Luke 9 in Buamu

1 O Yeesu von mí nì-kenínia pírú ɲun á nɔn ho dàńló lè le ɲii ɓa yi, à ɓa wé kĩ̀kã́náa ɓa cĩ́náwa yi á mún wɛɛ́ráa mu vã́mú lè mí sìíwà.

2 O tonkaa ɓa le ɓa vaa bue le *Dónbeenì bɛ́ɛnì bìo à mún wɛɛ́ ɓa vánvárowà.

3 Bìo kà lé bìo ó o henía nɔn ɓa yi: «Mi yí ɓua hàrí dɛ̀ɛ à láráa ho wɔ̃hṹ. O ɓúi yí ɓua bũ̀in-za, tàá puure, tàá bè-dínii. Mi yàá pá yí ɓua wárí. O ɓúi yí ɓua báká ɓúi à séení hìa ó o zã́.

4 Mi wé vaá làara nùpue na wán, à wón zĩi lé dìo mi kɛɛní yi fúaa mi léró ho lóhó mu yi.

5 Mi wé vaá zon lóhó na yi, ká bìa wi ho yi pã́ mi bìo, ká mi wee lé ho yi, à mi púaa mi zení khṹnkhũnì kúia bĩ́n. Á bṹn ǹ zéení làa bán le ɓa wó khon.»

6 Á ɓa ɓɛ̀n wà dén ɲii so wán á vaá wee hɛ́ɛ bue le Dónbeenì bín-tente, á mún wee wɛɛ́ ɓa vánvárowà hã lórá lè mí dà-kéní kéní yi.

7 Bṹn bìowa so na wee wé kà ɓúenɓúen ó o *Heroode na ɓa bàrá ho kɔ̃hṹ ɲúhṹ wán ɲá á mu lùnkaa o yilera, lé bìo ɓa ɓúi wee bío le lé o Zãn Batiisi vèera.

8 Ɓa ɓúi ɓɛ̀n le lé o *Elii bĩnía ɓuara. Ɓa ɓúi yàá ɓɛ̀n wee bío le mu lé le *Dónbeenì ɲi-cúa fɛɛrowà na yáanía nì-kéní lé yìa vèera.

9 Ká a Heroode wón wee bío mí yi: «O Zãn á ĩnɛ́n ĩ bɛɛre nɔn le ɲii á ɓa kúio ɲúhṹ. Ó o nìi mu na ɓɛ̀n wee wé bṹn bè-beera so na à ĩ ɲá bìo lée wée coon?» Ò o wã́a wee cà ò o mi a Yeesu wán konloon.

10 Bìo ó o Yeesu tonkarowà bĩnía ɓueé dɔ̃n á bìo ɓa wó ɓúenɓúen á ɓa lá fɛɛra nɔn wo yi. Bṹn mɔ́n ó o fó ɓarɛ́n mí dòn á ɓa khɛ̀ra van lè ho lóhó ɓúi na ɓa le Bɛtesayidaa cɔ̃́n.

11 Á bìo ɓa zã̀amáa zũna mu, á ɓa bò a mɔ́n. Ó o Yeesu mɔn ɓa ó o yèrèmáa sã́ ɓa yahó, á wee bío le Dónbeenì bɛ́ɛnì bìo na ɓa yi. Á bìa wee cà le lòn-heɓúee ó o mún wɛɛ́ra.

12 Bìo ó o nì-kenínia pírú ɲun mɔn à le wii wee tè, á ɓa vá ɓueé ɓó a yi à ɓa bía làa wo: «Bío na ɓa zã̀amáa yi le ɓa lɛ́n va hã ló-zàwa lè hã manawà na sùaráa hen à vaa làa, à mún yí mu bìo dí. Lé bìo á hen na wa wi yi á lóhó yí sùaráa yi, dɛ̀ɛ woon mía hen.»

13 Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Minɛ́n miten na mu bè-dínii ɓa yi.» Á ɓa bía nɔn wo yi: «Búurú bi-zàwa bìo hònú làa cezàwa bùaa ɲun mí dòn lé bṹn wi wa cɔ̃́n hen, tàá fo le wa lɛ́n vaá yà ho dĩ́nló à ɓuee na ɓa nì-kúii na kà yi le?»

14 Lé bìo á ɓa báawa na wi bĩ́n mí dòn mu zoǹ á à yí ho muaaseé hònú síi. Ó o Yeesu bía nɔn mí nì-kenínia yi: «Mi sanka ɓa nùpua le ɓa kɛɛní lè mí kuio ho ɓúará-ɲun làa pírú pírú wán.»

15 Á ɓa hĩ́nɔn sankaa ɓa á ɓa ɓúenɓúen karáka.

16 Ó o Yeesu wã́a fó ho búurú bìo hònú lè ɓa cezàwa bùaa ɲun mu á ɓuan ò o hóonía mí yahó yòó dá ho wáayi, ò o dó le Dónbeenì bárákà mu bìo yi. Bṹn mɔ́n ó o cɛ̀ɛkaa mu nɔn mí nì-kenínia yi le ɓa dá lè ɓa zã̀amáa.

17 Á ɓa ɓúenɓúen dú sù, á bìo ká á ɓa khuiira á mu sú hã sàkíwá pírú ɲun.

18 Wizonle ɓúi, ó o Yeesu khɛ̀ra vaá wee fìo, ò o nì-kenínia wi bĩ́n, ó o tùara ɓa yi: «Ɓa nùpua wee bío webio ĩ dã́ní yi?»

19 Á ɓa bía: «Ɓa ɓúi le fo lé o Zãn Batiisi, ɓa ɓúi le fo lé o Elii. Ɓa ɓúi bán ɓɛ̀n le fo lé le Dónbeenì ɲi-cúa fɛɛrowà na yáanía nì-kéní ɓúi na vèera.»

20 Ó o Yeesu bĩnía tùara ɓa yi: «Ká minɛ́n cɔ̃́n á mi le ĩ lée wée?» Ó o Piɛre bía: «Fo lé o *Krista na le Dónbeenì tonkaa.»

21 Ó o bía bìo kà henía nɔn ɓa yi: «Mi yí vĩ́ vĩ́ bío mu le nùpue ɲí dɛ́.»

22 Ò o pá bĩnía bía nɔn ɓa yi: «O *Nùpue Za ko ò o lò be. Ɓa nì-kĩ́a, lè le *Dónbeenì yankarowà ɲúnása, lè ho *làndá bìo zéenílowa á à pĩ́ a. Ɓa à na a ɓa à ɓúe, ká hã wizooní tĩn zoǹ ó ò vèe.»

23 Bṹn mɔ́n ó o yèrèmáa wee bío làa bìa wi bĩ́n ɓúenɓúen: «Yìa wi ò o bè miì, à ɓànso khí mí kùrú sĩi bìo wéro yi, ká a wé lá mí *kùrùwá pĩ̀ lè hã wizooní ɓúenɓúen, à bèráa miì.

24 O nùpue na wi ò o kã̀ní mí mukãnì, wón á à vĩ́iní le. Ká yìa màhã́ tà le mí ì vĩ́iní le ĩnɛ́n bìo yi, wón á à kã̀ní le.

25 O nùpue lá yú ho dĩ́míɲá bìo ɓúenɓúen ò o khon le mukãnì binbirì yi, tàá o bìo yáara ɓúenɓúen, se lé ho cũ̀nú yɛ́n á ɓànso yú?

26 Yìa wee nìyi ĩnɛ́n lè ĩ bíoní bìo yi, ó o Nùpue Za ɓɛ̀n mún khíi nìyi ɓànso bìo yi ká a khíi bĩnía ɓuara lè mí cùkú beenì, là a Maá Dónbeenì lè mí wáayi tonkarowà cùkú beenì yi.

27 Le ĩ mì ho tũ̀iá na mia: Bìa wi hen tĩ́ahṹ, á ɓa ɓúi wi yi á máa hí ká ɓa yí mɔn le *Dónbeenì bɛ́ɛnì.»

28 Bìo á bṹn ɓúenɓúen bía khĩína, wizooní bìo hètĩn bṹn mɔ́n ó o fó a Piɛre là a Zãn, là a Zaaki á yòoraráa le ɓúee wán á wà yòó fìo.

29 Pã̀ahṹ na ó o wee fìo yi, ó o yahó dĩ̀ndĩ̀n miníkaa, á sĩ̀-zĩ́nia mún yèrèmáa wee ɲuiíka kũ̀iákũ̀iá.

30 Yìo ɓueé tĩ à nùpua nùwã ɲun ɓúi dĩ̀n là a Yeesu ho wáayi cùkú beenì yi á wee tà hã láakáwá làa wo. *Ɓa lé o Mɔyiize là a *Elii. Hã láakáwá na ɓa wee tà lé o Yeesu bìo na ó o ò va ho Zeruzalɛɛmu á vaá hí á à tiíráa ho tonló na ó o ɓuara bìo yi ɲii.

32 Bṹn ɓúenɓúen wee wé ká a Piɛre lè mí ninzàwa dũma kákáká. Bìo ɓa sĩ̀na á ɓa mɔn o Yeesu cùkú beenì lè ɓa nùpua nùwã ɲun na páanía dĩ̀n làa wo.

33 Pã̀ahṹ na á ɓa nùpua mu le mí ì lɛ́n, ó o Piɛre wã́a yí zũ bìo o ò bío, ó o bía nɔn o Yeesu yi: «Ɲúhṹso, mu wó se á wa wi hen. Wà à tá hã bùkú-zàwa bìo tĩn: Ũnɛ́n dà-kéní, o Mɔyiize dà-kéní, o Elii dà-kéní.»

34 Pã̀ahṹ na ó o wee bío yi, á le dùndúure ɓúi yòó ló lii pon ɓa yi. Bìo ó o nì-kenínia mɔn bṹn, á ɓa zã́na.

35 Á mu tãmu ɓúi sã wee ɲí le dùndúure mu yi: «Yìa kà lé ĩ za na á ĩ mɔn léra. Mi wé ɲí a cɔ̃́n.»

36 Bṹn tãmu so bío vaa véeníi, á ɓa le mí ì loń ò o Yeesu dĩ̀n mí dòn. À lá bṹn ɲii wán á ɓarɛ́n ó o ɓúi yí bía bìo ɓa mɔn yí nɔn nùpue yi hùúu.

37 Mu ɓàn tá na lée tɔ̃n ká ɓa ló le ɓúee wán wee lii, á ɓa zã̀amáa lée sã́ a Yeesu yahó.

38 Ɓa nì-kúii mu tĩ́ahṹ á nìi ɓúi dĩ̀n dĩ̀n ò o wãamaa yi: «Nì-kàránlo! Ĩ wee yanka fo, loń ĩ za bìo yahó yi; lé orɛ́n mí dòn lé yìa á ĩ ton kã́ɲaa yi.

39 Cĩ́ná ɓúi wi o yi, á wee dĩ̀n dĩ̀n fé wo dé, ò o wé wãama ká a táará, à ɲinsã-khùankhúa wé lé. Mu wee wé hĩ́ní o wán túntún. Hen ká mu hĩ́nɔn o yi à mu bío le mí ì khĩí ká a día sùrɛ̀n lòn nì-hío.

40 Á ũ nì-kenínia á ĩ yàá fèra yú á yankaa le ɓa ɲa a lén wo yi, ká ɓa màhã́ yí dàńna mu.»

41 Ó o Yeesu bía: «Mi zuia nùpua ɓɛ̀ntĩ́n yí máa dé mi sĩa le Dónbeenì yi bìo bon, á mi mún yí máa ɲí hàrí dɛ̀ɛ. Mi wee leéka le ĩ kɛɛní làa mia á wé è kàrán mia fúuu le?» Bṹn mɔ́n ó o mún bía là a nìi: «Ɓua ũ za mu à ũ ɓuen le ĩ loń.»

42 Bìo ó o háyónza vá wà ɓueé sùará a yi, ó o cĩ́ná mu tĩ́n fó a dó ho tá yi ó o lii wee dá kɛ̀kɛ̀kɛ̀. Ó o Yeesu kĩ̀kã́a o cĩ́ná mu yi le o lé, ò o wɛɛ́ra a yàrónza nɔn ɓàn maá yi.

43 Á bìa wi bĩ́n ɓúenɓúen can dĩ̀n le Dónbeenì na dá mu bìo ɓúenɓúen pànká na ɓa mɔn bìo yi. Bìo ɓa lè mí nì-kéní kéní dĩ̀n wee loń mu bè-beera na ó o Yeesu wó kà, ó o yèrèmáa wee bío lè mí nì-kenínia:

44 «Hã bíoní na á ĩ ì bío ò na mia á mi ɲí à ɓua mi yiwa: O *Nùpue Za á ɓa à dé ɓa nùpua níi yi.»

45 Le bíonì mu ó o nì-kenínia yí ɲá ɲúhṹ sese, le kúará á tun ɓa yi, lé bṹn nɔn á ɓa yí zũ le ɓàn ya-tente, á ɓa mún hézã́na mu bĩní tùaró làa wo.

46 O Yeesu nì-kenínia wee wã̀aní mín yi á à zũńnáa yìa po ɓa ɓúenɓúen.

47 Bìo ó o Yeesu zũna ɓa yilera, ó o vaá fó a háyónza ɓúi ɓueé bàrá mí nìsã́ní

48 ò o wee bío làa ba: «Nùpue lée nùpue na ɓuan o háyónza na kà sese ĩnɛ́n bìo yi, se lé ĩnɛ́n á ɓànso mún ɓuan sese. Á yìa ɓuan mi se, se wón mún ɓuan yìa tonkaa Mi sese. Lé bìo á yìa bìo ɲúhṹ mía mi ɓúenɓúen tĩ́ahṹ wón lé yìa po minɛ́n na ká.»

49 Ó o Zãn lá le bíonì ò o bía: «Ɲúhṹso, wa mɔn o nìi ɓúi ò o wee ɲa ɓa cĩ́náwa lè ũ yèni, á wa lá wi wa hè o, lé bìo ó o mía wa kuure yi.»

50 Ó o Yeesu bía bìo kà nɔn ɓa yi: «Mi yí hè o, lé bìo á yìa yí máa fi làa mia se wón làa mia lée dà-kéní.»

51 Bìo ó o Yeesu léró ho dĩ́míɲá yi pã̀ahṹ wà ɓueé sùará, ó o hã̀ mí sĩi ò o le mí wã́a à lɛ́n á à va ho Zeruzalɛɛmu.

52 Ó o fèra tonkaa ɓa nùpua á ɓa dú a yahó. Á ɓa wà vaá zon ho *Samarii lóhó ɓúi yi le mí zoó wíoka le lùe á à ká làa wo.

53 Á ho lóhó mu nùpua pã́ le o máa làa mí wán, lé bìo ó o vɛɛnì yahó sã́ ho Zeruzalɛɛmu.

54 Bìo ó o Zaaki là a Zãn mɔn mu kà, á ɓa bía nɔn o Yeesu yi: «Ɲúhṹso, fo le wa bío le ho dɔ̃hṹ lé ho wáayi à lii cĩ̀í ɓa ɓúe ɲúhṹ le?»

55 Ó o Yeesu yèrèmáa khíi zá làa ba.

56 Bṹn mɔ́n á ɓa wà van ló-veere.

57 Pã̀ahṹ na á ɓa wi ho wɔ̃hṹ wán, ó o nìi ɓúi vaá ló ɓueé wee bío là a Yeesu: «Ĩ ì bè foǹ á à varáa hã lùa ɓúenɓúen na á ũ wee va yi.»

58 Ó o Yeesu bía nɔn wo yi: «Ɓa cawanwà yú hã kãna wee zo, á ɓa ɲínzàwa mún yú hã lɛnna. Ká a *Nùpue Za wón màhã́ yí yú ho lahó na ó o dà à vũń yi.»

59 Ó o Yeesu bĩnía bía làa ɓúi: «Ɓuee bè miì.» Á wón bía làa wo: «Ĩ ì bè foǹ. Ká ũ màhã́ día le ĩ vaa nùu wàn maá vé.»

60 Ó o Yeesu bía nɔn wo yi: «Día le ɓa nì-hía à nùu mí nì-hía, ká ũnɛ́n vaa bue le Dónbeenì bɛ́ɛnì bìo.»

61 Ó o ɓúi pá bĩnía bía làa wo: «Ɲúhṹso, ĩ ì bè foǹ, ká ũ màhã́ día le ĩ vaa dé wàn nùwã cãawése vé à ĩ bĩní ɓuen.»

62 Ó o Yeesu bía làa wo: «Yìa wee và lè mí nàwa sũ̀nɓúahó ká a yèrèmá khíi loń lè mí mɔ́n, wón yí ko lè le *Dónbeenì bɛ́ɛnì.»