Mark 12 in Epena
1 Jesupa nepɨrɨmaa beeji ãchimaa: —Eperãpa uva eujã uuji mãik'aapa t'ɨak'auk'ooji. Ichiaba bõgo mãudee ooji uva piart'ɨdait'ee. Ma awara te ɨt'ɨa ooji ma ɨ̃rɨɨpa ak'ɨdait'ee. Mãga oop'eda, ne-uu eujã ak'ɨpataarã jɨrɨji mimiadamerã ichi-it'ee. Maap'eda awara ãyaa wãji.
2 T'ẽepai uva oropata ewari pak'ãri, ma eujã chiparipa ichi mimiapari pëiji mimiapataarãmaa iidinamerã ichi eere bee bɨ chauda tee pëidamerã.
3 Mamĩda ãchia iru jita atadak'ãri, sĩk'oojida maap'eda jua arajãa pëit'aajida chiparimaa.
4 Mãpai chi eujã chiparipa waya awaraa mimiapari pëiji. Mamĩda mãgɨ́ poro k'õop'et'aajida mãik'aapa waajarak'oojida.
5 Pëiji awaraa mimiapari; mãgɨ́ peet'aajida. Mãpai awaraarã chok'ara pëiji. Mãgɨɨrãdepema ũk'uru wɨk'oojida, apemaarã peek'oojida.
6 ’Mamĩda at'ãri ichi ome iru baji ichi warra k'inia iru bada. K'ĩsiaji: “Mɨ mimiapataarã ome k'achia oojida. Mamĩda acha bɨ mɨ warra perã, waaweedait'ee. Mapa mɨa iru pëiit'ee.”
7 T'ɨmɨ́ weda iru warra unudak'ãri, ma mimiapataarã pedee para beeji: “Jãgɨpa ichi ak'õre net'aa jõmaweda atait'ee chi ak'õre piuk'ãri. Peet'aadáma ajida, tachi eujã chiparik'a p'aneedait'ee.”
8 Mãpai iru pachek'ãri, jita atajida mãik'aapa peet'aajida. Maap'eda chi k'ap'ɨa ma uva eujãdeepa bat'at'aanajida. Mãgapai paji.
9 Mamĩda, ma nepɨrɨ aupak'ãri, iidiji: —¡K'ĩsíatɨ! ¿K'ãata ooit'ee chiparipa? Mɨa jarait'ee. Wãk'ãri, ma eujã ak'ɨpataarã peek'oonait'ee mãik'aapa awaraa mimiapataarã jɨrɨnait'ee chi ne-uu eujã ak'ɨpataadamerã.
10 ’¿Parãpa Ak'õre Ũraa p'ãda leeda-e p'anɨk'ã? ‘Te oopataarãpa mãu k'iniada-e padap'edaa pipɨara padachi.
11 Tachi Ak'õrepa mãga ooji, tachia unudamerã mãik'aapa ak'ɨtrua para beemerã.’ Mãgara k'ĩsiadapáde aji, pia k'awaadait'ee mɨa jarateeda.
12 Mãpai judiorã poroorãpa Jesús jita atapidait'ee paji, k'awadap'edaa perã irua ãchideta pedee baji. Mamĩda eperãarã chok'ara paraaji Jesús eere. Ma k'aurepa waawee p'anajida jitapidait'ee. Mapa ichiak'au atabëijida; maap'eda wãjida.
13 T'ẽepai waya judiorã poroorãpa pëijida fariseorã mãik'aapa Rey Herodes eere p'anadap'edaarã Jesús ɨmɨateedamerã mãik'aapa peepit'aadamerã.
14 Wãjida mãik'aapa iidijida: —Tachi Jarateepari, taipa k'awa p'anɨ pɨa wãarata jarapari. Ma awara pariatua ijãak'aa awaraarã k'ĩsiadeepa jara p'anɨ. Ichiaba pɨa auk'a jarateepari eperãarã waibɨarãmaa mãik'aapa chi chupɨria beerãmaa. Pɨa jarateepari tachi p'anapataadamerã Ak'õrepa k'inia bɨk'a. Maperã taipa iidi k'inia p'anɨ: ¿Pia bɨk'ã tachia impuesto p'aadait'ee Cesarmaa? ¿P'aadaipia bɨk'ã irua jara bɨk'a wa p'aadaik'araa bɨ?
15 Mamĩda Jesupa k'awaji ãchia Tachi Ak'õrede ijãapatada apata mĩda, wãara ijãadak'aa. Maperã mãgaji: —¿Sãap'eda mɨ k'ũra k'inia p'anɨma? aji. Denario p'arat'a tau anéetɨ mɨa ak'ɨit'ee.
16 Jesupa p'arat'a tau ak'ɨk'ãri, iidiji: —¿K'ai k'ĩrata nade bɨ, mãik'aapa k'ai t'ɨ̃ta p'ã bɨma? aji. P'anaujida: —César k'ĩra mãik'aapa ichi t'ɨ̃ta p'ã bɨda ajida.
17 Mãpai Jesupa mãgaji: —Mãgara téetɨ Cesarmaa irua net'aa iidipari, mãik'aapa téetɨ Tachi Ak'õremaa irua iidipari. Iru pedee ũridak'ãri, ak'ɨtrua para beeji.
18 Mãpai saduceorã ũk'uru wãjida Jesumaa ne-inaa iidide iru k'ũradait'ee. Mãɨrãpa jarateepata piudap'edaarã chok'ai p'irabaidak'aa. Maperã iidijida:
19 —Tachi Jarateepari, Moisepa nãga p'ã bëiji tachi-it'ee: Eperã miak'ãi bɨ warra wẽe piuru pɨrã, chi ɨ̃pemapa iru wẽra ataipia bɨ mãik'aapa aɨ ome warra ooipia bɨ chi ɨ̃pema piuda k'ap'ɨa pari.
20 Mapa ¿pɨa k'ãata k'ĩsia bɨ nãgɨde? Ɨ̃pemaarã siete p'anajida. Chi naapema miak'ãiji. Mamĩda warra wẽe piuji.
21 Mãpai araarepema ɨ̃pema miak'ãiji ma p'ẽtrãa ome. Mamĩda ichiaba warra wẽe piuji. Ichiaba mãga p'asaji chi araarepema ɨ̃pemaarã ome.
22 Jõmaweda miak'ãijida mĩda ma wẽra ome, warra ooda-e paji. Maap'eda ichiaba ma wẽra piuji.
23 Mãpai wãara pɨrã piudap'edaarã chok'ai p'irabaipata, waya chok'ai p'aneeruta ewate, ¿k'ai wẽra pait'eema ajida, jõmaweda iru ome miak'ãi p'anadap'edaa perã?
24 Jesupa p'anauji: —Ak'õre Ũraa pia k'awada-e p'anadairã, parãpa awara k'ĩsia iru p'anɨ. Ichiaba k'awada-e Tachi Ak'õrepa ne-inaa jõmaweda oopari.
25 Eperãarã piudap'eda chok'ai p'irabaidak'ãri, ɨmɨk'ĩraarã wẽraarã ome waa miak'ãida-e pait'ee. Angeleerã ichi truade p'anɨɨrã́k'apɨ p'anadait'ee.
26 Ma awara parãpa k'achia k'ĩsia p'anapata jaradak'ãri piudap'edaarã chok'ai p'irabaidak'aa. ¿Waide parãpa Ak'õre Ũraade pia k'ĩsiada-e p'anɨk'ã? Abraham, Isaac mãik'aapa Jacob jai-idaajida mĩda, Tachi Ak'õrepa maaji Moisemaa pak'uru jep'eda urua jira bɨdeepa t'ɨpɨtauk'a: ‘Mɨ pɨ chonaarã Ak'õre Waibɨa; Abraham, Isaac, Jacob ijãadap'edaa Ak'õre Waibɨa.’
27 Jara-e paji: “Mɨ ãra Ak'õre paji.” Mapa Tachi Ak'õredeerã jai-idaajida mĩda, at'ãri chok'ai p'anɨ. ¡Iru piu beerã Ak'õre-epɨ! Ma k'ãyaara iru chok'ai beerã Ak'õrepɨ. Maperã parãpa ne-inaa awaraata k'ĩsia p'anɨ, Tachi Ak'õrepa jarada k'ãyaara.
28 Mãgá pedee jõnɨ misa, cheji Moisepa p'ãda jarateepari. Ãchi pedee ũrii beeji. Jesupa apemaarãpa iididap'edaa pia p'anauk'ãri, mãgɨ́ jarateeparipa iidiji: —Tachi Ak'õre Ũraa jõmaweda p'ãdadepema, ¿chisãgɨta waibɨara bɨma aji, apemaarã k'ãyaara?
29 Jesupa p'anauji: —Tachi Ak'õre Ũraa waibɨara bɨde jara bɨ: ‘Ũrítɨ Israel pidaarã. Tachi Ak'õre Waibɨa apaita bɨ. Tachi Ak'õre awara wẽ-e.
30 Tachi Ak'õre Waibɨa wãara k'inia iru baparíiji pɨchi t'ãripa mãik'aapa ne-inaa jõmaa k'ãyaara iru k'inia iru baparíiji. Ewari chaa k'ĩsíaji t'ãripa irude. T'ãri o-ĩa ooparíiji irua jara bɨk'a.’
31 Araare jara bɨ: ‘Awaraarã k'inia iru baparíiji pɨchi k'ap'ɨa k'inia iru baparik'a.’ Ak'õre Ũraa waibɨara wẽ-eda aji, mãgɨ́ omé jara aupada k'ãyaara.
32 Mãpai Moisepa p'ãda jarateeparipa mãgaji: —Pia bɨ, Jesús. Wãarapɨ pɨa jara bɨ: ‘Tachi Ak'õre Waibɨa abapai bɨ. Awaraa wẽ-e iruk'a.
33 Tachi Ak'õre wãara k'inia iru baipia bɨ t'ãripa. Iru k'inia iru baipia bɨ ne-inaa jõma iru bɨ k'ãyaara. Ewari chaa k'ĩsiaipia bɨ t'ãripa irude mãik'aapa irua jara bɨk'a ooipia bɨ t'ãri o-ĩa.’ ‘Ichiaba awaraarã k'inia iru baparíiji pɨchi k'ap'ɨa k'inia iru baparik'a.’ Mãgata oodaipia bɨ awaraa ne-inaa oodai k'ãyaara; net'atau bɨda altarde wa ne-animal peeda altarde paadai k'ãyaara Ak'õre-it'ee.
34 Mãgá Moisepa p'ãda jarateeparipa pia p'anauru ũrik'ãri, Jesupa maaji: —Pɨa Ak'õre Ũraade ewaa ijãa wãda aji, Ak'õrepa k'inia bɨk'a ichi jua ek'ari o-ĩa nipamerã iru ode. Maadamãiipa waawee p'aneejida waa iididait'ee.
35 Jesupa jarateemaa bɨde Ak'õre te waibɨa ãuk'idaa, iidiji: —¿K'ãata jara k'inia p'anɨ Moisepa p'ãda jarateepataarãpa jaradak'ãri Mesías David ëreerãdeepa uchiait'ee? ¿David poro waibɨara bɨ-ek'ã, iru ëreerãdeepa uchiait'ee bɨ k'ãyaara?
36 ¡Pia k'ĩsíatɨ! Tachi Ak'õre Jaurepa p'ãpiji Rey David ëreerãdeepa uchiait'ee badade: ‘Tachi Ak'õrepa jaraji Tachi Waibɨamaa: “Pɨ mɨ ome auk'a waibɨa bairã, su-ak'ɨ beepáde aji, mɨ juaraare, mɨa pɨ k'ĩra unuamaa iru p'anapataarã p'oyaaru misa.” ’
37 Davidpa ichi ëreerãdeepa uchiait'ee bɨmaa t'ɨ̃jaraji “Tachi Waibɨa”. ¿Mapa k'awada-ek'ã aji, Mesías waibɨara bɨ chonaarãwedapema Rey David k'ãyaara? Eperãarã chok'ara mama p'anadap'edaarãpa Jesús pedee ũridak'ãri, o-ĩadachida.
38 Jesupa jaratee bɨ misa, mãgaji: —K'ĩrak'aupai p'anapataadai Moisepa p'ãda jarateepataarãk'a. Ãchi audua p'anadairã, p'aru teesoo jɨ̃i awaa p'anapata mãik'aapa k'inia p'anapata jõmaarãpa ãchimaa saludaadamerã plaza bee chaa, tachi poro waibɨarã ome oopatak'a.
39 Ichiaba su-ak'ɨ p'aneepata su-ak'ɨ beepari pipɨara bɨde Tachi Ak'õre Ũraa jarateepata tede mãik'aapa nek'odak'ãri, chi su-ak'ɨ beepari pipɨara bɨde su-ak'ɨ p'aneepata.
40 Ma awara, p'ẽtrãa chupɨria beerã te jãri atapata mãik'aapa seewata taarã ɨt'aa t'ɨ̃pata eperãarã k'ĩrapite. Tachi Ak'õre ewari waibɨa ewate ichia ãchi audupɨara miapiit'ee.
41 Ewari aba Jesús su-ak'ɨ baji primisia p'arat'a p'epata k'ait'a, ak'ɨmaa eperãarãpa eda ata bɨdak'ãri. P'arat'ara beerãpa waibɨa ata bɨ chepachida.
42 Mãga nɨde p'ẽtrãa chupɨria k'ɨrɨ pacheji. Ata bɨ cheji p'arat'a tau omé cobredee. Mãgɨ́ p'arat'a tau mak'ɨara ɨ̃pɨa-e paji.
43 Mãga unuk'ãri, Jesupa chi k'õp'ãyoorãmaa maaji: —Mɨa wãarata jararu. Tachi Ak'õre k'ĩrapite na p'ẽtrãapa primisia waibɨara teejida aji, apemaarã k'ãyaara.
44 Jõmaarãpa tee p'anɨ ãchi p'arat'a waibɨa iru p'anadap'edaadepema beeda. Jõdee na p'ẽtrãa, chupɨria k'ɨrɨ mĩda, ichia iru k'erada jõmaweda teeji Tachi Ak'õremaa. Teejida aji, chi p'arat'a iru bada paara chik'o netoit'ee.