Acts 17 in Cubeo

1 Pablojã vaidéjaimad̶a Anfípolis ãmicʉriĩmarore aru Apolonia ãmicʉriĩmarore máre. Aru earejaimad̶a Tesalónica ãmicʉriĩmaroi. Diĩmaroi cʉrejavʉ̃ya cũinád̶ami judíovai cójijiñami.

2 Noi Pablo nʉrejamed̶a yópe ʉ̃i d̶arĩ cõmajiyepe yóbecʉrisumanareca jabʉóvaijãravʉ sábadoi. Jʉ̃menijicʉi yávaiyeque buedejamed̶a nócavʉre.

3 Coyʉrejamed̶a náre Cristo ʉ̃i ñájiye báquede, aru ʉ̃i yaiye báquede, aru ʉ̃i nacajaiye báquede máre yainore jarʉvarĩ. Caiye iye vaiye báque Cristore jaʉrejavʉ̃ya, yópe Jʉ̃menijicʉi yávaiyede coyʉiye báquepe. Aru Pablo arejamed̶a náre: —Ñai Jesúvacari, ji coyʉimʉ, ʉ̃́recabe Cristo, Jʉ̃menijicʉi epeimʉ, arejamed̶a ʉ̃.

4 Apevʉ nácavʉ judíova aru obedivʉ judíova ãmevʉ mearore jívʉ Jʉ̃menijicʉre, aru apevʉ máre, obedivʉ nomiva jabova parʉrinomiva, jʉ arejaimad̶a Jesús ʉ̃i yávaiye méne. Aru yóvarejaimad̶a Pablojãre.

5 Ʉbenita apevʉ judíova jorojĩnejaimad̶a Pablojãre. Que baru cójijovarejaimad̶a obedivʉ ʉ̃mʉva ãmenare, tãibʉi núrivʉre, mememevʉre, aru cod̶oboborĩ, bʉjini, cúyarĩ cãrijovarejaimad̶a caivʉ diĩmarocavʉre, ne maucʉvarãjiyepe aivʉ Pablojãre. Ina judíova ne cójijovaimaraque nʉrejaimad̶a cũinácʉ ʉ̃mʉ, ʉ̃i ãmiá Jasón, ʉ̃i cʉ̃rami, Pablojã ne mauteiye boje ʉ̃́que. Vorĩdurĩ Pablojãre, davaiyʉrejaimad̶a náre jedevai. Cʉ̃ramine tatorĩ voarĩ, ecorejaimad̶a na.

6 Aru náre eabeni, jabʉborĩ Jasṍre aru apevʉ Jesúre jʉ aipõevare máre, davarejaimad̶a náre diĩmarocavʉi jabova yebai. Yópe arĩ, cod̶oboborejaimad̶a: —Pablojã cãrijovad̶ama põevare caino joborõi. Caride dad̶ama maje ĩmaroi.

7 Aru Jasón cʉicõjeimi náre ʉ̃i cʉ̃rami. Caivʉ ina pued̶abenama ñai Roma jaboteino jabocʉ ijãravʉcacʉ pʉeno baju parʉcʉre. Ʉ̃i d̶aicõjeiyepe d̶abenama na. Aru ad̶ama, “Apecʉ jabocʉ jaboteibi ñʉjare, ʉ̃i ãmiá Jesús”, arejaimad̶a ina obedivʉ põeva ne jabovare.

8 Apevʉ obedivʉ jápiaivʉ bácavʉ aru ina jabova máre, ne jápiaiyede diede, cãrijini jorojĩnejaimad̶a na.

9 Jícõjenejaimad̶a tãutʉrare Jasṍjare. Aru tãutʉrare ne jíniburu yóboi, jaetovarejaimad̶a náre.

10 Maumejiena ñemié tʉiyede nócavʉ Jesúre jʉ aipõeva jarorejaimad̶a Pablore aru Silare máre Berea ãmicʉriĩmaroi. Ne eaiyede nore, nʉrejaimad̶a judíovai cójijiñami.

11 Nócavʉ judíova Tesalónica ãmicʉriĩmarocavʉ judíova pʉeno meara, jápiaiyʉrejaimad̶a Jesús ʉ̃i yávaiye méne. Jãravʉa coapa bueivʉ barejáimad̶a Jʉ̃menijicʉi yávaiyede. “¿Jãve márica die?” arĩ majiyʉrejaimad̶a nócavʉ Pablojã ne bueiyede.

12 Que baru obedivʉ nácavʉ jʉ arejaimad̶a Jesús ʉ̃i yávaiye méne. Ne jẽneboi cʉrejaimad̶a judíova ãmevʉ, nomiva parʉrinomiva aru ʉ̃mʉva parʉrivʉ máre.

13 Ʉbenita Tesalónica ãmicʉriĩmarocavʉ judíova jápiaivʉ bácavʉ Pablo ʉ̃i coyʉiyede Jʉ̃menijicʉi yávaiyede Berea ãmicʉriĩmarocavʉre, nʉrejaimad̶a noi, cãrijini jorojĩnajivʉ obedivʉ põeva nócavʉre.

14 Maumejiena nócavʉ jʉ aipõeva jarorejaimad̶a Pablojãre jia ʉrad̶a ẽcarʉi. Ʉbenita Silas Timoteomaque mautedejaimad̶a Berea ãmicʉriĩmaroi.

15 Pabloi yóvaimara nʉrejaimad̶a ʉ̃́que pʉ Atenas ãmicʉriĩmaroi. Aru ne copainʉrajiye jipocai nore jocarĩ, Pablo náre coyʉicõjenejamed̶a Silare aru Timoteore máre, yópe arĩ: “Dajarãri ji yebai maumena”. No yóboi, copainʉrejaimad̶a Berea ãmicʉriĩmaroi.

16 Pablo ʉ̃i coreiyedeca Silare aru Timoteore máre ne earãjiyede, pare chĩorejamed̶a ʉ̃i jã́iye boje obedivʉ pẽpeimarare diĩmaroi.

17 Que baru yávare cuyʉ barejámed̶a judíovai cójijiñami judíovaque aru judíova ãmevʉ Jʉ̃menijicʉre mearore jívʉque, aru ina tãibʉi cójijivʉque.

18 Apevʉ bueivʉ Epicúreo bácʉi yávaiye báquede, ne yajubo epicúreo ãmicʉriyajubo, aru apevʉ bueivʉ Zenón mácʉi yávaiye báquede, ne yajubo estoico ãmicʉriyajubo, yávarĩ bʉ́rejaimad̶a na Pabloque. Apevʉ nácavʉ arejaimad̶a ne bajumia: —¿Aipe ayʉ barĩduidi ñai bueipõecʉ majibecʉ? arejaimad̶a. Aru apevʉ arejaimad̶a: —Bueyʉ bajʉbí apevʉ ne jʉ̃menijinare, arejaimad̶a. Yópe arejaimad̶a Pablo ʉ̃i bueiye boje Jesús ʉ̃i yávaiye méne aru põeva ne nacajaiyede yainore jarʉvarĩ.

19 Que teni Pablore jẽni nʉvari ne cójijinoi Areópago ãmicʉrõ, arejaimad̶a ʉ̃́re: —Majiyʉvʉ ñʉja iye boro mamaene mi coyʉiyede.

20 Mʉ bueyʉbu ñʉje majibede cãreja. Que baru coreóvaiyʉvʉ aipe aino mi bueinore, arejaimad̶a Pablore.

21 Que baru caivʉ ina Atenas ãmicʉriĩmarocavʉ aru apenoacavʉ máre nore cʉrivʉ cainʉmʉa cójijivʉ barejáimad̶a, borotenajivʉ apevʉre ape boro mamaene ne jápiaino mácarõre aru jápiarãjivʉ apevʉ ne boro mamaene ne jápiabede cãreja.

22 Que teni Pablo núcʉ Areópago ãmicʉrõ cójijinoi, yópe arĩ, yávarejamed̶a ina cójijinocavʉre: —Mʉja, Atenacavʉ, jã́ivʉ yʉ mʉjare mearore jívʉre obedivʉ jʉ̃menijinare.

23 Ji vaiyede mʉje jʉ̃menijina cʉrõi, jã́vʉ yʉ cũináro jʉ̃menijinare jícaiyede juainore, yópe toivaiye cʉrõre nora: “Yo jícaiyede juainomu ñai jʉ̃menijicʉ ñʉje majibemʉre”, arĩ toivainomu. Ñai jʉ̃menijicʉ mʉje mearore jímʉre coreóvabevʉreca, ʉ̃́recabe ji coyʉimʉ mʉjare caride. Jʉ̃menijicʉtame ʉ̃.

24 Ʉ̃́vacari cʉed̶arejaquemavʉ ijãravʉre, caivʉ yócavʉre, aru yore cʉede máre. Que baru ʉ̃́vacari cavarõ mearocavʉre jabocʉ aru ijãravʉcavʉre máre jabocʉtame ʉ̃. Que teni ʉ̃́vacari cʉbebi cʉ̃ramia põeva ne d̶aiñamia jívʉi.

25 Aru põeva cad̶ateimʉ ãmemi Jʉ̃menijicʉ, ʉ̃́re caiye jaʉbe boje. Quénora ʉ̃́vacari apʉre d̶ayʉbe caivʉre, ũmene epeyʉbe majare, aru caiye jaʉéde máre jíyʉbe majare.

26 ’Mamarʉmʉre Jʉ̃menijicʉ cʉed̶arejaquemavʉ cũinácʉ põecʉre aru caivʉ põeva ijãravʉcavʉ, caiyajuboacavʉ, ʉ̃i pãramenatamu. Aru cʉma na caino joborõi. Jʉ̃menijicʉi cʉed̶aiye baquiyé jipocai, majidejaquemavʉ ʉ̃ caiyajuboa põeyajuboare ne cʉrãjinore, aru ne põeteijãravʉre, aru ne yaijãravʉre máre.

27 Jʉ̃menijicʉ cʉed̶arejaquemavʉ põevare, maje vorĩ, earĩ, jʉ arãjiyepe ayʉ ʉ̃́re. Que baru Jʉ̃menijicʉ cʉbi joabejĩnoi maje yebai, majare coapa.

28 “Ʉ̃́vacari apʉre d̶ayʉbe majare, vaiváre d̶ayʉbe majare, aru cʉre d̶ayʉbe majare máre”, arejamed̶a apecʉ. Aru yópe apevʉ mʉjacavʉ toivaipõeva mácavʉ arejaimad̶a: “Jãve caivʉ maja Jʉ̃menijicʉi cʉed̶aimaramu yópe ʉ̃i pãramenape”, arĩ toivarejaquemavʉ.

29 Que baru maja jãve Jʉ̃menijicʉi pãramenape paivʉ baru, dápiaiye bʉojabevʉ maja Jʉ̃menijicʉre ãrojacʉre yópe pẽpeimʉ úruque aru plataque aru cʉ̃raboaque d̶aimʉpe, põeva ne d̶aimʉ mácʉpe ne pʉrʉáque aru ne majiéque. Jʉ̃menijicʉ nópe ãmemi.

30 ’Javede Jʉ̃menijicʉ ñájine d̶abedejaquemavʉ põevare, bojed̶ayʉ ne ãmeina teiyede, ne d̶aiye báquede cãreja majibe boje. Ʉbenita caride caivʉ põevare caino joborõcavʉre dajocaicõjeñʉme maje ãmeina teiyede, maje chĩori oatʉvarãjiyepe ayʉ maje d̶aiyede.

31 Jʉ̃menijicʉ beorejaquemavʉ põeva ne d̶arãjiyede yópe, ʉ̃i ñájiovaquijãravʉ baquinóre náre. Ãnijãravʉ baquinói Jʉ̃menijicʉ ñájine d̶acʉyʉme caivʉ põevare, ne ãmeina teiye boje, ʉ̃ ãrʉmetebecʉ baru cãreja ne ãmeina teiyede. Aru cũinácʉ ʉ̃mʉ, Jʉ̃menijicʉi epeimʉ mácʉ, d̶acacʉyʉme diede Jʉ̃menijicʉre. Aru Jʉ̃menijicʉ jãve jã́d̶ovaquemavʉ ñai ʉ̃mʉre, ʉ̃i epeimʉ mácʉre, caivʉ põevare, maje majinajiyepe ayʉ ʉ̃́re Jʉ̃menijicʉi nacovaiye báquede yainore jarʉvarĩ, arejamed̶a Pablo náre.

32 Ne jápiaiyede ʉ̃́re coyʉyʉre põecʉi nacajaiyede yainore jarʉvarĩ, apevʉ nácavʉ yʉridejaimad̶a ʉ̃́re. Ʉbenita apevʉ arejaimad̶a: —Ñʉja jápiaiyʉvʉ mi coyʉquiyede diede bedióva cojedeca apejãravʉre, arejaimad̶a.

33 Que baru Pablo nʉrejamed̶a cójijinore jocarĩ.

34 Apevʉ põeva yóvarejaimad̶a ʉ̃́re. Aru jʉ arejaimad̶a Jesúre. Cũinácʉ nácacʉ, ʉ̃i ãmiá Dionisio, Areópago ãmicʉrõ cójijinocacʉ barejámed̶a ʉ̃. Apeco máre, Dámaris ãmicʉrejacod̶a. Aru apevʉ máre cʉrejaimad̶a náque.