Matthew 4 in Carapana

1 Cabero Espíritu Santo pʉame Jesure cʉ̃ neásúpʉ desierto cayucʉmanopʉ, wãtĩ cʉ̃rẽ cʉ̃ átiñato ĩ. “Cariapea cʉ̃ átinucũñati,” Jesure qũĩ jẽniñagʉ ásupʉ wãtĩ.

2 Bairo Jesús topʉ ãcʉ̃, ñe ũnie ʉgaesupʉ. Cuarenta rʉ̃mʉrĩ, bairi cuarenta ñamirĩ majũ aʉanʉcãcõãñupʉ̃. Cabero yua, queyarique tʉ̃goñañupʉ̃ Jesús.

3 Bairo cʉ̃ cabairo, wãtĩ pʉame Jesutʉ etayupʉ, roro cʉ̃ áparo, ĩ. Bairo cʉ̃tʉ etari, atore bairo qũĩñupʉ̃: —Mʉ, Dios macʉ̃ mʉ ãniña. Bairo cariapea Dios macʉ̃ caãcʉ̃ ãnirĩ, ati ʉ̃tã rupare pan qũẽnorĩ ʉgaya —qũĩñupʉ̃ wãtĩ Jesure.

4 Bairo cʉ̃ caĩrõ tʉ̃go, atore bairo pʉame qũĩcõãñupʉ̃ Jesús: —Mʉ caĩrõrẽ bairo yʉ áperigʉ. Dios yaye quetire na cawoaturica tutipʉ ricaati yʉ átirotietiya. Bairo ĩña ti tuti: ‘Ʉgarique marĩ caʉganucũrõ jeto boetiyami Dios. Nipetirije cʉ̃ yaye quetibʉjʉriquere marĩ catʉ̃goñarĩjẽ cʉ̃ãrẽ boyami,’ ĩ quetibʉjʉya Dios yaye quetire na cawoaturica tutipʉ —qũĩñupʉ̃ Jesús wãtĩrẽ.

5 Bairo cʉ̃ caĩrõ bero, wãtĩ pʉame Jesure cʉ̃ neásúpʉ caroa macã Jerusalén macãpʉ. Topʉ etari yua, Dios ya wii templo wii buipʉ cʉ̃ neásúpʉ.

6 Bairo topʉ cʉ̃ jʉ̃goetari, qũĩñupʉ̃ wãtĩ Jesure: —Mʉ, Dios macʉ̃ mʉ ãniña. Bairo cariapea Dios macʉ̃ caãcʉ̃ ãnirĩ, mʉ majũ patiñarui ácʉ́ja jõ yepapʉ. Mʉ riaecʉ. Tore bairo ĩ quetibʉjʉya Dios yaye queti: ‘Dios pʉame cʉ̃ yarã ángelea majãrẽ mʉ coterotigʉmi. Na, ángelea majã, mʉ bocáñegarãma ʉ̃tã rupaare mʉ cañarocapeaetiparore bairo ĩrã,’ ĩ quetibʉjʉya Dios yaye quetire na cawoaturica tutipʉ —qũĩñupʉ̃ wãtĩ Jesure.

7 Bairo cʉ̃ caĩrõ tʉ̃go, bairo qũĩñupʉ̃ Jesús: —Bairo mʉ caĩquetibʉjʉrore bairo caĩmiatacʉ̃ãrẽ, mʉ caátirotirore bairo yʉ áperigʉ. Bairo yʉ caáto boetiyami Dios. Ape wãme ape pũrõpʉ atore bairo ĩ quetibʉjʉya: ‘Marĩ Quetiupaʉ Diore cʉ̃ camasĩrĩjẽrẽ átiepecõãrĩ cʉ̃ jẽnieticõãña,’ ĩ quetibʉjʉya Dios yaye quetire na cawoaturica tutipʉ —qũĩñupʉ̃ Jesús wãtĩrẽ.

8 Bairo cʉ̃ caĩrõ bero, wãtĩ pʉame Jesure ʉ̃tãʉ̃ caʉ̃mʉarĩcʉ buipʉ cʉ̃ neásúpʉ. Topʉ etari yua, qũĩñojoyupʉ ati yepa macããna tocãnacãpaʉ macããna quetiuparã na carotimasĩrĩpaʉrire. Caroa macãrĩ majũrẽ qũĩñojoyupʉ.

9 Bairo qũĩñojo yua, atore bairo qũĩñupʉ̃ wãtĩ: —Atie mʉrẽ yʉ caĩñojorijere mʉ yʉ nunigʉ. Yʉtʉ rʉpopaturi mena etanumurĩ yʉ mʉ caĩroaata, mʉ yʉ nunigʉ nipetirijere. “Jaʉ,” miwã —qũĩñupʉ̃ wãtĩ Jesure.

10 Bairo cʉ̃ caĩrõ tʉ̃go, atore bairo qũĩñupʉ̃ Jesús: —Ácʉ́ja wãtĩ. Mʉ caĩrotirore bairo yʉ áperigʉ. Dios yaye woaturica tutipʉ ricaati yʉ átirotietiya. Bairo ĩña ti tuti: ‘Jĩcãʉ̃ã niñami marĩ caĩroaʉ, Dios jeto. Cʉ̃ caĩrĩjẽ jetore tʉ̃goya,’ ĩ quetibʉjʉya Dios yaye quetire na cawoaturica tutipʉ —qũĩñupʉ̃ Jesús wãtĩrẽ. Cʉ̃ yʉesupʉ.

11 Bairo Jesús cʉ̃ caĩrĩjẽrẽ tʉ̃go, acoásúpʉ wãtĩ pʉame yua. Bairo cʉ̃ caátó bero, jĩcããrã ángelea majã Jesure cʉ̃ jʉátirã etayuparã yua.

12 Cabero Jesús pʉame queti tʉ̃goyupʉ, “Juan preso jorica wiipʉ niupʉ̃,” ĩrĩqũẽ quetire. Bairo tiere tʉ̃go yua, Galilea yepapʉ acoásúpʉ.

13 Baipʉa, Nazaret macãrẽ tuaesupʉ. Ti macãrẽ netõácʉ́, Capernaum cawãmecʉti macãpʉ etayupʉ. Ti macã Galilea ʉtabʉcʉra tʉ̃nipʉ niña. Marĩ ñicʉ̃jãã Zabulón, bairi Neftalí cawãmecʉna ãnana na caãna yepapʉ niña ti macã.

14 Profeta Isaías ãnacʉ̃ Zabulón, Neftalí macããnarẽ cʉ̃ caĩwoatujʉ̃goyetiricarore bairo baietaro baiyuparo. Atore bairo ĩ quetibʉjʉ woatucũñañupĩ Isaías:

15 “To Zabulón yepa macããna, bairi aperã Neftalí yepa macããna, bairi aperã Rio Jordán ape nʉgõã, mar tʉ̃ni macããna, bairi aperã Galilea yepa macããna cʉ̃ã Diore camasĩẽna niñama.

16 Na, canaitĩãrõpʉ cañesẽãrãrẽ bairo caãna niñama. Bairo caãna nimirãcʉ̃ã, caroaro cabusurore ĩñarãrẽ bairo nigarãma. Dios cʉ̃ cajoʉ cʉ̃ caquetibʉjʉrijere tʉ̃gorã, caroaro cabusurore ĩñarãrẽ bairo nigarãma. Diore masĩcoagarãma yua,” ĩ woatuyupi profeta Isaías ãnacʉ̃.

17 Ti watoare na quetibʉjʉ jʉ̃goyupʉ Jesús cʉ̃ yaye quetire camasãrẽ. Atore bairo na ĩ quetibʉjʉyupʉ: “Dios cʉ̃ carotimasĩrĩpaʉ merẽ etaro baiya. Bairi tʉ̃goña qũẽnorĩ caroaro ãña Dios mena,” na ĩ quetibʉjʉyupʉ Jesús camasãrẽ.

18 Cabero, Galilea na caĩrĩ ʉtabʉcʉra tʉ̃nipʉ ásúpʉ Jesús. Bairo ácʉ́ yua, Simón, apei cʉ̃ bai Andrés, jĩcãʉ̃ pũnaa caãna pʉgarãrẽ na ĩñajoyupʉ. Ape wãme “Pedro” qũĩñuparã Simorẽ. Bairo Jesús narẽ cʉ̃ caĩñajoro, na pʉgarãpʉa ʉtabʉcʉrapʉ bapi mena wai wasarã ásuparã na, pʉgarãpʉa. Na capaarije, waiwe wapatarique ãñuparõ.

19 Bairo na ĩña, atore bairo na ĩñupʉ̃ Jesús: —Jito, yʉ bapacʉsa. Caroaro waire cawãsãmasĩrã mʉjãã ãniapʉ, wai na rutieticoáto, ĩrã. Ãmerẽ yua, caroaro camasãrẽ caquetibʉjʉrã mʉjãã ãnio joroque mʉjãã yʉ átigʉ, na yasieticõãto, ĩrã —na ĩñupʉ̃ Jesús.

20 Bairo cʉ̃ caĩrõ tʉ̃go, tocãrõã jicoquei pʉgarãpʉa na bapi yucʉre cũrĩ, acoásúparã Jesús mena.

21 Bairo cajʉ̃goye jãñurĩ na caánemorõ, ʉtabʉcʉra tʉ̃nipʉ Jesús pʉame na ĩñajoyupʉ aperã pʉgarãrẽ tunu. Santiago, bairi cʉ̃ bai Juan cawãmecʉcʉ Zebedeo pũnaarẽ na ĩñajoyupʉ Jesús. Mai, Santiago, cʉ̃ bai Juan mena cũmua capairicapʉ ãñuparã. Bapi yucʉ caopecʉtiere jiyajãrã ásuparã. Bairo narẽ na ĩña, na piijoyupʉ Jesús: “Jito. Yʉ bapacʉsa. Marĩ quetibʉjʉto camasãrẽ Dios yaye caroa quetire,” na ĩñupʉ̃.

22 Bairo cʉ̃ caĩrõ tʉ̃go, tocãrõã, jicoquei na cʉ̃ã acoásúparã Jesús mena. Na bapi yucʉre cũrĩ, na pacʉ cũmuapʉ caãcʉ̃rẽ cʉ̃ aweyocoásúpʉ Santiago, cʉ̃ bai Juan mena.

23 Cabero áñesẽãñupʉ̃ Jesús Galilea yepapʉ. Topʉ áñesẽã yua, tocãnacã macã macããna na cañubueri wiiripʉ sinagogas na caĩrĩ wiiripʉre buenucũñupʉ̃ to macããnarẽ. Dios cʉ̃ carotimasĩrĩpaʉ caetarore na buenucũñupʉ̃, caroa queti majũrẽ. Bairo topʉ bueñesẽãʉ̃, nipetiri wãme cariayecʉnarẽ na catioyupʉ Jesús.

24 Bairo tiere ĩñarã, camasã tocãnacãʉ̃pʉa ãmeo quetibʉjʉnetõñuparã na majũ. Bairi Siria yepa macããna tʉ̃gopeticoasuparã Jesús cʉ̃ caátimasĩrĩjẽrẽ. Bairo tiere tʉ̃go, na yarã cariarãrẽ cʉ̃tʉ na jeasúparã. Nipetirije riaye cacʉ̃gorãrẽ, bairi na rupaʉri cawʉ̃gãrãrẽ, bairi wãtĩã yeri pũna cacʉ̃gorãrẽ, bairi camecʉ̃rãrẽ, bairi ñicããrĩ cabʉʉrãrẽ cʉ̃tʉ na jeasúparã. Jesús pʉame bairo na cajeanárẽ na bocá catioyupʉ.

25 Bairo cʉ̃ caátimasĩrĩjẽrẽ ĩñarã, camasã capããrã cʉ̃ berore ʉsayuparã. Na, Galilea yepa macããna, bairi Decápolis yepa macãã macããna, bairi Jerusalén macã macããna, bairi Judea yepa macããna, bairi Rio Jordán cawãmecʉtiya jinʉgõã macããna nipetirã Jesús berore ʉsayuparã.