Acts 27 in Carapana

1 Pablore Italia yepapʉ na cajogatʉ̃goñarĩcãrõrẽã bairo caetaro, Pablo, aperã preso jorica wii caãna cʉ̃ãrẽ na nuniwã jĩcãʉ̃ quetiupaʉ capitán, Julio cawãmecʉcʉre, “Topʉ narẽ cʉ̃ neápáro,” ĩrã. Julio pʉame soldaua quetiupaʉ emperador ʉ̃mʉa mena macããcʉ̃ jĩcãʉ̃ ãmi.

2 Torena, Adramitio macãrẽ etari, cũmua capairica, Asia yepa macããrĩpʉ caágarica mena ájããrĩ, jãã acoápʉ́. Jãã mena ámí Aristarco cʉ̃ã. Cʉ̃ pʉame Macedonia yepapʉ Tesalónica macã macããcʉ̃ ãmi.

3 Bairo áná, cabusuri rʉ̃mʉ caãno Sidón macã petapʉ jãã etawʉ. Topʉ jãã caetaro, Julio pʉame caroaro nʉcʉ̃bʉgorique mena cʉ̃ ámi Pablore. Cʉ̃ bapa to macããnarẽ na ĩñañesẽã rotiwĩ Pablore, cʉ̃ na cajʉátinemoparore bairo ĩ.

4 Cabero ti macãpʉ caãniatana cũmua mena jãã ápʉ́ tunu. Chipre yucʉpoa etarã, caãcõ nʉgõã pʉame jãã netõmasĩẽpʉ̃, wĩno jãã riape capapuro jʉ̃gori. Torena, cariape nʉgõã pʉame jãã netõápʉ́.

5 Bairo ti yucʉpoare netõáná, Cilicia, bairi Panfilia cawãmecʉti yepaa tʉpʉ, ria capairiyare jãã pẽñanetõápʉ́. Bairo pẽñanetõ áná yua, Mira cawãmecʉti macã Licia yepa macãã macãpʉre jãã etawʉ.

6 Bairo topʉ jãã caetaro bero, soldaua quetiupaʉ capitán pʉame cũmua caparica Alejandría macãĩ caatíataca, Italia yepapʉ caátíare bócaetawĩ. Tiare bócaetari yua, tia mena jãã árotiwĩ.

7 Bairo cʉ̃ cajoatana áná yua, wĩno jãã riape capapuro jʉ̃gori, capee rʉ̃mʉrĩ majũ jãã yowowʉ. Bairo yowomirãcʉ̃ã, bʉtioro popiye petiri beropʉ jãã etawʉ Gnido cawãmecʉti macã riapepʉ. Bairo wĩno jãã riape mai capapucõã ãnirecoaro jʉ̃gori, Creta yucʉpoapʉ Salmón cawãmecʉti petatʉ caãcõ nʉgõã pʉame jãã netõápʉ́.

8 Ti yucʉpoa tʉ̃nipʉ netõáná yua, dopẽĩ ĩẽna majũ popiye bero, Caroa Petaari cawãmecʉti petare jãã etawʉ. Ti peta pʉame Lasea macã tʉpʉ ãmʉ.

9 Yoaro jãã cabaitutuátói, merẽ puebʉcʉ cõñarõ majũ baiwʉ. Wĩno bʉtioro capapuparo jʉ̃goye ãmʉ. Bairi yua, uwiomajũcõãwʉ̃, jãã canetõápáta. Bairo cabairo ĩñarĩ, atore bairo na ĩmiwĩ Pablo:

10 —Mʉjãã, ati cũmuarẽ cajʉ̃gori majã, marĩ canetõápáta, uwiojãñuña. Bairo carorore marĩ caápáta, atia cũmua, bairi marĩ cajeátíe cʉ̃ã yasicoagaro. Marĩ cʉ̃ã marĩ yasicoabujiorã —na ĩmiwĩ Pablo.

11 Bairo cʉ̃ caĩmiatacʉ̃ãrẽ, soldaua quetiupaʉ capitán pʉame Pablo cʉ̃ caĩrĩjẽrẽ cariape tʉ̃goemi. Ti cũmua upaʉ, bairi cʉ̃tʉ macããcʉ̃ capitájãã na caĩrĩjẽ pʉamerẽ cariape tʉ̃gowĩ.

12 Apeyera tunu ti peta, Caroa Petaari pʉame, puebʉcʉre to netõápáta, ñuẽpʉ̃. Bairi tia caáná nipetiro jãñurĩpʉa ti petare tuagaema. “Fenice macãã petapʉ roque puebʉcʉre marĩ canetõata, ñubujioro. Topʉ marĩ ároa,” ĩwã. Mai, Fenice peta cʉ̃ã Creta yucʉpoapʉa caãnimiatacʉ̃ãrẽ, wĩno, muipʉ cʉ̃ cawãmʉatí nʉgõã cawarua jope caatíe, tunu ape nʉgõã cawarua jope caatíe cʉ̃ã tutuaro mena ti petare papuetoesuparo.

13 Bairo jĩrĩãcã wĩno ape nʉgõã warua jopei caatíere ĩñarã, “Marĩ ánemogarã tunu,” jãã ĩ tʉ̃goñawʉ̃. Bairo ĩ tʉ̃goñarĩ yua, ti petapʉ caãnimiatana jãã acoápʉ́ catʉ̃ni Creta yucʉpoatʉaca.

14 Bairo cabero yua, caãno tʉsaroa ape wãme wĩno catutuarije majũ muipʉ cʉ̃ cawãmʉ ató cawarua jope caatíe pʉame jãã papuetajʉ̃gowʉ.

15 Bairo tutuaro capapuroi, jãã cũmuarẽ papu ãmejoreo jojʉ̃gowʉ. Bairi cũmua pʉame wĩno caató riapere caámasĩẽtõĩ, “Toroque wĩno caátó pʉame to ácõãto,” jãã ĩwʉ̃.

16 Tore bairo áná yua, jĩcã yucʉpoa Cauda cawãmecʉti poaacapʉre jãã netõápʉ́, bʉtioro wĩno capapuroaeti nʉgõã pʉame. Bairo ti poare netõátí yua, popiye mena cũmua õcããcã, jãã berore jãã catʉ̃gãrĩcãrẽ jãã nejããwʉ̃ capairica cũmuapʉ.

17 Bairo tiare nejããrĩ bero, yʉtawẽẽrĩ capaca mena ti cũmua capairicare tʉ̃gã ãmejoreori jiyatuwã ʉsʉro, “Wĩno papupeere,” ĩrã. Cabero, “Sirte cawãmecʉti paputiropʉ marĩ rocaware,” ĩ uwiri yua, jutii aseri wĩno cañerĩjẽ tia buipʉ na cayoriquere õwãruiowã. Bairo na caáto, wĩno pʉame noo caboropʉ cũmuarẽ papujowʉ.

18 Cabusuri rʉ̃mʉ caãno mai netõjãñurõ tutuaro wĩno capapurecoaro ĩñarĩ, ti cũmua na cajeátíe apeyere riapʉ reñuarʉgowã, “Ti cũmua to wãmʉ paáto,” ĩrã.

19 Itia rʉ̃mʉ caátó, wĩno cajãnaetore ĩñamirĩ yua, na majũã ti cũmua macããjẽ majũ cʉ̃ãrẽ riapʉ reñuawã.

20 Capee rʉ̃mʉrĩ majũ muipʉ ʉmʉreco macããcʉ̃, ñocõã cʉ̃ãrẽ jãã ĩñaepʉ̃. Tunu bairoa wĩno bʉtioro papunucũwʉ̃. Bairo cabairoi, “Dope bairo marĩ bai netõmasĩẽna. Atoa marĩ yasicoagarã,” jãã ĩ tʉ̃goñawʉ̃.

21 Capee rʉ̃mʉrĩ ʉgari mee jãã ápʉ́. Bairo cabairo ĩña, Pablo pʉame jãã nipetiro watoapʉ wãmʉnʉcãrĩ atore bairo jãã ĩwĩ: —Yʉ yarã, “Creta yucʉpoapʉ marĩ tuaroa,” mʉjããrẽ yʉ caĩquetibʉjʉyátajere cariape mʉjãã catʉ̃goata, atore bairo roro majũ marĩ tãmʉoetibujioatana.

22 Bairo cariape yʉre catʉ̃goetiatana nimirãcʉ̃ã, yapapuaeticõãña. Marĩ mena macããcʉ̃ jĩcãʉ̃ ũcʉ̃ yasietigʉmi. Ati cũmua jeto yasigaro.

23 Ãme ñamirẽ yʉ buiaetaami ángel, Dios cʉ̃ cajoʉ, cʉ̃ yaʉ cʉ̃ carotiricʉ yʉ caãnoi.

24 Cʉ̃, ángel pʉame atore bairo ñiami: “Mʉ, Pablo, quetiupaʉ emperador romano yaʉre mʉ cabairiquere caquetibʉjʉpaʉ mʉ ãniña. Bairi uwieticõãña. Mʉ jʉ̃gori, mʉ, nipetiro ati cũmua macããna cʉ̃ãrẽ mʉjãã cayasibujiopeere ẽñotabojagʉmi Dios,” ñi quetibʉjʉami ángel.

25 Torena, yʉ yarã tʉ̃goña yapapuaeticõãña. Yʉ pʉame, Dios mena yʉ tʉ̃goñatutuaya. Bairi, “Yʉre ángel cʉ̃ caĩquetibʉjʉatatore bairo cariape baigaro,” ñi tʉ̃goñaña.

26 Bairi marĩ cayasietimiatacʉ̃ãrẽ, wĩno pʉame marĩ papurocapeogaro jĩcã yucʉpoapʉ —jãã ĩ quetibʉjʉwĩ Pablo.

27 Creta yucʉpoapʉ caãniatana áná, pʉga semana bero ria capariya Adriático cawãmecʉtiyare jãã etawʉ. Wĩno pʉame noo caboro jĩcã nʉgõã pʉame, ape nʉgõã pʉame caatíe jãã papujonucũwʉ̃. Bairo jããrẽ wĩno caátiãno, ti cũmua macããna marineros pʉame ñami recomacã caãno, “Marĩã yepa tʉpʉ etarã marĩ baibauya,” ĩ tʉ̃goña masĩcõãwã.

28 Bairo tʉ̃goñamasĩcõãrĩ yua, jĩcãwẽ, yʉtawẽ mena riapʉ ruiojo cõñawã, “¿Nocãrõ to ʉ̃cʉ̃ãñati?” ĩrã. Bairo na caáticõñarõ, treinta y seis metros majũ ʉ̃cʉ̃ãrõ ãmʉ. Cabero cajʉ̃goye jãñurĩ tore bairo áma tunu. To pʉame veintisiete metros majũ ʉ̃cʉ̃ãrõ ãmʉ.

29 Bairi, “Ʉ̃tã rupaapʉre marĩ rocaware,” ĩrã, ãpõãpãĩrĩ anclas canʉcʉ̃rĩjẽ baparicãnacãpãĩrĩ majũrẽ ti cũmua waturicaro caʉsaro pʉame reñuajori jiyatuwã. Bairo tie canʉcʉ̃rõ jʉ̃gori jĩcãpaʉa capasaro ũno, Diore, “Tãmurĩ to busuáto,” qũĩ jẽniwã.

30 Ti cũmua macããna paabojari majã marineros pʉame, “Cũmua õcããcã mena marĩ ruticoároa,” ãmeo ĩñupã. Bairo caãmeo ĩatana ãnirĩ yua, “Ãpõãpãĩrĩ anclas canʉcʉ̃rĩjẽrẽ cajʉ̃goro pʉame reñuajori jiyatunemogarã jãã átiya,” ĩtori, cũmua õcããcãrẽ ruiojogamiwã.

31 Bairo na caátigarijere ĩñarĩ, Pablo pʉame quetiupaʉ capitán, cʉ̃ ʉ̃mʉa soldaua cʉ̃ãrẽ atore bairo na ĩwĩ: —Ãnoa ati cũmuapʉ na catuaeticõãta, dope bairo mʉjãã bai netõmasĩẽtĩgarã.

32 Bairo Pablo cʉ̃ caĩrõ tʉ̃go, soldaua pʉame ti cũmuacãrẽ jiyari cawẽẽrĩrẽ pajureri weneroca ñuajowã riapʉ.

33 Cabusuripaʉ yua, Pablo pʉame jĩcã wãme ʉgarique ũnierẽ nipetiro jãã caʉgaro bori, atore bairo jãã ĩwĩ: —Merẽ pʉga semana etaya mʉjãã caʉganucũrõrẽ bairo mʉjãã caʉgaeto jeto. “¿Dope bairo marĩ bairãati?” ĩrĩqũẽ jetore tʉ̃goñarĩ, yoaro mʉjãã ʉgaetiya.

34 Bairi jĩcã wãme ʉgarique ũnierẽ mʉjããrẽ tutuaro mena yʉ ʉgarotiya. Mʉjãã caʉgaro boya, mʉjãã cacatigaata. Cariape mʉjããrẽ ñiña: Ni jĩcãʉ̃ ũcʉ̃ marĩ mena macããcʉ̃ yasietigʉmi. Mʉjãã poawẽ jĩcãwẽãcã ũno yasietigaro —jãã ĩwĩ Pablo.

35 Bairo ĩ yaparo yua, pan rupaare nerĩ, nipetiro na caĩñajoro Diore, “Mʉ ñujãñuña jãã mena,” ĩ jẽniwĩ. Jẽni yaparori, pããrẽ carecomacã tiare peenerĩ ʉgawĩ.

36 Bairo cʉ̃ caʉgaro ĩñarĩ, nipetiro tʉ̃goña tutuanemorĩ na cʉ̃ã ʉgawã.

37 Jãã, ti cũmuapʉ caãna doscientos setenta y seis majũ jãã ãmʉ nipetiro.

38 Noo na caboro cãrõ ʉgari bero yua, ti cũmua macããjẽ trigo poarire riapʉ reñuajo peyocõãwã ti cũmua bʉtioro canʉcʉ̃rõ jʉ̃gori, ati cũmua to wãmʉ paáto, ĩrã.

39 Cabusuripaʉ caãno yua, ti cũmuarẽ paari majã marineros pʉame yucʉpoare ĩñarĩ, “Tame, ¿noo ũnopʉ marĩ etayati?” ĩwã. Bairo ti yucʉpoare masĩẽtĩmirãcʉ̃ã, carupa arʉapʉ paputiro yepare ĩñajowã. Ti paputirore ĩñarĩ yua, “Topʉ ati cũmuarẽ marĩ cawatupãámasĩata, ti paputiropʉ marĩ maamasĩgarã,” ãmeo ĩwã.

40 Bairo ĩrĩ yua, canʉcʉ̃rĩpãĩrĩ, ãpõãpãĩrĩ anclare na cajiyaata wẽẽrĩrẽ toa pajure rucõãwã. Bairo áti yaparori bero, capaca tia cũmuarẽ waatujoricapãĩrĩrẽ na cajiyarʉpomiatajere õwãwã tunu. Tiere õwã yaparo, ti cũmua ĩqũẽã pʉame macãã asero, jutii aserore tʉ̃gãmʉgõyowã. Bairo na caáto, cũmua pʉame paputiro riapepʉ pãájʉ̃gowʉ.

41 Bairo átó yua, ti cũmua pʉame caʉ̃cʉ̃ãẽto, paputiro buipʉ rocapeacoapʉ. Topʉ rocapeari, cajʉ̃goro pʉame dope bairo átitʉ̃gãwʉojo masĩã mano, ʉsʉro majũ ãmʉ. Bairo cabairoi, ti cũmuarẽ waturicatua pʉamerẽ ocoturi jabe peerecõãjʉ̃gowʉ yua.

42 Bairo cabairo ĩñarĩ, soldaua pʉame preso caãnarẽ na pajĩãgamiwã, jĩcãʉ̃ roca ñuaáti cʉ̃ barutieticõãto, ĩrã.

43 Bairo na caátigamiatacʉ̃ãrẽ, na quetiupaʉ capitán pʉame, Pablore canetõõgaʉ ãnirĩ, bairo na átirotiemi. Atore bairo pʉame bai rotiwĩ: “Nipetiro cajʉ̃goye cabaamasĩrã rocañua áti, baa ánája catʉ̃nipʉ,” jãã ĩwĩ.

44 Aperã cabaamasĩẽna pʉamerẽ yucʉpãĩrĩ, o apeye ti cũmua cawatiatapãĩrĩ mena na pasa pãárotiwĩ. Tore bairo átiri nipetiro catʉ̃nipʉ jãã netõ etapeticõãwʉ̃, jĩcãʉ̃ ũcʉ̃ yasiricaro mano.