Matthew 13 in Cuiba

1 Barapo mataqueitha caena Jesús bo weya pona, bapoxonae pucua itapatha ecopa.

2 Tsipei pin bicheito nacaetuta Jesustha daxota Jesús jeratha nontabiya yawa tsiwiyo nayana toroya bapoxonae ecoundeca. Daxita barapo pin bicheito taetabo mene itapatha umena.

3 Jesús barapo pin bicheito cuiduba pecayabara jʉta pepaebi diwesintha. Cae diwesiyotha Jesús namchi, jeye: “Pebin pon peʉbin pontaba pia ʉbichi pabitha.

4 Poxonae pon peʉbin ʉbauya, icha xu namtotha xu othopeica. Peyapupunaewi yapata yawa xu xane.

5 Icha xu, xu othopeica ibowantha ichaxota ira itafafana. Barapoxonae barapo xu caena nainya xu xuwa tsipei jopa tajʉ xu xuwarecaeyo.

6 Ichitha poxonae xometo atsa tsina bapoxonae yaboto tsaquiwa yawa tʉpa tsipei jopa tajʉ tabʉ opina xuwarecaeyo.

7 Icha xu, xu othopeica ichaxota pesoiwan xuwinaena. Barapo xu yaboto nanta capanaba poxoru yawa muxuna xuwina pesoiwan.

8 Icha xu, xu othopeica ichaxota ira wʉnae. Poxonae barapo xu, xu xuwa, xu nawʉnaeta. Icha xun, xu nanacoitapona cien po xu matabʉxʉyobe tsiniya. Icha xun, xu nanacoitapona sesenta po xu matabʉxʉyobe tsiniya. Icha xun, xu nanacoitapona treinta po xu matabʉxʉyobe tsiniya.

9 Icha pamuxu dubename, moya pana nejume naitaeware pocotsiwa tapaca tsipaebiwatsi”, jei Jesús.

10 Nexata Jesús pijimonae imoxoyo caquita umenarʉcʉpatsi yawa yainyabatsi, jeichichi: —¿Eta xua metha jiwitha paebame pecayabara jʉta pepaebi diwesin? jei Jesús pijimonae tatsi.

11 Jesús jume nota barapomonaetha, jeye: “Meisa paxam yatsicaewa Nacom yabara paca yaputane exana po pecuidubiwa xua moya peyawʉn xeinaewa. Barapo moya peyawʉn xeinaewa xua jiwi jopa peyaputaewa apara xua Nacom paca cana exana xua painya nepaca itacʉpaewa xua painya nenaexanaewa Nacom piamonae tatsi pam, pomonae pamxaem Nacom itorobiya paca ewata. Ichitha jame ichamonae pomonae jopa nejume cowʉntsiyo jopa daichichi. Nacom jopa copatsiyo xua barapomonae peyabara yaputaewa baxua. Daxota barapomonae cuiduban pecayabara jʉta pepaebi diwesintha xua Nacom peyabara yaputaenexatsi.

12 Pon ba be conotha Nacom yabara yaputainchi, Nacom bapontha cana exanaena xua ichawa peyabara yaputaewa tsane beya poxonae bapon equeicha bichocono Nacom pejume cowʉntsiwa tsainchi. Pon ba jopa ichipaeyo xua Nacom peyabara yaputaewatsi, Nacom wepichina po coyene bapon yaputane xua beya daxota Nacom jopa pejume cowʉntsiwa tsainchi.

13 Daxota jiwitha paeban pecayabara jʉta pepaebi diwesintha. Baxua paeban barapomonaetha xua bequein pia tana necui taibenaewatha tsane ichitha jopa pia tana necui yaputaibenaewatha tsane. Yawa xua bequein pia tana nejume taibenaewatha tsane ichitha jopa pia tana nejume copi taibenaewatha tsane.

14 Barapomonae baxua exana bayatha petsiwʉnae cui yabara paebixaetsi, xua bayatha Isaías pon Nacom peitorobi jume pepaebin, petsiwʉnae cui yabara paebixae pejume diwesitha pocotsiwa barapomonae poxonae baxua exanaena. Isaías Mesías nexa jeye barapomonaetha: ‘Xaniwaicha pana nejume taename ichitha jopa bepayaputaem tsane xua jopa painya tana nejume cowʉntsinexam tsane. Pana necui taename ichitha xaniwaicha jopa bepayaputaem tsane xua painya tana necui yabara jume cowʉntsinexam tsane.

15 Paxam bichocono paainya ʉnthʉtom, xua jopa painya tana neyaputaexae jiwim. Mataʉtano jopa xanepanaeya pajume taem tsane, be pomonae penamuxujematsi jiwi pam tsane. Panaichaquetsiname icha be pomonae peitata nacʉtsi jiwi pam tsane. Baxua paexanaename tsipei jopa bepainya tana nejume taewam tsane, xua jopa painya tana nejume cowʉntsinexa tsane. Yawano mataʉta, baxua paexanaename tsipei jopa bepainya tana necui taewam tsane xua jopa painya tana nejume cowʉntsinexam tsane. Mataʉta baxua paexanaename tsipei jopa bepainya tana neyaputaewam tsane painya itamaiqueitontha. Mataʉtano jopa painya neauraxae xua abe paexaname daxota jopa paca jʉntʉ coyene xanepana exanaetsi’, jei Isaías barapomonaetha xua Mesías nexa”, jei Jesús.

16 Nexata Jesús pijimonaetha jeye: “Paxam pajʉntʉ coyene weiweiname tsipei poxonae pana necui taneme pocotsiwa exanan bapoxonae pana necui yaputaneme. Mataʉtano pajʉntʉ coyene weiweiname tsipei poxonae pana nejume taneme pocotsiwa paeban bapoxonae pana nejume cowʉntame.

17 Xaniwaicha paca tsipaebatsi pin bicheitomonae, pomonae Nacom peitorobi jume pepaebiwi, mataʉtano irʉrʉ pomonae pejʉntʉ coyene xeicae jiwi, pomonae caena bayatha jinompa barapomonae newʉnae ewata xua tapatopeicaewa. Daxita barapomonae bequein bichocono betaena pocotsiwa pana necui taneme, daichitha jopa baxua taeyo. Mataʉtano bequein bejume taena pocotsiwa pana nejume taneme daichitha baxuan jopa nejume taeyo”, jei Jesús.

18 Equeicha Jesús jeye: “Pajume taema xua paca tsipaebatsi pecayabara jʉta pepaebi diwesiyo xua pon peʉbin yabara:

19 Pomonae bequein jume tane po pecuidubi coyenewa xua Nacom tamropata pitaba xua ewatsiya itoroba jiwi, barapomonae daichitha jopa yaputaeyo barapo coyenewa. Daxota barapomonae jopa xanepanaya exanaeyo icha be pocotsi jʉta coyeneya ichi xua pexuton xua po xuton namto othopeica. Bara jʉta coyeneya cana ichichi pomonae jopa yaputaeyo tacuidubiwa. Caurimonae pia pentacaponaein tatsi barapomonae omeicha bara jʉntʉ coyene weichichi tacuidubi coyenewa daxota barapomonae jopa nejume cowʉntsiyo.

20 Po xuton xua xu othopa ibowantha, barapo xuton yabara caunuta po jiwi xanepanaya jume tane Nacom Pejume Diwesi xuano jʉntʉ coyene weiweinaya Nacom jume cowʉntatsi. Ichitha bara caeto jume cowʉnta poxoru barapomonae antʉfaetabiya jume jeba Nacom pejume diwesi pejʉntʉ coyeneintha. Poxonae yaitama barapomonae bichocono peatenexae, mataʉtano poxonae barapomonae yaitama abe petaexanaexaetsi ichamonae xua pejume cowʉntsixae Nacom, bapoxonae caurimonae abe exana barapomonaetha xua barapomonae jʉntʉ coyene wejʉntemaina exanatsi xua Nacom pecayabara jʉntemainaewatsi.

22 Po xuton xua xu othopa pesoiwantha, barapo xuton caunuta xua pomonae Nacom Pejume Diwesi jume tane ichitha saya barompaya pia jʉntʉ coyenetha jinompa. Mataʉtano saya ʉ copei cayabara nanta xeina. Mataʉtano saya exana pocotsiwa jʉntʉ coyene weiweina cana exainchi. Po coyene pebiwi exana baxuan barapocotsi jʉta coyene exana icha ichi xua po xuton be pesoiwantha xu othopiya. Barapo xuton jopa thei dubenaeyo. Barapocotsi jʉta coyeneya ichi barapo jiwi. Jopa xanepanaya Nacom tsita jinompaetsi.

23 Po xuton xua xu othopeica peira wʉnaewatha, bara nacoita. Barapo xuton yabara caunuta pomonae jume tane Nacom Pejume Diwesi, mataʉtano jume cowʉntano poxoru jʉntʉ coyene xanepanaeya jume tane. Mataʉtano beta exana dubenanaebiya beya matapainya jiwi cui tane xua barapomonae bara jʉntʉ coyene xanepana Nacom peitabaratha tatsi. Bapoxonae ichamonae barapomonae jiwana beta yawena ichamonaetha icha barapo xuto ichi xua cien po xu matabʉxʉyobe tsiniya tsoponae. Mataʉtano ichamonae barapomonae jiwana beta yawena ichamonaetha icha barapo xuto ichi xua sesenta po xu matabʉxʉyobe tsiniya tsoponae xua jume cowʉnta. Mataʉtano ichamonae barapomonae jiwana beta yawena ichamonaetha icha barapo xuto ichi xua treinta po xu matabʉxʉyobe tsiniya tsoponae”, jei Jesús.

24 Bapoxonae Jesús equeicha cuiduba jiwi icha pecayabara jʉta pepaebi diwesiyo, jeye: “Yabara paca tsipaebatsi po coyene xua Nacom exanaena pon jiwi ewatsiya peitorobixaetsi. Bapon yabara paebina daxita jiwi penatsicuentsixae abe peexanaexae. Barapo coyenewa jʉpa, icha be pocotsi coyeneya jʉta ichi poxonae pebin ba ʉʉbapona pabitha peʉbi xuton po peʉbi xuton pexeinya xuton.

25 Ichitha poxonae cataunxuae jiwi maitumena, bapoxonae pon pabi pexeinaein pia peaitafaetabi jitontsi tapatopatsi pia pabitha tatsi. Bapoxonae bapon ayabo xu taʉbarecatsi ichaxoyo ʉbareca po pexu pexeinya xu. Poxonae nacobe weta xua ʉba ayabo xu, bapoxonae napitabiya ponataba.

26 Poxonae trigo xu yaothopa bapoxonae irʉ ayabo xuwina.

27 Bapoxonae pon pabi pexeinaein baraichi pomonae pia petanacuichixaetsi: ‘Pata Tanecanamataxeinaem, icha bara metha ʉbame po xu pexeinya xu, ¿nexata eta werena metha ayabo pona xua xuwa?’ jei.

28 Pon pabi pexeinaein jume nota pomonae pia petanacuichiwixaetsi jeye: ‘Apara baxua inta exana pon tana neaitafaetabi jiton’, jei. Bapoxonae bapon baraichi pomonae pia petanacuichiwichi, jeye: ‘¿Ichichipame xua pata ponaewa tsane bara beya pata xunaenexa barapo ayabo?’ jei.

29 Ichitha bapon jume nota jeye: ‘Bara tsane itompaena tsipei icha barapo ayabo paxunaetsipame payawa xunaetsipame trigo xu.

30 Bara saya yawa umenaena barapo ayabo beya abʉ poxonae yawa nawetsina trigo xu. Tha nexata bapoxonae itorobichi penacuichiwi xua copiya pexunaenexa barapo ayabo xua pepa cunton peexanaenexa, xua petautsinexa tsane, xua bapoxonae trigo xu pejebinexa tabotha xua trigo xu matabotha’, jei pon pabi pexeinaein”, jei Jesús.

31 Equeicha Jesús jiwi cuiduba icha pecayabara jʉta pepaebi diwesiyo, jeye: “Nacom waba jiwi xua petanaexanaenexatsi pijimonae tatsi, pomonae itorobiya peewatsixae beya pinmonae tsoponae xua pomonae jume cowʉntapona Nacom. Barapo coyene jʉpa icha be poxonae pebin ichi poxonae ʉbanota pabitha po peʉbi xuto tsica xutiyo. Barapo xuto xuwa beya pin nae tsoponae. Barapo nae pepinnaexae daxota siri pemaxʉranantha coton exana”, jei Jesús.

33 Jesús equeicha cuiduba jiwi icha pecayabara jʉta pepaebi diwesiyo, jeye: “Poxonae Nacom waba jiwi petanaexanaenexatsi pijimonae tatsi pomonae itorobiya peewatsixae barapomonae pin bicheitomonae naenaexanapona. Barapo coyene bara jʉta ichi, icha levadura matawʉn ichi pocotsiwa cotowa exana poxonae pan exana. Petsiriwa tres po tsoropabe trigo xu beno muxuna cauyentaba levadura matawʉn pocotsiwa xua cotowa exana pan. Bapoxonae pentʉbʉ naexananaya cocotowapona tsipei levadura matawʉn muxunaxuba”, jei Jesús.

34 Jesús cuiduba jiwi daxita barapo coyenein xua xuan saya ʉ pecayabara jʉta pepaebi diwesixitha. Jesús jopa cuidubeibiyo poxonae jopa paebeibiyo pecayabara jʉta pepaebi diwesixitha.

35 Bara barapo coyeneintha Jesús cueicueijei xua penayabara jume wetsinexa xua bayatha pon Nacom peitorobi jume pepaebin pecui yabara wʉnae tsiwʉnaeya paebixae, xua jeye: “Jiwitha tsipaebin pecayabara jʉta pepaebi diwesintha. Mataʉtano muxuna yabara tsipaebin pocotsiwa moya yawʉn xeina xua jiwi jopa peyaputaewa, po coyene caena bayatha moya yawʉn xeina xua poxonae aena Nacom forota po cae pin nacuathe xua pocotsiwa beya anoxuae tsoponae”, jei bapon xua saya Jesús tapaebatsi.

36 Nexata Jesús napeyaba pin bicheito jiwimonae. Bapoxonae botha joniya. Irʉ baxota Jesús pijimonae tatsi barapo botha najojoniyarʉ. Jesús pijimonae baraichi, jeye: —Yabara pana neyaputane exande po diwesiyo xua ayabo po ayabo xuwa trigo pabitha, jei.

37 Nexata Jesús namchi, jeye: “Pon ʉba po xuton pexeinya xuton, trigo xuton jan, bapon apara bara xan ponxaein Nacom Tananeitapetsin.

38 Mataʉtano po pabitha ichaxota ʉba jan, apara jiwi pia jʉntʉ coyenein yabara caunutan. Pocotsi xuton xua yabara caunutan xua pexeinya xuton jan, apara yabara caunutan pocotsi jiwimonae xua patsina Nacom pia peitorobi nacua beicha tatsi. Po xuto peabe xuton, po xuton ayabo xu jan, apara yabara caunutan pocotsi jiwimonae caurimonae pia pentacaponaein tatsi pijimonae tatsi.

39 Pon ʉba po xuton abe xua ayabo xu jan, apara bapon caurimonae pia pentacaponaein tatsi yabara caunutan. Xua bayatha xu naweta jan, apara yabara caunutan, po mataqueitha xua Nacom daxita nacui wetsina. Mataʉtano barapo matacabitha Nacom yabara paebina jiwi penatsicuentsiwa abe peexanaexae bapontha. Pomonae xua trigo xu, xu siraca jan, apara yabara caunutan matatsunpiwimonae.

40 Copiya matha xuexuetapona ayabo petautsinexa isototha. Jiwi bara jʉtiya ichainchi po matacabitha tsane Nacom daxita yabara paebina jiwi penatsicuentsiwa abe peexanaexae bapontha. Mataʉtano barapo cae pin nacue weraweracaena.

41 Xan ponxaein Nacom Tananeitapetsin itorobin tamatatsunpiwi xua jiwi penotsinexa tsainchi pomonae abe peexanaewi, pomonae xua cana exana ichamonaetha xua ichamonae xuya irʉ abe peexanaenexarʉ. Barapo matatsunpiwi wenotsina pomonae abe peexanaewi pomonae tajiwimonae barʉ jinompatsi. Barapo abe peexanaewi jopa tamonaeyo pomonae itorobiya taewatsixae.

42 Daxita barapo jiwi pomonae abe peexanaewixae bebai tsainchi, matatsunpiwi bebai tsane ichaxota isoto jopa itacounayiyo ataya. Baxota daxita jiwi wecoyei tsane mataʉta baxota nantanuweya nantʉ jayabina, poxoru bichocono atene tsane.

43 Bapoxonae pomonae exana pocotsiwa Nacom ichichipa barapomonae bichocono pexeinya coicha xeinaena po nacuatha ichaxota Nacom itorobiya ewata piamonae pon barapomonae pia paxaxae tatsi. Po pexeinya coicha xua barapomonae xeinaena, bichocono itʉpana icha be xometo ichi xua poxonae pentha. Icha pamuxu dubename, moya pana nejume naitaeware pocotsiwa tapaca tsipaebiwatsi”, jei Jesús.

44 Equeicha Jesús namchi, jeye: “Yabara paca tsipaebatsi po coyene xua Nacom exana, pomonaetha pomonae pejʉntʉ coyene canamataxeinaexae pon jiwi itorobiya pia pepa peewatsinchi. Barapo coyene bara jʉta ichi, icha be pocotsiwa peitʉpanaewa ichi pocotsiwa ainya matoma xua ira bʉxʉpanatha boca pabitha. Poxonae pebin barapo peitʉpanaewa jemeicha ira bʉxʉpanatha namicha taebota, bichocono tsorobotha matatsaebota, bichocono peichichipaexae baxua. Jopa muxu tsipaebiyo ichamonaetha. Bichocono jʉntʉ coyene weiweina. Bapoxonae pia botha pona pecaenaetsinexa daxita xua xuan pocotsiwan xeina. Bapoxonae barapo paratixitha comota barapo pabi, po pabitha boca barapo peitʉpanaewa. Bewa barichi jiwi. Bewa jiwi bichocono beita cui jichatsi xua pexeinaewanexa tsane barapo peajʉntʉyapusʉwa, icha poxonae pebin ichi xua pitapeitʉpanaewatsi piraichi daxita caenaeta pocotsiwan xeina”, jei Jesús.

45 Equeicha Jesús namchi, jeye: “Barichirʉ yabara paca tsipaebatsi po coyene xua Nacom exanaena pon jiwi ewatsiya peitorobixaetsi po coyene bichocono wʉnae. Barapo coyene bara jʉta icha be ichi poxonae jiton warowan matowa jeita. Barapo warowan xua bapon jeita, pewʉn perla. Bapon jeita pecomotsinexa tsane barapo warowan, po warowan ainya matoman.

46 Poxonae bapon cae warowaxuto taebota, po warowaxuto perla matawʉn xua bichocono ainya matoma, bapoxonae bapon pia botha pona mataʉta bapoxonae caenaeta daxita xua xuan pocotsiwa xeina. Bapoxonae comota po warowa bichocono ainya matoma, po warowa pewʉn perla. Bewa barichi jiwi. Bewa jiwi bichocono beita cui jichatsi xua pexeinaenexa peajʉntʉyapusʉwa po peajʉntʉyapusʉwa ataya tsiteca, icha poxonae pebin ichi xua pitaperlatsi piraichi daxita caenaeta pocotsiwan xeina”, jei Jesús.

47 Equeicha Jesús namchi, jeye: “Yabara paca tsipaebatsi po coyene xua Nacom exana pon jiwi ewatsiya peitorobixaetsi xua poxonae yabara paebina jiwi penatsicuentsixae abe peexanaexae. Barapo coyene bara jʉta ichi, icha be pocotsiwa xua xota jiwi yacamona duwei ichi. Jiwi peyacamonaewa xoya pepa mar mentha xua daxita duweimonaein tunto pecapirenaenexa.

48 Poxonae bichocono wʉncaxuba xua peyacamonaewa pomonae peyaxunubiwi taetabo bejutaboreca. Bapoxonae enoundeca, xua naitaʉbiya tsana pejejebaponaenexa. Po duwei pepa duwei tsana naitaʉbiya jejebapona corotontha. Po duwei pocotsiwa camatsawan bebai tsoponae.

49 Barapocotsi jʉta coyeneya ichi tsane poxonae matacabi patopeicaena, po mataqueitha xua poxonae nacua weraweracaena, mataʉtano Nacom daxita yabara paebina jiwi penatsicuentsixae abe peexanaexae bapontha. Bapo mataqueitha matatsunpiwi patsicaena xua daxita jiwi petsabinexa tsainchi, pomonae abe peexanae cuiru coyenein peexanae jiwi tsana nobinchi xua pomonae xanepanaya peexanae jiwi pia xainya weya tatsi.

50 Pomonae abe peexanae cuiru coyene peexanae jiwi bebai tsainchi isototha ichaxota jopa ataya itacounayiyo. Baraxota wecoyei tsane mataʉtano baxota nantanuweya nantʉ jayabina”, jei Jesús.

51 Nexata Jesús pijimonae yainyaba, jeye: —¿Bara daxita baxuan payaputaneme xuaunxuae paca tsipaebatsi? jei. Barapomonae Jesús jume notatsi: —Aa, bara payaputan pocotsiwa xuaunxuae pana netsipaebame pon pata Tanecanamataxeinaemxaem, jei barapomonae.

52 Bapoxonae Jesús pijimonaetha namchi, jeye: —Pomonae pecuidubiwi Nacom pia peitorobi diwesi pomonae tamonaexae barapomonae yabara cuiduba ichamonaetha xua po coyene Nacom exana pon itorobiya peewatsin jiwi. Barapomonae xeina ainya diwesi coyenewabe, po diwesi xua xan yabara, peru diwesi poxonae cataunxuae aibin tsica po cae pin nacuathe tsique yabara. Mataʉtano xeina pena diwesi poxonae xua anoxuae poponan yabara. Barapo ainya diwesi coyenewabe barapomonae paeba jiwitha. Barapomonae bara be jʉta ichi icha be poxonae pon bo pexeinaein ichi. Poxonae piamonae tatsi nantawenona paparuwa yawa pexaewa, bapon baxua bara cata pijimonaetha, poxoru bapon jeba xua peruwa yawa xua penawa piamonae nexa, jei Jesús.

53 Poxonae Jesús najume weta xua cuiduba jiwi barapo pecayabara jʉta pepaebi diwesixi bapoxonae Jesús tomara weya pontaba.

54 Bapoxonae Jesús patopa pia tomaratha, po tomara pewʉn Nazaret tomara. Baraxota Jesús cuiduba jiwi, judiomonae pia penacaetutsi botha tatsi. Pomonae jinompa Nazaret tomaratha yabara najʉntʉ coyene cabenaeca xua pocotsiwa Jesús cuiduba. Barapomonae natsipaeba, najei: —¿Exota metha bapon nacuiduba jane, xua daxota bapon daxita peyaputaein? ¿Jintam metha pia peayapusʉwatha tatsi jane, poxonae po petsita itʉtsi coyene bapon exana?

55 Apara saya bapon pexanto tatsi pon xua pecobe coxonaein xua naepan pematabobiwa. Apara bapon pena tatsi María. Apara bapon Santiago pentapin tatsi, irʉ José pentapin tatsi, irʉ Simón pentapin tatsi, irʉ Judas pentapin tatsitʉ irʉ.

56 Mataʉtano irʉ pamcho jiwi tatsi apara jinompa barapo tomarathe. ¿Exota metha bapon nacuiduba jane, pocotsiwa xua beta naca cuiduba? jei barapomonae.

57 Daxota barapomonae Jesús casebatsi pecui uwixaetsi. Barapomonae uwa tsipei Jesús bichocono peyaputaein. Jesús namchi jiwitha, xua nayabara paeba, jeye: —Daxita jiwi ba barʉ cui itura jina pontha pon Nacom peitorobi jume pepaebin. Nama pia nacuapiwi tatsi irʉ pia bomonae matabʉxʉyomonaepiwi tatsi barapomonae ba jopa bapon barʉ cui itura jinaetsi, jei Jesús, xua nayabara paeba.

58 Nazaret tomaratha, barapo tomaratha Jesús saya be conotha exana pexeinya petsita itʉtsi coyenewan tsipei barapo tomarapiwi Jesús jopa jume cowʉntichi.