Luke 11 in Cubeo

1 Cũinájãravʉ Jesús jẽniañʉ marejámed̶a jípacʉ Jʉ̃menijicʉque. Aru ʉ̃i jẽniariburu yóboi, cũinácʉ ʉ̃i bueimaracacʉ arejamed̶a ʉ̃́re: —Juan Bautista bácʉ Jʉ̃menijicʉque jẽniainore buequemavʉ ʉ̃i bueimarare. Que baru mʉ máre buejacʉ ñʉjare Jʉ̃menijicʉque jẽniainore, arejaimad̶a na.

2 Aru Jesús arejamed̶a náre: Mʉja jẽniaivʉ Jʉ̃menijicʉque yópe ajarã: “Mʉ, ñʉjepacʉ, meacʉ bajubu mʉ. Que baru caivʉ põeva mʉre pued̶arĩ mearore jíjarãri. Bʉ́re d̶ajacʉ mʉ mi jabotequiyede põevare.

3 Jíjacʉ ñʉjare jãravʉa coapa ñʉje ãiyeva.

4 Aru ãrʉmetejacʉ ñʉje ãmeina teiyede yópe ñʉja máre ñʉje ãrʉmeteiyepe caiye apevʉ ne ãmeina d̶aiyede ñʉjaque. Ñai abujuvai jabocʉi jʉjovajʉroede ñʉjare vainí tʉicõjemejacʉ ñʉjare, ñʉje d̶abenajiyepe ãmenore”, arejamed̶a náre Jesús.

5 Aru Jesús coyʉrejamed̶a náre yópe: —Põecʉ ʉ̃i nʉru cũinácʉ ʉ̃i yóvaimʉ yebai, acʉyʉ ʉ̃́re yópe: “Yʉ́cacʉ, jíjacʉ yʉre yóbecʉriboa pã́uboare. Apecʉ ji yóvaimʉ edaibi ji cʉ̃rami cuyʉ. Aru ãiye cʉbevʉ yʉre. Que baru jíquiye ʉ̃́re eabevʉ yʉ” ayʉre, ñai ʉ̃i yóvaimʉ, ʉ̃i cʉ̃rami cʉcʉ, jʉ abejebu ʉ̃́re yópe: “Cãrijovamejacʉ yʉre. Jave bievʉ yʉ ji cʉ̃ramine. Aru jímara jave cãivʉtamu. Que baru mʉre nacajari jíyʉ bʉojabevʉ yʉ”. Ʉ̃i yóvaimʉ abejebu ʉ̃́re yópe.

8 Coyʉyʉbu mʉjare: Ʉ̃i yóvaiye boje jíbecʉbe ʉ̃́re. Quénora ʉ̃i cãrijovaiye boje, nacajari jícʉyʉme caiye iye jaʉéde ʉ̃́re.

9 Que baru coyʉyʉbu mʉjare: Jẽniare nʉjara Jʉ̃menijicʉre, aru jícʉyʉme mʉje jẽniainore ʉ̃́re. Vore nʉjara ʉ̃́re, aru earãjaramu. Aru mʉje órejare nʉiyede jedevacobei, Jʉ̃menijicʉ voacacʉyʉme mʉjare.

10 Que baru caivʉ jẽniaivʉ Jʉ̃menijicʉre cʉvama ne jẽniainore. Aru caivʉ voivʉ ead̶ama ne voimʉre. Aru caivʉ órejaivʉre jedevacobei voaibi, arejamed̶a Jesús, náre bueyʉ.

11 Cojedeca Jesús, yópe arĩ, buedejamed̶a náre: —Mʉja jʉed̶ocʉvarivʉ, ¿mʉjemacʉ ʉ̃i jẽniaru mʉjare pã́ubore, jíje bárica mʉja ʉ̃́re cʉ̃rabore? ¿Aru mʉjemacʉ ʉ̃i jẽniaru mʉjare moacʉre, jíje bárica mʉja ʉ̃́re ãd̶are?

12 ¿Aru mʉjemacʉ ʉ̃i jẽniaru mʉjare jĩ́dʉre, jíje bárica mʉja ʉ̃́re murine? Nópe d̶abenamu mʉja.

13 Que baru mʉja ãmena méne cʉvede jíni majiépedeca mʉjemarare, majepacʉ Jʉ̃menijicʉ cavarõ mearocacʉ pʉeno méne cʉvaede jíni majibi mʉja jẽniaivʉre ʉ̃́que. Ʉ̃́vacari darocʉyʉme ñai Espíritu Santore caivʉ jẽniaivʉre ʉ̃́re, arejamed̶a Jesús.

14 Dinʉmʉre Jesús jaetovayʉ barejámed̶a abujucʉ yávabecʉre cũinácʉ ʉ̃mʉre jocarĩ. Aru ñai abujucʉ ʉ̃i etarĩburu yóboi, ñai ʉ̃mʉ yávabecʉ bácʉ yávarejamed̶a. Que baru ina põeva jã́ivʉ bácavʉ, pare dápiaivʉ, cuecumarejaimad̶a.

15 Ʉbenita apevʉ ina põevacavʉ arejaimad̶a: —Beelzebú, abujuvai jabocʉ, ĩmamʉme ʉ̃. Que baru ʉ̃i parʉéque jarʉvaibi abujuvare, boro coyʉrĩ ad̶arĩdurejaimad̶a Jesúre.

16 Aru apevʉ jʉjovaiyʉrivʉ barejáimad̶a ʉ̃́re, ne majinajiyepe aivʉ jãve ʉ̃i d̶aru ʉ̃i d̶aiyede Jʉ̃menijicʉi parʉéque. Que baru jẽniarejaimad̶a ʉ̃i jã́d̶ovaquiyepe aivʉ põeva ne d̶arĩ majibenore.

17 Ʉbenita Jesús coreóvayʉ ne dápiaiyede, “Beelzebú ʉ̃i ĩmamʉ” aivʉre, arejamed̶a náre: —Cũináro jaborõcavʉ ãd̶amateivʉ baru ne bajumia, ina jaborõcavʉ cũinájarama na. Nopedeca cũinád̶ami cʉ̃ramicavʉ ãd̶amateivʉ baru ne bajumia, diñamicavʉ cũinájarama na.

18 Nopedeca bájebu ñai abujuvai jabocʉ, jaetovayʉ baru abujuvai jabocʉre. Ãd̶amateyʉ bájebu ʉ̃i bajuma. Aru jaetovayʉ baru abujuvare, joe parʉcʉ cʉbejebu ʉ̃. “Abujuvai jabocʉi parʉéque jaetovaibi abujuvare”, mʉje aiye boje yʉre, yópe coyʉyʉbu mʉjare:

19 ¿Ji jaetovaru abujuvare abujuvai jabocʉi parʉéque, ñamei parʉéque jaetovaidi mʉjacavʉ abujuvare? Que baru mʉjacavʉ abujuvare jaetovaivʉ jã́d̶ovad̶ama mʉjare mʉje borocʉede yʉre ʉbenina.

20 Ʉbenita Jʉ̃menijicʉi parʉéque jaetovayʉbu yʉ abujuvare. Que baru jã́d̶ovaivʉ yʉ Jʉ̃menijicʉ jaboteyʉre mʉjare, arejamed̶a Jesús.

21 Dinʉmʉre Jesús coyʉrejamed̶a náre yo jã́ri dápiarĩ ne d̶arãjiyepe ainore, ne majinajiyepe ayʉ parʉcʉre abujuvai jabocʉ pʉeno. —Ʉ̃mʉ parʉcʉ jã́ri coreyʉ ʉ̃i cʉ̃ramine ʉ̃i boaiyeque, me mead̶aquemavʉ ʉ̃i cʉvaede.

22 Ʉbenita apecʉ ʉ̃i pʉeno parʉcʉ earĩ, boarĩ́ tatoquemavʉ ʉ̃́re. Ʉ̃i boaiyede, aru ʉ̃i cʉvaede nʉvari, coavaquemavʉ diede apevʉ ʉ̃i yóvaimaraque.

23 Que baru ñai yóvabecʉ maucʉvaibi yʉre. Aru ñai apevʉre yóvare d̶abebi yʉre, náre maucʉvare d̶aibi yʉre, arĩ buedejamed̶a Jesús.

24 Bedióva cojedeca Jesús buedejamed̶a náre: —Abujucʉ etayʉ bácʉ ʉ̃mʉre jocarĩ, voibi ʉ̃i jabʉóvaino penenoi. Ʉbenita jabʉóvaino eabecʉ baru, copaiyʉbi ñai ʉ̃mʉ, ʉ̃i etaimʉ mácʉrecata.

25 Aru copaini nʉñʉ, eaibi ñai ʉ̃mʉ meacʉre, yópe cʉ̃rami oeni mead̶aiñamipe páyʉre.

26 Que baru apevʉ siete paivʉ abujuva ʉ̃i pʉeno ãmenare vorĩ earĩ, nʉvaimi ʉ̃́que. Aru ina d̶aicõjeivʉ ñai ʉ̃mʉre, ãmed̶ad̶ama ʉ̃́re pʉeno baju, arĩ buedejamed̶a Jesús.

27 Jesús ʉ̃i yávaiyedeca, cũináco nomió ina obedivʉ põeva jẽneboi cod̶oboborĩ arejacod̶a ʉ̃́re: —Mʉre jʉed̶ocʉvaco báco, aru mʉre bʉcʉóvad̶o báco mearo torojʉjacorĩ õ, arejacod̶a õ.

28 Ʉbenita Jesús arejamed̶a ṍre: —Õi pʉeno torojʉrãjarama ina põeva Jʉ̃menijicʉi yávaiyede jʉ arĩ, d̶aivʉ yópe die coyʉinope, arejamed̶a Jesús.

29 Obedivʉ põeva ne cójijiyede Jesús yebai, yávarĩ bʉ́rejamed̶a náre: —Ijãravʉcavʉ ãmena jã́iyʉrĩduyama põeva ne d̶arĩ majibenore. Ʉbenita jã́menama apenore Jʉ̃menijicʉi d̶ainore náre, quénora yo Jonás mácʉre vaino mácarõre.

30 Yópe Jʉ̃menijicʉ ʉ̃i jaroiye báquepe Jonás mácʉre, ʉ̃i coyʉcaquiyepe ayʉ ʉ̃i yávaiyede nócavʉ, Nínive ãmicʉriĩmarocavʉ bácavʉre, nopedeca Jʉ̃menijicʉ darorejame yʉre, ʉ̃i daroimʉ mácʉre ʉ̃mʉpe, ji coyʉcaquiyepe ayʉ ʉ̃i yávaiyede ijãravʉcavʉre. Aru yópe Jonás mácʉi cʉe báquepe moacʉ ʉracʉi yapibʉ jívʉi yóbecʉrijãravʉa aru yóbecʉriñamia máre, nopedeca yʉ, Jʉ̃menijicʉi daroimʉ mácʉ ʉ̃mʉpe, cʉcʉyʉmu joborõ jívʉi yóbecʉrijãravʉa aru yóbecʉriñamia máre.

31 Jʉ̃menijicʉi ñájiovaquijãravʉ baquinóre põevare, ne ãmeina teiye boje, ico jaboco aviá daino cãcopũravʉcaco báco nacajacod̶ome ina põeva ijãravʉcavʉque aru ãmecorocod̶ome náre, ne yʉre jʉ abe boje. Õ máco darejaquemavʉ joarõ joborõre jocarĩ, jápiacod̶o ñai Salomón mácʉi coyʉiye báquede majiéque. Ʉbenita Salomón mácʉi majié pʉeno baju bueyʉbu yʉ.

32 Aru Jʉ̃menijicʉi ñájiovaquijãravʉ baquinóre põevare, ne ãmeina teiye boje, ina ʉ̃mʉva mácavʉ, Nínivecavʉ bácavʉ, nacajarajarama ijãravʉcavʉque aru ãmecororãjarama náre, ne yʉre jʉ abe boje. Ina Nínivecavʉ bácavʉ chĩori ne ãmeina teiye báquede oatʉvarejaquemavʉ, jápiaivʉ bácavʉ Jonás mácʉi coyʉiye báquede Jʉ̃menijicʉi yávaiyede. Ʉbenita Jonás mácʉi majié pʉeno baju bueyʉbu yʉ, arejamed̶a Jesús.

33 Cojedeca Jesús buedejamed̶a ina ʉ̃́que cʉrivʉre: —Põecʉ pẽoibʉre pẽoriburu yóboi, ñómemi dibʉre cobe jívʉi aru pʉebʉ cãchinoi máre. Quénora ñoimi dibʉre jocʉve pʉenora, ina ecoivʉ nore ne jã́rajiyepe ayʉ.

34 Põeva ne yacorʉa, pẽoinope, jã́re d̶aivʉ náre, ne memenajiyepe aino aru ne majinajiyepe aino ã́ri ne nʉiyede. Põeva ne yacorʉa ijetedu náre o ne jã́iye bíjaru náre, ye ne memeiyede aru ne nʉiyede máre majibenama. Aru põeva ne ũme, yacorʉape paino, pẽore d̶aivʉ ne dápiaiyede.

35 Que baru põecʉ cainʉmʉa dápiayʉ baru ijãravʉquede, ijetede d̶aibi ʉ̃i ũmene, ʉ̃i dápiabe boje cavarõ mearo Jʉ̃menijicʉi cʉrõquede. Aru ñai põecʉ ʉ̃i ũmene bíjacʉyʉme.

36 Que baru põeva ne jã́menu ne yacorʉaque ãmenotamu. Ʉbenita pʉeno ãmenotamu ne ũme ñemino maru, arĩ buedejamed̶a Jesús.

37 Jesús ʉ̃i yávarĩburu yóboi, cũinácʉ fariseovacacʉ “Ãcʉdajacʉ” ayʉ, órejarejamed̶a ʉ̃́re ʉ̃i cʉ̃rami. Que baru Jesús ecorĩ, dobarejamed̶a tʉoiva yebai.

38 Aru ñai fariseo ãmeina jã́rejamed̶a ʉ̃́re, ʉ̃i cojabe boje ʉ̃i ãquiye jipocai.

39 Aru Jesús arejamed̶a ʉ̃́re: —Mʉja fariseova joaivʉbu mʉje ũcuidoare, aru jororʉare máre pʉenomia, põeva ne jã́iyede. Ʉbenita mʉja tatoiyʉrivʉbu apevʉ ne cʉvaede. Que teni ãmeno baju d̶aivʉbu mʉja. Mearo d̶aiye apevʉre mearotamu joare d̶aicõjeiye pʉeno.

40 ¡Ãrʉmevʉ mʉja! Ñai Jʉ̃menijicʉ cʉed̶ayʉ maje baju pʉenocarõre cʉed̶arejaquemavʉ jívʉcarõre, maje ũmene máre.

41 Ʉbenita mʉje cʉvaede jívʉquede jíjarã cõmaje ãrojarivʉre. Nópe d̶aivʉ mearo dápiarĩ cʉrãjaramu mʉja. Que baru mearo baju d̶aivʉbu mʉja.

42 ’¡Mʉja, fariseova, ãmeno ñájino cʉvarãjaramu mʉja! Caiye mʉje oteiyoca, quĩ́jiyoca, bojecʉbeyoca, caipʉcapʉrʉape paiyocare cʉvarivʉ, cũináyocare jíyavʉ̃ Jʉ̃menijicʉre. Ʉbenita mearo d̶aivʉre apevʉre aru jecʉéde Jʉ̃menijicʉre máre ãrʉmevʉ mʉja. Caipʉcapʉrʉape paiye mʉje cʉvede jocarĩ, cũinárore Jʉ̃menijicʉre jíye jaʉvʉ mʉjare. Ʉbenita pʉeno baju jaʉvʉ mʉjare mʉje mearo d̶aiye apevʉre aru mʉje jecʉé Jʉ̃menijicʉre máre. Que d̶aru me cojʉquiyebu Jʉ̃menijicʉre.

43 ’¡Mʉja, fariseova, ãmeno ñájino cʉvarãjaramu mʉja! Mʉje ʉe boje dobae mearoa baji judíovai cójijiñamiare aru mʉje ʉe boje põeva ne jacoyʉiyede mʉjare tãibʉi, ñájinajaramu mʉja. Ñájinajaramu mʉje ʉe boje apevʉre ne dápiaiyede mʉjare mearape apevʉ pʉeno.

44 ’¡Ãmeno ñájino cʉvarãjaramu mʉja! Yaivʉ bácavʉ ne jobocobeape paivʉ. Põeva cuivʉbu dicobea pʉenora, jã́mevʉva. Que baru ne cuiyede jarʉvaino pʉenora majibema na. Nopedeca põeva cuivʉbu mʉje yóboi, ʉbenita mʉje ũmene jã́mevʉva. Que baru mʉje ãmeina dápiaiyede majibema na, arejamed̶a Jesús, náre bueyʉ.

45 Aru cũinácʉ põecʉ, Jʉ̃menijicʉi d̶aicõjeiyede majicʉ, arejamed̶a Jesúre: —Mʉ, bueipõecʉ, mi que aiye ãmecoroivʉ ñʉjare máre, arejamed̶a Jesúre.

46 Aru Jesús arejamed̶a náre: —Mʉja, Jʉ̃menijicʉi d̶aicõjeiyede majidivʉ máre ãmeno ñájino cʉvarãjaramu mʉja, mʉje d̶aicõjeiye boje apevʉre ne d̶aivʉ bʉojabede. Ʉbenita mʉjavacari ye cad̶atebevʉ náre. Que baru mʉja máre ñájinajaramu.

47 ’¡Ãmeno ñájino cʉvarãjaramu mʉja! Mʉja d̶aivʉbu mead̶amia cʉ̃ramiare ina Jʉ̃menijicʉi yávaiyede coyʉcaipõeva mácavʉ ne jobocobea báque pʉenoi, pued̶arãjivʉ na mácavʉre. Ʉbenita mʉjeñecuva mácavʉ boarĩ́ jarʉvarejaquemavʉ na mácavʉre.

48 Mʉje d̶aiyede diñamiare, jã́d̶ovaivʉbu jʉ aivʉre ne ãmeina teiye báquede, ne boarĩ́ jarʉvaiye báquede Jʉ̃menijicʉi yávaiyede coyʉcaipõeva mácavʉre.

49 ’Que baru Jʉ̃menijicʉ ʉ̃i majiéque arejaquemavʉ yópe: “Jarocʉyʉmu yʉre yávaiyede coyʉcaipõevare aru ji yávaiye méne beorĩ coyʉicõjeimarare máre. Apevʉ ina yʉre yávaiyede coyʉcaipõevacavʉre aru ina ji yávaiye méne beorĩ coyʉicõjeimaracavʉre máre ãmeina d̶arĩ, boarĩ́ jarʉvarãjarama náre”, arejaquemavʉ Jʉ̃menijicʉ.

50 Ne nópe d̶aiye boje, Jʉ̃menijicʉ yaicõjecʉyʉme ijãravʉcavʉre ijãravʉre d̶arĩ bʉiyedata.

51 Apecʉ ʉ̃i boarĩ́ jarʉvaiye báque boje ñai Abel bácʉre, aru apevʉ ne boarĩ́ jarʉvaiye báque boje caivʉ Abel bácʉi yóbocavʉ bácavʉre máre pʉ Zacarías bácʉ bajita, ñai ne boarĩ́ jarʉvaimʉ mácʉ Jʉ̃menijicʉi cʉ̃rami tãibʉ coricai, jãve coyʉyʉbu mʉjare: Ijãravʉcavʉ ñájinajarama ne boarĩ́ jarʉvaiye báque boje.

52 ’¡Mʉja, Jʉ̃menijicʉi d̶aicõjeiyede majidivʉ, ãmeno ñájino cʉvarãjaramu mʉja! Jʉ̃menijicʉi majiéde bueivʉvacari, coyʉiyʉbevʉbu mʉja apevʉre, ne majibenajiyepe aivʉ. Jãve Jʉ̃menijicʉi majiéde majibevʉ, majidivʉpe teivʉvacari, apevʉre máre majicõjemevʉbu, arĩ buedejamed̶a náre Jesús.

53 Jesús ʉ̃i yávarĩburu yóboi nʉrejamed̶a nore jocarĩ. Aru no yóboi ina Jʉ̃menijicʉi yávaiye báquede bueipõeva aru ina fariseova máre pare cãrijovari jẽniari jã́rejaimad̶a ʉ̃́re, boro coyʉrĩ ad̶aiyʉrĩduivʉ ʉ̃i yávaiye boje.