itoroba Saúlpijinë vajasalinaivimi cuarenta pavaibeje peyanacuaevetaponaponaenexatsi. Bajaraponëmi Saúlpijinë, Cispijinë pexënato, vajasalinainëmi Benjamínpijinë pemomoxiyajunënënë.

22 Bajaraxuacujinae Saúlpijinë Dioso copatsiaexanatsi pecopatsinexa baja vajasalinaivimi peyanacuaevetsijavatsi. Nexata juya Dioso itoroba Davidpijinë vajasalinaivimi peyanacuaevetsinexatsi. Dioso jumaitsi Davidpijinë yabara mapacueniaje: “Isaí pexënato, David, jamatabëcueneyapëtaniji. Bajarapitsinë jitsipajë. Bajaraponë David daxita pacuenia jitsipajë, netoexanaena,” jai Dioso Davidpijinë yabara.

23 Davidpijinë raja pemomoyota naexana Jesús. Dioso cajena itorobica Jesús Israel nacuapijivitsi vajanacacapanepaenexa pacuenia Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi vajasalinaivimijavabelia.

24 Jesús petaxuxuabivajënaeya jivi livaisi petsipaebaponaejava, copiaya Juanpijinë jivibautisabinëmi tsipaebanajetaruca daxita Israel nacuapijivijava. Jumai tsanajetarucae Juanpijinë: “Pacopabare baja daxita pibisiacuene paneexanabiabijava. Panajamatabëcuenepënëyorore Diosojavabelia. Bajaraxuacujinae pacabautisabianatsi,” jai tsanajetarucae Juanpijinë.

25 Juanpijinë abaxë itsa apo beyaxuabitsi, jumai tsaponae jivijavabelia: “Ponë pacopiaevetavanapame, xanë raja apo bajaraponënë. Xanëcujinae rajane bajaraponë najetarucaena. Xanë raja saya beveliajamatabëcuenenënë bajaraponëvecua. Nexata bajaraponë bepijajivitonënëcuenia ata tataxujonotsinexa pijazapato, vecuaauranë,” jai tsaponae Juanpijinë Jesús yabara, jai Pablo judíovijavabelia judíovi penacaetuatabiabibota.

26 Icatsia Pablo jumaitsi judíovijavabelia judíovi penacaetuatabiabibota: —Tajamonae Abrahampijinë papemomoximë, Dioso paneyaiyataevi. Dioso raja nacatoitoroba mapalivaisije vajanacacapanepaenexa Diosojavabelia.

27 Itsiata Jerusalén tomarapijivi apo yapëtae Jesús pecapanepaejavanexatsi. Jerusaléntomara pevetsivi ata apo yapëtae Jesús pecapanepaejavanexatsi. Bajarapamonae apo jumeyapëtaenua pacuenia jumaitsi Jesús yabara bajayata profetavi peyaquinaebaxutota. Penacueraevetsimatacabianë canacujitsia lebabiabi ata bajarapabaxuto judíovi penacaetuatabiabibota, itsiata bajarapamonae apo jumeyapëtae. Bajarapamonae itsa neconita Jesús pebeyaxuabinexatsi, nexata judíovi exana pacuenia baja cajena Diosojumepaebivi profetavi tajëvelia vajunupaeba Jesús pexanaejavanexatsi.

28 Judíovi apo caxitajarabi ata Jesús itsacueneneconi pexainaejava, itsiata bajarapamonae vajëta nacuaevetsinë Pilatojavabelia Jesús pebeyaxuabinexatsi.

29 Nexata jane baja Jesús itsa beyaxuabatsi, copiapata jane baja daxita pacuenia Jesús yabara tajëvelia jumaitsi Dioso pejumelivaisibaxutota. Bajaraxuacujinae Jesús petëpaenë pitsicatsi cruzajavavetsica. Bajaraxuacujinae mëthëtatsi.

30 Itsiata baitsi jane Dioso icatsia asaëyaexanatsi Jesús petëpaecujinae.

31 Jesús petëpaecujinae Dioso icatsia itsa asaëyaexanatsi, bajayajebi anijatonë tsitanaitajëtabiaba pijajivijavabelia, pamonae yanatatsi pamatacabi Jesús pona Galilea nacuajavaverena Jerusalén tomaraberena. Bajarapamonae nexata maparucaeje tsipaebapona jivijavabelia Jesús pelivaisi, jai Pablo bajarapamonaejavabelia judíovi penacaetuatabiabibota.

32 Icatsia Pablo jumaitsi bajarapamonaejavabelia judíovi penacaetuatabiabibota: —Nexata pacatsipaebianatsi pexanialivaisi. Dioso cajena vajasalinaivimijavabelia tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi pacuenia Dioso toexanaejitsia vajasalinaivijavabelia.

33 Vaxaitsi rabaja cajena bajarapamonaemi pemomoxitsi. Nexata pacuenia Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi vajasalinaivimijavabelia, nacatocopiapata jane baja. Tsipaji baja Jesús Dioso icatsia asaëyaexanatsi petëpaecujinae pacuenia baja cajena jumaitsi Salmosbaxutota. Dioso pejumaitsijava Jesúsjavabelia, Salmosbaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Ajena raja, pamatacabi, canutatsi daxitajivi pitabarata pecayapëtaenexa xanë taxënatocuenemë,” jai cajena Salmosbaxutota Dioso pejumaitsijava Jesúsjavabelia.

34 Dioso baja asaëyaexanatsi Jesús petëpaejavavecua. Jesús baja nexata icatsia apo tëpae tsane itsamatacabijavabelia ata. Bajarapacuene yabara baja cajena vaxaitsi yapëtanetsi. Tsipaji Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: “Caexanaenatsi pacuenia baja cajena najumecapanepaeya jumaitsinë Davidpijinëjavabelia,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota bajayata Dioso pejumaitsijava Jesúsjavabelia.

35 Bajaraxua yabara Jesús pejumaitsijava Diosojavabelia Salmosbaxutota icatsia jumaitsi mapacueniaje: “Nexënatonë apo necopatsimë tsane taperabëtsabanaejavabelia,” jai Salmosbaxutota.

36 Davidpijinë abaxë itsa asaë tsaponaponae, jumecovënëtsiaponapona pacuenia Dioso itorobatsi. Bajaraxuacujinae Davidpijinë tëpa baja. Nexata Davidpijinë mëthëtatsi pamojivimi pemëthëanë muxuneneta. Nexata Davidpijinë mëthëabelia perabëtsabana baja.

37 Itsiata baitsi jane Jesús, ponë Dioso icatsia asaëyaexanatsi, petëpaecujinae bajaraponë apo perabëtsabanae cajena mëthëabelia.

38 Tajamonae, bepayapëtaneme ponë yabara pacatsipaebatsi. Jesús raja pejamatabëcueneta Dioso baja pacavecuaajibiaexana pibisiacuene paneexanaeneconimi.

39 Pajivi Jesús jumecovënëtsiana, bajarapajivi daxita pibisiacuene pexanaeneconi Dioso vecuaajibiaexanaenatsi Jesús pejamatabëcueneta. Pajivi apo jumecovënëtsicapanepae ata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, jamatabëjumaitsi: “Xanë baja jumecovënëtajë Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Nexata pibisiacuene taexanaeneconi Dioso nevecuaajibiaexanaena,” jamatabëjai, itsiata bajarapajivi pibisiacuene pexanaeneconi Dioso apo vecuaajibiaexanaetsi tsane. Tsipaji Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi itsajivi ata apo jumecovënëtsicapanepae.

40 Xania baja tsane. Xaniavaetsia pajinavanapaename papecatocopiapatsiyaniva pacuenia Diosojumepaebivi profetavi peyaquinaebaxutota tajëvelia jumaitsi. Tsipaji raja profetavi peyaquinaebaxutota, tajëvelia jumaitsi mapacueniaje:

41 Panecapocaponaevi, ¡xania baja pataename! Panajunaviacaename raja. Tsipaji raja panevecuanaxuabianame. Panejinavanapaeepatota xanë, Diosonë, exanaenajë ayaicuene taexanaejavanë. Nexata taexanaejavanë pelivaisi, itsamonae xaniavaetsia pacatsipaebi ata tsane, itsiata apo pajumecovënëtsimë tsane, jai Diosojumepaebivi profetavi peyaquinaebaxutota Dioso penaneconitsiaexanaejavanexa yabara pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi, jai Pablo bajarapamonaejavabelia judíovi penacaetuatabiabibota.

42 Pablobeje baja Bernabébeje pitsapaejitsiabeje judíovi penacaetuatabiabibovecua. Nexata bajarajota pamonae apo judíovi, junatatsibeje icatsia itsamatacabi judíovi penacueraevetsimatacabita petsipaebinexabeje bajarapalivaisi.

43 Penacaetuatsivi baja naviaba judíovi penacaetuatabiabibovecua. Nexata Pablobeje Bernabébeje judíovi penacaetuatabiabibovecua itsa pitsapabeje, jivi ayaibitsaëto pënaponatsibeje. Bajarapamonaeyajuvënëvi itsamonae judíovi, itsamonae apo judíovi. Pamonae apo judíovi, bajarapamonae catsiteca judíovicuenia Dioso pejumecovënëtsijava. Nexata Pablobeje Bernabébeje muxujiobabeje bajarapamonae pevajënaeyabelia ajamatabëcuenesaëya pejumecovënëtavanapaenexa Dioso pitaxutotsoniataejavatsi.

44 Bajara jane xuacujinae icatsia judíovi penacueraevetsimatacabita, bajarapatomarapijivi muxunanacaetuatatsibeje ayaibitsaëtoxanetonë Dioso pitorobilivaisi penamuxunaevetsinexatsibeje.

45 Nexata judíovi itsa tane bajarapajivibitsaëtoxanetonë Pablobeje Bernabébeje pemuxunanacaetuatsijavatsibeje, judíovi bitso cuenecaëbatsi. Nexata judíovi jumaitsi jivijavabelia pejumecovënëtsiyaniva bajarapalivaisi: —Pacuenia Pablo pacatsipaeba, apo xaniajai cajena, jai judíovi Pablo petsipaebilivaisi yabara. Judíovi bitso pibisiacuenia baracuaicuaijaitsi Pablo.

46 Itsiata Pablobeje Bernabébeje ajumejunavijibia tsipaebaponabeje Dioso pitorobilivaisi. Jumaitsibeje tsaponae mapacueniaje: —Copiaya baja picani pacatsipaebatsibeje Dioso pitorobilivaisi paxamë pajudíovimëjavabelia. Itsiata apo pajitsipaemë bajarapalivaisi panejumecovënëtsinexa. Tsipaji apo pajitsipaemë panexainaenexa matacabi apo pevereverecaejava. Paxanëbeje baja nexata pacavecuaponatsibeje patatsipaebinexabeje bajarapalivaisi apo judíovijavabelia.

47 Bajarapacuenia pacavecuaponatsibeje tsipaji baja pepo petuxanenë bajarapacuenia paneitorobabeje. Dioso cajena pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: Caitorobianatsi nejamatabëcueneitayotsinexa pamonae apo judíovi. Baitsi jane tsipaebanajetarucaename tajumelivaisi daxitanacuanëjava, nacuatabujava ata pejinavanapaevi, pecapanepaenexatsi pibisiacuene pexanaeneconivecua, jai Dioso pejumelivaisibaxutota, jai Pablo judíovijavabelia.

48 Apo judíovi itsa jumetane bajarapacuenia Pablo pejumaitsijava, nexata apo judíovi jamatabëcuenebarëya. Nexata apo judíovi jumaitsi: —Dioso cajena pitorobilivaisi pexanialivaisi bitso, jai. Nexata jane baja apo judíovi ata jumecovënëta Dioso, pamonae baja cajena tajëvelia Dioso itapeta matacabi apo pevereverecaejava pexainaenexa.

49 Nexata jane baja daxita bajarapanacuata pejinavanapaevi jumetane Dioso pitorobilivaisi.

50 Itsiata baitsi jane pajudíovi Pablobeje Bernabébeje cueneitoyatsibeje, muxubijiapenetsiaya barëcuaicuaijai tomaraevetsivijavabelia, petuxanevi pijavajivijavabelia ata. Nexata bajarapamonae anaepana Pablobeje Bernabébejejavabelia. Nexata baja Pablobeje Bernabébeje capitsapatsibeje bajarapanacuavecua.

51 Nexata Pablobeje Bernabébeje bajarapatomarata nataxuatsapërëvarëbabeje. Bajarapacuenia nataxuatsapërëvarëbabeje bajarapatomarapijivi peyapëtaenexa penaneconitsijava Diosojavabelia, apo pejumecovënëtsixae Dioso pitorobilivaisi. Bajaraxuacujinae Pablobeje Bernabébeje Iconio tomarabelia baja ponabeje.

52 Itsiata daxita pamonae Dioso pejumecovënëtsivi, Antioquía tomarata pejinavanapaevi, jamatabëcuenebarëya. Espíritu Santonua jamatabëcuenevënëcavanapa. Nexata exanabiaba pacuenia Espíritu Santo itorobatsi.