Luke 16 in Carapana

1 Ĩ quetibʉjʉ yaparo, ape wãmerẽ ĩcõñarĩ atore bairo na ĩ quetibʉjʉyupʉ cʉ̃ cabuerãrẽ: “Jĩcãʉ̃ capee apeye ũnierẽ cacʉ̃goʉ pʉame ʉ̃mʉ cʉ̃goyupʉ cʉ̃ roca carotimasĩrẽ, mayordomo na caĩrẽ. Bairo cʉ̃rẽ cʉ̃ cacʉ̃gomiatacʉ̃ãrẽ, mayordomo pʉame cʉ̃ dinerore cʉ̃ átiyasio rebojayupʉ cʉ̃ quetiupaʉ yayere. Bairo cʉ̃ caátoi, aperã pʉame cʉ̃ bʉsʉjãñuparã.

2 Bairo na caĩrõ tʉ̃go, cʉ̃ ʉ̃mʉrẽ cʉ̃ piijori atore bairo qũĩñupʉ̃: ‘Mepʉ yʉ quetibʉjʉama roro mʉ caátiere. ¿Dope bairo mʉ átiati yʉ yaye dinero mena? Tocãrõã yʉ mena mʉ paaetigʉ. Yʉ roca jãñurĩ carotibojaʉ mee mʉ ãnigʉ yua. Bairi cõñarĩ mʉ quetibʉjʉ woatugʉ yʉ yaye carʉsarijere,’ qũĩñupʉ̃ cʉ̃ quetiupaʉ cʉ̃ mayordomorẽ.

3 Bairo cʉ̃ caĩrõ tʉ̃go, mayordomo pʉame tʉ̃goña macãñupʉ̃: ‘¿Dope bairo yʉ ácʉati ãmerẽ? Yʉre caroti yʉ paariquere yʉ wiyogayami. Ñerẽ yʉ paaecʉ ãmerẽ. Oterica yepare yeseari yʉ paawẽpʉ̃ẽcʉ̃. Tunu bairoa aperãrẽ dinerore yʉ jẽnibobojãñucʉpʉ. Bairi, ¿dope bairo yʉ ácʉati ãmerẽ?’ ĩ tʉ̃goña macãñupʉ̃.

4 Ĩ tʉ̃goña yua: ‘Yʉ caátipeere merẽ yʉ masĩña, yʉ quetiupaʉ yʉre cʉ̃ cawiyoro bero, aperã na ya wiiripʉ yʉre na camaiparore bairo ĩ,’ ĩñupʉ̃.

5 Bairo ĩ yaparo yua, cʉ̃ quetiupaʉre cawapamorãrẽ jĩcããrã jeto na piijoneño jʉ̃goyupʉ, yʉ mena na bʉsʉpẽniató, ĩ. Bairi cʉ̃ capiijʉ̃goʉ cʉ̃ caetaro ĩña, atore bairo qũĩñupʉ̃: ‘¿Nocãrõ majũ yʉ quetiupaʉre mʉ wapamoñati?’ qũĩ jẽniñañupʉ̃ mayordomo pʉame.

6 Bairo cʉ̃ caĩrõ tʉ̃go, atore bairo qũĩñupʉ̃: ‘Pairo, cien raperi majũ aceituna oco rapeerire cʉ̃ yʉ wapamoña,’ qũĩñupʉ̃ caetajʉ̃goʉ mayordomorẽ. Bairo cʉ̃ caĩrõ tʉ̃go: ‘Ato ruiya mai. Ato niña mʉ cawapamorĩjẽrẽ caquetibʉjʉri pũrõ. Cien mʉ cawapamorõrẽ coseya. Cincuenta pʉame woatuya tunu. ¡Tãmurĩ ása!’ qũĩñupʉ̃ mayordomo caetajʉ̃goʉre.

7 Cabero etayupʉ tunu apei. Bairo cʉ̃ caetaro ĩña, bairoa qũĩñupʉ̃ tunu: ‘¿Nocãrõ majũ yʉ quetiupaʉre mʉ wapamoñati?’ qũĩ jẽniñañupʉ̃ mayordomo pʉame. Bairo cʉ̃ caĩrõ tʉ̃go, atore bairo qũĩñupʉ̃: ‘Pairo, trigo ʉgariquere cien piiri majũ cʉ̃ yʉ wapamoña,’ qũĩñupʉ̃ cabero macããcʉ̃ mayordomorẽ. Bairo cʉ̃ caĩrõ tʉ̃go, ‘Ato niña mʉ cawapamorĩjẽrẽ caquetibʉjʉri pũrõ. Cien mʉ cawapamorõrẽ coseya. Ochenta pʉame woatuya,’ qũĩñupʉ̃ mayordomo cabero macããcʉ̃rẽ.

8 Cabero yua, quetiupaʉ pʉame cʉ̃ ʉ̃mʉ caróʉ, bairo cʉ̃ caáto tʉ̃goñamasĩrĩ, ‘¡Nocãrõ cʉ̃ masĩñati!’ qũĩ tʉ̃goñañupʉ̃,” na ĩ quetibʉjʉyupʉ Jesús cʉ̃ cabuerãrẽ. Ĩ quetibʉjʉ yaparo, atore bairo na ĩnemoñupʉ̃: “Bairo baiyama ati yepa macããna. Ĩto masĩjãñuñama, mayordomo cʉ̃ caĩtorore bairo. Bairi Dios yarã cabusuropʉ caánárẽ bairo caãna netõõrõ átiãni masĩjãñuñama ati yepapʉre.”

9 “Caãnorẽ bairo mʉjããrẽ ñiña: Mʉjãã pʉame mʉjãã yaye dinero mena caroaro ása. Ati yepa macããna carorã na caátiqũẽno cʉ̃gorijere caroaro ása. Cabopacarãrẽ dinerore na joya, mʉjãã mena na caʉseaniparore bairo ĩrã. Bairo mʉjãã caápata, jõbuipʉ mʉjãã caetaro, ʉseanirĩqũẽ mena mʉjããrẽ bocágarãma.

10 “Noo jĩcãʉ̃ ũcʉ̃ nʉcʉ̃rĩ yeri pũna mena apeye petoaca caãnie ũnierẽ cʉ̃ caĩñarĩcãnʉgõ masĩata, paijãñurõ caãnie ũnie cʉ̃ãrẽ ĩñaricanʉgõ masĩbujioʉmi. Apei, nʉcʉ̃rĩ yeri pũna mena mee apeye petoaca caãnie ũnierẽ cʉ̃ caĩñarĩcãnʉgõmasĩẽtĩcõãta, paijãñurõ caãnie ũnie cʉ̃ãrẽ ĩñaricanʉgõetibujioʉmi.

11 Torea bairo mʉjãã ati yepa macããjẽ pairo cawapacʉtiere nʉcʉ̃rĩ yeri pũna mena mʉjãã caĩñarĩcãnʉgõ masĩẽtĩcõãta, noa ũna jõbui macããjẽ nocãrõ cañurĩjẽ quetire mʉjããrẽ quetibʉjʉ cũẽnama.

12 Tunu bairoa apei yaye cʉ̃ cacʉ̃gorijere nʉcʉ̃rĩ yeri pũna mena mʉjãã caĩñarĩcãnʉgõ masĩẽtĩcõãta, noa ũna mʉjãã yaye caãnipeere mʉjãã joenama.

13 “Tunu bairoa paabojari majõcʉ ni jĩcãʉ̃ ũcʉ̃ pʉgarãpʉa cʉ̃ quetiuparã na caĩrõrẽ bairo átimasĩẽtĩñami, jĩcãrõrẽã bairo na carotimasĩẽtĩcõãta. Bairo na cabaiata, jĩcãʉ̃rẽ qũĩroabujioʉmi. Apeire qũĩroaetibujioʉmi. Jĩcãʉ̃ mena yeri ñugʉmi. Apeire qũĩñategʉmi. Torea bairo mʉjãã cʉ̃ã dinerore mʉjãã cabotʉ̃goñaata, Dios yaye mʉjããrẽ cʉ̃ caátirotirijere mʉjãã ĩñatebujiorã,” na ĩ quetibʉjʉyupʉ Jesús.

14 Fariseo majã pʉame dinerore catʉ̃goñamaimajũcõãrã ãnirĩ cʉ̃ caĩrĩjẽrẽ tʉ̃gomirãcʉ̃ã, cʉ̃ caĩrĩjẽrẽ cariape tʉ̃gopeoesuparã. Cʉ̃ bócaboyeti epecõãñuparã.

15 Bairo na cabairo ĩña, Jesús pʉame atore bairo na ĩñupʉ̃: “Mʉjãã camasãrẽ caĩtorã mʉjãã ãniña. Camasã na caĩñarõpʉra caroarã majũ mʉjãã bauya, camasã watoa ãna. Baipʉa, Dios pʉame roque bairo mʉjãã cabaimiatacʉ̃ãrẽ, masĩjãñuñami roro mʉjãã yeri pũna caãnierẽ. Tunu bairoa dise ũnierẽ, ‘Cabʉgoro macããjẽ mee ñiña atie,’ camasã na caĩwãmetimiatacʉ̃ãrẽ, Dios pʉame tiere ĩñatejãñuñami,” na ĩ quetibʉjʉyupʉ Jesús.

16 Ĩ quetibʉjʉ yaparo, atore bairo na ĩ quetibʉjʉ nemoñupʉ̃ tunu: “Moisés ãnacʉ̃ camasã na caátipeere cʉ̃ caroticũrĩqũẽ, bairi profeta majã na caquetibʉjʉcũrĩqũẽ cʉ̃ã mʉjãã jʉ̃goãñupã, Juan camasãrẽ cabautizamirĩcʉ̃ cʉ̃ caetaparo jʉ̃goye. Ati rʉ̃mʉrĩrã caroa queti, Dios cʉ̃ carotimasĩrĩpaʉ caetarore tʉ̃gorã átiyama camasã. Bairo na catʉ̃goro jʉ̃gori cʉ̃ carotimasĩrĩpaʉre jããmasĩõ joroque na átiya tie caroa queti.

17 “Bairopʉa, Moisés ãnacʉ̃ cʉ̃ caroticũrĩqũẽ pʉame nicõãgaro. Noa ũna mʉjãã mena macããna ati ʉmʉrecore, ati yepa cʉ̃ãrẽ átiyasiomasĩẽtĩñama. Torea bairo Moisés ãnacʉ̃ cʉ̃ caroticũrĩqũẽ jĩcã wãmeacã ũno cʉ̃ãrẽ átiyasio masĩẽtĩñama camasã.

18 “Bairi ni jĩcãʉ̃ ũcʉ̃ cʉ̃ nʉmorẽ cʉ̃ capitiata, bairi apeo mena cʉ̃ cawãmojiyaata, Moisés ãnacʉ̃ cʉ̃ caroticũrĩqũẽrẽ caápei niñami. ‘Apeo mʉ nʉmo mee caãcõ mena ãmerĩcõãña,’ cʉ̃ caĩcũrĩqũẽrẽ caápei niñami. Tunu bairoa apei camanapʉ pitirico mena cʉ̃ cawãmojiyaata, cʉ̃ cʉ̃ã Moisés cʉ̃ caroticũrĩqũẽrẽ caápei niñami,” na ĩ quetibʉjʉyupʉ Jesús.

19 Ĩ quetibʉjʉ yaparo, ape wãmerẽ ĩcõñarĩ na ĩnemoñupʉ̃ tunu: “Jĩcãʉ̃ caʉ̃mʉ ãñupʉ̃ pairo cadinero cʉ̃goʉ. Cʉ̃ pʉame jutii caroa caʉgueri manie jetore jãñanucũñupʉ̃. Bairi nʉcʉ̃bʉgorique mena ãninucũñupʉ̃, caroa majũrẽ cajutii jãñaʉ ãnirĩ. Tunu bairoa tocãnacã rʉ̃mʉa bose rʉ̃mʉrĩ qũẽnonucũñupʉ̃ caroa rʉ̃mʉrĩ majũ.

20 Tunu bairoa ãñupʉ̃ jĩcãʉ̃ cabopacaʉ, Lázaro cawãmecʉcʉ. Cʉ̃ pʉame bopacooro ãninucũñupʉ̃. Cãmii boarique cʉ̃goyupʉ. Bairo bopacaʉ ãnirĩ, pairo cadinero cʉ̃goʉ jopetʉre ruinucũñupʉ̃ yepapʉ.

21 Bairo bopacaʉ ãnirĩ pairo cadinero cʉ̃goʉ cʉ̃ caʉgañorĩjẽrẽ, cʉ̃ mesa roca cañarĩjẽrẽ ʉgaganucũmiñupʉ̃. Bairo ʉgamicʉ̃ã, dope átimasĩẽsupʉ. Roro netõrõ baiyupʉ. Nurĩcãrã yaia cʉ̃ cãmiirẽ cʉ̃ weronucũñuparã roro majũ.

22 Bairi yua, jĩcã rʉ̃mʉ cabopacaʉ pʉame riacoásúpʉ. Bairo cʉ̃ cabaiyasiro yua, ángelea majã cʉ̃ necoásúparã Abraham ãnacʉ̃ cʉ̃ caãnopʉ, nocãrõ caroaro caãnopʉ yua. Bairo cabopacaʉ ãnacʉ̃ cʉ̃ cabaiyasiro bero, pairo cadinero cʉ̃gomirĩcʉ̃ cʉ̃ã riacoásúpʉ. Bairo cʉ̃ cabaiyasiro ĩña, cʉ̃ yarocacõãñuparã cʉ̃ ãnacʉ̃ yarã pʉame.

23 “Bairi yua, dinero pairo cacʉ̃gomirĩcʉ̃ pʉame roro majũ netõñupʉ̃ cariaricarã ãnana cañuena na caãnopʉre yua. Bairo topʉ ãcʉ̃, ĩñamʉgõjoyupʉ jõbuipʉ. Bairo ĩñamʉgõjoʉ majũ, qũĩñabocayupʉ Abraham ãnacʉ̃rẽ. Lázaro ãnacʉ̃ cʉ̃ãrẽ qũĩñañupʉ̃ Abraham menapʉ cʉ̃ caãno.

24 Bairo na ĩña yua, atore bairo qũĩñupʉ̃ pairo cadinero cʉ̃gomirĩcʉ̃ pʉame Abraham ãnacʉ̃rẽ, topʉ caãcʉ̃rẽ, bʉsʉrique tutuaro mena: ‘Jãã ñicʉ̃ Abraham, tʉ̃goya mai yʉ caĩrĩjẽrẽ. ¡Yʉ bopaca ĩñaña! Roro netõʉ̃ yʉ baicʉpʉ atopʉre. Bairi Lázarore cʉ̃ joya yʉ tʉpʉ. Cʉ̃ wãmojũã yapaaca mena ocopʉ weyori, yʉ ñemerõrẽ cʉ̃ yʉsʉoʉ apáro. Bʉtioro majũ bopacooro yʉ netõcʉpʉ, ati peero caʉ̃jãnaeti peerore ãcʉ̃,’ qũĩñupʉ̃ pairo cadinero cʉ̃gomirĩcʉ̃ Abrahãrẽ.

25 Bairo cʉ̃ caĩmiatacʉ̃ãrẽ, atore bairo qũĩñupʉ̃ Abraham ãnacʉ̃ pʉame pairo cadinero cʉ̃gomirĩcʉ̃rẽ: ‘Yʉ pãrãmi, mʉa caroaro mʉ ãmʉ ji yepapʉre. Caroaro netõrõ majũ mʉ ãmʉ mʉ yarã mena. Ãni, marĩ yaʉ, Lázaro pʉame roque roro majũ netõwĩ, topʉ ãcʉ̃. Bopacooro baiwĩ. Bairi ãmerẽ cʉ̃ ʉseanio joroque cʉ̃ jãã átiya atopʉre. Yerijãʉ̃ átiyami bopacooro canetõrĩcʉ̃ ãnirĩ. Mʉa, ãni Lázaro cʉ̃ cayerijãrõ ũnoa, mʉ pʉame bopacooro mʉ netõña caroaro caãnacʉ̃ ãnirĩ yua.

26 Tunu mʉrẽ ñiña: Ato jãã caãno pairi ope, ope caãni ẽñotarore bairo niña. Bairi topʉ caãna, dope bairo atímasĩẽnama atopʉre. Tunu bairoa, dope ámasĩẽnama ato caãna pʉame cʉ̃ã mʉjãã tʉpʉre. Bairi dope bairo ámasĩẽcʉ̃mi Lázaro cʉ̃ã mʉ tʉpʉre,’ qũĩñupʉ̃ Abraham ãnacʉ̃.

27 “Bairo cʉ̃ caĩrõ tʉ̃go, atore bairo qũĩnemoñupʉ̃ pairo cadinero cʉ̃gomirĩcʉ̃ pʉame Abrahãrẽ tunu: ‘Jãã ñicʉ̃ Abraham mʉrẽ ñiña: Toroque Lázarore cʉ̃ árotiya yʉ pacʉ ya wiipʉ.

28 Topʉ ãnama yʉ bairã jĩcã wãmo cãnacãʉ̃ majũ yʉrea bairo caãna. Bairi Lázaro narẽ cʉ̃ quetibʉjʉ ápáro, “Na cʉ̃ã roro bopacooro netõrema ati peero caʉ̃jãnaeti peerore na cariari rʉ̃mʉ,” ĩ,’ qũĩñupʉ̃ pairo cadinero cʉ̃gomirĩcʉ̃ Abrahãrẽ.

29 Bairo cadinero cʉ̃gomirĩcʉ̃ cʉ̃ caĩrõ tʉ̃go, atore qũĩñupʉ̃ Abraham pʉame: ‘Merẽ na, ji yepa macããna Moisés ãnacʉ̃, bairi profeta majã ãnana na caquetibʉjʉwoatucũñarĩqũẽrẽ masĩñama. Bairi tie na caquetibʉjʉwoatucũñarĩqũẽrẽ na tʉ̃goʉsaáto, atore roro tãmʉogaena,’ qũĩñupʉ̃ Abraham pairo cadinero cʉ̃gomirĩcʉ̃rẽ.

30 Bairo cʉ̃ caĩrõ tʉ̃go, atore bairo qũĩ yʉyupʉ pairo cadinero cʉ̃gomirĩcʉ̃ Abrahãrẽ tunu: ‘Jãã ñicʉ̃ Abraham, bairoa baiya bairopʉa. Bairo cabaimiatacʉ̃ãrẽ, yʉ yarã pʉame tʉ̃goʉsaetiyama. Bairi cariacoatacʉ tunu cacati roquere qũĩñarĩ, caroaro cʉ̃ caĩrĩjẽ roquere tʉ̃goʉsa jʉ̃gobujiorãma. Na yerire tʉ̃goña wasoabujiorãma yʉ yarã,’ qũĩñupʉ̃ pairo cadinero cʉ̃gomirĩcʉ̃ pʉame Abrahãrẽ.

31 Bairo cʉ̃ caĩrõ tʉ̃go, bairo qũĩ tʉsayupʉ Abraham pʉame: ‘Moisés ãnacʉ̃, bairi profeta majã na caĩquetibʉjʉwoatucũñarĩqũẽrẽ na catʉ̃goʉsagaeticõãta, ti yepa macããna mʉ yarã, cariacoatacʉ tunu cacati cʉ̃ caĩrĩjẽ cʉ̃ãrẽ tʉ̃goʉsaetibujiorãma,’ qũĩ jãnañupʉ̃ Abraham pʉame pairo cadinero cʉ̃gomirĩcʉ̃rẽ yua,” na ĩ quetibʉjʉyupʉ Jesús cʉ̃ cabuerãrẽ.