Mark 4 in Carapana

1 Cabero acoásúpʉ Jesús ʉtabʉcʉra tʉ̃nipʉ. Topʉ eta, camasãrẽ na quetibʉjʉ jʉ̃goyupʉ tunu. Mai, camasã capããrã majũ na caãnoi, Jesús pʉame cũmua turorica capairicapʉ ájããñupʉ̃. Cʉ̃tʉ catʉ̃gorã etarã pʉame peta paputiropʉ nucũñuparã.

2 Bairo na cabairo, capee wãme ĩcõñarĩ na quetibʉjʉyupʉ Jesús. Atore bairo na ĩ quetibʉjʉyupʉ:

3 “Yʉ caquetibʉjʉrijere caroaro tʉ̃gopeoya. Jĩcã rʉ̃mʉ ásúpʉ jĩcãʉ̃ caʉ̃mʉ cʉ̃ wesepʉ, oteriquere otei ácʉ́.

4 Topʉ eta, cʉ̃ oteriquere wẽbato otejʉ̃goyupʉ. Bairo caroaro cʉ̃ caotemiatacʉ̃ãrẽ, oterique jĩcã rupaa ñañuparõ maapʉ. Bairo maapʉ ti rupaa cañarõ ĩñarã, minia pʉame wʉruiatí, ʉgarecõãñuparã.

5 Cabero cʉ̃ cawẽbatoro, ape rupaa ʉ̃tã yepapʉ cayepa esemenirõpʉ ñañuparõ. Tie pʉame yoaro mee putimiñuparõ, cayepa esemenirõ caãnoi.

6 Bairo tie oterique pʉame pútiatímii yua, yoaro mee riacoásúparo muipʉ cʉ̃ caasijĩãrõĩ, dope bairo nʉcõõrĩ jomasĩẽtĩrĩ yua.

7 Cabero cʉ̃ cawẽbatoro, ape rupaa pota yucʉ watoapʉ ñañuparõ. Cabero pota yucʉ pʉame cabʉtinetõrõ, tie oterique pʉame caroaro pútimasĩẽsuparo. Pota yucʉ pʉame otere bʉtibiacõãñuparõ. Bairi rícamani yucʉ ásuparo.

8 Cabero ape rupaa pʉame caroa yepapʉ ñañuparõ. Cabero puti, bʉticoasuparo. Bairo bʉtiátó, jĩcã jatí treinta rupaa majũ rícacʉsuparo. Ape jatí sesenta rupaa majũ rícacʉsuparo. Ape jatí cien majũ rícacʉsuparo,” na ĩ quetibʉjʉyupʉ Jesús.

9 Ĩ quetibʉjʉ yaparo, atore bairo na ĩnemoñupʉ̃ tunu: “Mʉjãã caãmoocʉna mʉjãã ãniña. Bairi ãmerẽ yua, mʉjããrẽ yʉ caquetibʉjʉatajere tʉ̃goãmewiyoya mʉjãã yeripʉ,” na ĩñupʉ̃ Jesús cʉ̃tʉ catʉ̃gorã etarãrẽ.

10 Cabero Jesús jĩcãʉ̃ã cʉ̃ caãno, cʉ̃tʉ macããna bairi cʉ̃ cabuerã cʉ̃ã cʉ̃tʉ eta yua, atore bairo qũĩ jẽniñañuparã: “¿Dope ĩgaro to ĩñati caotei queti?”

11 Bairo na caĩrõ tʉ̃go, atore bairo na ĩ quetibʉjʉyupʉ Jesús: “Dios cʉ̃ carotimasĩrĩpaʉ macããjẽrẽ tirʉ̃mʉpʉ macããna na catʉ̃goetajere mʉjãã roquere mʉjãã masĩõñami. Aperã tiere na camasĩrõrẽ boetiyami. Torecʉ, ape wãme ĩcõñarĩ na quetibʉjʉ rotiyami Dios.

12 Na pʉame cacaapee cʉ̃gorã nimirãcʉ̃ã, Dios cʉ̃ caátiere ĩñamasĩẽtĩñama. Tunu bairoa cʉ̃ yaye quetire tʉ̃gomirãcʉ̃ã, tiere tʉ̃gomasĩẽtĩñama. Bairi Diore, ‘Jãã mʉ netõõwã,’ qũĩẽtĩnucũñama. Torena, carorije wapa cacʉ̃gorã tuayama Dios cʉ̃ caĩñajoro yua,” na ĩ quetibʉjʉyupʉ Jesús.

13 Bairo ĩ quetibʉjʉ yaparo, atore bairo na ĩ quetibʉjʉyupʉ tunu: “¿Caotei cʉ̃ caátajere ĩ cõñarĩ mʉjããrẽ yʉ caquetibʉjʉatajere mʉjãã tʉ̃gomasĩẽtĩati? Tiere mʉjãã camasĩẽtĩcõãta, ¿Dope bairo rita ape wãmerẽ mʉjãã masĩcʉti? Mʉjãã masĩẽna.

14 Ãmerẽ yua, mʉjããrẽ yʉ quetibʉjʉgʉ caroaro ĩcõñarĩ caotei quetire camasãrẽ yʉ caquetibʉjʉatajere: Camasã jĩcããrã Dios yaye quetire tʉ̃goyama. Bairo tʉ̃gomirãcʉ̃ã, tʉ̃gomasĩẽtĩñama. Dios bʉsʉriquere na catʉ̃goatato beroaca, wãtĩ pʉame uwaro eta, jecõãñami na camasĩbujioatajere. Minia na cawʉje ʉgaricarore bairo etanecõãñami wãtĩ, na camasĩbujioatajere. Na pʉame caotei cʉ̃ caoterique maapʉ cañarĩcã rupaare bairo niñama.

16 Tunu aperã camasã Dios yaye quetire ʉseanirõ tʉ̃go, jicoquei, ‘Jaʉ,’ ĩñama. Bairo bomirãcʉ̃ã, bairãpʉa na yeripʉ caroaro cʉ̃ yʉetiyama. Capútirije canʉcõmanajẽrẽ bairo niñama. Bairi roro na cabairo caãno, o Dios yaye quetire na catʉ̃goʉsaro jʉ̃gori aperã narẽ na caĩñatero ĩñarã, yoaro mee jãnañama Dios yaye quetire yua. Dios mena yoaro ãmerĩñama. Naa, caotei cʉ̃ caoterique ape rupaa ʉ̃tã buipʉ cañarĩcã rupare bairo niñama.

18 Tunu aperã camasã Dios yaye quetire, ‘Jaʉ,’ na caĩrõ bero, apeye ũnie pʉamerẽ bʉtioro tʉ̃goña macãñama. Ati yepa macããjẽ wapatarique ũnierẽ, bairi caroaro na caãnigarije cʉ̃ãrẽ tʉ̃goñañama bʉtioro. Bairi Dios bʉsʉriquere tʉ̃goña masiriticõãñama. Caroaro caánarẽ bairo na caáperoi, caríca bʉtimasĩẽtĩẽrẽ bairo niñama. Bairi naa, caotei cʉ̃ caoterique ape rupaa pota watoapʉ cañarĩcã rupaare bairo niñama.

20 Bairãpʉa, aperã roque Dios yaye quetire ʉseanirõ tʉ̃goyama. Na yeri pũnapʉ cariape tʉ̃gopeori, tiere tʉ̃goʉsayama. Caotei cʉ̃ caoterique ape rupaa, caroa yepapʉ cañarĩcã rupaare bairo niñama. Jĩcã jatí treinta rupaa majũ rícacʉsuparo. Ape jatí sesenta rupaa majũ rícacʉsuparo. Ape jatí cien majũ rícacʉsuparo. Torea bairo niñama Dios yayere catʉ̃goʉsanucũrã pʉame,” na ĩ quetibʉjʉyupʉ Jesús.

21 Ĩ yaparo, atore bairo na ĩ quetibʉjʉnemoñupʉ̃ Jesús tunu: “¿Camasã carupapata rocapʉ, o cama rocapʉ jĩñaworiquere na cũñati? Tore bairo cũẽtĩnucũñama. Jõbuipʉ roque cũnucũñama camasã, nipetiro cajããetarã na caĩñamasĩparore bairo ĩrã.

22 Na cajĩñaworipaʉ nipetiro baugaro caĩñamaniataje. Torea bairo ape rʉ̃mʉpʉ camasã nipetiro ãme camasĩã manierẽ masĩpeticoagarãma.

23 Mʉjãã caãmoocʉna mʉjãã ãniña. Bairi ãmerẽ yua, mʉjããrẽ yʉ caquetibʉjʉatajere tʉ̃goãmewiyoya mʉjãã yeripʉ.”

24 Tunu atore bairo na ĩnemoñupʉ̃ Jesús: “Yʉ caquetibʉjʉrijere mʉjãã catʉ̃gopeoata, Dios pʉame mʉjããrẽ masĩõnemogʉmi tunu yʉ caquetibʉjʉrijere. Bairo tʉ̃gomirãcʉ̃ã, petoaca mʉjãã catʉ̃gopeoata roque, cabero mʉjãã camasĩmiatajere mʉjãã masiriticõãgarã. Bairi caroaro cariape tʉ̃gopeoya,” na ĩ quetibʉjʉyupʉ Jesús.

26 Ĩ yaparo atore bairo na ĩ quetibʉjʉnemoñupʉ̃ tunu: “Dios yaye macããjẽrẽ quetibʉjʉrique, jĩcãʉ̃ camasocʉ yepapʉ otere cʉ̃ caoterijere bairo niña:

27 Ote yaparori bero, tie otere ĩñapeocõã ãmeimi. Bairi tocãnacã ñamia cãnii, tocãnacã rʉ̃mʉa ãnicõã, cʉ̃ cabaitoye, cʉ̃ caoterique pʉame puticoato. Bairi cʉ̃ pʉame dope bairo bairi caputirore masĩẽcʉ̃mi.

28 Putiro, yoaro mee pũũ witiro. Pũũ witi yaparo, carupa jatí jeñarõ. Carupa jatí jeña yaparo, caríca wiyoro, tie bʉti carupa rupaa jeñarõ.

29 Ti rupaa cabʉtiro ĩña, jeimi tiere caotericʉ, ‘Tocãrõã bʉti yaparoya,’ ĩ. Torea bairo Dios yaye macããjẽrẽ quetibʉjʉrique cʉ̃ã niña,” na ĩ quetibʉjʉyupʉ Jesús.

30 Ĩ quetibʉjʉ yaparo, atore bairo na ĩnemoñupʉ̃ Jesús tunu cʉ̃tʉ catʉ̃gorã etarãrẽ: “¿Dope bairo mʉjããrẽ yʉ masĩõñati Dios cʉ̃ carotimasĩrĩpaʉre? ¿Di wãme ũnorẽ ĩcõñarĩ mʉjããrẽ yʉ quetibʉjʉyati?

31 Mostaza na caĩrĩ apeacarẽ jĩcãʉ̃ cʉ̃ wesepʉ cʉ̃ caotericaacarẽ bairo niña Dios cʉ̃ carotimasĩrĩpaʉ. Tia apeacã pʉame õcããcã majũ nimirõcʉ̃ã, cabero puti bʉtiátó, pairicʉ majũ áya, nipetirije wesepʉ oterique netõrõ. Paca majũ rʉpʉri cʉtiya. Bairi minia cʉ̃ã tii yucʉ rʉpʉripʉre na ria batiirire qũẽnorĩ nicõãmasĩñama. Torea bairo niña Dios cʉ̃ carotimasĩrĩpaʉ cʉ̃ã,” na ĩcõña quetibʉjʉyupʉ Jesús.

33 Torea bairo jeto capee wãme ĩcõñarĩ na quetibʉjʉnucũñupʉ̃ Jesús nipetiro camasã cʉ̃tʉ catʉ̃gorã etarãrẽ. Na camasĩjĩãtiparo cãrõ caroaro na quetibʉjʉyupʉ.

34 Dise ũnie quetibʉjʉriquere ĩcõñaetiri na quetibʉjʉesupʉ. Baipʉa, aperã na camano na catʉ̃goetopʉ cʉ̃ cabuerã pʉamerã nipetiro caroaro tʉ̃gojĩãtipetiricaro na quetibʉjʉnucũñupʉ̃.

35 Cabero ti rʉ̃mʉ muipʉ cʉ̃ cajããtõ, Jesús pʉame atore bairo na ĩñupʉ̃ cʉ̃ cabuerãrẽ: —Jito, ati ʉtabʉcʉra ape nʉgõãpʉ marĩ pẽña átóca.

36 Bairo cʉ̃ caĩrõ bero, cʉ̃ cabuerã ájããñuparã cũmua cʉ̃ cajãatacapʉ, ape nʉgõãpʉ pẽñagarã. Bairo na caátó, aperã cʉ̃ã na cũmu rupaa mena Jesujãã bero ʉsa asúparã.

37 Bairo na caátó yua, wĩno pairo papu atíjʉ̃goyuparo. Bairo capapuro ocoturi pairo atíjabejããñuparõ, cũmua ruagari tʉ̃nipʉ yua.

38 Mai, Jesús pʉame na caátó beroaca, cũmua cawaturo pʉame jutipoti buipʉ cãnijããcoasupʉ. Bairo cʉ̃ cabairoi, cʉ̃ cabuerã pʉame cʉ̃ wãcõñuparã. Cʉ̃ wãcõrĩ atore bairo qũĩñuparã Jesure: —¡Jããrẽ cabuei, ruarã marĩ baiya! ¿Mʉ tʉ̃goñaẽtĩñati jããrẽ? —qũĩñuparã.

39 Bairo na caĩrõ tʉ̃gowãcã, wãmʉnʉcãñupʉ̃ Jesús. Wãmʉnʉcã, wĩnorẽ jãnarotiyupʉ. Tunu bairoa oco turi cʉ̃ãrẽ: —¡Jãna átoja! —ĩñupʉ̃. Bairo cʉ̃ caĩrõ, jicoquei jãnapeticoasuparo yua.

40 Cabero atore bairo na ĩñupʉ̃ Jesús cʉ̃ cabuerãrẽ: —¿Nopẽĩrã bʉtioro mʉjãã uwiyati? ¿Dios mena mʉjãã tʉ̃goña tutuaetiyati mai? —na ĩñupʉ̃.

41 Cʉ̃ cabuerã pʉame cʉ̃ caáto ĩñaacʉacoasuparã. Atore bairo ãmeo ĩñuparã na majũ: —¡Ago tame! ¡Nocãrõ majũ cʉ̃ masĩñati Jesús! Wĩno, ocoturi cʉ̃ã cʉ̃ tʉ̃gocõãña.