Luke 1 in Epena

1 Eperãarã poro waibɨa Teófilo, mɨ naa awaraarãpa p'ãjida ne-inaa p'asada tachi t'ãide.

2 P'ãjida Jesús ãchi taupa unudap'edaa mãik'aapa tachimaa irude nepɨrɨdap'edaa. Tachi Ak'õrepa ãra jɨrɨt'eraji mãgá irua ooda jarateepataadamerã.

3 Mɨa ma p'ãdap'edaa pia ak'ɨji. Ma awara ãramaa mãik'aapa Jesús unudap'edaarã awaraarãmaa iidi wãji. Mãgá Jesús t'odadeepa p'asada pia k'awaaji. Eperãarã poro waibɨa Teófilo,

4 ma jõmaade k'ĩsiap'eda, mɨa nãga p'ã bɨ, pɨa ma wãara pedee jarateedap'edaa pipɨara k'awaamerã.

5 Jesús t'oi naaweda Herodes rey paji Judea eujãde. Mama bapachi p'aare t'ɨ̃jarapatap'edaa Zacarías. Iru p'aare Abías eere p'anadap'edaarãdepema paji. Chi wẽra, Isabel, ichiaba chonaarãwedapema p'aareerã poro waibɨa Aarondeepa uchiada paji.

6 Zacarías chi wẽra ome k'achia wẽe p'anapachida Tachi Ak'õre k'ĩrapite, iru ũraade jara bɨk'a oopachida perã. Maperã apidaapa ãra p'oyaa ɨmɨateedak'aa paji.

7 Mamĩda ãra warra wẽe p'anajida, Isabel warra t'ok'aa pada perã. Ma awara ãchi omee weda audú chonaa p'anajida warra oodait'ee.

8 Ewari aba p'aareerã poroorãpa jarajida Abías eerepema p'aareerã mimia p'aneedamerã Tachi Ak'õre te waibɨade.

9 P'aareerãpa oopatak'a suerte jemenejida k'awaadait'ee k'aita t'ĩut'ee Tachi Ak'õre te waibɨa edupema cuartode ne-inaa t'ũa bapari paade. Mãgá Zacariata uchiaji.

10 T'ĩuji ma ne-inaa t'ũa bapari paade. Mãga oomaa bɨ misa, eperãarã jõmaweda taawa ɨt'aa t'ɨ̃ para baji.

11 Zacarías mama te jãde bɨde ɨt'aripema angelpa ichi unupiji. Bainɨ̃ baji ma ne-inaa t'ũa bapari paapata altar juaraare.

12 Zacariapa mãga unuk'ãri, p'eradachi.

13 Mamĩda ma angelpa mãgaji: —Zacarías, waaweenaapáde aji. Tachi Ak'õrepa pɨa ɨt'aa iidida ũrijipɨ. Pɨ wẽra Isabelpa warra t'oit'ee. T'ɨ̃ bɨit'eeda aji, Juan.

14 Parã o-ĩ-ĩa p'anadait'ee iru ome. Ichiaba eperãarã chok'ara o-ĩa p'anadait'ee iru t'oda k'awaadak'ãri.

15 Pɨ warra waibɨa pait'ee Tachi Ak'õre k'ĩrapite. Maarepida it'ua, vino jida tok'aa pait'ee. Iru t'oi naaweda, Tachi Ak'õre Jaure bapariit'ee iru ome.

16 Irua Israel pidaarã chok'araarãmaa waya ijãapiit'ee Tachi Ak'õrede.

17 Na Juanpa Ak'õre pedee jaranait'ee, Tachi Waibɨa chei naaweda. Audú Ak'õrede ijãapariit'ee. Ne-inaa ooit'ee Tachi Ak'õre juapa mãik'aapa sõcharra bait'ee Ak'õre pedee jarapari Elías chonaarãweda bapatak'a. Ak'õreerãmaa k'ĩsiapiit'ee ãchi t'ãri auk'a bɨdamerã ãchi warrarã ome. T'ãri k'achia beerãmaa jarateeit'ee oo k'awaa wãdamerã Ak'õrepa oopi bɨk'a. Mãga oo bɨpa Israel pidaarã k'aripait'ee Tachi Waibɨa k'awaadamerã mãik'aapa irude ijãapataadamerã.

18 Mãga ũrik'ãri, Zacariapa ma angelmaa iidiji: —¿Sãga mɨa pɨ pedee ijãayama? aji. Mɨ audú chonaa bɨda aji, warra ooit'ee; mɨ wẽra jida.

19 Mãpai angelpa mãgaji: —Mɨ Gabrielda aji. Tachi Ak'õrepa jararuk'a mɨa ooparida aji. Irua mɨ pëiji pɨ ome pedeede mãik'aapa pɨmaa ma pedee pia jarade.

20 Mamĩda pɨa mɨ pedee ijãa-e pada perã, ɨ̃raweda pɨ p'oyaa pedee-ee beeit'eeda aji, mɨa jaradak'a parumaa.

21 Zacarías mãgá edú bɨ misa, eperãarã taawa ɨt'aa t'ɨ̃ para badaarãpa k'ĩsia p'aneejida: “¿Sãgap'edapɨ taarãruma?” apachida.

22 Zacarías uchiak'ãri, p'oyaa pedeek'aa paji. Jĩp'a juapa jarapachi. Mapa ma eperãarãpa k'awaajida irua k'ãimok'araa pɨk'a bɨde ne-inaa unuda Ak'õre te waibɨade.

23 Zacariapa ichi mimia Ak'õre te waibɨade aupak'ãri, ichi temaa wãji.

24 T'ẽepai chi wẽra Isabel biak'oo beeji. Atane joisomaa wãyaaru misa, uchia-e paji ichi tedeepa.

25 K'ĩsiaji: “Tachi Ak'õrepa mɨmaa ne-inaa pia ooji. Mɨ k'ĩra nejasia bapachi, biak'ook'aa pada perã. Mamĩda irua mɨ chupɨria k'awaada perã, ɨ̃rá mɨ biak'oo bɨda” aji.

26 Atane seismaa Isabel biak'ooda, Tachi Ak'õrepa ichi ángel Gabriel pëiji Galilea eujãdepema p'uuru Nazaretdee.

27 Mama bapachi awẽra waide ɨmɨk'ĩra ome k'ãi-ee. T'ɨ̃jarapachida María. Mama ichiaba bapachi ɨmɨk'ĩra t'ɨ̃jarapatap'edaa José. Ichi chonaarãwedapema Rey Daviddeepa uchiada paji. María José ome pedeetee p'anajida miak'ãidait'ee.

28 Gabriel cheji Mariamaa mãik'aapa mãgaji: —¡Pia baparíiji! Tachi Ak'õrepa pɨ piara ak'ɨpari awaraarã k'ãyaara. Iru pɨ ome bɨda aji.

29 Mãga ũrik'ãri, María p'era pɨk'a beeji mãik'aapa k'ĩsiaji: “¿Sãap'edata mɨmaa mãga jara cheruma?” aji.

30 Mãpai Gabrielpa mãgaji: —María, waaweenaapáde aji. Tachi Ak'õrepa pɨ jɨrɨt'eraji k'inia iru bairã.

31 Pɨ biak'oo beeit'ee mãik'aapa ɨmɨk'ĩra warra t'oit'ee. T'ɨ̃ bɨit'ee Jesús.

32 Iru Tachi Waibɨa pait'ee. Tachi Ak'õre Warrada adait'ee. Tachi Ak'õre Waibɨapa iru rey papiit'ee, iru chonaarãwedapema Rey Davidk'a.

33 Iru ichita Jacobdeepa uchiadap'edaarã rey pait'ee, na p'ek'au eujã jõru pɨjida.

34 Mãpai Mariapa iidiji ma angelmaa: —Mamĩda, ¿sãga biak'ooyama aji, mɨ ɨmɨk'ĩra ome k'ãi-ee bɨta?

35 Gabrielpa p'anauji: —Pɨ biak'oo-e pait'ee awaraa wẽraarãk'a. Ak'õre Jaure pɨ ome bait'ee. Tachi Ak'õrepa ne-inaa jõmaata oopari. Iru Jaurepa pɨ aneu pɨk'a cheit'ee jɨ̃ararak'a. Mãgá ɨmɨk'ĩra wẽe bɨ mĩda, biak'oo beeit'ee. Ak'õrepa mãga ooit'ee perã, pɨ warra k'achia wẽe bapariit'ee. Iru Tachi Ak'õre Warrada apataadait'ee.

36 Ma awara pɨchi ëreerã Isabel, chõtrãa k'ɨrɨ mĩda, atane seis iru bɨ biak'ooda. Iru warra t'ok'aada apachida mĩda, ɨmɨk'ĩra warrata t'oit'eeda aji.

37 Tachi Ak'õrepa mãga ooi, wẽ-e perã ne-inaa irua p'oyaa oo-e pai.

38 Mãpai Mariapa mãgaji: —Mɨ Tachi Ak'õre jua ek'ari bapari. Irua jara bɨk'a ooipia bɨda aji, mɨ ome. Maap'eda Gabriel wãji.

39 Ma t'ẽepai María wãji Isabel bada p'uurudee ee jẽra bɨmãi Judea eujãde.

40 Zacarías temãi panak'ãri, Mariapa Isabelmaa saludaaji.

41 Isabelpa María pedee ũrik'ãri, chi chai o-ĩapa jɨ̃tɨ jira beeji iru bide. Mãpai Tachi Ak'õre Jaure ba cheji Isabel ome.

42 Mapa golpe pedeeji: —Tachi Ak'õrepa pɨta pipɨara ak'ɨ bɨda aji, awaraa wẽraarã k'ãyaara. Irua pɨ warra bide bɨ pia ak'ɨ bapariit'eeda aji.

43 Mɨ ek'ariara bɨ mĩda Tachi Ak'õre k'ĩrapite, mɨ o-ĩa bɨ, pɨ, Mɨchi Waibɨa nawepa mɨ ak'ɨ cheda perã.

44 Pɨ salude ũriruta mɨ warra o-ĩapa jɨ̃tɨ jira beeji mɨ bide.

45 ¡Pɨ o-ĩa bɨ ijãada perã Tachi Ak'õrepa ooit'ee ichia jara pëidak'a!

46 Mãpai Mariapa mãgaji: —T'ãripa mɨa jara bɨ: Tachi Ak'õre jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ.

47 Mɨchi t'ãride o-ĩa nɨ̃bɨ, Tachi Ak'õrepa mɨ o k'achiadeepa k'aripa atapari perã.

48 Mɨ chupɨria k'ɨrɨ mĩda iru esclavak'a, irua mɨ jɨrɨt'eraji mãik'aapa t'ãri o-ĩapiji. Mapa ɨ̃raweda jõmaarãpa mɨ t'ɨ̃jaradait'ee chi Tachi Ak'õrepa t'ãri o-ĩapida.

49 ¡Tachi Ak'õre Waibɨa t'ɨ̃jarapata Chi K'achia Wẽe Bapari! Iruata ne-inaa pi-ia ooji mɨ ome.

50 Tachi Ak'õrepa chupɨria k'awaapari ichide ijãapataarã; ãchi warrarã; ãichak'eerã paara.

51 Ne-inaa pi-ia oodoo ichi juapa. T'ãride audua beerã jërek'ooji.

52 Reyrã uchiapiji ãchi mimiadeepa mãik'aapa ãra k'ãyaara audua-ee beerã poro waibɨarã papiji.

53 Jarrapisia beerã irumaa chedak'ãri, ne-inaa pia teeji k'ãiwee nipadamerã ichi ode. Jõdee net'aa piara iru p'anadap'edaarã arajãgaa wãpiji ãchi ode.

54 Tachi Israel pidaarã, ichi eperãarã k'aripapachi ichia oopi bɨk'a oopatap'edaa perã. Ãra ichita chupɨria k'awaaji

55 mãga ooit'eeda ada perã tachi chonaarãmaa; Abrahammaa mãik'aapa irudeepa uchiadait'eerãmaa.

56 María Isabelmãi atane õpee beeji. Maap'eda cheji ichi temaa.

57 Isabel warra t'ok'ãri, ɨmɨk'ĩra warrata t'o ataji.

58 Ãchi te k'ait'a p'anapatap'edaarãpa mãik'aapa ãchideerãpa k'awaadak'ãri Tachi Ak'õrepa mãgá ãchi k'aripada, ãramaa chejida pedee pia jarade.

59 Warra t'op'eda, k'ãima ocho pak'ãri, iru k'ap'ɨade tauchaa bɨpijida. Arii p'anadap'edaarãpa t'ɨ̃ bɨdait'ee paji Zacarías, chi ak'õrek'a.

60 Mamĩda chi nawepa mãgaji: —Mãga-e. Iru t'ɨ̃ bɨdait'ee Juan.

61 Mãpai mãgajida: —Parãdeerã apidaamaa ma t'ɨ̃ bɨda-e paji.

62 Mãpai juapa jarajida chi ak'õremaa, chi warra t'ɨ̃ k'awaadait'ee.

63 Mãpai Zacariapa juapa jaraji ichi-it'ee tabla pite aneedamerã mãik'aapa aɨde p'ãji: Iru t'ɨ̃ bɨit'ee Juan. Mãga unudak'ãri, eperãarã jõmaweda ak'ɨtrua para beeji.

64 Aramata Zacarías pedee uchiaji mãik'aapa Tachi Ak'õrede pia pedeeji.

65 Jõmaweda iru k'ait'a p'anapatap'edaarã ak'ɨtrua para beeji mãik'aapa mãgɨ́ p'asada pia t'opachida jõmaweda eperãarã eede p'anapataarãmãi Judea eujãde.

66 Mãga ũridak'ãri, jõmaarãpa k'ĩsia p'anapachida ãchi t'ãridepai: “¿K'ãata ooit'eepaama ajida, ma warrapa?” ¿Chonaa pak'ãri, eperã waibɨa pait'ee-epaa? ¿Wãara Tachi Ak'õre iru ome bapariit'ee-epaa?

67 Mãpai Tachi Ak'õre Jaure ba cheji Zacarías ome. Mapa mãgaji:

68 —¡Tachi Ak'õre, tachi Israel pidaarã Ak'õre Waibɨa t'ãri pia bapari, ichi p'uuru pidaarã k'aripa cheda perã!

69 Ichi mimiapari Daviddeepa uchiada pëiji Tachi K'aripa Atapari bamerã. Mãgɨ́ jõmaarã k'ãyaara waibɨara bɨ.

70 Chonaarãweda mãgɨde pedeepachi ichi pedee jarapataarã k'ap'ɨa pari.

71 Jaraji mãgɨpa tachi k'aripa atait'ee tachi k'ĩra unuamaa iru p'anapataarã juadeepa.

72 Ichiaba jaraji mãgɨpa tachi chonaarã chupɨria k'awaait'ee mãik'aapa ooit'ee irua jaradak'a ãra poro waibɨarãmaa.

73 K'irãpaji ichi pedee jarada ichi t'ɨ̃ waibɨade tachi ak'õchona Abrahammaa:

74 K'aripait'ee tachi k'ĩra unuamaa iru p'anapataarã juadeepa, waawee-ee oopataadamerã irua oopi bɨk'a iru jua ek'ari p'anɨde.

75 K'aripait'ee chok'ai p'anɨde k'achia wẽe p'anapataadamerã iru k'ĩrapite.

76 Mamĩda warra, pɨ t'ɨ̃jaradait'eeda aji, Ak'õre Waibɨa pedee jarapari. Tachi Waibɨa naa jarateenait'ee, eperãarãpa iru pedee ũri k'inia p'anapataadamerã.

77 Jarait'ee Tachi Ak'õrepa eperãarãpa p'ek'au k'achia oopata wẽpapipari mãik'aapa ãra o k'achiadeepa k'aripa atapari atuanaadamerã.

78 Tachi Ak'õrepa tachi chupɨria k'awaapari perã, aba ak'õrejĩruk'a urua bɨ ɨt'ariipa pëiit'ee.

79 Mãgɨ́ ɨ̃daa pɨk'a bait'ee na p'ek'au eujãdepema p'ãriu pɨk'a p'anɨɨrã atuadait'eerã t'ãide. Tachi Ak'õre o ak'ɨpiit'ee, aɨde tachi nipapataadamerã mãik'aapa k'ãiwee p'anapataadamerã.

80 Zacarías warra wari wãji mãik'aapa audú ijãa beeji Tachi Ak'õrede. K'ũtrãa pak'ãri, banaji eujã pania wẽe bɨde Israel pidaarãmaa jarateemaa beerumaa.