Acts 18 in Carapana

1 Cabero Pablo Atenapʉ quetibʉjʉ ãnirĩ bero, ti macã caãniatacʉ acoásúpʉ Corinto cawãmecʉti macãpʉ.

2 Topʉ etari yua, jĩcãʉ̃, Ponto yepa macããcʉ̃ caãnimirĩcʉ̃ judío majõcʉ Aquila cawãmecʉcʉre cʉ̃ bocáetayupʉ. Mai, cajʉ̃goyepʉ Aquila, cʉ̃ nʉmo Priscila mena Italiapʉ caãnimiatana Corintopʉ etayuparã. Quetiupaʉ emperador Claudio, “Nipetiro judío majã ati macã Romarẽ caãna na witiápáro,” na cʉ̃ caĩrĩjẽrẽ tʉ̃gori, Corintopʉ etayuparã. Tiere tʉ̃gori Pablo pʉame na ĩñañesẽãʉ̃ ásúpʉ.

3 Aquilajãã cʉ̃ã Pablo cʉ̃ caátore bairo paarique cʉ̃goyuparã. Caesebʉtirije jutii paca aseri wii mena aperã ñesẽãráná na caneátíe ocojurique aseri ũnierẽ qũẽnorĩqũẽ paarique cʉ̃goyuparã. Tiere capaarã na caãnoi, na mena paagʉ na mena tuayupʉ Pablo.

4 Bairo tuari yua, tocãnacã rʉ̃mʉ judío majã na cayerijãrĩ rʉ̃mʉ caãno, ñubuerica wii sinagogapʉ ánucũñupʉ̃. Topʉ na quetibʉjʉnucũñupʉ̃ Jesús, Mesías cʉ̃ caãnierẽ judío majã, judío majã caãmerã cʉ̃ã na camasĩparore bairo ĩ.

5 Bairi Macedoniapʉ caãniatana, Timoteo Silas mena Corintopʉ na caetaro bero, Pablo pʉame judío majãrẽ caroa quetire na quetibʉjʉ ñesẽãrĩqũẽ jeto átiãñupʉ̃, Jesús Mesías cʉ̃ caãnierẽ.

6 Bairo judío majãrẽ cʉ̃ caquetibʉjʉmiatacʉ̃ãrẽ, na pʉame cʉ̃ bʉsʉcãnamuñuparã. Roro qũĩñuparã. Bairo roro cʉ̃ na caĩrõĩ, Pablo pʉame cʉ̃ jutii macããjẽ ñerĩrẽ pabatoreyupʉ na caĩñajoro, “Roro yʉ mʉjãã átiya,” ĩ. Bairo áti yaparo yua, atore bairo na ĩñupʉ̃: —Mʉjãã catʉ̃gogaetie bui popiye mʉjãã baigarã. Yʉ yaye wapa mee, mʉjãã yaye wapa pʉame roque nigaro. Torecʉ, ati rʉ̃mʉi judío majã caãmerã pʉamerẽ yʉ quetibʉjʉ jʉ̃goʉ ágʉ yua —na ĩñupʉ̃ Pablo judío majãrẽ.

7 Bairo na ĩrĩ bero, ñubuerica wiire witi acoásúpʉ Pablo. Jĩcãʉ̃ caʉ̃mʉ Ticio Justo cawãmecʉcʉ, Diore caĩroaʉ ya wiipʉ ásúpʉ. Cʉ̃ ya wii pʉame ñubuerica wii sinagogatʉaca ãñuparõ.

8 Topʉ cʉ̃ caãno, Crispo ñubuerica wii sinagoga quetiupaʉ jĩcãʉ̃ cʉ̃ yarã nipetiro mena marĩ Quetiupaʉ yaye quetire tʉ̃goʉsajʉ̃goyuparã. Aperã Corinto macããna cʉ̃ã capããrã Jesús yaye quetire tʉ̃gori, cariape tʉ̃gojʉ̃goyuparã. Bairo cariape na catʉ̃goro jʉ̃gori, na bautiza rotiyuparã.

9 Jĩcã ñami qũẽguericarore bairo Pablo cʉ̃ caãno, marĩ Quetiupaʉ yaye quetire atore bairo tʉ̃goyupʉ: “Yʉ, mʉ mena yʉ ãnicõãña. Bairi ni jĩcãʉ̃ ũcʉ̃ mʉrẽ ricaati caátimasĩ manigʉmi. Tunu bairoa ati macãpʉre capããrã yʉre caĩroarã niñama. Bairi tʉ̃goña uwieticõãña. Yʉ yaye quetire quetibʉjʉcõã ãninucũña. Mʉrẽ yʉ caátirotiriquere jãnaeticõãña,” qũĩñupʉ̃ marĩ Quetiupaʉ Pablore.

11 Bairo marĩ Quetiupaʉ cʉ̃ caĩrõĩ, Pablo pʉame jĩcã cʉ̃ma ape cʉ̃ma recomacã majũ ãñupʉ̃ ti macã Corintopʉre. Topʉ ãcʉ̃ yua, to macããnarẽ na quetibʉjʉ ãñupʉ̃ Dios yaye quetire.

12 Tiwatoare Galión ti yepa Acaya quetiupaʉ gobernador cʉ̃ caãno, judío majã pʉame jĩcãrõrẽ bairo tʉ̃goñarĩqũẽ cʉtiri Pablore boesuparã. Bairo cʉ̃ boetiri yua, cʉ̃ ñee, cʉ̃ neásúparã quetiupaʉ gobernador tʉpʉ.

13 Cʉ̃ tʉpʉ Pablore cʉ̃ ne etari yua, atore bairo qũĩñuparã: —Ãnia, Pablo ricaati camasãrẽ na quetibʉjʉ ñesẽãʉ̃ baiyami ati macãpʉre. Jãã ñicʉ̃ Moisés ãnacʉ̃ Diore jãã caĩroapeere cʉ̃ caroticũrĩcãrõrẽ bairo mee quetibʉjʉyami —qũĩñuparã judío majã Galiórẽ.

14 Pablo pʉame bairo na caĩrõ na yʉgʉ cʉ̃ caátipaʉa, Galión pʉame atore bairo na ĩ jʉ̃goyupʉ: —Roro cʉ̃ caátato bero caãmata roquere, mʉjãã judío majã ãnirẽ mʉjãã cabʉsʉpairijere yʉ tʉ̃goña besebujioʉ.

15 Bairãpʉa, mʉjãã cabʉsʉpairije, mʉjãã judío majãrẽ rotirique ũnie caãnoi, mʉjãã majũã tiere bʉsʉqũẽnoña ãni mena. Bairi yʉ pʉame tie ũnierẽ yʉ tʉ̃goña besegaetiya —na ĩñupʉ̃ Galión judío majãrẽ.

16 Bairo ĩ yaparori bero, cʉ̃ ʉ̃mʉa soldauare judío majãrẽ na wiyojorotiyupʉ.

17 Bairi to caãna nipetirã pʉame Sóstenes cawãmecʉcʉ, ñubuerica wii sinagoga quetiupaʉ jĩcãʉ̃rẽ ñerĩ, tipaʉa cʉ̃ bapeyuparã, Galión cʉ̃ caĩñajoro. Galión pʉamerẽ dope bairo cʉ̃ baiesuparo bairo na caátie.

18 Pablo pʉame mai capee rʉ̃mʉrĩ tuayupʉ Corintopʉre. Cabero marĩ yarã Jesure catʉ̃goʉsarãrẽ na átáje uwiri bero, cũmuai Siria yepapʉ acoásúpʉ tunu, cʉ̃ bapa Aquila, Priscila mena. Mai, Cencrea macãpʉ ãcʉ̃, cʉ̃ poare juarerotiyupʉ. “Diore cʉ̃ yʉ caĩjʉ̃goyetiricarore bairo yʉ áti yaparoya,” ĩgʉ, bairo ásupʉ.

19 Efeso macãpʉ etari bero, cʉ̃ bapa Aquila, Priscilajããrẽ topʉ na cũñupʉ̃. Bairo na cũrĩ bero, ñubuerica wii sinagoga, ti macã macããna judío majã na caneñanucũrĩ wiipʉ ásúpʉ, na quetibʉjʉ ácʉ́.

20 Ti wii macããna pʉame cʉ̃ caĩrĩjẽrẽ tʉ̃gori yua, bʉtioro yoajãñurõ tore cʉ̃ catuarore boyuparã. Bairo cʉ̃ catuarore cʉ̃ na cabomiatacʉ̃ãrẽ, Pablo pʉame na mena yoaro tuagaesupʉ.

21 Bairo tuagaetiri, atore bairo na ĩ átáje uwiyupʉ Pablo: “Dios cʉ̃ cabooata, ape rʉ̃mʉ mʉjããrẽ ñiñañesẽãʉ̃ atígʉ tunu. Jerusalẽpʉ yʉ netõgʉ bose rʉ̃mʉ caãnipa rʉ̃mʉrẽ mai,” na ĩñupʉ̃. Bairo na ĩrĩ bero, cũmua mena Efeso macã caãniatacʉ acoásúpʉ Pablo.

22 Cabero Cesareapʉ maa etari bero, Jerusalẽpʉ acoásúpʉ, Jesure caĩroari poa macããnarẽ na jẽniácʉ́. Na jẽni yaparori bero, Antioquía macãpʉ tunucoásúpʉ yua.

23 Topʉre jĩcã yʉtea ãnirĩ bero, tunu ánemoñupʉ̃ Galacia, bairi Frigia yepaare tocãnacã macãã cʉ̃ cañesẽãrĩcãrõpʉ. To macããna Jesure catʉ̃goʉsari majã nipetirore na tʉ̃goña yeri ñuo joroque na átiásúpʉ Pablo.

24 Ti yʉtea caãno jĩcãʉ̃ judío majõcʉ Apolos cawãmecʉcʉ Efeso macãrẽ etayupʉ. Apolos pʉame Alejandría macã macããcʉ̃ ãñupʉ̃. Caroaro cariape caquetibʉjʉmasĩ majũ ãñupʉ̃. Tunu bairoa Dios ya tuti macããjẽ cʉ̃ãrẽ caroaro masĩñupʉ̃.

25 Mai, cajʉ̃goyepʉ aperã marĩ Quetiupaʉ yaye quetire cʉ̃ quetibʉjʉyuparã. Bairo tiere tʉ̃goʉsari bero, Apolos pʉame aperãrẽ cʉ̃ camasĩrõ cãrõ na quetibʉjʉyupʉ. Juan camasãrẽ bautiza ãcʉ̃, cʉ̃ cabuerique jetore catʉ̃goricʉ nimicʉ̃ã, Jesús cʉ̃ caãnierẽ caroaro quetibʉjʉyupʉ.

26 Bairi uwiricaro mano ñubuerica wiipʉ na cʉ̃ caquetibʉjʉãno, Aquila bairi Priscilajãã pʉame cʉ̃ tʉ̃goyuparã. Cʉ̃ caĩrĩjẽrẽ tʉ̃gori bero, cʉ̃ neásúparã na caãni wiipʉ. Topʉ Dios yaye cʉ̃ camasĩpee carʉsarijere cʉ̃ quetibʉjʉnemoñuparã.

27 Cabero Acaya yepapʉ Apolos quetibʉjʉ ñesẽãʉ̃ ágʉ cʉ̃ cabairo ĩñarĩ, marĩ yarã Jesucristore catʉ̃goʉsari majã pʉame cʉ̃ jʉásuparã. Cʉ̃rẽ to macããna catʉ̃goʉsari majã caroaro mena cʉ̃ na bocaáto ĩrã, papera pũrõ cartare cʉ̃ woabojajoyuparã. Bairi Acaya yepapʉ etari bero, Apolos bʉtioro na jʉátinemoñupʉ̃ to macããna, Dios cʉ̃ caĩñamairĩjẽ jʉ̃gori cʉ̃ canetõõrĩcãrãrẽ.

28 Tunu bairoa nipetiro na caĩñojoropʉ, judío majãrẽ na quetibʉjʉ netõnʉcãñupʉ̃. Dios ya tutire buejʉ̃gori bero, Jesús Mesías cʉ̃ caãnierẽ na quetibʉjʉyupʉ. Bairo na cʉ̃ caĩquetibʉjʉroi, “Cʉ̃ã, Mesías mee ãcʉ̃mi,” qũĩ netõmasĩẽsuparã.